Plougerne

Kumun eus Breizh

Lilia da guzh-heol.

Anv gallek (ofisiel)

Plouguerneau

Melestradurezh

Lanniliz (betek 2015)
Lesneven (abaoe 2015)

Kod kumun

29195

Kod post

29880

Maer
Amzer gefridi

Yannig Robin^[1]
2014-2020

Etrekumuniezh

KK Plabenneg hag an Aberioù

Poblañsouriezh

Plouiz-Kerne

6 490 ann. (2015)^[2]

Stankter

150 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

48° 36′ 28″ Norzh
4° 30′ 15″ Kornôg / 48.607778, -4.504167

Uhelderioù

bihanañ 0 m — brasañ 79 m

Gorread

43,33 km²

Plougerne

Plougerne a zo ur gumun eus Bro-Leon e kanton Lesneven, e departamant Penn-ar-Bed, e gwalarn Breizh.

Taolenn

1 Orin an anv
2 Brezhoneg
3 Istor
- 3.1 Dispac'h Gall
- 3.2 XX^vet kantved
4 Lec'hanvadurezh
5 Monumantoù ha traoù heverk
- 5.1 Bezioù ar C'hommonwealth e bered ar gumun
6 Douaroniezh
7 Emdroadur ar boblañs abaoe 1962
8 Melestradurezh
- 8.1 Tud
9 Kêrioù gevellet
10 Liammoù diavaez
11 Dave ha notennoù

Orin an anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Dont a ra an anv Plougerne eus an henvrezhoneg ploe (parrez) ha kernev (Kerne-Veur). Plouiz-Kerne^[3] a reer eus tud Plougerne, pe Plougerneviz^[4] pe Plougerneiz^[5].

Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ar Brezoneg er Skol[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol ^[6].

Ya d'ar brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

D'ar 17 a viz Kerzu 2010 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
D'ar 5 a viz Mae 2015 e oa bet roet d'ar gumun al label Ya d'ar brezhoneg live 2.

Deskadurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 1996.
Ur skol Diwan zo, abaoe Gwengolo 2018.
E distro-skol 2017 e oa 97 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (15,7% eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[7].
Ar vagouri-kêr he deus sinet Live 2 karta Divskouarn.

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Dispac'h Gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud eus ar gumun a gemeras perzh en Emgann Kergidu d'ar 24 a viz Meurzh 1793 e-kichen Plougouloum; un dell-gastiz a 11 000 lur a voe paeet gant ar gumun edan 24 euriad ^[8].

XX^vet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Eil Brezel-bed:

d'an 18 a viz Even 1940 e rankas un nijerez Ju 88 A-1 eus an aerlu alaman (Luftwaffe) gant pevar milour en he bourzh douarañ buan ha rekis e "Leur Lann ar Floc'h" er gumun goude bout bet bombezet bigi e Brest ha bout bet tizhet gant tennoù gall; tapet e voe an nijourion da brizonidi gant ar C'hallaoued ha dieubet gant o c'henvroidi un nebeud deizioù war-lerc'h ^[9]; daou waz eus ar gumun a voe tamallet dezhe bout gwallgaset he faread; d'ar 27 a viz Even e voe barnet ha kondaonet Jean-Marie Keranvel d'ar marv gant lez-varn al lu alaman e Brest, ha fuzuilhet e voe d'an 28; egile, Jean Balson, a voe kondaonet da eizh vloaz labour-ret, ha kaset e voe d'ur c'hamp-bac'h en Alamagn, distreiñ a reas d'ar 15 a viz Mae 1945 ^[10] ^[11];
nijerezioù eus ar ar Royal Air Force (aerlu ar Rouantelezh-Unanet) aet d'ar strad: d'ar 27 a viz Meurzh 1941 e kouezhas un nijerez Blenheim IV marilhet V5865 ha kodet PZ-P eus 53th Squadron en donvor da Enez-Werc'h e Plougerne; lazhet e voe he zri nijour, ne voe ket kavet o c'horfoù; d'an 18 a viz Kerzu 1941 e kouezhas div nijerez Stirling I, unan, marilhet N3665 ha kodet LS-S eus ar 15th Squadron, er mor nepell eus Plougerne, lazhet e voe he eizh nijour, ne voe kavet korf ebet, hag an eil hini, marilhet W7436 ha kodet MG-D eus ar 7th Squadron e Plougerne; daou nijour a voe lazhet, douaret int e bered ar gumun, ar pemp nijour all a voe tapet gant an Alamaned; d'an 2 a viz C'hwevrer 1942 e kouezhas un nijerez Beaufort marilhet AW253 ha kodet AW-A eus ar 86th Squadron eus ar Royal Air Force (aerlu ar Rouantelezh-Unanet) nepell eus Plougerne; mervel a reas he fevar nijour, tri anezhe a zo douaret int e Bered Kerfaotraz e Brest, an hini all e Sibirill^[12].

Lec'hanvadurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Traezhegi:

Grève Blanche,
Vougo,
Korejou
Sant-Kava, e kornad Lilia.

Aod Plougerne.
Lilia Kervenni)
Plougerne : Grève Blanche
Plougerne : Grève Blanche ha Beg ar Spins
Plougerne : Porzh Gwenn
Lilia : Sant-Kava d'an izelvor

Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ar c'halvar hag an iliz katolik

Tour-tan Enez-Werc'h e-kichen Lilia, e Plougerne

Bezioù ar C'hommonwealth e bered ar gumun[kemmañ | kemmañ ar vammenn]


Bro	Niver a vilourion
Afrika ar Su	2 (Tirlu)
Aostralia	1 (Aerlu)
Kanada	2 (Aerlu)
Rouantelezh-Unanet	6 (Aerlu)
Hollad	11

Re an Tirlu, troadeion o-daou, a varvas e miz Here 1918, e-pad ar Brezel-bed Kentañ. Re an Aerlu a varvas e-pad an Eil Brezel Bed:

daou anezhe d'an 18 a viz Kerzu 1941 pa gouezhas o c'harr-nij (Stirling I marilhet W7436 ha kodet MG-D) e Plougerne;
unan anezhe d'ar 7 a viz Ebrel 1943 pa gouezhas e garr-nij (Catalina Ib marilhet FP 138) er mor, nepell diouzh an aod e Normandi;
unan anezhe d'an 16 a viz Ebrel 1943 pa gouezhas e garr-nij (Spitfire VI marilhet BS245 ha kodet YQ-C) e bourc'h Plougerne;
pemp anezhe d'ar 5 a viz Gouere 1943 pa gouezhas o c'harr-nij (Whitley marilhet BD 359 ha kodet JL-X) er mor e Plougerne^[13]^[14].

Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

War lez an Aber-Ac'h emañ Plougerne.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Niver a annezidi

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Roll ar maered


Dilennadeg	Anv	strollad politikel
2014-	Yannick Robin	tu kleiz
2001-2014	André Lesven	MoDem
1983-2001	Bernard Le Ven	hep
1950-1983	Léon Guéguen	hep

Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mikael an Noblez.

Kêrioù gevellet[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bro	Kêr	Abaoe
Alamagn	Edingen-Neckarhausen	1967
Kernev-Veur	Lannales	1992

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Muioc'h a restroù diwar-benn

Plougerne

a vo kavet e Kerandafar.

Dave ha notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

↑ Ouest-France
↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ Yezhadur bras ar brezhoneg, p. 433; «Anavezet mad eo Plouiz Kerne, met d'am zoñj eo eur stumm war don kenañ» Mikael Madeg Renabl anoiou parreziou Bro-Leon hag o distagadur Ar Skol Vrezoneg, 2000, p.224.
↑ Le Courrier du Finistère, 01.12.1906 p.1f; «Klevet 'm-eus ivez "Plougerneviz", ar pez a zo interesant da houzoud» M. Madeg op. cit. p.224-5.
↑ Lan Inizan, Emgann Kergidu, 1887, teir reveziadenn p.125; «(…) Plougerneiz, a-leiz, a-leiz, a lamm er mor a-raog ar bleiz", pez a ziskouez ne lavared "v" ebed.» M. Madeg, op.cit p.225; «Plougerneiz a zebr kig er C'horaiz (…)» «Plougerneiz, moc'h direzon (…)» [flemmadennoù pobl] Daniel Giraudon, Querelles de clochers, Skol Vreizh, 2006, p.144
↑ Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
↑ Ofis Publik ar Brezhoneg
↑ Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajennoù 157 ha 158
↑ Pertes Luftwaffe
↑ Yves Bramoullé, La guerre en mémoire, Embannadurioù "Le Télégramme"
↑ Pertes Luftwaffe
↑ Pertes RAF Finistère
↑ Pertes RAF Finistère
↑ Commonwealth War Graves Commission

[1] Ouest-France

[2] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[3] Yezhadur bras ar brezhoneg, p. 433; «Anavezet mad eo Plouiz Kerne, met d'am zoñj eo eur stumm war don kenañ» Mikael Madeg Renabl anoiou parreziou Bro-Leon hag o distagadur Ar Skol Vrezoneg, 2000, p.224.

[4] Le Courrier du Finistère, 01.12.1906 p.1f; «Klevet 'm-eus ivez "Plougerneviz", ar pez a zo interesant da houzoud» M. Madeg op. cit. p.224-5.

[5] Lan Inizan, Emgann Kergidu, 1887, teir reveziadenn p.125; «(…) Plougerneiz, a-leiz, a-leiz, a lamm er mor a-raog ar bleiz", pez a ziskouez ne lavared "v" ebed.» M. Madeg, op.cit p.225; «Plougerneiz a zebr kig er C'horaiz (…)» «Plougerneiz, moc'h direzon (…)» [flemmadennoù pobl] Daniel Giraudon, Querelles de clochers, Skol Vreizh, 2006, p.144

[6] Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936

[7] Ofis Publik ar Brezhoneg

[8] Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajennoù 157 ha 158

[9] Pertes Luftwaffe

[10] Yves Bramoullé, La guerre en mémoire, Embannadurioù "Le Télégramme"

[11] Pertes Luftwaffe

[12] Pertes RAF Finistère

[13] Pertes RAF Finistère

[14] Commonwealth War Graves Commission

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Plougerne