Gourin (kumun)

Gourin
Ar maerdi.
Anv gallek (ofisiel)	Gourin
Bro istorel	Kernev
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	Pondi
Kanton	Gourin (pennlec'h)
Kod kumun	56066
Kod post	56110
Maer Amzer gefridi	Hervé Le Floc’h 2020-2026
Etrekumuniezh	Roue Morvan Kumuniezh
Bro velestradurel	Kornôg Kreiz Breizh
Lec'hienn Web	(fr) www.gourin.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	3 783 ann. (2020)
Stankter	51 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 08′ 28″ Norzh 3° 36′ 21″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 157 m bihanañ 83 m — brasañ 301 m
Gorread	74,72 km²
Gourin

Gourin a zo ur gumun eus Bro-Gerne e departamant ar Mor-Bihan, e kornôg Breizh. Pennlec'h kanton Gourin eo.

Douaroniezh

Eieniñ a ra ar Stêr-Laeron e Gourin.

Anv

Stummoù skrivet

• Erwan Vallerie ː Gurvreaen, XI^vet kantved ; Gorwrein, 1108 ; Gorurein, Goruurein, 1163 ; Gourvrin, 1284 ; Gourvrein, 1368 ; Goururein, 1368 ; Gourrein, 1391 ; Gouerien, 1392 ; Gourviein, 1395 ; Gourverein, 1395 ; Gouourein, 1426 ; Gouvreyn, 1438 ; Gourein, 1441 ; Gourrein, 1448 ; Goureim, 1457 ; Gourein, 1479 ; Gourvrein, 1516 ; Gourrein, Gourein, 1535 ; Gourrein, 1536 ; Gouerein, 1555 ; Gourin, 1566 ; Gourrein, 1574 ; Gorin, 1630.

Ardamezouriezh

Palefarzhet : ouzh 1 ha 4 en argant e bemp gwerzhidenn en gul treustellet ha kenstag, heuliet ouzh kab gant peder rozenn ivez en gul  ; ouzh 2 ha 3, en glazur e groaz pavek en aour  ; e gab en erminoù. Aozer : Jean Hénaff ; diviz kêr : 1946.

Istor

Henamzer

• An hent roman eus Vorgium (Karaez bremañ) d'ar Pouldu a dreuze Gourin.

XVII^vet kantved

• Bonedoù Ruz, 1675:
  • trubuilhoù a voe er barrez d'an 29 ha d'an 30 a viz Even; ouzhpenn 200 a dud a dagas ti gwreg François Jan, ur sarjant, e-tal ar vered, goude an oferenn-bred d'an 29, torret dorioù ha prenistri an ti a daolioù mein, gwallgaset e voe ar sarjant, huchet e oa an taos-holen gantañ, tapet e holl baperioù, ur fuzuilhenn ha div bistolenn; mont a reas an emsavidi da di Georges Le Sallay, ur serjant all; d'an 30, ur sulvezh, ouzhpenn 300 a dud a dagas ti François Millier, kemeret ar paper timbr gante ha devet war wel d'an holl;
  • un digoll a 5 500 lur a voe paeet gant ar barrez ha gant he zrevioù (ar Sent en o mesk) d'an aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e Sant-Hern d'an 11 a viz Gouere 1675 e-pad Emsavadeg ar Bonedoù ruz;
  • nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh daou zen eus Gourin goude an emsavadeg.

Dispac'h Gall

• Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da bennlec'h kanton Gourin gant teir c'humun ennañ: ar Sent, Gourin ha Roudoualleg; e Bann ar Faoued e oa; Gourin, sez ur senesaliezh, a glaskas mirout he sez roueel, met nac'het e voe gant Ar Faoued; en aner c'hoazh e klaskas Gourin bout staget ouzh Karaez war tachenn ar justis; miret ha brasaet e voe kanton Gourin gant al lezenn eus an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix; lakaet e voe Roudoualleg en Arondisamant Pondi bet krouet e 1800.

XX^vet kantved

• 1914: gant peder familh eus Gourin ha tro-war-dro eo krouet kêriadenn "Gourin" en Alberta, e Bro-Ganada.

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 303 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 5,60 % eus he foblañs e 1911.

Eil Brezel-bed

• Repuidi-brezel: d'an 10 a viz Even 1940 e oa 951 repuad e Gourin; 88 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar 1añ a viz Gwenholon 1940.
• D'ar 7 a viz Even 1944 e kouezhas ur c'harr-nij (Spitfire IX marilhet MK855 ha kodet SK-E) eus ar Royal Air Force e Gourin; tapet e voe e sturier gant an Alamaned.
• Rezistañs:
• Pemp archer eus brigadenn Gourin, bet serret d'an Alamaned e miz Mae 1944, a varvas er c'hampoù-bac'h en Alamagn; eizh ezel eus ar gevredigezh sport "Chasseurs de Gourin" a varvas evit Bro-C'hall.
• Tri gwaz eus Gourin hag a gemere perzh ar Rezistañs a voe fuzuilhet e Rozkev (Lannejenn) d'ar 24 a viz Even 1944; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al lu alaman a oa he sez er Faoued.
• Fuzuilhet e voe tri gwaz eus ar gumun e Landordu e Berne, d'ar 6 a viz Gouhere 1944 abalamour d'o ferzh er Rezistañs; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al Lu alaman Ar Faoued.
• Mizioù Even ha Gouere 1944: preizhet e voe argant an ti-post pemp gwech gant tud ar Rezistañs ha tapet 254 500 lur gante.

Brezhoneg

• Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol.
• Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 1994.
• E distro-skol 2024 e oa 49 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (15,8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez).

Monumantoù ha traoù heverk

• 
  An alez toet.

• Alez toet Menguionnet.

• 
  Kastell Troñjoli.
• 
  Maner Kerbiquet.
• 
  Maner Menguionnet.

• Kastell Troñjoli.
• Manerioù Kerbiquet ha Menguionnet.

• 
  An iliz katolik.
• 
  Sant Herve.
• 
  Sant Nikolaz.
• 
  Ar garnel.

• Iliz katolik Sant Pêr ha Sant Paol.
• Chapelioù Sant Herve ha Sant Nikolaz.
• Ar garnel.

• 
  Monumant er vourc'h.
• 
  Monumant ar Rezistañs.

• Monumant ar re varv er vourc'h, luc’hskeudenn ha kartenn-bost.
• Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudenn.
• Monumant Rezistanted ar Menez Du.

Poblañs

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793

Tud

Tud bet ganet er gumun

• Alan ar Maout: eskob Leon, ha goude Kernev; prezidant kentañ Kambr ar C'hontoù Breizh et 1486; aet da Anaon e 1493.
• 1660 : Anne Dieu-le-veut, morlaerez.
• 1924 : Marsel Blanchard, beleg hag emsaver breton.

Ardamezeg ar familhoù

	Alleno Aotrounez ar Wern En argant e deir joskenn goueshoc'h en sabel, diframmet en gul, 2, 1. • Sturienn ː Mad é quelen é pab amzer
	Le Maout Aotrounez Menez-Penpont ha Kergadiou En argant e gebrenn en glazur bevennet en aour.
	L'Olivier Aotrounez Tronjoly En argant e dreustell en gul kaeliet en aour, heuliet gant teir fempdiliaouenn en gul

Gevelliñ

•  Iwerzhon : Ros Eó (1992)
•  Polonia : Kamionka (2007)

Festoù

• Fest ar C'hrampouezh (e miz Gouere).
• Fest Ty Gay (e miz Eost).
• Kampionad sonerezh hengounel (e miz Gwengolo).
• Fest ar zombied (e miz Here 2009 ha 2010).

Levrlennadur

• Gourin au XIXème siècle, 259p. Anne LIGAON, Claude GESLIN. 1992, Rue des Scribes éditions - Roazhon
• Gourin et son canton, 127p. Marcel CARMARD, 2005, Alan SUTTON - Saint-Cyr-sur-Loire
• Gourin, paroisse cornouaillaise au XVIIè et XVIIIè siècles : étude démographique 1/2,134p, Nicole Lohéac, kounskrid, 1984

Liammoù diavaez

• (br) Gourin war al lec'hienn Geobreizh
• (fr) Lec'hienn ofisiel an ti-kêr
• (fr) Lec'hienn gouestlet da C'hourin
• (fr) Lec'hienn ofisiel sinema Gourin
• (fr) Lec'hienn eil emgav ar sinema war ar maez e Gourin
• (fr) Lec'hienn ofisiel RMN Radio Montagnes Noires (radio lec'hiet e Gourin)
• (fr) Info Bretagne