Gwipavaz

Skolioù divyezhek zo eno abaoe 1995.
E distro-skol 2024 e oa 97 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (6,7 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[3].

Ardamezioù

En glazur e rod dantek gwerzhidet en aour, hebiaet gant div askell en argant, skoret ouzh beg gant teir goudreustell gommek en argant.

Sturienn : audaces fortunat juvas ("d'ar re galonek e vinchoarzh ar chañs").

Istor

Dispac'h Gall

Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret : e penn-kentañ 1791 e voe graet al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant ar person, Picrel e anv, hag ur beleg anvet Bernicot ; nac'het e voe gant ar c'hure, Segalen e anv^[4].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

Mervel a reas 202 waz eus ar gumun, eleze 3,99% eus he foblañs e 1911, abalamour d'ar brezel^[5].

Eil brezel-bed

Implijet e voe an nijva gant al Luftwaffe (aerlu an Trede Reich)^[6] ; bombezet e voe e 1943 gant nijerezioù B-25 eus skouadrennoù Niv. 98 ha 180 eus ar Royal Air Force^[7].
D'an 10 a viz Eost 1940 e voe damzistrujet un nijerez Ju 88A eus al Luftwaffe pa rankas pradañ gant mall en nijva^[8].
Nijerezioù an United States Air Force aet d'ar strad e Gwipavaz e 1944 : d'ar 7 a viz Eost ur Stinson L 5 marilhet 42-98992, 14th Liaison Squadron ; d'ar 27 a viz Eost ur P-51F.6 C 6 marilhet 42-103451, 10th PRG, 12nd PRS (lazhet e voe al leviour) ; d'ar 5 a viz Gwenholon : ur B-17F-20-VE anvet "Nobody Getzit", marilhet 43-37949 ha kodet H8-?, 486vet Bombing Group, 835vet Bombing Squadron gant nav nijour en e vourzh ; daou anezhe a voe tapet gant an Alamaned, lazhet e voe ar re all, pevar anezhe zo douaret er Brittany American Cemetery e Montjoie-Saint-Martin e departamant Manche e Bro-C'hall ; er memes deiz : ur B-17G-75-BO (marilhet 43-37875 ha kodet H8-?, 486vet Bombing Group, 835vet Bombing Squadron) gant nav nijour en e vourzh ; daou anezhe a voe tapet gant an Alamaned, lazhet e voe ar re all, douaret int er Brittany American Cemetery e Montjoie-Saint-Martin^[9].

Enoret eo bet Gwipavaz gant Kroaz ar Brezel 1939-1945.

Monumantoù ha traoù heverk

Chapel Intron-Varia ar Reun.

Iliz katolik Sant Pêr ha Sant-Paol.
Gwipavaz : an iliz parrez, gouestlet da Sant Pêr ha Sant Paol.
Gwipavaz : tour an iliz parrez.
Gwipavaz : porched an iliz parrez.
Iliz parrez Gwipavaz : c'hwec'h abostol (hep o fenn).
Iliz parrez Gwipavaz : ar c'hwec'h abostol all (hep o fenn).

Iliz katolik Sant Pêr ha Sant-Paol (1952-1955) gant ur porched savet e 1563.
Chapel Itron-Varia ar Reun.

Chapel Sant Eozen.
Tour chapel Sant Eozen.

Chapel Sant Eozen.

Gwipavaz : kroaz an Douvez.
Gwipavaz : kroaz Penn-an-Traon.
Gwipavaz : kalvar Kervao.

Kalvar kizellet gant Yann Larc'hanteg (1883).
Maner ar Vizag.

Monumant ar re varv.

Bez ar C'hommonwealth e bered ar gumun

Bro	Niver a soudarded
Rouantelezh-Unanet	1
Hollad	1

Soudard en tirlu e oa. Mervel a reas e miz Even 1940, e-pad an Eil Brezel Bed^[10].

Dezougen

Aerborzh Brest-Breizh, bet savet diwar an nijva milourel krouet e 1917 war blateiz Lanruz.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Gwipavaz

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Niver a annezidi

Tud

Tud marvet eno

1946 : Yann-Loeiz Rozeg, skrivagner brezhonek.

Ardamezeg ar familhoù

	Le Mercier ^[11] Aotrounez Beaurepos ha Keroman	En glazur e gebrenn en argant, heuliet ouzh kab gant div c'hregilhenn ivez en argant, hag ouzh beg gant ur c'hloc'h en aour bazoulet en sabel

Gevelliñ

Levrlennadur

Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014

Liammoù diavaez

Notennoù

↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ (fr)Marsel Guieysse, La langue bretonne – Ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, p. 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
↑ Distro-skol ar c’helenn divyezhek
↑ Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pp. 40-41.
↑ (fr)Memorial Genweb
↑ (fr)ABSA
↑ (fr)Imperial War Museum, luc'hskeudenn
↑ (fr)Pertes Luftwaffe Finistère.
↑ (fr)Pertes USAAF Finistère
↑ (en)Commonwealth War Graves Commission
↑ Aotrounez Beaurepos he Keroman. Diskouezadegoù e 1534 ha 538, e Lambezelleg. - Pierre, reizher ouzh Kambr ar C'hontoù Breizh, e 1632. Marvet e-kerzh e oa en karg.

[1] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[2] (fr)Marsel Guieysse, La langue bretonne – Ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, p. 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936

[3] Distro-skol ar c’helenn divyezhek

[4] Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pp. 40-41.

[5] (fr)Memorial Genweb

[6] (fr)ABSA

[7] (fr)Imperial War Museum, luc'hskeudenn

[8] (fr)Pertes Luftwaffe Finistère.

[9] (fr)Pertes USAAF Finistère

[10] (en)Commonwealth War Graves Commission

[11] Aotrounez Beaurepos he Keroman. Diskouezadegoù e 1534 ha 538, e Lambezelleg. - Pierre, reizher ouzh Kambr ar C'hontoù Breizh, e 1632. Marvet e-kerzh e oa en karg.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Douaroniezh

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol

Ya d'ar brezhoneg

Deskadurezh