Roazhon

Roazhon
Ti Breujoù Breizh.
Anv gallaouek	Resnn pe Renn
Anv gallek (ofisiel)	Rennes
Bro istorel	Bro-Roazhon
Melestradurezh
Departamant	Il-ha-Gwilen (prefeti)
Arondisamant	Roazhon (pennlec'h)
Kanton	Pennlec'h c'hwec'h kanton
Kod kumun	35238
Kod post	35000, 35200, 35700
Maer Amzer gefridi	Nathalie Appéré (PS) 2020-2026
Etrekumuniezh	Roazhon Meurgêr
Bro velestradurel	Bro Roazhon
Lec'hienn web	http://metropole.rennes.fr/
Poblañsouriezh
Poblañs	222 485 ann. (2020)
Stankter	4 415 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 06′ 53″ Norzh 1° 40′ 46″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 39 m bihanañ 20 m — brasañ 74 m
Gorread	50,39 km²
Roazhon

Roazhon (distaget ['rwa:zõn] peurliesañ) eo eil brasañ kêr Breizh goude Naoned, e kember ar Gwilen hag an Il e reter ar vro, e Breizh-Uhel. Ur rol melestradurel ha armerzhel pouezus he deus. Kêr-benn ha sez prefeti rannvro velestradurel Breizh eo, pennlec'h ha sez prefeti departamant Il-ha-Gwilen, sez ar Rannvro vilourel Kôrnog, Akademiezh Roazhon ha lez-varn galv Roazhon lec'hiet e savadur Breujoù Breizh. Lakaet eo da vezañ unan eus div gêr-benn Breizh gant Naoned. 216 815 annezad en deus ar gêr e 2017, 335 092 en tolpad kêrel, 447 429 en tolpad-kêr ha 727 357 en tolead kêr (e 2016).

Ur rol a-bouezh en deus c'hoariet Roazhon e Istor Breizh. En he Iliz-veur e veze kurunet Duged Breizh. Sez Breujoù Breizh e teuas da vezañ goude ma voe staget Breizh ouzh Bro-C'hall. Aze e tarzhas Emsavadeg ar paper timbr e 1675 ha an Dispac'h gall e 1789. Un tann-gwall bras a zistrujas ul lodenn eus ar gêr kozh e 1720, adsavet er giz klasel.

E Roazhon emañ sez mediaoù rannvroel evel Ouest-France ha France 3 Ouest, embregerezhioù er greanterezh (labouradeg PSA La Janais, an TNKK) hag er genad tredeel. Ur pol imbourc'h eo ivez.

Douaroniezh

Diazez Kêr Roazhon en em gav ouzh kember ar stêrioù Ill ha Gwilen.

Anv

Stummoù skrivet

• Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː Condate (It. Ant.); Redonas (Not. Dig.); Civitas Redonum (Not. Gall.); Condate (Tab. Peut.); Rhedonicam, Redonicam (Gregor Teurgn); Civitas Riedonum (CIL), C R (war mein-bonn ː Civitas Riedonum).
• Erwan Vallerie ː Civitas Redonum, IV^vet; Redonas, IX^vet; Reygnes, 1291; Reynes, 1295, 1313; Rengnes, 1337; Resne, 1340; Raynes, 1352.

Gerdarzh

• condate = kember
• Redonum, Roazhon = eus anv ar meuriad galian Redones a oa staliet el lodenn-se eus Arvorig en eil kantved kent J.-K.

A-raok amzer an doare-skrivañ peurunvan e veze kavet meur a stumm skrivet : Roazon e Leon, Kerne ha Treger, dre vras, ha Roahon, Roéhon, Roaon e Gwened.

Roazhoniz a vez lavaret eus tud Roazhon.

E galleg e skriver Rennes, distaget [ʀɛn], hag e gallaoueg e skriver Resnn pe Renn.

Ardamezioù

Peuliet etre argant ha sabel a c'hwec'h pezh ; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminig. Ardamezeg Hozier, 19 a viz Gouere 1697. Kadarnaet gant Charlez X d'an 18 a viz Mae 1825. Kroaz ar Brezel 1939-1945.

Istor

XVII^vet kantved

• Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh 59 den eus Roazhon goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz.

XVIII^vet kantved

• Kerzu 1720: Tan-gwall bras Roazhon.

Dispac'h Gall

• Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Roazon da benn ur bann.

XIX^vet kantved

• 1857: tizhet eo Roazhon gant an hent-houarn.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Fuzuilhet e voe pevar soudard bet ganet er gumun gant al lu gall.
• Ur soudard bet ganet e Kesoue a voe fuzuilhet gant al lu gall e Roazhon d'an 21 a viz Eost 1916.
• 1 841 den a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 2,32% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911.

Eil brezel-bed

• Etre 2 000 ha 4 000 a dud a varvas pa voe bombezet trenioù e La Plaine de Baud gant al Luftwaffe (aerlu alaman) d'ar 17 a viz Even 1940, unan ag an trenioù a oa leun gant danvez-tarzh ha tennoù. Siviled ha soudarded breizhveuriat ha gall e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c’horfoù.
• D'an 18 a viz Even 1940 e tegouezhas al lu alaman e Roazhon.
• Bombezadegoù ar Re Gevredet e 1943:
  • bombezet e voe Roazhon gant ar Royal Air Force d'an 18 ha d'ar 26 a viz C'hwevrer (skiberioù ar morlu alaman) ha d'an 29 a viz Mae ha d'an 8 a viz Meurzh gant an USAAF;
  • d'an 8 a viz Eost e kouezhas ur c'harr-nij Boston IIIA marilhet BZ 335 ha kodet OM-U eus ar 107th Squadron eus ar Royal Air Force (aerlu ar Rouantelezh-Unanet) er straed Amiral-Courbet e Roazhon goude bout stoket ouzh gwezennoù pupli; lazhet e voe e holl nijourion, beziet e voe pemp korf hag ur vrec'h e Bered ar Reter e Roazhon; ar 107th Squadron a oa o tagañ skiberioù ar morlu alaman en hent an Oriant.
• D'ar 6 a viz Here 1943 e kouezhas un nijerez Junkers Ju 88 D-1 eus an aerlu alaman (Luftwaffe) gant pevar nijour en en he bourzh e "La Plaine de Baud" e Roazhon; lazhet e voe daou nijour, douaret e voent e Bered ar Reter e Roazhon a-raok bout beziet e Mont-de-Huisnes.
• 32 ezel eus ar Rezistañs (nav Spagnol en o mesk) a voe fuzuilhet e kazarn ar C'houldri gant an Alamaned d'an 8 a viz Even 1944.
• Dieubet e voe Roazhon da 9 eur beure d'ar 4 a viz Eost 1944 gant tirlu SUA, ar "Combat Command A" o tont eus Baen dre hentoù Kastell-Briant ha Naoned hag an 8vet Rannlu Hobregonet o tont eus an norzh hag ar reter.

Mojenn Maximus ha Konan Meriadeg

Istorourien Breizh hag all o deus kemeret Roazhon evit Redonum, anv ur gêr eus Galia roet gant Jafrez Menoe, kêr bet tapet gant Maximus (Magnus Clemens Maximus) ha Konan Meriadeg, goude o dilestradeg hag o trec'h war Himbaldus war an aodoù, d'an nevez-amzer 383. Ar Redonum se e vije bet tapet war un taol, d'an abardez.

Un dra diaez da grediñ ma vez laret hag o devoa dilestret e Plougerne, pe dost da Sant-Maloù, pe c'hoaz e Naoned, hag abalamour da se kaset da vojenn.

Ur gammgemeradenn e oa, dre ma vez mesket ha luziet Aremorica an amzer se ha Breizh a-vremañ.

Diskoulmet eo bet ar gudenn se pa'z eo bet dizoloet, dre ur skeudenn arkeologiezh dre nij, hag ar villa Himbaldus e oa e le-Vieux-Rouen-sur-Bresle, ha Château-Hubault e Saint-Germain-sur-Bresle, e-kichen, en tu all d'ar stêr Bresle, an div kumunn se o vezhañ en Aremorica kenkoulz ha Roazhon. Ar ger Vieux-Rouan e dalv kement hag hen-roudour, pe vicus ar roudour. Ur wrizienn *rit- a zo e-gevred etre Roazhon ha le Vieux-Rouan-sur-Bresle.

War un hent roman, aet da hent ar pesked war lec'h, etre Saint-Valery-sur-Somme (Leuconos), le Tréport, ha Pariz, emañ le Vieux-Rouen-sur-Bresle. An emgan etre Maximus ha Grasian e zigouezhas e-kichen Pariz. Grasian e oa laket war dec'h.

Monumantoù ha traoù heverk

Plasenn Santez-Anna

Lise Émile Zola

• Breujoù Breizh
• Chapel sant Erwan
• Iliz-Veur sant Pêr
• Iliz Santez-Anna
• Iliz Sant-Jermen
• Koc'hu al Lisoù
• Lise Émile Zola
• Liorzhoù-kêr an Thabor
• Opera
• Palez ar C'henwerzh
• Palez sant Jord
• Poull-neuial sant Jord

Roet eo bet al label Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor da Roazhon.

Monumantoù-brezel

• Brezel 1870-1871[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=135415 Monumant ar re varv - Memorial Genweb</ref>, 1896.

Bezioù ar C’hommonwealth e bered ar gumun: Rennes Eastern Communal Cemetery

E-pad an Eil Brezel-bed e varvas an darn vrasañ eus ar soudarded eus ar C'hommonwealth a voe beziet e bered ar Reter e Roazhon. Kalz milourion douaret enni a varvas p’edont e Roazhon en un tren a voe bombezet gant al Luftwaffe, an aerlu alaman d'ar 17 a viz Even 1940. Trevourion ha soudarded c’hall e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c’horfoù. 26 milour all eus ar C’hommonwealth a varvas pa gouezhas o c’harr-nij nepell eus Roazhon p’edo o vont eus Kaero d’ar Rouantelezh-Unanet e miz Here 1945: e Rennes Eastern Communal Cemetery ivez e voent beziet.

Bro Niver a soudarded Indez 5 (Tirlu) Kanada 2 (Aerlu) Rouantelezh-Unanet 124 (Tirlu: 85, Aerlu: 38, Morlu: 1) Zeland-Nevez 5 (Tirlu: 1, Aerlu: 2) Ditour diresis 35 Dianav penn-da-benn 81 Hollad 252

Armerzh

Roazhon Atalant

• Greanterezh
  • Saverezh kirri e Karnod e Mervent Roazhon, lec'h m'emañ staliet PSA eus ar strollad Peugeot-Citroën. Enno e vez savet otoioù ar gamm uhel (C5, C6, 407...) abaoe 1960
  • pellgehenterezh hag urzhiataerezh, Roazhon a zo e penn pol kevezuster "Skeudenn ha Rouedad" Breizh ha Broioù-al-Liger, dre ziorroadur an teknopol Roazhon Atalant.
  • Kenstagouriezh: sez an embregerezh Legris.
• Mediaoù
  • Sez ar gazetenn bemdeziek Ouest-France
  • Sez aozadur skinwel Frañs 3 Kornôg (sellet ouzh Skinwel brezhonek ivez)
• Melestradurezh
  • Sez ar velestradurezh-Stad, -departamant ha -rannvro
  • Sez ar C'huzul-Rannvro
  • Sez Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen
  • Sez ar Rannvro vilourel Kornôg

Poblañs

• Da 220 488 a dud e save poblañs ar gumun e 2019.

Emdroadur ar boblañs

adalek dibenn ar XV^vet kantved betek dibenn an XVIII^vet kantved

• dibenn ar XV^vet kantved: 12 000
• dibenn ar XVI^vet kantved: 24 000-27 000
• dibenn ar XVII^vet kantved: 27 000-30 000
• dibenn an XVIII^vet kantved: 35 000-36 000

.

abaoe 1793

1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
30 160	25 904	29 225	29 589	27 340	35 552	37 895	39 218	39 505

1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
45 664	45 483	48 283	52 044	57 177	60 974	66 139	69 232	69 937

1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
74 676	75 640	79 372	82 241	83 418	88 659	98 538	113 781	124 122

1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2011	2013
151 948	180 943	198 305	194 656	197 536	206 229	209 613	207 922	208 033	211 373

Melestradurezh

Roll ar vaered
Mare		Anv	Strollad	Karg
4 Ebrel 2014	→ bremañ	Nathalie Appéré	PS	Kannadez (2012-2017)
22 Meurzh 2008	4 Ebrel 2014	Daniel Delaveau	PS	Kazetenner
16 Meurzh 1977	22 Meurzh 2008	Edmond Hervé	PS	Kelenner Ministr (1981-1986) Kannad (1986-1993 / 1997-2002) Senedour (2008-2014)
3 Mae 1953	16 Meurzh 1977	Henri Fréville	MRP - UDF	Kelenner Kannad (1958-1968) Senedour (1971-1980) Prezidant Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen (1966-1976)
4 Eost 1944	3 Mae 1953	Yves Milon	RPF	Douarour, kelenner
14 Mezheven 1944	4 Eost 1944	René Patay		Mezeg
1935	14 Mezheven 1944	François Château	Strollad radikal	Embreger
19 Mae 1929	1935	Jean Lemaistre	Strollad radikal	Kargad Senedour (1932 →)
10 Mae 1925	19 Mae 1929	Carle Bahon	SFIO	Kelenner
2 Kerzu 1923	10 Mae 1925	Alfred Daniel		Kantonier
12 Mae 1908	23 Here 1923	Jean Janvier	Strollad radikal	Embreger
1900	12 Mae 1908	Eugène Pinault	Republikan	Greantour Senedour (1901 →)
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Kêraozerezh

Abaoe meur a vloaz e vez distrujet tier ha tachennoù glas evit sevel savadurioù uhel da lojañ muioc'h a dud, evel e straed an Alma pe e straed Sant-Brieg.

Implijet e vez an tachennoù labouradegoù ha kazarnioù kozh, evit dastum annezidi nevez ha kreskiñ ar boblañs. Gant-se e kresk ar c'hudennoù stag ouzh an dezougen.

Karterioù

• Keryann
• Kreiz-kêr
• Italie
• Landrel
• Maurepas

Deskadurezh

Skolioù-meur

Div skol-veur zo e kêr : Skol-Veur Roazhon I ha Skol-Veur Roazhon II.

Brezhoneg

Rennes / Roazhon.

• D'ar 24 a viz Genver 2008 e oa bet sinet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun. Roet e oa bet d'an deiz-se ivez al label Ya d'ar brezhoneg live 1. Al live 2 oa bet roet d'ar gumun.
• Sinet e oa bet d'ar 4 a viz C'hwevrer 2014 gant Nathalie Appéré, maerez Roazhon, live 2 ar garta, gant ar pal tizhout al label live 2 e 2017.
• Abaoe deroù an XX^vet kantved ha savidigezh ar gador geltiek e skol-veur Roazhon ez eus diorroet ur vuhez vrezhonek virvidik e Roazhon. Meur a zen brudet eus an Emsav zo bet o vevañ er gêr-se, evel Taldir Jafrennoù en deus tremenet eno an dezenn gentañ e brezhoneg, Per Jakez Elias, Per Denez, bet e penn ar gevrenn geltiek e-pad-pell, Roparz Hemon, pe Lena Louarn, e-touez ur bern re all. Talvezet he deus ar skol-veur da vodañ en-dro dezhi studierien yaouank kar-o-yezh ha kar-o-bro.
• Meur a intrudu talvoudus-kaer evit hor yezh zo bet loc'het eus Roazhon evel ar gevredigezh Skol an Emsav e 1969, ar gelaouenn Yod-Kerc'h e 1972, pe ar gazetenn vrezhonek Bremañ e 1980. Bet eo Roazhon sez meur a gevredigezh ha kalzik a gevredigezhioù breizhek o deus burevioù eno, evel Skol-Uhel ar Vro gwechall, Kuzul Sevenadurel Breizh, Dastum pe Ofis Publik ar Brezhoneg.
• Krouidigezh Skol an Emsav e 1969.
• Krouidigezh Yod-Kerc'h e 1972.
• Krouidigezh ar gazetenn vrezhonek Bremañ e 1980.
• Krouidigezh UGB e 1982.

Deskadurezh

• Ur skol Diwan a zo eno abaoe 1978.
• E distro-skol 2022 e oa enskrivet er skol Diwan hag er c'hlasoù divyezhek 921 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez). Ofis ar Brezhoneg

Tud

Tud bet ganet eno

• 1665 : Toussaint Rallier du Baty, maer.
• 1698 : Germain-François Poullain de Saint-Foix, soudard ha skrivagner.
• 1701 : Loeiz ar Chalotez, den a lezenn ha prokulor, an emsaver kentañ.
• 1737 : Michel Gérard, kouer breizhat ha kannad an Trede-Stad e 1789.
• 1748 : Pierre-Louis Ginguené, barzh.
• 1754 ː François-Charles-Joseph Frey, mestr diwezhañ ouzh Kambr ar C'hontoù Breizh e 1786. Marvet e 1800.
• 1763 ː Charles Malenfant, koronal en karg an urzh e Santo-Domingo.
• 1816 : Paol Feval, skrivagner.
• 1817 : Paul de Geslin, beleg ha skrivagner gallek.
• 1846 : Loeiz Kerzilin, barzh.
• 1889 : Maurice Noguès, nijour.
• 1903 : Frañsez Debauvais, emsaver.
• 1903 : René Guillou, sonaozour.
• 1921 : Pêr Denez, emsaver, yezhour ha skrivagner.
• 1927 : Françoise Le Roux, skrivagnerez ha gouiziegez.
• 1952 : Patrick Jeffroy, keginer.
• 1992 : Clarisse Agbegnenou, judoka

Soudarded vreizhat bet ganet er gumun fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ

• Pierre Le Mével, d'ar 26 a viz Genver 1888, zouav en 2^l rujumant kerzhet Afrika, dic'haloñset ha fuzuilhet e Zeitenlik Salonik (Gres) d'an 11 a viz Gouhere 1916, abalamour ma «nac'has mont d'an ti-gar da gemer an tren da vont d'an talbenn».
• Alexis Oho, ganet d'ar 14 a viz Ebrel 1893, marc'heger er 14vet rujumant husarded, fuzuilhet d'an 30 a viz Genver 1915 e Courtisols (Bro-C'hall), abalamour m'en dije «klasket laerezh gant armoù, ha klasket lazhañ tud».
• Louis Pérenin, d'ar 17 a viz Gouhere 1886, hemolc'her en 3 batailhon kerzhet skañv Afrika, fuzuilhet d'an 19 a viz Here 1917 e Cramant (Bro-C'hall), evit «dezerterezh».
• Pierre Rocher, d'an 28 a viz Eost 1892, soudard en 70vet rujumant war-droad, fuzuilhet d'an 11 a viz Gouhere 1915 e Duisans (Bro-C'hall) evit «nac'h sentiñ» ha «dilez e bost dirak an enebour» />.

Tud marvet eno

• 1034 : Hawiz, gwreg Jafrez Iañ, dug Breizh.
• 1578 : Gilles de Kerampuil, beleg ha troour.
• 1591 : Noël du Fail, gwiraour, reizhaouer ha skrivagner.
• 1916: Pierre Marie François Mathurin Lagrée, ganet e Kesoue d'an 20 a viz Du 1896 hag o chom er Stadoù-Unanet, soudard e 1añ rujumant war-droad an trevadennoù, fuzuilhet d'an 21 a viz Eost 1916 e Roazhon gant al lu gall.
• 1925 : Ivonig Picard, skrivagner brezhonek.
• 1926 ː Jeanne Malivel, arzourez, liammet gant ar Seizh Breur
• 1951 : Kerverzhioù, skrivagner brezhonek.
• 1984 : Per Roy, emsaver ha skrivagner brezhonek.
• 2009 : Joseph Martray, kelaouenner hag emsaver.
• 2015 : Henri Lécuyer, emsaver breton, ezel eus Urzh an Erminig.

Tud liammet gant kêr

• Bertrand d'Argentré (1519-1590), istorour, beziet e Roazhon.
• Laurent Pokou (1947-2016), melldroader Stade Rennais Football Club etre 1973 ha 1979

Ardamezeg ar familhoù

	Charles Albert, gouarnour Breizh. Degemeret eo bet e c'halon gant Kêr Roazhon e 1698.	En aour e leon en gul krabanet, teodet ha kurunet ivez en gul
	Nicolas Allixant, kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1559, ha kadoriad an Imbourc'hioù e 1569. Aet da Anaon e Roazhon e 1596	En glazur e sourin en aour heuliet gant teir steredenn ivez en aour, 2, 1
	Alexis-François-Jacques Anneix, penn-alvokad Roazhon ; aet da Anaon e 1758	En glazur e steredenn heuliet gant teir c'hroaz pavek, an holl en argant
	d'Aubert, aotrounez Bourgnouveau	En gul e deir zorzhell en aour
	Raoul Bagatz ; konestabl Roazhon e 1451	En argant e lammell en gul
	(?) Baillon, senesal, maer ha letanant-jeneral polis Roazhon e 1744	En glazur e zaou gleze en argant, dornellek en aour, lammellet, heuliet ouzh kab gant ur greskenn en argant.
	Guillaume Bain, prokulor ouzh prezidial Roazhon e 1641	En glazur e sourin en aour karget gant pemp kreskenn en gul, ha hebiaet gant daou gadgi savant en argant
	? Ballan, chuin Roazhon e 1696	En sabel e dreustell en argant karget gant teir zorc'hell en gul
	Le Bariller, aotrounez Riaval, e Saint-Hélier (e Roazhon hiziv) Alain, noter ouzh lez Roazhon e 1513	En argant e gebrenn en glazur, heuliet gant teir melionenn c'heotet
	le Baron, prokulor jeneral ouzh lez Roazhon (aet da Anaon e 1805)	En argant e dreustell heuliet gant teir melionenn, an holl en geot.
	Barrin, baroned Montbarrot e 1671, e Sant-Albin-Roazhon	En glazur e deir balafenn en aour
	Le Bart, Jean le Bart, abad Sant-Melen; aet da Anaon e 1393; ur c'honestabl Roazhon e 1489	En glazur e leonparzh en argant
	??? Baudran, kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1580	En glazur e sourin en aour, heuliet ouzh kab gant teir rodig-kentr hag ouzh beg gant ur greskenn, an holl en aour
	??? de Beaulieu ː daou c'honestabl Roazhon, e 1496 ha 1498	En glazur e leon en argant, heuliet gant nav bezantenn en aour, 4, 2, 3
	de Beaumont, aotrounez Monteval, e Sant-Stefan Roazhon, ha Sainte-Foy, e Toussaints Roazhon - Jean de Beaumont, alouez Roazhon e 1384	"dougen a ra tri fod leinet gant un drailhenn" Livioù disanvet
	Jean de Bourgneuf Aotrou Cucé (hiziv e Roazhon); Kadoriad kentañ ouzh Breujoù Breizh eus 1595 da 1636; aet da Anaon e Pariz ar 27 Eost 1669	En argant e lammell en sabel, e grennbalefarzh en gul karget gant daou besk en argant
	Jean du Cellier, kadoriad ouzh ar C'hontoù , ha kañseller ha senesal Roazhon e 1458	En gul e dreustell en brizh, heuliet gant teir fempdiliaouenn en argant
	Mathurin Chéreil, sindik a kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1689	En glazur e lammell en argant
	Fablet de la Motte	En gul e groaz en argant karget gant pemp brizhenn erminig en sabel, e gab en glazur karget gant teir steredenn en argant. Sturienn : Ex voto publico
	François-Charles-Joseph Frey, mestr diwezhañ ouzh Kambr ar C'hontoù Breizh e 1786.	En argant e c'housourin en gul heuliet gant daou divaskell ivez en gul
	Jean de la Lande des Fossés, kabiten ar strollad-koronal Roazhon ha kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1592	En glazur e leon en aour
	Marc'hec / Marchec / Chevalier Aotrounez Montbarot ha la Martinière, e Sant-Albin-Roazhon. - Alain, senesal Roazhon ha kuzulier ouzh ar Grands-Jours e 1498; en eus sinet feur-emglev dimeziñ Anna Breizh ha Loeiz XII. - René, gouarnour Roazhon e 1583	En argant e leon en gul, krabanet, teodet, ha kurunet en aour, e dreustell balirant en sabel, karget gant teir rodig-kentr en argant
	de Marnières, Aotrounez la Martinière ha baron Montbarrot, e Sant-Albin-Roazhon	En glazur e gebrenn en aour, heuliet ouzh kab gant div rozenn hag ouzh beg gant ul leon, an holl en aour.
	Nantrieul Aotrounez Chesnayes. Pierre, tailhanter war mogajoù Roazhon e 1696	En glazur e bemp bezantenn en aour
	Jean Palasne, serjant-jeneral Roazhon e 1764.	En glazur e dreustell en argant karget gant tri houarn mulez en gul, ha heuliet gant teir delienn askol en aour

Sport

Stad Roazhon

Mell-droad

• Stad Roazhon
• Breizh Fobal Klub

Darvoudoù-sport a bep seurt

Bretagne-Séché Environnement

• 26 a viz Gouere 1905 : 9vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre ar Roc'hell (Charente-Maritime) ha Roazhon ; trec'h eo Louis Trousselier.
• 28 a viz Gouere 1905 : loc'hañ a ra 10vet hag 2^l diwezhañ tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Caen (Calvados).
• 21 a viz Gouere 1933 : 21añ tennad-hent Tro Bro-C'hall etre ar Roc'hell (Charente-Maritime) ha Roazhon ; trec'h eo Jean Aerts (Belgia).
• 22 a viz Gouere 1933 : loc'hañ a ra 22^l hag 2^l diwezhañ tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Caen (Calvados).
• 23 a viz Gouere 1937 : 18vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre La Roche-sur-Yon (Vande) ha Roazhon ; trec'h eo Paul Chocque.
• 24 a viz Gouere 1937 : loc'hañ a ra 19vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Vire (Calvados).
• 11 a viz Gouere 1939 : 2^l tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Vire (Calvados) ha Roazhon ; trec'h eo Eloi Tassin.
• 12 a viz Gouere 1939 : 3 tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Roazhon ha Brest ; trec'h eo ar Breizhad Pêr Gloareg.
• 9 a viz Gouere 1951 : 6vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Caen (Calvados) ha Roazhon ; trec'h eo Édouard Muller.
• 25 a viz Mezheven 1952 : 1añ tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Brest ha Roazhon ; trec'h eo Rik Van Steenbergen (Belgia).
• 26 a viz Mezheven 1952 : loc'hañ a ra 2^l tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du ar Mañs (Sarthe).
• 29 a viz Mezheven 1959 : 5vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Rouan (Seine-Maritime) ha Roazhon ; trec'h eo Jean Graczyk.
• 27 a viz Mezheven 1963 : 5vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Rouan (Seine-Maritime) ha Roazhon ; trec'h eo Antonio Bailetti (Italia).
• 28 a viz Mezheven 1963 : loc'hañ a ra 6vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Añje (Maine-et-Loire).
• 22 a viz Mezheven 1964 : loc'hañ a ra 1añ tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Lisieux (Calvados).
• 29 a viz Mezheven 1970 : 3 tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Añje (Maine-et-Loire) ha Roazhon ; trec'h eo Marino Basso (Italia).
• 29 a viz Mezheven 1970 : loc'hañ a ra 4^e tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Lisieux (Calvados).
• 10 a viz Gouere 1977 : 9vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre an Oriant ha Roazhon ; trec'h eo Klaus-Peter Thaler (Republik Kevreadel Alamagn).
• 6 a viz Gouere 1989 : 5vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Dinarzh ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo Greg LeMond (Stadoù Unanet).
• 7 a viz Gouere 1989 : loc'hañ a ra 6vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du park tematek Futuroscope (Vienne).
• 14 a viz Gouere 1991 : 9vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Alençon (Orne) ha Roazhon ; trec'h eo Mauro Ribeiro (Brazil).
• 15 a viz Gouere 1991 : 10vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Roazhon ha Kemper ; trec'h eo Phil Anderson (Aostralia).
• 8 a viz Gouere 1994 : 6vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Cherbourg (Manche) ha Roazhon ; trec'h eo Gianluca Bortolami (Italia).
• 9 a viz Gouere 1994 : loc'hañ a ra 7vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du park tematek Futuroscope (Vienne).
• 8 a viz Gouere 2006 : 7vet tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Sant-Gregor ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo Serhiy Honchar (Ukraina).
• 11 a viz Gouere 2015 : loc'hañ a ra 8vet tennad-hent Tro Bro-C'hall eus Roazhon war-du Mur.

Liammoù etrebroadel

Gevelliñ

Gevellet eo gant 13 kêr :

Exeter (Devon, Bro-Saoz) abaoe 1957. Rochester (Stad New York, Stadoù-Unanet) abaoe 1958. Erlangen (Bavaria, Alamagn) abaoe 1964. Brno (Su Moravia, Tchekia) abaoe 1965. Sendai (Tōhoku, Japan) abaoe 1967. Leuven (Brabant Flandrez, Belgia) abaoe 1980. Korkig (Cúige Mumhan, Iwerzhon) abaoe 1982. Stif (Kabilia, Aljeria) abaoe 1982. Jinan (Shandong, Sina) abaoe 1985. Gevellet eo proviñs Shandong gant Rannvro Breizh.

Almaty (Kazac'hstan) abaoe 1991. Kelc'h Bandiagara (Rannbarzh Mopti, Mali) abaoe 1995. Poznań (Polonia Veur, Polonia) abaoe 1998. Nagyszeben (Treuzsilvania, Roumania) abaoe 1999. Hag ivez kêriadennoù : Sant-Jili-ar-Menez (Aodoù-an-Arvor, Breizh) Los Banhs de Rènnas (Aude, Languedoc-Roussillon, Frañs) Vouziers (Ardennes, Champagne-Ardenne, Frañs) (maeronez anezhi eo Roazhon)

Koñsuldioù

Div goñsuliezh hollek a zo e Roazhon : Maroko staliet boulouard Sevigneg hag ar Stadoù-Unanet kae Chateaubriand. Un Ensavadur gall-hag-amerikan a zo ivez abaoe fin an Eil brezel bed.

Liammoù diavaez

• Pennad Les Echos Une balade qui en dit long sur la manière dont les rois de France imposèrent leur pouvoir
• INA
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon goude bezañ bet bombezennet 1943
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - An aliañs e Roazhon 1944
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Digoradur ti ar c'hultur 1965
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon 2000 1967
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar C'holombier : kreizkêr nevez 1972
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon oc'h en em industrializañ 1974
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Henry Fréville 1976
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Edmond hervé: aotrou maer Roazhon 1977
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Cleunay e Roazhon 1981
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Emdradur ar stalioù e Roazhon : Alma
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar Blosne e Roazhon 1994
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Arkitekturiezh Georges Maillols e Roazhon 1998
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon : An telecom valley 2000
  • L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar metro nevez e Roazhon 2002
• ALBB : penaos e vez distaget Roazhon ? http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-544.jpg

Levrlennadur

• Jean-Claude Even-Kernivinenn ː Genèse de la Bretagne armoricaine. Analyse de l'expédition de Maxime, Magnus Clemens Maximus, au printemps 383. Lannuon. 1003-1999
• Michel Froger et Michel Pressensé : Armorial des communes des Côtes d'Armor & Ille-et-Vilaine. 2008
• Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• Laurence Mathey-Maille : Geoffroy de Monmouth. Histoire des rois de Bretagne. Les Belles Lettres. Paris 1992
• Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː La Civilisation des Riedones. 2è supplément à Archéologie en Bretagne. Brest. 1980
• Lewis Thorpe : Geoffrey of Monmouth. The history of the kings of Britain. Penguin Books Ltf. Harmondsworth. 1966 -1973
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Notennoù ha daveoù