Roazhon
Roazhon | ||
---|---|---|
![]() Ti Breujoù Breizh. | ||
![]() | ||
Anv gallaouek | Resnn pe Renn | |
Anv gallek (ofisiel) | Rennes | |
Bro istorel | Bro Roazhon | |
Melestradurezh | ||
Departamant | Il-ha-Gwilen (prefeti) | |
Arondisamant | Roazhon (pennlec'h) | |
Kanton | Pennlec'h c'hwec'h kanton | |
Kod kumun | 35238 | |
Kod post | 35000, 35200, 35700 | |
Maer Amzer gefridi | Nathalie Appéré (PS) 2020-2026 | |
Etrekumuniezh | Roazhon Meurgêr | |
Bro velestradurel | Bro Roazhon | |
Lec'hienn web | http://metropole.rennes.fr/ | |
Poblañsouriezh | ||
Poblañs | 222 485 ann. (2020)[1] | |
Stankter | 4 415 ann./km² | |
Douaroniezh | ||
Daveennoù lec'hiañ | ||
Uhelderioù | kreiz-kêr : 39 m bihanañ 20 m — brasañ 74 m | |
Gorread | 50,39 km² | |
kemmañ ![]() |
Roazhon (distaget ['rwa:zõn] peurliesañ[2]) eo eil brasañ kêr Breizh goude Naoned, e kember ar Gwilen hag an Il e reter ar vro, e Breizh-Uhel. Ur rol melestradurel ha armerzhel pouezus he deus. Kêr-benn ha sez prefeti rannvro velestradurel Breizh eo, pennlec'h ha sez prefeti departamant Il-ha-Gwilen, sez ar Rannvro vilourel Kôrnog, Akademiezh Roazhon ha lez-varn galv Roazhon lec'hiet e savadur Breujoù Breizh. Lakaet eo da vezañ unan eus div gêr-benn Breizh gant Naoned. 216 815 annezad en deus ar gêr e 2017, 335 092 en tolpad kêrel, 447 429 en tolpad-kêr ha 727 357 en tolead kêr (e 2016).
Ur rol a-bouezh en deus c'hoariet Roazhon e Istor Breizh. En he Iliz-veur e veze kurunet Duged Breizh. Sez Breujoù Breizh e teuas da vezañ goude ma voe staget Breizh ouzh Bro-C'hall. Aze e tarzhas Emsavadeg ar paper timbr e 1675 ha an Dispac'h gall e 1789. Un tann-gwall bras a zistrujas ul lodenn eus ar gêr kozh e 1720, adsavet er giz klasel.
E Roazhon emañ sez mediaoù rannvroel evel Ouest-France ha France 3 Ouest, embregerezhioù er greanterezh (labouradeg PSA La Janais, an TNKK) hag er genad tredeel. Ur pol imbourc'h eo ivez.
Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Diazez Kêr Roazhon en em gav ouzh kember ar stêrioù Ill ha Gwilen.
Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Stummoù skrivet[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː Condate (It. Ant.); Redonas (Not. Dig.); Civitas Redonum (Not. Gall.); Condate (Tab. Peut.); Rhedonicam, Redonicam (Gregor Teurgn); Civitas Riedonum (CIL), C R (war mein-bonn ː Civitas Riedonum).
- Erwan Vallerie ː Civitas Redonum, IVvet; Redonas, IXvet; Reygnes, 1291; Reynes, 1295, 1313; Rengnes, 1337; Resne, 1340; Raynes, 1352.
Gerdarzh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- condate = kember
- Redonum, Roazhon = eus anv ar meuriad galian Redones a oa staliet el lodenn-se eus Arvorig en eil kantved kent J.-K.
A-raok amzer an doare-skrivañ peurunvan e veze kavet meur a stumm skrivet : Roazon[3] e Leon, Kerne ha Treger, dre vras, ha Roahon[4],[5], Roéhon[6], Roaon[7] e Gwened.
Roazhoniz a vez lavaret eus tud Roazhon.
E galleg e skriver Rennes, distaget [ʀɛn], hag e gallaoueg e skriver Resnn pe Renn.
Ardamezioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
![]() |
Peuliet en argant ha sabel a c'hwec'h pezh ; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminig. Ardamezeg Hozier, 19 a viz Gouere 1697. Kadarnaet gant Charlez X d'an 18 a viz Mae 1825. Kroaz ar Brezel 1939-1945. |
Poblañs[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
XVIIvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh 59 den eus Roazhon goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz[9].
XVIIIvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Kerzu 1720: Tan-gwall bras Roazhon.
Dispac'h Gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
XIXvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1857: tizhet eo Roazhon gant an hent-houarn.
XXvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Fuzuilhet e voe pevar soudard bet ganet er gumun gant al lu gall[11].
- Ur soudard bet ganet e Kesoue a voe fuzuilhet gant al lu gall e Roazhon d'an 21 a viz Eost 1916.
- 1 841 den a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 2,32% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911[12].
Eil brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Etre 2 000 ha 4 000 a dud a varvas pa voe bombezet trenioù e La Plaine de Baud gant al Luftwaffe (aerlu alaman) d'ar 17 a viz Even 1940, unan ag an trenioù a oa leun gant danvez-tarzh ha tennoù. Siviled ha soudarded breizhveuriat ha gall e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c’horfoù.
- D'an 18 a viz Even 1940 e tegouezhas al lu alaman e Roazhon[13].
- Bombezadegoù ar Re Gevredet e 1943:
- bombezet e voe Roazhon gant ar Royal Air Force d'an 18 ha d'ar 26 a viz C'hwevrer (skiberioù ar morlu alaman) ha d'an 29 a viz Mae ha d'an 8 a viz Meurzh gant an USAAF[14];
- d'an 8 a viz Eost e kouezhas ur c'harr-nij Boston IIIA marilhet BZ 335 ha kodet OM-U eus ar 107th Squadron eus ar Royal Air Force (aerlu ar Rouantelezh-Unanet) er straed Amiral-Courbet e Roazhon goude bout stoket ouzh gwezennoù pupli; lazhet e voe e holl nijourion, beziet e voe pemp korf hag ur vrec'h e Bered ar Reter e Roazhon[15],[16]; ar 107th Squadron a oa o tagañ skiberioù ar morlu alaman en hent an Oriant[17].
- D'ar 6 a viz Here 1943 e kouezhas un nijerez Junkers Ju 88 D-1 eus an aerlu alaman (Luftwaffe) gant pevar nijour en en he bourzh e "La Plaine de Baud" e Roazhon; lazhet e voe daou nijour, douaret e voent e Bered ar Reter e Roazhon a-raok bout beziet e Mont-de-Huisnes[18],[19].
- 32 ezel eus ar Rezistañs (nav Spagnol en o mesk) a voe fuzuilhet e kazarn ar C'houldri gant an Alamaned d'an 8 a viz Even 1944[20].
- Dieubet e voe Roazhon da 9 eur beure d'ar 4 a viz Eost 1944 gant tirlu SUA, ar "Combat Command A" o tont eus Baen dre hentoù Kastell-Briant ha Naoned hag an 8vet Rannlu Hobregonet o tont eus an norzh hag ar reter[21],[22].
Mojenn Maximus ha Konan Meriadeg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Istorourien Breizh hag all[23] o deus kemeret Roazhon evit Redonum, anv ur gêr eus Galia roet gant Jafrez Menoe, kêr bet tapet gant Maximus (Magnus Clemens Maximus) ha Konan Meriadeg, goude o dilestradeg hag o trec'h war Himbaldus war an aodoù, d'an nevez-amzer 383. Ar Redonum se e vije bet tapet war un taol, d'an abardez.
Un dra diaez da grediñ ma vez laret hag o devoa dilestret e Plougerne, pe dost da Sant-Maloù, pe c'hoaz e Naoned, hag abalamour da se kaset da vojenn.
Ur gammgemeradenn e oa, dre ma vez mesket ha luziet Aremorica an amzer se ha Breizh a-vremañ.
Diskoulmet eo bet ar gudenn se pa'z eo bet dizoloet, dre ur skeudenn arkeologiezh dre nij, hag ar villa Himbaldus e oa e le-Vieux-Rouen-sur-Bresle, ha Château-Hubault e Saint-Germain-sur-Bresle, e-kichen, en tu all d'ar stêr Bresle, an div kumunn se o vezhañ en Aremorica kenkoulz ha Roazhon. Ar ger Vieux-Rouan e dalv kement hag hen-roudour, pe vicus ar roudour. Ur wrizienn *rit- a zo e-gevred etre Roazhon ha le Vieux-Rouan-sur-Bresle.
War un hent roman, aet da hent ar pesked war lec'h, etre Saint-Valery-sur-Somme (Leuconos), le Tréport, ha Pariz, emañ le Vieux-Rouen-sur-Bresle. An emgan etre Maximus ha Grasian e zigouezhas e-kichen Pariz. Grasian e oa laket war dec'h.
Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Breujoù Breizh
- Chapel sant Erwan
- Iliz-Veur sant Pêr
- Iliz Santez-Anna
- Iliz Sant-Jermen
- Koc'hu al Lisoù
- Lise Émile Zola
- Liorzhoù-kêr an Thabor
- Opera
- Palez ar C'henwerzh
- Palez sant Jord
- Poull-neuial sant Jord
Roet eo bet al label Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor da Roazhon.
Monumantoù-brezel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Brezel 1870-1871[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=135415 Monumant ar re varv - Memorial Genweb</ref>, 1896.
Bezioù ar C’hommonwealth e bered ar gumun: Rennes Eastern Communal Cemetery[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E-pad an Eil Brezel-bed e varvas an darn vrasañ eus ar soudarded eus ar C'hommonwealth a voe beziet e bered ar Reter e Roazhon. Kalz milourion douaret enni a varvas p’edont e Roazhon en un tren a voe bombezet gant al Luftwaffe, an aerlu alaman d'ar 17 a viz Even 1940. Trevourion ha soudarded c’hall e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c’horfoù. 26 milour all eus ar C’hommonwealth a varvas pa gouezhas o c’harr-nij nepell eus Roazhon p’edo o vont eus Kaero d’ar Rouantelezh-Unanet e miz Here 1945: e Rennes Eastern Communal Cemetery ivez e voent beziet[24],[25]. [26] |
|
Armerzh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Greanterezh
- Saverezh kirri e Karnod e Mervent Roazhon, lec'h m'emañ staliet PSA eus ar strollad Peugeot-Citroën. Enno e vez savet otoioù ar gamm uhel (C5, C6, 407...) abaoe 1960
- pellgehenterezh hag urzhiataerezh, Roazhon a zo e penn pol kevezuster "Skeudenn ha Rouedad" Breizh ha Broioù-al-Liger, dre ziorroadur an teknopol Roazhon Atalant.
- Kenstagouriezh: sez an embregerezh Legris.
- Mediaoù
- Sez ar gazetenn bemdeziek Ouest-France
- Sez aozadur skinwel Frañs 3 Kornôg (sellet ouzh Skinwel brezhonek ivez)
- Melestradurezh
- Sez ar velestradurezh-Stad, -departamant ha -rannvro
- Sez ar C'huzul-Rannvro
- Sez Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen
- Sez ar Rannvro vilourel Kornôg
Emdroadur ar boblañs[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
adalek dibenn ar XVvet kantved betek dibenn an XVIIIvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- dibenn ar XVvet kantved: 12 000
- dibenn ar XVIvet kantved: 24 000-27 000
- dibenn ar XVIIvet kantved: 27 000-30 000
- dibenn an XVIIIvet kantved: 35 000-36 000
[27].
abaoe 1793[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
30 160 | 25 904 | 29 225 | 29 589 | 27 340 | 35 552 | 37 895 | 39 218 | 39 505 |
1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
45 664 | 45 483 | 48 283 | 52 044 | 57 177 | 60 974 | 66 139 | 69 232 | 69 937 |
1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
74 676 | 75 640 | 79 372 | 82 241 | 83 418 | 88 659 | 98 538 | 113 781 | 124 122 |
1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2011 | 2013 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
151 948 | 180 943 | 198 305 | 194 656 | 197 536 | 206 229 | 209 613 | 207 922 | 208 033 | 211 373 |
Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Mare | Anv | Strollad | Karg | |
---|---|---|---|---|
4 Ebrel 2014 | → bremañ | Nathalie Appéré | PS | Kannadez (2012-2017) |
22 Meurzh 2008 | 4 Ebrel 2014 | Daniel Delaveau | PS | Kazetenner |
16 Meurzh 1977 | 22 Meurzh 2008 | Edmond Hervé | PS | Kelenner Ministr (1981-1986) Kannad (1986-1993 / 1997-2002) Senedour (2008-2014) |
3 Mae 1953 | 16 Meurzh 1977 | Henri Fréville | MRP - UDF | Kelenner Kannad (1958-1968) Senedour (1971-1980) Prezidant Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen (1966-1976) |
4 Eost 1944 | 3 Mae 1953 | Yves Milon | RPF | Douarour, kelenner |
14 Mezheven 1944 | 4 Eost 1944 | René Patay | Mezeg | |
1935 | 14 Mezheven 1944 | François Château | Strollad radikal | Embreger |
19 Mae 1929 | 1935 | Jean Lemaistre | Strollad radikal | Kargad Senedour (1932 →) |
10 Mae 1925 | 19 Mae 1929 | Carle Bahon | SFIO | Kelenner |
2 Kerzu 1923 | 10 Mae 1925 | Alfred Daniel | Kantonier | |
12 Mae 1908 | 23 Here 1923 | Jean Janvier | Strollad radikal | Embreger |
1900 | 12 Mae 1908 | Eugène Pinault | Republikan | Greantour Senedour (1901 →) |
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù. |
Kêraozerezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Abaoe meur a vloaz e vez distrujet tier ha tachennoù glas evit sevel savadurioù uhel da lojañ muioc'h a dud, evel e straed an Alma pe e straed Sant-Brieg.
Implijet e vez an tachennoù labouradegoù ha kazarnioù kozh, evit dastum annezidi nevez ha kreskiñ ar boblañs. Gant-se e kresk ar c'hudennoù stag ouzh an dezougen.
Karterioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Deskadurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Skolioù-meur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Div skol-veur zo e kêr : Skol-Veur Roazhon I ha Skol-Veur Roazhon II.
Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- D'ar 24 a viz Genver 2008 e oa bet sinet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun. Roet e oa bet d'an deiz-se ivez al label Ya d'ar brezhoneg live 1. Al live 2 oa bet roet d'ar gumun.
- Sinet e oa bet d'ar 4 a viz C'hwevrer 2014 gant Nathalie Appéré, maerez Roazhon, live 2 ar garta, gant ar pal tizhout al label live 2 e 2017.
- Abaoe deroù an XXvet kantved ha savidigezh ar gador geltiek e skol-veur Roazhon ez eus diorroet ur vuhez vrezhonek virvidik e Roazhon. Meur a zen brudet eus an Emsav zo bet o vevañ er gêr-se, evel Taldir Jafrennoù en deus tremenet eno an dezenn gentañ e brezhoneg, Per Jakez Elias, Per Denez, bet e penn ar gevrenn geltiek e-pad-pell, Roparz Hemon, pe Lena Louarn, e-touez ur bern re all. Talvezet he deus ar skol-veur da vodañ en-dro dezhi studierien yaouank kar-o-yezh ha kar-o-bro.
- Meur a intrudu talvoudus-kaer evit hor yezh zo bet loc'het eus Roazhon evel ar gevredigezh Skol an Emsav e 1969, ar gelaouenn Yod-Kerc'h e 1972, pe ar gazetenn vrezhonek Bremañ e 1980. Bet eo Roazhon sez meur a gevredigezh ha kalzik a gevredigezhioù breizhek o deus burevioù eno, evel Skol-Uhel ar Vro gwechall, Kuzul Sevenadurel Breizh, Dastum pe Ofis Publik ar Brezhoneg.
- Krouidigezh Skol an Emsav e 1969.
- Krouidigezh Yod-Kerc'h e 1972.
- Krouidigezh ar gazetenn vrezhonek Bremañ e 1980.
- Krouidigezh UGB e 1982.
Deskadurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Ur skol Diwan a zo eno abaoe 1978[29].
- E distro-skol 2022 e oa enskrivet er skol Diwan hag er c'hlasoù divyezhek 921 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez). Ofis ar Brezhoneg
Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Tud bet ganet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1665 : Toussaint Rallier du Baty, maer.
- 1698 : Germain-François Poullain de Saint-Foix, soudard ha skrivagner.
- 1701 : Loeiz ar Chalotez, den a lezenn ha prokulor, an emsaver kentañ.
- 1737 : Michel Gérard, kouer breizhat ha kannad an Trede-Stad e 1789.
- 1748 : Pierre-Louis Ginguené, barzh.
- 1763 ː Charles Malenfant, koronal en karg an urzh e Santo-Domingo.
- 1816 : Paol Feval, skrivagner.
- 1817 : Paul de Geslin, beleg ha skrivagner gallek.
- 1846 : Loeiz Kerzilin, barzh.
- 1889 : Maurice Noguès, nijour.
- 1903 : Frañsez Debauvais, emsaver.
- 1903 : René Guillou, sonaozour.
- 1921 : Pêr Denez, emsaver, yezhour ha skrivagner.
- 1927 : Françoise Le Roux, skrivagnerez ha gouiziegez.
- 1952 : Patrick Jeffroy, keginer.
Soudarded vreizhat bet ganet er gumun fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Pierre Le Mével, d'ar 26 a viz Genver 1888, zouav en 2l rujumant kerzhet Afrika, dic'haloñset ha fuzuilhet e Zeitenlik Salonik (Gres) d'an 11 a viz Gouhere 1916, abalamour ma «nac'has mont d'an ti-gar da gemer an tren da vont d'an talbenn»[30].
- Alexis Oho, ganet d'ar 14 a viz Ebrel 1893, marc'heger er 14vet rujumant husarded, fuzuilhet d'an 30 a viz Genver 1915 e Courtisols (Bro-C'hall), abalamour m'en dije «klasket laerezh gant armoù, ha klasket lazhañ tud»[30].
- Louis Pérenin, d'ar 17 a viz Gouhere 1886, hemolc'her en 3 batailhon kerzhet skañv Afrika, fuzuilhet d'an 19 a viz Here 1917 e Cramant (Bro-C'hall), evit «dezerterezh»[30].
- Pierre Rocher, d'an 28 a viz Eost 1892, soudard en 70vet rujumant war-droad, fuzuilhet d'an 11 a viz Gouhere 1915 e Duisans (Bro-C'hall) evit «nac'h sentiñ» ha «dilez e bost dirak an enebour» />[30].
Tud marvet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1034 : Hawiz, gwreg Jafrez Iañ, dug Breizh.
- 1578 : Gilles de Kerampuil, beleg ha troour.
- 1591 : Noël du Fail, gwiraour, reizhaouer ha skrivagner.
- 1916: Pierre Marie François Mathurin Lagrée, ganet e Kesoue d'an 20 a viz Du 1896 hag o chom er Stadoù-Unanet, soudard e 1añ rujumant war-droad an trevadennoù, fuzuilhet d'an 21 a viz Eost 1916 e Roazhon gant al lu gall[31].
- 1925 : Ivonig Picard, skrivagner brezhonek.
- 1951 : Kerverzhioù, skrivagner brezhonek.
- 1984 : Per Roy, emsaver ha skrivagner brezhonek.
- 2009 : Joseph Martray, kelaouenner hag emsaver.
- 2015 : Henri Lécuyer, emsaver breton, ezel eus Urzh an Erminig.
Tud liammet gant kêr[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Bertrand d'Argentré (1519-1590), istorour, beziet e Roazhon.
- Laurent Pokou (1947-2016), melldroader Stade Rennais Football Club etre 1973 ha 1979
Ardamezeg ar familhoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
![]() |
Charles Albert, gouarnour Breizh.
Degemeret eo bet e galon gant Kêr Roazhon e 1698. |
En aour e leon en gul krabanet, teodet ha kurunet ivez en gul |
![]() |
Nicolas Allixant, kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1559, ha kadoriad an Imbourc'hioù e 1569. Aet da Anaon e Roazhon e 1596 | En glazur e sourin en aour heuliet gant teir steredenn ivez en aour, 2, 1 |
![]() |
Alexis-François-Jacques Anneix, penn-alvokad Roazhon ; aet da Anaon e 1758 | En glazur e steredenn heuliet gant teir c'hroaz pavek, an holl en argant |
![]() |
d'Aubert,
aotrounez Bourgnouveau |
En gul e deir zorzhell en aour |
![]() |
Raoul Bagatz ; konestabl Roazhon e 1451 | En argant e lammell en gul |
![]() |
(?) Baillon,[32]
senesal, maer ha letanant-jeneral polis Roazhon e 1744 |
En glazur e zaou gleze en argant, dornellek en aour, lammellet, heuliet ouzh kab gant ur greskenn en argant. |
![]() |
Guillaume Bain, prokulor ouzh prezidial Roazhon e 1641 | En glazur e sourin en aour karget gant pemp kreskenn en gul, ha hebiaet gant daou gadgi savant en argant |
![]() |
? Ballan, chuin Roazhon e 1696 | En sabel e dreustell en argant karget gant teir zorc'hell en gul |
![]() |
Le Bariller, aotrounez Riaval, e Saint-Hélier (e Roazhon hiziv)
|
En argant e gebrenn en glazur, heuliet gant teir melionenn c'heotet |
![]() |
le Baron, prokulor jeneral ouzh lez Roazhon (aet da Anaon e 1805) | En argant e dreustell heuliet gant teir melionenn, an holl en geot. |
![]() |
Barrin,
baroned Montbarrot e 1671, e Sant-Albin-Roazhon |
En glazur e deir balafenn en aour |
![]() |
Le Bart,
|
En glazur e leonparzh en argant |
![]() |
Jean de Bourgneuf
Aotrou Cucé (hiziv e Roazhon); Kadoriad kentañ ouzh Breujoù Breizh eus 1595 da 1636; aet da Anaon e Pariz ar 27 Eost 1669 |
En argant e lammell en sabel, e grennbalefarzh en gul karget gant daou besk en argant |
![]() |
Jean du Cellier, kadoriad ouzh ar C'hontoù , ha kañseller ha senesal Roazhon e 1458 | En gul e dreustell en brizh, heuliet gant teir fempdiliaouenn en argant |
![]() |
Mathurin Chéreil, sindik a kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1689 | En glazur e lammell en argant |
![]() |
Fablet de la Motte [33] |
|
![]() |
Jean de la Lande des Fossés, kabiten ar strollad-koronal Roazhon ha kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1592 | En glazur e leon en aour |
![]() |
Marc'hec / Marchec / Chevalier
Aotrounez Montbarot ha la Martinière, e Sant-Albin-Roazhon. - Alain, senesal Roazhon ha kuzulier ouzh ar Grands-Jours e 1498; en eus sinet feur-emglev dimeziñ Anna Breizh ha Loeiz XII. - René, gouarnour Roazhon e 1583 [34] |
En argant e leon en gul, krabanet, teodet, ha kurunet en aour, e dreustell balirant en sabel, karget gant teir rodig-kentr en argant |
![]() |
de Marnières,
Aotrounez la Martinière ha baron Montbarrot, e Sant-Albin-Roazhon |
En glazur e gebrenn en aour, heuliet ouzh kab gant div rozenn hag ouzh beg gant ul leon, an holl en aour. |
![]() |
Nantrieul
Aotrounez Chesnayes. Pierre, tailhanter war mogajoù Roazhon e 1696 |
En glazur e bemp bezantenn en aour |
![]() |
Jean Palasne, serjant-jeneral Roazhon e 1764. | En glazur e dreustell en argant karget gant tri houarn mulez en gul, ha heuliet gant teir delienn askol en aour |
Sport[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Mell-droad[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Darvoudoù-sport a bep seurt[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 26 a viz Gouere 1905 : 9vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre ar Roc'hell (Charente-Maritime) ha Roazhon ; trec'h eo Louis Trousselier.
- 28 a viz Gouere 1905 : loc'hañ a ra 10vet hag 2l diwezhañ tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Caen (Calvados).
- 21 a viz Gouere 1933 : 21añ tennad-hent Tro Bro-C'hall etre ar Roc'hell (Charente-Maritime) ha Roazhon ; trec'h eo Jean Aerts (Belgia).
- 22 a viz Gouere 1933 : loc'hañ a ra 22l hag 2l diwezhañ tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Caen (Calvados).
- 23 a viz Gouere 1937 : 18vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre La Roche-sur-Yon (Vande) ha Roazhon ; trec'h eo Paul Chocque.
- 24 a viz Gouere 1937 : loc'hañ a ra 19vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Vire (Calvados).
- 11 a viz Gouere 1939 : 2l tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Vire (Calvados) ha Roazhon ; trec'h eo Eloi Tassin.
- 12 a viz Gouere 1939 : 3 tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Roazhon ha Brest ; trec'h eo ar Breizhad Pêr Gloareg.
- 9 a viz Gouere 1951 : 6vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Caen (Calvados) ha Roazhon ; trec'h eo Édouard Muller.
- 25 a viz Mezheven 1952 : 1añ tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Brest ha Roazhon ; trec'h eo Rik Van Steenbergen (Belgia).
- 26 a viz Mezheven 1952 : loc'hañ a ra 2l tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du ar Mañs (Sarthe).
- 29 a viz Mezheven 1959 : 5vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Rouan (Seine-Maritime) ha Roazhon ; trec'h eo Jean Graczyk.
- 27 a viz Mezheven 1963 : 5vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Rouan (Seine-Maritime) ha Roazhon ; trec'h eo Antonio Bailetti (Italia).
- 28 a viz Mezheven 1963 : loc'hañ a ra 6vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Añje (Maine-et-Loire).
- 22 a viz Mezheven 1964 : loc'hañ a ra 1añ tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Lisieux (Calvados).
- 29 a viz Mezheven 1970 : 3 tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Añje (Maine-et-Loire) ha Roazhon ; trec'h eo Marino Basso (Italia).
- 29 a viz Mezheven 1970 : loc'hañ a ra 4e tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Lisieux (Calvados).
- 10 a viz Gouere 1977 : 9vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre an Oriant ha Roazhon ; trec'h eo Klaus-Peter Thaler (Republik Kevreadel Alamagn).
- 6 a viz Gouere 1989 : 5vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Dinarzh ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo Greg LeMond (Stadoù Unanet).
- 7 a viz Gouere 1989 : loc'hañ a ra 6vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du park tematek Futuroscope (Vienne).
- 14 a viz Gouere 1991 : 9vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Alençon (Orne) ha Roazhon ; trec'h eo Mauro Ribeiro (Brazil).
- 15 a viz Gouere 1991 : 10vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Roazhon ha Kemper ; trec'h eo Phil Anderson (Aostralia).
- 8 a viz Gouere 1994 : 6vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Cherbourg (Manche) ha Roazhon ; trec'h eo Gianluca Bortolami (Italia).
- 9 a viz Gouere 1994 : loc'hañ a ra 7vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du park tematek Futuroscope (Vienne).
- 8 a viz Gouere 2006 : 7vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Sant-Gregor ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo Serhiy Honchar (Ukraina).
- 11 a viz Gouere 2015 : loc'hañ a ra 8vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Mur.
Liammoù etrebroadel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Gevelliñ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Gevellet eo gant 13 kêr :
|
Hag ivez kêriadennoù :
|
Koñsuldioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Div goñsuliezh hollek a zo e Roazhon : Maroko staliet boulouard Sevigneg hag ar Stadoù-Unanet kae Chateaubriand. Un Ensavadur gall-hag-amerikan a zo ivez abaoe fin an Eil brezel bed.
Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Pennad Les Echos Une balade qui en dit long sur la manière dont les rois de France imposèrent leur pouvoir
- INA
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon goude bezañ bet bombezennet 1943
- L'Ouest en mémoire (Ina) - An aliañs e Roazhon 1944
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Digoradur ti ar c'hultur 1965
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon 2000 1967
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar C'holombier : kreizkêr nevez 1972
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon oc'h en em industrializañ 1974
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Henry Fréville 1976
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Edmond hervé: aotrou maer Roazhon 1977
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Cleunay e Roazhon 1981
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Emdradur ar stalioù e Roazhon : Alma
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar Blosne e Roazhon 1994
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Arkitekturiezh Georges Maillols e Roazhon 1998
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon : An telecom valley 2000
- L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar metro nevez e Roazhon 2002
- ALBB : penaos e vez distaget Roazhon ? http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-544.jpg
Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Jean-Claude Even-Kernivinenn ː Genèse de la Bretagne armoricaine. Analyse de l'expédition de Maxime, Magnus Clemens Maximus, au printemps 383. Lannuon. 1003-1999
- Michel Froger et Michel Pressensé : Armorial des communes des Côtes d'Armor & Ille-et-Vilaine. 2008
- Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
- Laurence Mathey-Maille : Geoffroy de Monmouth. Histoire des rois de Bretagne. Les Belles Lettres. Paris 1992
- Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː La Civilisation des Riedones. 2è supplément à Archéologie en Bretagne. Brest. 1980
- Lewis Thorpe : Geoffrey of Monmouth. The history of the kings of Britain. Penguin Books Ltf. Harmondsworth. 1966 -1973
- Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995
Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ pe ['rwa:zən], pe ['rã:wõn] pe ['rã:wən], pe ['rawzun]
- ↑ Geriadur Vallée, p. 645 ; geriadur Gregor, p. 295
- ↑ Le breton usuel, p. 298
- ↑ Exercices sur la grammaire bretonne du dialecte de Tréguier, p. 129
- ↑ Glossaire moyen-breton, É. Ernault
- ↑ Geriadur Vallée
- ↑ INSEE
- ↑ Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg)
- ↑ J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106
- ↑ "Mémoire des hommes"
- ↑ [1] Livre d'Or du Ministère des Pensions - Memorial Genweb
- ↑ Ouest-France, 8 a viz Even 2010
- ↑ INA
- ↑ Pertes RAF
- ↑ 8 août 1943
- ↑ Imperial War Museum, luc'hskeudenn o tiskouez ar c'hirri-nij, o bombezennoù ha tennoù ar Flak
- ↑ Pertes Luftwaffe
- ↑ Luc'hskeudennoù eus an nijerez hag eus obidoù an daou nijour alaman e Bered ar Reter
- ↑ (fr) Les fusillés du Colombier
- ↑ Mémoire de guerre
- ↑ Memorial Genweb
- ↑ Alain Bouchart, Laurence Mathey-Maille, Lewis Thorpe
- ↑ Commonwealth War Graves Commission
- ↑ Ur bajenn a-zivout bombezadeg ar 17 a viz Even e Roazhon
- ↑ 12 FÉVRIER 1940 Luc'hskeudennoù
- ↑ Oberenn a-stroll dindan renerezh Jean Meyer, Histoire de Rennes, Embannadurioù Privat, Toloza, 1972, pajenn 259
- ↑ https://www.ouest-france.fr/bretagne/rennes-35000/temoignage-maurepas-avec-les-dealers-ne-vit-plus-5760461
- ↑ Skol Diwan Roazhon
- ↑ 30,0 30,1 30,2 ha30,3 Mémoire des hommes
- ↑ Mémoire des hommes
- ↑ Aotrounez Blancpignon, Cervon, Longpré, la Coudre, e Sant-Meleg. François, sekretour ar Roue e 703. Ur senesal, maer, ha letanant-jeneral polis Roazhon e 1744
- ↑ Aotrounez la Motte (?), eskopti Roazhon. Ur c'huzulier ouzh prezidial, maer, letanant-jeneral ar polis, ha kannad Roazhon ouzh ar Stadoù e 1780
- ↑ Pol Potier de Courcy. T. II. p. 280.
- Roazhon
- Kumunioù Il-ha-Gwilen
- Kumunioù Bro-Roazhon
- Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall
- Pennlec'hioù bannoù Breizh
- Emsavadeg ar Bonedoù ruz
- Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Il-ha-Gwilen
- Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed
- Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed
- Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed