Grands Jours

Eus Wikipedia
Siell eus Saint-Mihiel ( e norzh Bro-C'hall). Implijet e oa gant lez an devezhioù-meur a-raok ma vefe savet ur parlamant.

Ar Grands Jours (An Devezhioù Meur) a veze graet, e-pad ar Renad kozh, eus bodadegoù dreistordinal parlamantoù Rouantelezh Bro-C'hall, ouzhpenn ar bodadegoù boas. Ar bodadegoù dreistordinal-se a ranke bezañ dalc'het er-maez eus ar parlamant, en ur gêr etre, ha pell diouzh lec'hiadur ar parlamant (Gwened evit Breizh e-lec'h Roazhon). Ar pal a oa sikour ar justis da vezañ onest evit ar glemmerien ha stourm a-enep an drougimplijoù, dreist-holl e-pad ar mareoù trubuilhet. Deuet e oa an devezhioù-se war-wel e-kreiz ar XVvet kantved.

E penn an Devezhioù Meur e kaver ur c'homiser roueel, hag evit reiñ harp dezhañ reizhaouerien a-vicher (kuzulierien Gwir, sekretourien..). An holl anezho a zeue eus proviñsoù all estreget an hini ma veze dalc'het an emvod meur.

Ganto e veze roet ur gefridi roueel evit mont da varn en ur broviñs eus ar rouantelezh, pell eus pennlec'h politikel ha lezvarnel ar vro. Alies e veze implijet an doare-se d'ober er XVvet kantved hag er XVIvet kantved.

Un doare e oa da reiñ ar justis hag a veze kement hag un harp da gengorioù mistri ar rekedoù (maîtres de requêtes), ar re-se o vezañ kannaded a-eeun ar roue gall.

An Devezhioù Meur a oa ivez un doare da welet betek pelec'h ez ae eneberezh ur broviñs ouzh ar roue. Servij a rae ivez da furchal ha da welet e peseurt urzh e veze lakaet an torfedoù. Dre ar justis e veze sujet an tiriad d'ar roue gall.

E Breujoù Breizh e veze implijet an anv-se pa veze chikan etre roue Bro-C'hall hag an dug Frañsez II. Dug Breizh a rae Breujoù Breizh eus an aozadur padal e rae roue Bro-C'hall Grand Jours eus an aozadur evit diskouez e oa suj dezhañ ha ne oa ket dieub.

Breujoù Grands Jours Breizh, eus 1495 da 1554[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Kadoridi gentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1495 Jean de Ganay
(~1455-1512)
Genidik eus Burgondia ; kañseller Bro-C'hall. De Gannay.gif
1528 Louis des Déserts Aotrou al lec'h-se e Loudieg, ha meur a lec'h all e Breizh. Des Déserts.gif
1535 Guillaume Poyet
(1473-1548)
Genidik eus Anjev ; aotrou Bois-ès-Loup, e Kouenon ; kañseller Bro-C'hall e 1538. Poyet.gif
1543 Jean Bertrand de Villelles
(1482-1560)
Genidik eus Tolosa ; Sieller Meur Bro-C'hall (1551-59) ; eskob Saint-Bertrand-de Comminges (1555-57) ha Sens (1557) kent bout anvet da gardinal gant ar pab Paol IV e 1557 ivez. Bertrand de Villelles.gif

Kadoridi[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1495 Roland du Breil de Meillac
(† 1502)
Aotrou e Melieg ha meur a lec'h all e Bro Sant-Maloù Du Breil de Meillac.gif
1508 Charles Guillard de la Falazière
(1457-1537)
Genidik eus Châtellerault ; aotrouniezh ebet dindan e anv e Breizh. Guillard de la Falazière.gif
1513 Amaury de Quenech Quivilli Aotrou Botoha, Gourin, Plougernevel, Plounevez-Kintin, Gwenrann. Quénec'hquivilly.gif
1513 Antoine Le Viste de Fresne
(~1470-1534)
A-orin eus Lyon, genidik eus Pariz ; aotrou Le Fresne; aotrouniezh ebet dindan e anv e Breizh. Le Viste de Fresne.gif
1524 Gilles Le Rouge d'Encremer Aotrou Encremer e Plouigno hag e lec'hioù all e Bro-Dreger hag e Bro-Roazhon. Le Rouge d'Encremer.gif
1538 François Crespin du Gast Genidik eus bro Anjev ; aotrou ar Gast ; kadoriad gant tog e 1556. Crespin du Gast.gif
1550 Julien de Bourgneuf
(1500-1558)
Aotrou en Heizeg, Saozon, Gevrezeg ; kadoriad gant tog e 1554. Bourgneuf d'Orgères.gif

Kuzulierien[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1495 Martin Ruzé de Beaulieu Genidik eus Teurgn ; aotrouniezh ebet dindan e anv e Breizh. Ruzé de Beaulieu.gif
Charles du Hautbois
(~1460-1513)
Genidik eus Châtellerault ; familh aotrounez Buzuec, e Mellag ; eskob Tournai e 1510 ; kadoriad kentañ e skoazelloù Pariz e 1513. Hautbois de Buzuec.gif
Jean du Bouchet War varteze emeur etre div familh : unan genidik eus Maine, eben eus Pariz. Dessin en attente.jpg
Jean de Calloët
(† 1505)
Familh aotrounez Plouigno, Bodsorc'hel, Servel, Tregomar, Merleag, Plouared, Faoued, Plouha, Doloù ha Gwimaeg. Calloët.gif
Jean Bohier
(~1464-1512)
Gennik eus Issoire ; abad Gweltaz-Lambrisig, ha Buzay goude. Bohier.gif
Olivier Ferré Familh anavet e Taden, Sevinieg, Pluvaelgad. Ferré de la Garaye.gif
Olivier Kerroudault Bez' ez eus ur familh Kerroudault, aotrounez al lec'h, e Gwiproñvaz ; Olivier n'eo ket meneget. Dessin en attente.jpg
Geoffroy Kermagoer Meneg ebet gant Pol Potier de Courcy Dessin en attente.jpg
Guy 1er de l'Arbaleste Genidik eus kontelezh ar Gâtinais. Arbaleste-l.jpg
Guillaume de Besançon Genidik eus Maine ; aotrouniezh ebet meneget dindan e anv e Breizh. Besançon de Souligné.gif
Charles Guillard Kadoriad e 1508. Guillard de la Falazière.gif
Jacques Daniel Dessin en attente.jpg
Nicolas Racine Familh a-orin eus Galisson, e Domloup, beli Roazhon. Racine de Galisson.gif
Rolland Scliçzon Familh anvet Clisson ivez; aotrounez e Servel, Trebeurden, Taole, Priel, Brelevenez, Perwenan, Plougouskant, Goulien, Lanvodez, Alineg, Berc'hed, Orvez, Gored Scliçzon.gif
Rolland Gouëon Familh skourrig eus hini Gouyon-Matignon ; aotrounez e Plouvalae, Boursaout, Langaeg Gouéon.gif
Alain le Forestier Aotrounez Boskazoù, Plerneg, Plerin, Tregenestr, Sant-Donan, Brehant-Monkontour, Peuñvrid, Morieg, Trezeniel, Pluveleg Le Forestier de Kerahuis.gif
Amaury de Quenech Quivilli Kadoriad e 1513. Quénec'hquivilly.gif
Alain de Quenquizou Aotrounez e Plouganoù ha Plouezoc'h Quenquizou.gif
Jean Briçonnet Genidik eus Touren ; aotrouniezh ebet meneget dindan an anv se e Breizh ; ar familh he deus roet eskibien Sant-Maloù, hag un abad Gweltaz-Lambrizig. Briçonnet.gif
1498 Yves Braillon Genidik eus Pariz ; aotrouniezh ebet meneget dindan an anv se e Breizh; Braillon de Barigny.gif
Jean Brachet Genidik eus Orléans ; aotrouniezh ebet meneget dindan an anv se e Breizh; Brachet.gif
François du Guermeur Aotrounez en Sant-Vig, Loperc'hed, Gouezeg, Kombrid, Kerfeunteun, Sant-Mikael Kemperle, Plonivel (hirie e Pornaleg). Guermeur de Kernault.gif
Alain Marc'hec Aotrounez e Kastellaodren, Plagad, Gwimaeg, Sant-Albin Roazhon, Pazieg, Goven, ar Genkiz-Yuzhael. Marc'hec de Kerbaul.gif
1503 Vincent Mignot Dessin en attente.jpg
Yves Mirlon Dessin en attente.jpg
Christophe de Kerouzy Aotrounez e Priel, Tredarzeg. Kerouzy-d.jpg
1508 Guillaume Bigot senesal Gwenrann; ardamezioù diasur, abalamour lies familh dindan an anv se Dessin en attente.jpg
Jean Berthelot eil kañseller; ardamezioù diasur, abalamour lies familh dindan an anv se Dessin en attente.jpg
1510 François le Rouge familh genidik eus Encremer e Plouigno, he deus roet meur a dud da Vreujoù Breizh Le Rouge d'Encremer.gif
1513 Pierre du Botdéru aotrounez e Pluverin, Lannejen, Ploue, Boskazoù, Bubri, Plougouvelen, Mozhon Du Boderu.gif
Rolland Pinart aotrounez e Plouvagor, Lanloup, Plouha, Sant-Vaze-Montroulez, Lanneanoù, Bodsorc'hel Pinart.gif
François de Saint-André genidig eus bro Languedoc; kañseller ar roue Loeiz XII evit e zouaroù Italia; letanant Genova; kuzulier ouzh Breujoù Breizh Saint-André-de-Montbrun.gif
1515 Gilles le Rouge Kadoriad e 1524. Le Rouge d'Encremer.gif
1520 Guillaume le Duc Aotrou a Busnelaye ha la Moinerie, eskopti Sant-Maloù Provost Roazhon. Le Duc de la Busnelaye.gif
1523 Pierre Marc'hec Aotrou e Kastell-Aodren, Plouagad, Gwimaeg, Sant-Albinb Roazhon, Pazieg, Goven. E vo ivez kuzulier ouzh Breujouù-Breizh er bloaz 1554 Marc'hec de Kerbaul.gif
1525 Charles le Frère Aotrou Bellisle (?); e vo kuzulier ouz Breujoù-Breizh e 1554 ha kadoriad gant tog e 1558. Le Frère.gif
1530 Hervé Lyrot Familh genidig eus bro Anjev. Aotrouniezhoù e Sant-Sebastian ha Brenn Lyrot.gif
François de Montholon Sieller Meur e 1542.

François de Montholon (yezhoù arall)

De Montholon.gif
1532 François Errault Familh genidig eus bro Anjev.

François, kuzulier ouzh Breujoù Breizh eus 1532 da 1538. Kadoriad ouzh sened Torino ha sieller Meur Bro C'hall e 1543.

Errault.gif
1533 Hamon Barbier Abad Sant-Vazhe Barbier de Kerjean.jpg
François Brûlon / Brullon / Bruslon gwelout Pierre Brûlon, kadoriad gant tog e 1568 Brûlon.gif
François Petau Genidig eus Orleañs, aotrou Dimancheville; aotrouniezh ebet meneget dindan an anv se e Breizh. François e vo kuzulier ouzh Breujoù-Breizh e 1554 Petau de Dimancheville.gif
1535 Thibault de Longuejoue Genidig eus Pariz; aotrou Yverny. aotrouniezh ebet meneget dindan an anv se e Breizh. Dimezet da Madeleine Briçonnet (ur familh tost ouzh Brejoù Breizh, hag eskibien Breizh) Longuejoue.gif
Nicolas Quélin Genidig eus Pariz. E vo ivez kuzulier ouzh Breujoù-Breizh e 1554 Quélin du Plessix.gif
1536 Pons Brandon Genidig eus Bourbonnais. Pons e vo ivez kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1554 Brandon de Fressineau.gif
Jean Glé Aotrounez de Plestan, Mederieg, Bruz, Gwizien, Begerel Glé de la Costardais.gif
Louis du Groësquer Aotrounez e Pederneg, Boulvriag, Plegad-Gwernn, Plouganoù, Plouha, Vandel Du Groësquer.gif
Robert du Hardaz Genidig eus bro Maen; aotrounez ivez e Mezeg.

E vo kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1554

Du Hardaz.gif
Jean Hay Skourr Gwerc'h-Breizh. Hay de la Guerche.gif
1537 Bertrand Glé (menegioù a us) Glé de la Costardais.gif
Julien Godelin hag e vo ivez kuzulier houzh Breujoù Breizh e 1554 Godelin.jpg
Henry du Quélennec skourr Avaugour Blason Maison du Quélennec.svg
Jean de Plédran beskont al lec'h, hag aotrou en Ilfinieg

e vo kadoriad ouzh kontoù Breujoù Breizh e 1537

De Plédran.gif
1538 Jacques de Chateautro Aotrou e Gwiler-Porc'hoed, Hae-Foazer, Lavreer-Botorel, Menieg De Châteautro.gif
Mathurin Glé gwelout a-us Glé de la Costardais.gif
François de Kermenguy Aotrou e Gregam, Sant-Sebastian, Pierig, Penc'herieg, Kornilieg, Tourc'heg;

"Alloué" Naoned

Kermenguy de Grampchamp.gif
Guillaume de Lignères Abad Sant-Albin ar C'hoadoù; e vo ivez kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1544 (marvet e 1557) Des Lignières.gif
Jean des Loges Aotrou e Magoer, Gwern-ar-Sec'h Des Loges.gif
1540 François Calon Aotrou eur a lec'h e Gwenrann; Kadoriad gant tog e 1556. Calon de la Villejames.gif
Etienne de Rosmadec Familh aotrou e Kernevel, Rosporden, Servel, Teiz, Belz, hag all. E vo ivez kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1554 De Rosmadec.gif
Olivier Richard Aotrou e Treglonoù, Plouider, Plouvien.

Aet da Anaon e 1539

Richard de Kerriel.gif
Antoine de Lyon Genidig eus Bro Champagn.

aotrouniezh ebet meneget dindan an anv se e Breizh;

De Lyon.gif
1543 Miles Perrot Genidig eus Pariz; aotrou Malmaison;

E vo kuzulier ouzh Breujoù Pariz e 1554

Perrot de la Malmaison.gif
Rolland Pinart Aotrounez e Plouvagor, Sant-Loup, Plouha , hag all Pinart.gif
Bernard Le Prévost Genidig eus Pariz; aotrou Sant-Cyr;

aotrouniezh ebet meneget dindan an anv se e Breizh;

Provost de Saint-Cyr.gif
1546 René du Han Aotroù e Mousterel-ar-Gwast, Marc'helleg-Raoul, hag all Du Han.gif
1550 Michel le Duc familh diasur; en gortoz Dessin en attente.jpg
Julien le Duc Aotrou la Busnelaye ha la Moinerie, eskopti Sant-Maloù Le Duc de la Busnelaye.gif

Alvokaded jeneral[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1539 Gilles le Maistre Genidig eus Pariz; aotrou Cincehour, Monthelon, e-kichen Montlhéry

aotrouniezh ebet meneget dindan an anv se e Breizh;

Le Maistre de Cincehour.gif
1543 Jean le Prévost gwelout a-us Bernard Le Prévost Provost de Saint-Cyr.gif

Prokulored jeneral[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1495 Hervé de Penancoët anvet e galleg ː Chefdubois; aotrounez e Lokournan, Gwiler, Plouzeniel, Pont-n-Abad, Plouarzhel, Plouvien Penancoët de Saint-Renan.gif
1513 Guillaume Gedouin aotrounez e Sant-Yann-ar-C'houesnon, Ivinieg, Dovanieg, Lanvezhon, Kantlou, Herzieg. Gédouin.gif
1536 Jean du Han gwelout Breujoù Breizh, 1554 Han du Launay.gif

Grefierien[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1495 Olivier Barrault Ivez teñzorer.

Genidig eus bro Anjev.

Aotrou la Chauvinière, les Essarts, la Thibaudière. Maer Angers eus 1497 da 1505

Barrault de la Chauvignière.gif
1533 Pierre le Forestier gwelout ivez 1543 Le Forestier de Kerahuis.gif
1539 Charles Faisant gwelout ivez 1696 Faisant du Pont-Faisant.gif
1543 Mathurin le Forestier Le Forestier de Kerahuis.gif
1550 Gilles Julienne Aotrou e Brezhiel, Landujan, Kavan, Moigné, Irodouer, Kerzhin, Ilfentig Julienne du Moncel.gif

Paeerien gouestloù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1495 Philippe Bertaud Keloù ebet, evit ar poent

Urcherien[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1495 Bernard Vérus keloù ebet, evit ar poent
Louis Bourgeois Aotrou e Bei, Redene, Sine Bourgeois de Locquillec.gif
Jean du Quélennec Familh diasur; en gortoz

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • (fr) J. de La Martinière : Le Parlement sous les rois de France – 1491-1554, Annales de Bretagne, 1924, niv. 396-2, pp. 270–298 — Lenn en-linenn
  • (fr) Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014

Daveoù ha notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]