Gwerc'h-Breizh

Tiez kozh e kreiz-kêr.

Anv gallaouek

La Gèrch

Anv gallek (ofisiel)

La Guerche-de-Bretagne

Melestradurezh

Gwerc'h-Breizh (pennlec'h)

Kod kumun

35125

Kod post

35130

Maer
Amzer gefridi

Élisabeth Guiheneux
2020-2026

http://www.laguerchedebretagne.fr

Poblañsouriezh

Poblañs

4 245 ann. (2020)^[1]

Stankter

368 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

47° 56′ 29″ Norzh
1° 13′ 47″ Kornôg / 47.941389, -1.229722

Uhelderioù

kreiz-kêr : 76 m
bihanañ 51 m — brasañ 91 m

Gorread

11,53 km²

Gwerc'h-Breizh

Gwerc'h-Breizh^[2] ( La Gèrch e gallaoueg, La Guerche-de-Bretagne an anv gallek ofisiel) zo ur gumun e Breizh, e departamant Il-ha-Gwilen. Pennlec'h Kanton Gwerc'h-Breizh eo.

Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Stummoù skrivet ː[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Erwan Vallerie (1995) ː Capella Guirchiae, 1152; Ecclesia Guerchiae, 1206

Gerdarzh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Testeniekaet eo anv al lec'h dindan ar furmoù Wirchia en XI^vet kantved^[3], Guircha ha Guirchia e 1096 ^[4]^[5], capella Guirchiœ e 1152, ecclesia Guerchiœ e 1206^[6].

Dont a ra Guerche eus werk pe werk(i)a e germaneg (« savadur difenn »)^[7]. Ur c'hreñvlec'h e oa, e prenn peurliesañ, savet war ur duchenn naturel pe graet gant an dud. E Gwerc'h-Breizh, ne chom roud ebet anezhañ, nemet aspadennoù eus an duchenn c'hladdalc'hel e vefe, ur savenn zouar vras plaenaet hogos penn-a-benn hiziv, ma oa savet kestell Gwerc'h-Breizh an eil goude egile.

Ar pep brasañ eus an anvioù-lec'h e Guerche a zeu eus an VIII^vet kantved hag an IX^vet kantved. Hervez an istorour Noël-Yves Tonnerre, Gwerc'h-Breizh ne oa ket ur c'hreñvlec'h savet a-enep ar C'hallaoued pe an Anjevined, met da dalañ ouzh preizhadennoù an Normaned. Hervez tud all e oa savet gant ar Franked, en VIII^vet kantved, ur rouedad ec'hon a greñvlec'hioù war harzoù o rouantelezh d'en em zifenn a-enep ar Vretoned^[8].

E-pad an Dispac'h Gall, ar gumun a oa adanvet Montagne-de-la-Guerche^[9].

Dre fazi neuze e oa bet soñjet e teu La Guerche eus ar Werc'hez Vari, pa zeu eus ar ger frankek werk(a), a-c'houde aloubadegoù ar Franked en IX^vet kantved^[10].

Ardamezioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

"En gul e zri leonparzh en argant an eil dreist egile"

Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E distro-skol 2022 e oa enskrivet 36 skoliad er c'hlasoù divyezhek (5,6 % eus skolidi ar gumuniezh evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[11].

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Dispac'h Gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Gwerc'h-Breizh da benn ur bann^[12].

XX^vet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mervel a reas 134 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 4,31% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911^[13]; unan anezhe a varvas e Virton e Belgia d’an 22 a viz Eost 1914, er 124vet Rejimant Troadegiezh e oa^[14].

Eil Brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Seitek den ag ar gumun a varvas abalamour d'ar brezel^[13].

Brezelioù didrevadennañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel Aljeria[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mervel a reas ur c'horporal d’ar 17 a viz Meurzh 1960^[15].

Darvoudoù-sport a bep seurt[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

10 a viz Gouere 1951 : loc'hañ a ra 7vet tennad-hent Tro Bro-C'hall 1951 eus Gwerc'h-Breizh war-du Añje (Maine-et-Loire) (a-benn d'an eur).

Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tiez o bannoù koad.

Koad Gwerc'h.

Penniliz katolik Intron Varia.
Ar penniliz gwelet ag al liorzhoù.

Penniliz katolik Intron Varia.
Monumant ar re varv, luc’hskeudenn^[16].

Emdroadur ar boblañs[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Niver a annezidi

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mare		Anv	Strollad	Karg
Roll ar vaered
1945	1977	Henri Lassourd	UDR	Mezeg-loened Kannad (1968-1973) Kuzulier-departamant kanton Gwerc'h-Breizh (1951-1976)
1977	1989	Emmanuel Pontais	DVD	Mezeg Kuzulier-departamant kanton Gwerc'h-Breizh
1989	Eost 2003	Patrick Lassourd	RPR	Mezeg-loened Senedour (1998-2003)
Eost 2003	Mae 2020	Pierre Després	UMP	Labourer-douar Kuzulier-departamant kanton Gwerc'h-Breizh
Mae 2020	→ bremañ	Élisabeth Guiheneux
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ardamezeg ar familhoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Jean Gouin

letanant ar c'habiten Gwerc'h (war dro 1427)

En argant e gebrenn en gul, heuliet gant teir rozenn ivez en gul

Olivier Barbette
Gwareger eus gward Gwerc'h-Breizh e 1464 ; bet noblet e 1466

Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ Gwerc'h hepmui e Geriadur Hemon-Huon e 1995.
↑ (fr)Albert Dauzat et Charles Rostaing : Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France. 1963 / 1978.
↑ Abad Bossard ha Levraoueg vroadel c'hall.
↑ (fr)Hervé Abalain, Noms de lieux bretons, p. 71, embannadurioù Jean-Paul Gisserot ISBN:2877474828.
↑ (fr)Etymologie et Histoire de La Guerche-de-Bretagne, Infobretagne, 28/12/2016.
↑ (fr)Hervé Abalain, Noms de lieux bretons, p. 71, embannadurioù Jean-paul Gisserot ISBN:2877474828.
↑ (fr)Jean-Claude Meuret, Peuplement, pouvoir et paysage sur la marche Anjou-Bretagne, Laval, Société d'Archéologie et d'Histoire de la Mayenne, 1993, 656 p.
↑ (fr)"Des villages de Cassini aux communes d'aujourd'hui" war lec'hienn an École des hautes études en sciences sociales.
↑ (fr)Cassard, Jean-Christophe. Les Bretons de Nominoë. Brasparzh, Beltan, 1990, p. 16 (ISBN 978-2-905939-17-3) • Adembannet gant Presses Universitaires de Rennes, Roazhon, 2003 (ISBN 978-2-86847-776-7).
↑ Ofis Publik Ar brezhoneg
↑ (fr)J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106
↑ ^13,0 ha^13,1 (fr)Monumant ar re varv - Memorial Genweb
↑ (fr)Fichenn hiniennel - Memorial Genweb
↑ (fr)Fichenn hiniennel - Memorial Genweb
↑ (fr)Memorial Genweb

[1] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[2] Gwerc'h hepmui e Geriadur Hemon-Huon e 1995.

[3] (fr)Albert Dauzat et Charles Rostaing : Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France. 1963 / 1978.

[4] Abad Bossard ha Levraoueg vroadel c'hall.

[5] (fr)Hervé Abalain, Noms de lieux bretons, p. 71, embannadurioù Jean-Paul Gisserot ISBN:2877474828.

[6] (fr)Etymologie et Histoire de La Guerche-de-Bretagne, Infobretagne, 28/12/2016.

[7] (fr)Hervé Abalain, Noms de lieux bretons, p. 71, embannadurioù Jean-paul Gisserot ISBN:2877474828.

[8] (fr)Jean-Claude Meuret, Peuplement, pouvoir et paysage sur la marche Anjou-Bretagne, Laval, Société d'Archéologie et d'Histoire de la Mayenne, 1993, 656 p.

[9] (fr)"Des villages de Cassini aux communes d'aujourd'hui" war lec'hienn an École des hautes études en sciences sociales.

[10] (fr)Cassard, Jean-Christophe. Les Bretons de Nominoë. Brasparzh, Beltan, 1990, p. 16 (ISBN 978-2-905939-17-3) • Adembannet gant Presses Universitaires de Rennes, Roazhon, 2003 (ISBN 978-2-86847-776-7).

[11] Ofis Publik Ar brezhoneg

[12] (fr)J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106

[memorialgenweb.org-13] 13,0 ha^13,1 (fr)Monumant ar re varv - Memorial Genweb

[14] (fr)Fichenn hiniennel - Memorial Genweb

[15] (fr)Fichenn hiniennel - Memorial Genweb

[16] (fr)Memorial Genweb

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]