Aloubadeg Ukraina gant Rusia e 2022

Kemmañ al liammoù
Eus Wikipedia
An titouroù roet amañ a c'hell bezañ fazius peotramant ne gemeront ket e kont an darvoudoù diwezhañ ha cheñch a reont a-feur ma kendalc'h ar stourmoù. An titl a c'hell cheñch.
Arabat kaout aon da wellaat ar pennad en ur reiñ daveoù.
Aloubadeg Ukraina

gant Rusia e 2022

Tamm eus Brezel etre Ukraina ha Rusia

Kartenn aloubadeg Rusia en Ukraina
  • ██ Dalc'het gant Ukraina
  • ██ Dalc'het gant Rusia ha nerzhioù a-du gant Rusia

    • Maread Adalek ar 24 a viz C'hwevrer 2022
    Lec'h Ukraina, Rusia, Mor Du
    Disoc'h War ober
    Emgannerien
    Rusia
    sikouret gant:
    Banniel Belarus Belarus    		Banniel Ukraina Ukraina
    sikouret gant:
     Unaniezh Europa
    Banniel an AFNA AFNA
    Pennoù-brezel
    Vladimir Poutin Volodimir Zelenskiy
    Niver a emgannerien
    Rusia
    ~ 170 000 — 190 000
    Banniel Republik Pobl Donetsk RP Donetsk
    20 000
    Banniel Republik Pobl Louhansk RP Louhansk
    14 000

    Abaoe Gwengolo 2022:
    + 300 000 soudard enluad

    + 50 000 gopr-soudard (gant re Strollad Wagner)    		Banniel Ukraina Ukraina
    209 000 (lu pennañ)
    102 000 (nerzhioù para-soudarded)
    900 000 (miret)
    20 000 estren a-youl vat
    Kolloù
    Rusia
    Hervez Rusia 25.08
    5404 soudard[1]
    Hervez Ukraina 12.09
    52 950 soudard[2]
    Hervez SUA 15.07
    15 000 soudard[3]
    Banniel Republik Pobl Donetsk RP Donetsk
    Hervez RPD 18.08
    2767 soudard
    Banniel Republik Pobl Louhansk RP Louhansk
    Hervez Rusia 5.04
    Etre 500 ha 600 soudard    		Banniel Ukraina Ukraina
    Hervez Ukraina 03.06
    10 000 soudard[4]
    Hervez Rusia 16.04
    +23 000 soudard[5]
    Hervez SUA 9.03
    ~2000–4000 soudard
    Hervez Ukraina 7.08 Etre 12 000 ha 28 521 Ukrainat lazhet en holl[6] Hervez ABU 16.03 +780 lazhet, 3,1 milion a drevourien diblaset[7][8]
    22 trevour estren lazhet
    Ar bajenn-mañ zo diwar-benn an aloubadeg kaset gant Rusia en Ukraina e 2022. Evit gouzout hiroc'h diwar-benn ar brezel etre an div vro abaoe 2014, mont war-zu ar bajenn Brezel etre Ukraina ha Rusia.

    D'ar 24 a viz C'hwevrer 2022 e voe kroget gant Rusia un aloubadeg hollek eus Ukraina,[9] goude sizhunvezhioù a enkadenn diwar-benn, ez ofisiel, emezelañ ar vro en AFNA[10] ha dazont ar poblañsoù rusek e Republikoù disrannour reter ar vro. an aloubadeg-se, lañset gant prezidant Rusia Vladimir Poutin abred diouzh ar mintin, evit "dinaziekaat ha disoudardañ Ukraina",[9] a verk ur bazenn nevez er brezel etre an div vro.

    En deizioù a-raok an aloubadeg e voe anavezet Republik Pobl Donetsk ha Republik Pobl Louhansk, daou diriad rusek disrannour, gant Kevread Rusia ha kaset soudarded rusian kerkent da rannvro Donbas, d'ar 21 a viz C'hwevrer 2022. Da 3e48 d'ar 24 a viz C'hwevrer 2022 (6e48 hervez eur Moskva) e voe disklêriet ar brezel gant Vladimir Poutin e-kerzh ur brezegenn skignet er skinwel[11], o tisklêriañ e vefe kiriek arme Ukraina eus ul "lazhadeg" ma klaskfe herzel ouzh arme Rusia, ha munutennoù war-lerc'h e voe lañset misiloù war meur a lec'h dre ar vro a-bezh, kêrbenn ar vro Kyiv zoken. Servijoù Bevennoù Ukraina o doa embannet e oa bet taget postoù en harzoù kostez Rusia ha Belarus.[12] Nerzhioù-douar Kevread Rusia a oa e-barzh Ukraina div eur da c'houde.[12] Meur a Stad o doa kondaonet obererezhioù Rusia dre ar bed a bezh, betek kemer muzulioù en hec'h enep[13].

    Gwriziennoù ar brezel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Ukraina goude fin ar Brezel Yen[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Manifestadegoù Euromaidan e Kyiv

    Goude disrannadur an URSS e voe dalc'het liammoù kreñv etre Ukraina, m'o doa votet 92% eus an dud evit an dizalc'hidigezh, ha Rusia. Asantet he doa Ukraina dilezel he armoù nukleel en eskemm ouzh surentez hec'h harzoù hag he choazoù.

    E 2004 e voe dilennet Viktor Ianoukovytch da brezidant goude dilennadegoù a oa bet kavet direizh, diwezhatoc'h, gant Lez-Varn Uhel Ukraina. Un dispac'h a voe e-pad mizioù, da harpañ penn ar gostezenn enep, Viktor Iouchtchenko, a gouezhas klañv e-kerzh ar prantad-se, ampoezonet hervezañ gant Rusia. Disoc'h an Dispac'h orañjez a voe dilenn Iouchtchenko da brezidant, gant Yuliya Tymochenko evel Ministrez Kentañ.

    Dre ma oa tommoc'h ar galloud nevez ouzh broioù ar c'hornôg en doa lavaret prezidant Rusia ne felle ket dezhañ ez aje Ukraina e-barzh an AFNA. E 2010 ez eas Ianoukovytch war ar renk evit mont da brezidant adarre, ar pezh a reas. Met e 2013 e tivizas freuziñ Emglev Unvaniezh Europa-Ukraina da gevreañ evit stardañ al liammoù gant Rusia, ar pezh a zisoc'has war manifestadegoù Euromaidan. Goude sizhunvezhioù a vanifestadegoù e sinas Ianoukovytch ha pennoù an enebiezh un emglev da c'helver dilennadegoù abred e 2014. An deiz war-lerc'h e tec'he Ianoukovytch da Rusia a-raok ur votadeg da ziskargañ anezhañ. Pennoù rannvroioù rusek Ukraina o doa embannet kerkent e chomjent feal da Ianoukovytch, ha nebeut goude e tarzhas emsavadegoù a-du gant Rusia e reter ar vro. An emsavadegoù-se a boulzas Rusia da aloubiñ Krimea ha d'he stagañ outi, war zigarez ur referendom e 2014, ha da souten Brezel Donbas gant div Republik pobl rusek a-du gant Rusia, Republik Pobl Donetsk ha Republik Pobl Louhansk.

    E 2021 e embannas Vladimir Poutin ul levr Diwar benn unvaniezh istorel Rusianed hag Ukrainiz e-lec'h ma adlavare e soñje dezhañ e oa ur bobl hepken eus ar Rusianed hag Ukrainiz. E-keit-se, meur a vro, en o zouez Ukraina, a damallas da gKevread Rusia en em servijout eus minorelezhioù rusek evit plantañ reuz enno.

    AFNA hag Unvaniezh Europa[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Leun a vroioù bet e dalc'h an URSS betek ar bloavezhioù 1990 a oa tommaet ouzh Unvaniezh Europa hag ouzh an AFNA. Da-heul e emezelas ur bern anezho en unan eus an daou aozadur, pa ne oa ket an daou, er bloavezhioù 2000. Evelato e oa bet sachet an evezh, gant Mic'hail Gorbatchev da skouer, war ar fed e c'hellje bezañ santet evel mezhus evit Rusia. Lavaret en doa pa oa-eñ Prezidant an URSS c'hoazh e vije un dañjer ma vije lakaet an SUA pe Rusia en ur c'horn. Meur a wezh en doa disklêriet Vladimir Poutin e oa a-enep emezeladur Ukraina en AFNA, betek lavaret o doa trubardet ar Stadoù-Unanet ur promesa graet pa oa bet disrannet an URSS. Koulskoude e chome dieub pep bro da c'houlenn da vezañ ezel eus an AFNA ha daoust ma oa digoret an divizoù gant Ukraina da vont en AFNA, ne'z eas james pelloc'h.

    Enebiezh ouzh an AFNA a oa en Ukraina, evel m'en diskouez splann ar manifestadegoù aozet e 2006 a-enep soudarded an aozadur deuet d'ober pleustradennoù e Krimea. Met ul lodenn vras eus poblañs Ukraina a felle dezhi tostaat ouzh Unvaniezh Europa hag an AFNA, ar pezh a voe gwelet evel ur gourdrouz gant Rusia.

    A-raok ar brezel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Kresk ar bec'h[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Bez-Kentañ Ministrez Ukraina, Olha Stefanishyna, ha sekretour-hollek an AFNA, Jens Stoltenberg, o kaozeal diwar-benn diabell aloubadeg Ukraina gant Rusia, d'an 10 a viz Genver 2022

    E miz Meurzh hag e miz Ebrel 2021 e voe kaset gant arme Rusia pleustradegoù asambles gant arme Belarus nepell eus ar vevenn gant Ukraina, heuliet gant unan all adalek miz Here 2021 betek miz C'hwevrer 2022.[14] Meur a wezh o doa nac'het ofisieloù rusian e raktrese ar vro aloubiñ hec'h amezeg, eus miz Du betek miz C'hwevrer zoken.[15]

    Daoust da c'houarnamant Rusia nac'hañ ar raktresoù-se e komañsas gouarnamant ar Stadoù-Unanet da embann titouroù diwar-benn ur raktres-aloubiñ, fotoioù-loarell a ziskoueze arme ha dafar rusian nepell eus bevenn Ukraina en o zouez.[16] Er raktresoù-se e oa ul listenn lec'hioù da dagañ ha tud da zrouklazhañ. Pa voe kaset an aloubadeg e voe gouezet e oa gwirion an titouroù dastumet gant servijoù sekred an SUA.[17]

    Tamalloù ha goulennoù Rusia[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    E-kerzh ar mizioù a-raok an aloubadeg e savas gouarnamant Rusia klemmoù a-enep Ukraina, o tamall outi da lakaat ar bec'h da greskiñ, da gas rusofobiezh war-raok, da heskinat ar rusegerien ha war un dro e reas meur a c'houlenn groñs gant Ukraina, an AFNA hag Unaniezh Europa e-keñver e surentez. Dre ma seblante dibosupl respont d'ar goulennoù-se, lod anezho o vont pell evel disoudardañ ha dinazifiañ Ukraina, e voe gwelet gant broioù ar C'hornôg ur mod da abegiñ ar brezel.[18] D'an 9 a viz Kerzu 2021 e savas Vladimir Poutin e vouezh a-enep droukziforc'hidigezh a-enep ar rusegerien, "ar bazenn gentañ a-raok ar gouennlazhañ",[19] un tamall adlavaret meur a wezh diwezhatoc'h, resisoc'h e-keñver an Donbas. Kondaonet e voe gant Rusia politikerezh yezh Ukraina.[20] Nac'het e voe an tamalloù-se, gant Ukraina hag ar gumuniezh etrevroadel.[21]

    Kaset war-raok e voe ar fals-danevell e vije breinet Ukraina gant an neo-naziegezh, o tegas soñj eus ar c'henlabour a voe pa oa bet aloubet darnoù eus ar vro gant Alamagn en Eil Brezel Bed, hag o reiñ heklev d'ur mod eneyuzevek da welet an traoù o tiskouez a oa ar gristenien reizhkredenn gwir kaezhidi an nazied.[21] Goude ma'z eus eus an tu-dehoù pellañ, ha lod anezho en arme e batailhon Azov e oa splann evit ar arbennigourien e voe lakaet kalz muioc'h a bouez warno gant Poutin eget o fouez gwir er gevredigezh, en arme, hag er gouarnamant.[18] Yuzev e oa prezidant Ukraina d'ar mare-se, Volodymyr Zelensky, ha kollet en doa darn eus e familh er Shoah tra m'en doa stourmet e dad-kozh a-enep an nazied en arme ruz. Kondaonet e oa bet kaozioù Poutin gant Yad Vashem.[22] E prezegennoù all en doa lakaet douetañs Poutin war gwir Ukraina da vezañ ur Stad, oc'h embann e oa bet krouet dre fazi gant an URSS.[23]

    Goulennet e voe groñs gant an AFNA chom hep leuskel Ukraina da dostaat ha digreskiñ o niver a soudarded e Reter Europa. Gourdrouzet e voe ur respont brezel ma kendalc'he an AFNA da heuliañ ul "linenn dagus". Met dibosupl e vije bet respont d'ar goulennoù-se dre m'o doa broioù Reter Europa choazet tostaat ouzh ar c'hornôg. Ouzhpenn d'an dra-se, ne oa raktres ebet da ebarzhiñ Ukraina er feur-emglev.[24]

    Emmanuel Macron hag Olaf Scholz a strivas da virout ouzh ar brezel e miz C'hwevrer. Macron a gejas gant Poutin, met ne zeuas ket a-benn da gendrec'hiñ anezhañ da chom hep mont pelloc'h gant an aloubadeg. Scholz a sachas evezh Poutin war kastizoù pounner a vije lakaet e plas. Scholz a bedas Zelenskyy da zilezel c'hoant Ukraina da vont e-barzh an AFNA ha goulenn a reas gantañ embann neptuegezh ar vro, met nac'het e voe gant Zelenskyy.[25]

    Emgannoù pretantet (17–21 a viz C'hwevrer)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Adalek ar 17 a viz C'hwevrer e voe keloù eus muioc'h a emgannoù e-barzh en Donbas.[26] Ukraina ha Republikoù disrannour an Donbas o doa tamallet an eil hag egile da vezañ kaoz d'an emgannoù-se.[27] D'an 18 a viz C'hwevrer e voe roet gant Republikoù Pobl Donetsk ha Louhansk da evakuiñ an drevourien[28][29] gant ur video a voe enrollet daou zevezh a-raok an embann, hervez dielfennadennoù.[30] Kreskiñ a reas obererezh kanolioù an disrannourien sikouret gant Rusia en Donbas, a voe gwelet gant Ukraina ha broioù ar c'hornôg evel un doare da glask ur respont digant arme Ukraina a-seurt ma voe abeget un taol-nerzh eus perzh Rusia.[31][32] An daou Republik a embannas d'an 19 a viz Gwengolo ar mobilizañ hollek.[33]

    E-kerzh an devezhioù-se e voe kaset gant gouarnamant Rusia ur c'habalerezh amgelaouiñ evit bezañ soutenet gant ar Rusianed. Skignet e voe gant ar mediaoù-Stad videoioù goveliet[34][35] a ziskoueze nerzhioù Ukraina o tagañ Rusianed en Donbas. Prouadennoù a voe kavet a ziskoueze e oa bet aozet an tagadennoù, an tarzhadennoù hag an evakuiñ gant Rusia.[36]

    Skeuliadur (21–23 a viz C'hwevrer)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Prezegenn Vladimir Poutin d'ar 21 a viz C'hwevrer 2022 pa oa anavezet Republikoù Pobl Donetsk ha Louhansk gant Rusia (istitloù e saozneg a c'heller lakaat)

    D'ar 21añ a viz C'hwevrer,[37] e voe anavezet ez ofisiel Republikoù Pobl Donetsk ha Louhansk evel broioù dizalc'h.[38] D'an noz-se e voe roet urzh da soudarded eus Rusia mont d'an Donbas evit ur c'hefridi "delc'her peoc'h", hervez Vladimir Poutin.[39] Meur a ezel eus Kuzul Surentez an ABU a gondaonas oberoù Rusia en Donbas d'ar 21añ a viz C'hwevrer, hini ebet ne soutenas anezho.[40] D'an 22 a viz C'hwevrer e voe leun a videoioù o tiskouez kirri-brezel rusian o vont e-barzh en Donbas.[41] Aotre e voe roet gant Kuzul ar Gevread da iùplijout nerzh er-maez eus Rusia.[42] Eus tu Ukraina e c'halvas ar Prezidant Zelenskyy ar soudarded miret en-dro[43] tra ma voe embannet ar stad a zifrae e-pad 30 devezh gant ar Parlamant.[44] Evakuet e voe kannati Rusia e Kyiv[45] tra ma voe taget Ukraina gant argadoù niverel[46] war lec'hiennoù Parlamant ha Gouarnamant Ukraina, ouzhpenn da leun a lec'hiennoù bankoù.[46]

    D'an 23 a viz C'hwevrer[47] e roas Zelensky ur brezegenn e rusianeg o c'houlenn gant keodedourien Rusia ober o seizh gwellañ da virout ouzh ar brezel da darzhañ.[48] Nac'het en doa tamalloù Rusia diwar-benn naziegezh e gouarnamant Ukraina ha touet en doa ne felle ket dezhañ dagañ an Donbas.[49] Mouezh-aotreet ar C'hremlin, Dmitry Peskov, a embannas d'an deiz-se e oa bet kaset ul lizher gant prezidanted Republikoù Pobl Donetsk ha Louhansk a lavare e oa bet lazhet trevourien gant Ukraina hag a c'houlenne sikour digant Rusia.[50]

    Embannadur oberoù milourel (24 a viz C'hwevrer)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    D'ar 24 a viz C'hwevrer 2022, ur pennadig a-raok 06:00 (amzer Moskva, 05:00 e Kyiv)[51] e voe embannet gant prezidant Rusia Vladimir Poutin en doa divizet kas un "oberenn vilourel ispisial" e Reter Ukraina[52], o lakaat ar vro en ur stad a vrezel a-enep Ukraina. Embannet en doa en e brezegenn ne glaske ket okupiñ Ukraina hag e soutene gwir pobl Ukraina d'en em dermeniñ,[53]. Pal an oberenn vilourel ispisial-se, hervezañ, a oa gwareziñ rusianegerien an Donbas a oa bet "mezhekaet ha gouennlazhet e-pad 8 vloaz gant renad Kiev", un asuradenn bet dislavaret meur a wezh.[54] Rusia, hervez Poutine, a glaske difenn gwir pobl reter ar vro d'en em dermeniñ en ur zinazifiañ ha disoudardañ Ukraina[11] ha goulennet en doa groñs d'an Ukrainiz "leuskel o armoù ha distreiñ d'ar gêr".[55]

    Darvoudoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Kartenn bevaet eus aloubadeg Ukraina gant Rusia

    Kerkent ha disklêriet an "oberoù milourel ispisial" gant prezidant Rusia e voe lañset an arsailh war Ukraina a-bezh, a bep tu, er Reter en Donbas, diwar an div republik disrannour, er Su diwar Krimea, en Norzh diwar Belarus, war-zu Kyiv hag er biz, war-zu C'harkiv.[56] Tarzhadennoù a voe klevet kerkent e Kyiv, C'harkiv, Odessa hag en Donbas.[57] Kerkent e voe embannet al lezenn vilourel en Ukraina gant ar prezidant Zelensky[58] ha d'an noz e embannas un urzh a vobilizañ hollek evit an holl baotred etre 18 ha 60 vloaz[59], a voe difennet outo mont kuit eus Ukraina.[60] Merket e oa dafar arme Rusia gant Z, O ha V (div lizherenn nan-kirillek en o zouez) evit chom hep kaout dafar distrujet gant tennadennoù o c'halamaded soudard.[61] Ur rentañ-kont eus an FSB (Servij Surentez Kevreadel e Rusia) bet diskuliet dre guzh a lavare ne oueze an aozadur tra ebet eus an aloubadeg a-raok ma voe divizet gant Vladimir Poutin.[62]

    Mare kentañ : aloubadeg ha c'hwitadenn war Kyiv (C'hwevrer – Ebrel 2022)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Emgann Kyiv (C'hwevrer-Ebrel 2022)

    Talbenn an norzh (Kyiv)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Taget ha tapet e voe kreizenn nukleel Tchornobyl gant arme Rusia kerkent hag ar 24 a viz C'hwevrer.[63] Bombezennet e voe Kyiv da glask seizañ aerborzh Hostomel.[63] Embannet e oa bet gant gouarnamant Ukraina d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022 e oa bet lazhet 137 den e-kerzh ar stourmoù en Ukraina a-bezh. Ar Stadoù-Unanet o doa disklêriet ne oa ket pell arme Rusia eus Kyiv, kadarnaet da c'houde gant ministrerezh an difenn a c'houlennas da annezidi karterioù norzh Kyiv bannañ kokteloù Molotov war arme Rusia.[63] Ar prezidant Volodymyr Zelensky en doa embannet e oa strolladoù rusian e Kyiv, a-raok goulenn gant an Europeaniz barrek da vont da Ukraina da stourm a-enep Rusia[63][64] Ouzhpenn 50 000 den o doa kuitaet Ukraina d'ar 25 a viz C'hwevrer, hervez Filipo Grandi, komisour meur ar Broadoù Unanet evit ar repuidi, ar brasañ anezho e Polonia.[63]

    D'an noz e chome harzet nerzhioù rusian e Biz Kyiv, kostez Konotop, goude bezañ gouzañvet kolloù bras, hervez lu-douar Ukraina[65] met taget e oa bet ur greizenn-dredan nepell eus ar gêr. Rentaoù-kont a ziskoueze ne'z ae ket war-raok lu Rusia "ken buan hag ar pezh a c'hortoze" dirak rezistañs arme ha keodedourien Ukraina.[65][66] A-raok an noz e voe disklêriet gant ar Pentagon ne oa ket gounezet oabl Ukraina gant Rusia, daoust ma krede arbennigourien ar Stadoù-Unanet e c'hoarvezje buan[67]. Kadarnaet e voe ne'z ae ket lu Rusia buan war-raok, n'o doa ket gounezet kreizennoù poblet, ha chom a rae oberiant chadennoù-gourc'hemenn arme Ukraina. Sachañ a rejont evezh a oa ne oa bet kaset nemet 30% eus an nerzhioù bodet tro-dro da Ukraina.[66] Disklêriet e voe gant ar prezidant Zelensky e c'hortoze tagadennoù taer war-zu Kyiv da lakaat ar gêr da gouezhañ, o lavaret ouzhpenn e vije divizet "planedenn Ukraina" an noz-se[68][69]. Embannet e voe gant Moskva e oa digor da varc'hata gant ma vefe dilezet ar stourm gant nerzhioù Ukraina.[63]

    Trevourien Kyiv o prientiñ kokteloù Molotov d'ar 26 a viz C'hwevrer

    Dalc'het he doa Kyiv e-pad noz ar 26 a viz C'hwevrer 2022 hervez ar prezidant Zelensky daoust d'un arsailh rusian taer, met distrujadennoù a oa bet, en ur savadur anneziñ da skouer, taget gant ur misil.[70] Astennet e oa bet ar c'heulfe eus 5 eur goude merenn betek 8 eur vintin e Kyiv dindan urzhioù ar maer, ha graet eus tout an dud kavet er-maez evel ma vije un enebour. Sachet e oa bet evezh ar boblañs ouzh kroazioù gwenn bet livet war savadurioù zo, o c'houlenn diverkañ anezho gant aon ma vije palioù evit bombezenniñ.[70] Disklêriet e oa bet gant Rusia e c'hortoze kaozeal gant gouarnamant Ukraina evit kaout un arsav-brezel, hag harzet e oa bet, hervezi, lañs armeoù Rusia, hep kaout ur respont avat. Embannet o doa neuze e adkrogje arme Rusia he lañs neuze.[70] Kustum eo Rusia da ginnig emglevioù gant termoù dibosupl da asantiñ avat. Tamallet e oa bet gant ministr Aferioù diavaez Ukraina e veze kaset gant Rusia prantadoù digelaouiñ, o lakaat ar biz war brud e kasje Ukraina ur vombezenn "lous" war Rusia, ar pezh a oa bet komprenet evel ur vombezenn nukleel. Degaset en doa soñj ne oa ket seurt armoù gant e vro hag ezel Feur-emglev nann-liesaat an armoù nukleel e oa.[70] Disklêriet e voe gant kannad Frañs e oa tommoc'h ar stourmoù tro-dro da gKyiv.[70] E fin an devezh e voe disklêriet gant ministrerezh rusian an Difenn e vije ledanaet oberioù arme Rusia da Ukraina a-bezh[n 1] goude ma oa "nac'het gant Ukraina marc'hata."[71] Ar servijoù amerikan o doa disklêriet e soñje dezho he doa c'hwitet Rusia he chañs da gemer kontrol oabl Ukraina kar bizet e oa bet ganti lec'hioù-difenn kozh, ar pezh a ziskouezje e oa fall an titouroù he doa dastumet[72] E-kerzh an devezh e oa bet skignet videoioù eus kirri-brezel rusian stanket war an hent da gKyiv gant diouer a zour-tan. Brud a oa bet e oa kollet soudarded rusian zo abalamour e oa bet dismontet pannelloù-hent hentoù Ukraina ha ne'z ae ket ar GPS en-dro, ar pezh a ziskouezje kudennoù pourveziñ gant an arme rusian.[70][73][74] D'an noz e voe disklêriet gant gant izili melestradur ar Stadoù-Unanet e chome oabl Ukraina e-kreiz ur stourm ha ne oa ket kontrollet gant unan eus an div vro, kontrol d'ar pezh a oa bet ijinet.[70] Kelaouet e oa bet annezidi Kyiv e teue un argad-oabl taer gant an ti-kêr ha klevet e voe ar sirenoù.[70]

    Distrujadennoù e ranndioù e Kyiv

    Bev e chome prezidant Zelensky d'ar 27 a viz C'hwevrer daoust d'ar vrud e klaske Rusia e lazhañ asambles gant e familh, ha Kyiv a chome dieub met tenn e oa an traoù[75] Rentaoù-kont eus moral izel soudarded Rusia a oa kendalc'het da vezañ embannet gant aozadurioù ukrainat, oc'h embann e oa bet tapet dousennadoù a brizonidi na gomprenent ket o c'hefridi hag a vanke pourvezioù (dour-tan dreist-holl).[76] Dirak kastizoù broioù ar c'hornôg en doa divizet Vladimir Poutin lakaat e armoù nukleel prest.[75] War-dro teir eur e voe gouezet he doa asantet Ukraina kaozeal gant Rusia er vevenn etre an div vro, war-zu Tchornobyl.[75] En ur dostaat d'an noz e oa bet embannet gant ar Stadoù-Unanet e oa bet tennet 320 misil gant Rusia, lod anezho o doa tarzhet a-raok bezañ lañset hervezo. Un drederenn eus nerzhioù Rusia a oa bet kaset da Ukraina o doa lavaret ouzhpenn. Disklêriet e voe diwezhatoc'h e oa bet distrujet ar c'harr-nij Mriya (hunvre), brasañ aerlestr er bed hag a servije da zegas sikourioù boued ha medisinerezh dre ar bed a-bezh, gant an arme rusian.[75][76] Diskouezet e voe e fin an devezh ul linenn a bemp kilometr a soudarded, kirri-brezel ha dafar-brezel all rusian o vont war-zu Kyiv gant skeudennoù-loarell.[76]

    E-kreiz noz an 28 a viz C'hwevrer 2022 e voe lavaret gant arme Ukraina e oa deuet a-benn da zistrujañ dafar rusian a-drugarez da zronoù bet prenet digant Turkia ar bloaz a-raok.[76] Hervez titouroù dastumet gant an New York Times e oa bet paeet goprsoudarded ar Strollad Wagner da vont da Gyiv da lazhañ ar prezidant Zelensky ha "dibennañ ar gouarnamant."[77] Un emgav a oa bet dalc'het etre kannaded Rusia ha kannaded Ukraina war ar vevenn etre Ukraina ha Belarus, gant goulenn Kyiv e vije paouezet ar stourm kerkent. Eus he zu e chome start Rusia gant he goulenn e vije anavezet he galloud war Krimea, dinazifiet gouarnamant Ukraina hag ez aje ar vro da neptu. Daoust ma ne oa ket aet gwall war-raok e oa a-du an div lodenn d'en em welet an deiz war-lerc'h.[78] Kendelc'her a rae arme Rusia da dennañ misiloù war Kyiv, o sevel aon ne raje ket diferañs etre ar soudarded hag an trevourien,[78][79] met hervez an arbennigourien eus broioù ar C'hornôg e oa splann n'en doa ket tizhet lu Rusia e balioù.[79] Embannet en doa ministrerezh an Difenn e Rusia e oa bet lazhet soudarded en Ukraina, hep lavaret pegement, ar pezh a ziskouezje e oa diaes kuzhat ar pezh a c'hoarveze.[79] Tostaat a rae ar charreadeg armoù ha kirri-brezel ouzh Kyiv.[79]

    Ouzhpenn 70 soudard ukrainan a oa bet lazhet goude ma voe bet kanoliet bazenn vilourel Oc'htyrka, hervez Dmytro Zhyvytskyi, gouarnour oblast Sumy d'ar 1añ a viz Meurzh[80]. Gouarnamant Ukraina a oa rediet embann titloù amprest brezel evit paeañ soudarded an nerzhioù lu. Un nerzh lu 64 kilometrad hirder kirri-brezel rusian a oa o vont etrezek kêr Kyiv[81]. En ur gemennadenn video e voe embannet gant ar Prezidant Zelensky e oa "difenn Kyiv" ar "briorelezh", dre ma oa "kalon ar vro ha sez ar Stad."[82] D'an drevourien e oa bet goulennet gant arme Rusia pellaat diouzh savadurioù an titouriñ ukrenian e Kyiv.[83] Taget e oa bet skin bras Kyiv, da lakaat chadennoù skinwel Ukraina da devel[84] An dagadenn a oa e memes lec'h ha neved Lazhadeg Babi Yar e koun ar Shoah dre bistolennoù, ha brud a oa bet e oa bet taget pe distrujet ar monumant,[83][85] ar pezh a voe kondaonet gant ar greizenn Yad Vashem. Respontet en doa ar C'hremlin o pediñ kannaded Yad Vashem da "zont da Ukraina pa vezo echu an aloubadeg da welet karnelioù" ar rusegerien, o reiñ anv eus teorienn Rusia e vije Ukraina o ouennlazhañ ar rusegerien[22] Dislavaret e voe ar vrud war-lerc'h : ne oa bet distrujet netra en neved[86]. Skeudennoù bet tapet diwar ar skinwel publik Belarus a ziskoueze ar prezidant Alyaksandr Loukachenka o tiskouez kartenn aloubidigezh Ukraina, gant titouroù strategel[83].

    D'an 2 a viz Meurzh e pedas arme Ukraina mammoù soudarded rusian, bet prizoniet, da zont da gerc'hat anezho betek Kyiv.[87] E-kerzh an devezh o doa embannet kannaded Rusia e oant prest da gaozeal gant kannaded Ukraina en-dro.[87] Tarzhadegoù a gleved e Kyiv c'hoazh d'an 3 a viz Meurzh tra ma c'hortozed e fin ar mintinvezh e vije adkroget ar c'haozeadennoù etre gouarnamant Ukraina ha gouarnamant Rusia war ar vevenn etre Ukraina ha Belarus, nepell eus Polonia. Akord e oa an daou evit sevel trespasioù-skoazell da gas trevourien e surentez peotramant degas sikourioù dezho.[88] Ur skipailh eus ar chadenn breizhveuriat Sky News he doa embannet d'ar 5 a viz Meurzh ur video a ziskoueze e oa bet taget gant soudarded eus arme Rusia e biz Kyiv.[7] Splannoc'h e oa deuet palioù ar brezel da vezañ gant evezhiadenn Vladimir Poutin en doa gourdrouzet Ukraina da goll he statud a vro zizalc'h ma kendalc'he da rezistiñ[89]. Koulskoude e oa raktreset un trede devezh a varc'hata etre Ukraina ha Rusia a-benn an deiz war-lerc'h tra ma kendalc'he arme Rusia da glask tostaat ouzh Kyiv ha ma kreded e klaskje tagañ Odessa a-benn nebeut.[7] Poaniañ a rae arme Rusia war kêr Kyiv d'ar 6 a viz Meurzh[90] pa oa bet peuzzistrujet aerborzh trevour Vinnytsia, 200 km e Su Kyiv, gant misiloù rusian, hervez prezidantelezh Ukraina, kadarnaet gant ministrerezh an Difenn Rusia.[90] Goude un nozvezh bombezadeg taer e voe embannet d'ar 7 a viz Meurzh 2022 un arsav-emgann gant arme Rusia da leuskel an drevourien da vont kuit, met da Rusia ha Belarus hepken, ar pezh a voe nac'het gant Ukraina.[91]

    Sioulaet e voe ar brezel e-pad un nebeud devezhioù adalek an 10 a viz Meurzh, tra ma klaske arme Rusia d'en em adaozañ. Stourmoù bras a voe en Irpin e lec'h ma klaske soudarded Rusia tostaat ouzh Kyiv, met harzet e voe gant arme Ukraina.[92] Embannet e voe d'an 11 a viz Meurzh e oa bet lazhet tri jeneral rusat a renk uhel e-kerzh ar pemzektez kentañ er brezel.[93][94] Evit ar wech kentañ e oa bet bet lazhet un den war douaroù Rusia gant Ukrainiz e fin miz Meurzh. Lazhet ez eus bet un aluzener gant tennoù roketennoù BM-30 Smerch. [95]

    Talbenn ar biz (C'harkiv)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Ur straed e kreiz-kêr C'harkiv distrujet gant bombezennoù Rusia

    Tamallet e voe da lu Rusia bezañ bombezennet ur skol-vamm en Oc'htyra, ne pell eus C'harkiv.[63] Deuet e oa arme Rusia a-benn da vont e-barzh C'harkiv e-pad noz ar 27 a viz C'hwevrer 2022, hervezo,[75] met amsklaer e chome hag-eñ o doa tapet ar gêr pe ket. An Amerikaned a lavare o doa miret an Ukrainiz ouzh arme Rusia da zont e-barzh hag e oa taer ar stourmoù.[76] Kendelc'her a rae arme Rusia da dennañ misiloù war C'harkiv, o sevel aon ne raje ket diferañs etre ar soudarded hag an trevourien,[78][79]

    Distrujet e voe e C'harkiv ur savadur-gouarnamant, o lazhañ 6 den, ur bugel en o zouez, d'ar 1añ a viz Meurzh.[82] Kêr Konotop e biz ar vro a oa bet gourc'hemennet dezhi d'an 2 a viz Meurzh en em zaskoriñ da arme Rusia, ha gourdrouzet e vije peuzzistrujet ganto ma ne rae ket.[87] Taget ha distrujet e voe meur a skol e-barzh e C'harkiv hag e Zhytomyr hervez rentañ-kont prezidantelezh Ukraina d'ar 4 a viz Meurzh, ha tamallet e oa da arme Rusia klask distrujañ lec'hioù istorel en Ukraina.[96] Maer C'harkiv en doa embannet e oa bet taget iliz an Asompsion e-lec'h m'o doa klasket bod annezidi ar gêr.[96] Poaniañ a rae arme Rusia war kêr C'harkiv d'ar 6 a viz Meurzh.[90]

    Talbenn ar reter (Donbas, Marioupol)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Un tank BMP-3 rusian distrujet kostez Marioupol, d'ar 7 a viz Meurzh

    D'ar 1añ a viz Meurzh e c'hortoze penn Republik Pobl Donetsk Denis Pouchilin e vije kelc'hiet Marioupol penn da benn "a-benn nebeut".[82] Embannet e voe bet d'ar 5 a viz Meurzh 2022 e oa ehanet ar stourmoù kostez Marioupol e Su ar vro gant arme Rusia evit leuskel an drevourien da vont kuit, met maer ar gêr en doa freuzet ar skarzherezh abalamour ma kendalc'he arme Rusia da vombezenniñ.[7] Klask a raed kas an drevourien kuit a-raok arsailh bras Rusia d'ar 6 a viz Meurzh 2022, o c'hortoz un arsav-stourmoù ha daoust m'he doa kendalc'het arme Rusia da vombezenniñ an deiz a-raok.[90] Da ziv eur e voe gouezet e oa bet ehanet skarzhadeg Marioupol[97] ha tamallet arme Rusia da gendelc'her da vombezenniñ gant arme Ukraina, tra ma tamalle Poutin e oa dre faot "broadelourien ukrainat".[90]

    E-kerzh sizhun an 10 a viz Meurzh e voe bombezennet dizehan kêrioù Marioupol, C'harkiv pe Mykolaïv, hep dibab tamm ebet etre palioù brezel ha trevourien. Distrujet e voe ospital-ganedigezhioù Marioupol, o rediañ maouezed dougerez da dec'het dindan ar bombezennoù.[98]

    Talbenn ar su (C'herson)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Soudarded rusian a oa bet kaset war-zu Odessa.[63] Annezidi Zaporijjia o doa klasket tec'het d'ar 26 a viz C'hwevrer, dre an trenioù dreist-holl dirak lañs arme Rusia.[70] Kentañ-ministr Gres a embannas e oa bet lazhet dek trevour gresian e Mariupol.[99] Maer C'herson en doa lavaret d'ar mintin ar 1añ a viz Meurzh 2022 e oa kelc'hiet ar gêr ha staliet chekpointoù gant arme Rusia, o c'houlenn d'an annezidi chom sioul.[83]

    Embann a reas arme Rusia he doa tapet kêr C'herson e su ar vro d'an 2 a viz Meurzh 2022, goude c'hwec'h devezh a emgannoù. Stanket e vije charreadeg Rusia war-zu Kyiv gant distrujadennoù ar pontoù, arsailhoù arme Ukraina ha kudennoù pourveziñ dour-tan ha boued.[87] Gwelet e voe implijidi kreizenn-nukleel Enerhodar o stankañ an hent da viret ouzh arme Rusia da dostaat.[100]

    Kadarnaet e voe koll C'herson goude un emgann taer, tro 300 000 annezad, d'an 3 a viz Meurzh 2022, gant ar maer en doa embannet e klaske arme Rusia lakaat e plas ur velestradurezh brezel er gêr. Hervez testoù e oa bet preizhet stalioù kêr.[88][101] Ul lec'h strategel evit mont pelloc'h e Su ar vro eo C'herson.

    Gouezet e voe e-pad noz ar 4 a viz Meurzh 2022 e oa bet taget kreizenn nukleel Zaporijjia ha plantet tan en ur savadur-melestriñ. Lazhet e voe an tan gant ar bomperien, met nebeut goude e voe disklêriet he doa kemeret Rusia kontrol eus ar greizenn.[102] Kadarnaet e oa bet gant Ajañs etrevroadel an energiezh atomek he doa disklêriet e oa prest da vont da Ukraina da varc'hata un diskoulm evit surentez ar c'hreizennoù nukleel.[102] Gant ar prezidant Zelensky e oa bet kondaonet an arsailh, o lavaret e oa "sponterezh en ul live biskoazh gwelet betek-henn."[96]

    Manifestadegoù a voe bet e C'herson hag e Melitopol a-enep an alouberien d'ar 5 a viz Meurzh.[103] Poaniañ a rae arme Rusia war kêr Mykolaiv d'ar 6 a viz Meurzh tra ma c'hortozed un arsailh war Odessa c'hoazh.[90] Er sizhunvezhioù da heul e gendelc'he an Ukrainiz da vanifestiñ e kêrioù aloubet gant Rusia, a glaskas spontañ an dud ha berziñ ar bodadegoù tud. Skrapet e voe maer Melitopol d'an 12 a viz Meurzh abalamour m'en doa nac'het kenlabourat gant an alouberien.[104]

    E-kerzh sizhun an 10 a viz Meurzh e voe bombezennet dizehan kêrioù Marioupol, C'harkiv pe Mykolaïv, hep dibab tamm ebet etre palioù brezel ha trevourien. Meur a ospital a voe touchet e Mykolaïv.[105]

    Sikourioù estren da Ukraina[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Broioù o doa pourvezet dafar milourel da Ukraina e-kerzh an Aloubadeg gant Rusia e 2022
  • ██ Rusia
  • ██ Ukraina
  • ██ Broioù o doa pourvezet dafar milourel da Ukraina

    • Ar strollad Anonymous en doa embannet o doa kemeret kontrol chadennoù-Stad Rusia d'an noz, o skignañ drezo ar "wirionez" hervezo, daoust ma'z eus bet brud e oa bet skignet kanaouennoù ukrainek kentoc'h.[74].[70] Embannet en doa ar strollad en doa gallet tapout krog e darempredoù-skingomz arme Rusia. Pouez a oa bet kendalc'het da lakaat war Rusia gant broioù ar c'hornôg en ur zivizet miret ouzh bankoù rusian zo da implijet ar sistem eskemm arc'hant SWIFT hag ouzh bank-kreiz Rusia implijet e c'hlad miret en Europa.[70] Ur pennadig a-raok hanternoz e oa bet embannet gant Elon Musk en doa lakaet e plas e loarenneg Starlink da reiñ internet d'ar vro.[70]

    Efedoù kastizoù Unvaniezh Europa, heuliet gant ar Stadoù-Unanet ha Japan a oa komañset da broduiñ efedoù e Rusia war-dro an 28 a viz C'hwevrer. Gwelet e oa bet Rusianed o tennañ arc'hant eus ar bankoù, ha kollet en doa ar roubl 40% eus e dalvoudegezh dirak an dollar.[78] Goude un taol-pellgomz, en doa embannet prezidant Frañs Emmanuel Macron d'an 3 a viz Meurzh e klaske Rusia aloubiñ Ukraina en he fezh. Kadarnaet e voe e fin an endervezh gant ur brezegenn-skinwel gant Vladimir Poutin e-lec'h ma embannas e talc'he arme Rusia gant he falioù, e oa o vont da zinazifiañ ar vro hag amsaviñ e oa bet kolloù eus perzh Rusia. Tamallet en doa arme Ukraina da guzhet a-dreñv trevourien.[88] Gant an AFNA e oa bet nac'het d'ar 4 a viz Meurzh krouiñ un takad ezlakadur-nij en oabl Ukraina gant aon e kasje d'ur brezel hollek.[102]

    Embannet e vo gant ar gazetenn The Kyiv Independant d'ar 6 a viz Meurzh e oa deuet 20 000 den a-youl vat da stourm asambles gant arme Ukraina.[106]

    Eil mare : kiladenn Rusia e Kyiv hag aloubadegoù en Donbas (Ebrel-Eost 2022)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Kartenn bevaet eus aloubadeg Ukraina gant Rusia (eil mare)

    Ar mare-se eus ar brezel a oa komañset pa oa bet tennet hec'h armeoù e norzh Kyiv gant Rusia, ur jestr "a-volontez vat" hervez o jeneraled hag evit adaozañ an arme da glask peuraloubiñ an Donbas. Goustad e oa aet war-raok avat, war-bouez en un nebeud sizhunvezhioù e miz Even pa oa bet kollet kêrioù Sievierodonetks ha Lysychansk. E fin ar prantad-se e oa chomet stanket Rusia tra ma komañse arme Ukraina d'ober he mad eus an armoù roet gant broioù ar c'hornôg evit tagañ dafar Rusia (armoù, diazlec'hioù...), e su ar vro dreist-holl.

    Talbenn ar mervent (Dnipro – Zaporijjia – Marioupol)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Kendelc'her a rae arme Rusia da dagañ Dnipro ha Zaporijjia gant misiloù pa gomañsas eil mare an aloubadeg.[107] D'an 10 a viz Ebrel e voe distrujet aerborzh etrevroadel Dnipro ganto.[108][109] D'an 2 a viz Mae e voe evakuet ur c'hant bennak a dud chomet bev eus seziz Marioupol, gant asant arme Rusia, betek kêrig Bezimenne nepell Donetsk, hag alese e voent kaset da Zaporijjia.[110] D'an 28 a viz Even e voe loc'het un arsailh misiloù war kêr Kremenchouk, e gwalarn Zaporijjia, o tarzhañ war ur gourmarc'had en ur lazhañ 18 den. Kondaonet e voe an dagadenn gant leun a bennoù bras er bed, Emmanuel Macron, en o zouez, a gaozeas eus "torfed brezel".[111]

    D'ar 7 a viz Gouere e voe lakaet war wel penaos, goude m'he doa aloubet kreizenn nukleel Zaporijjia en Enerhodar e miz Meurzh, he doa lakaet Rusia kanolierezh pounner ha loc'herezoù misiloù fiñvus er greizenn etre mogerioù ar reaktoroù nukleel, evit o gwareziñ diouzh argadoù ukrainat, met gant riskloù e vije tizhet ar greizenn ha tarzhet danvez skinoberiant.[112] D'an 19 a viz Eost e asantas Rusia ur weladenn eus an AEEA kaset gant ensellerien diwar an tiriadoù chomet e dalc'h arme Ukraina, goude ur bellgomzadenn etre Emmanuel Macron, prezidant Frañs ha Vladimir Poutin. Un arsav-brezel berr ha lec'hel a oa ezhomm da lakaat e plas a-raok mont pelloc'h gant ar raktres-se.[113]

    Talbenn ar su (Mykolaiv – C'herson - Odessa)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Kendelc'her a reas Rusia da dagañ Mykolaiv hag Odessa gant misiloù ha bombezennoù.[107] Embannet e voe d'an 22 a viz Ebrel 2022 gant ar brigadier-jeneral Rustam Minnekayev eus arme Rusia e klaske e vro astenn an talbenn war-zu Mykolaiv hag Odessa a-benn tizhet Transnistria, ur rannvro eus Moldavia aloubet gant arme Rusia abaoe un tregont vloaz bennak.[114] Respontet e voe gant Ministrerezh an Difenn Ukraina e oa a-enep embannadennoù bet graet gant Rusia e-lec'h ma lavare ne oa ket o klask gounit tiriadoù gant ar brezel.[114] Ma teuje Rusia a-benn e raje eus Ukraina ur vro troc'het diouzh ar Mor Du.[115] D'ar 24 a viz Ebrel e voe kaset misiloù all da Odessa da zistrujañ diazlec'hioù milourel, o lazhañ daou zousennad trevourien.[116]

    D'ar 26 a viz Ebrel e voe embannet gant mammennoù ukrainat e oa bet distrujet daou dour skinwel e Treuznistria, a veze implijet da skignañ programmoù rusianek er rannvro disrannour-se.[117] E fin miz Ebrel e voe taget aerborzh Odessa gant Rusia ur wezh all, o tistrujañ pistennoù.[118] E-pad sizhunvezh an 10 a viz Mae e komañsas soudarded Ukraina d'ober peadra da skarzhañ arme Rusia kuit eus Enezenn an Naered, er Mor Du, 200 km pell diouzh Odessa.[119] D'an 30 a viz Gouere, goude mizioù a dagadennoù eus perzh Ukraina, e embannas Rusia he doa tennet he soudarded kuit eus an enezenn, oc'h embann he doa tizhet he falioù.[120][121] D'an 23 a viz Gouere, goude ma oa bet asantet gant an daou du d'un emglev kaset gant Turkia da leuskel Ukraina da ezporzhiañ greun, e voe tizhet porzh-koñverz Odessa gant ur misil rusian, un dagadenn kondaonet gant ar gumuniezh-bed.[122][123] D'ar 31añ a viz Gouere e voe ur wagenn all a visiloù rusian o tagañ Mykolaiv, o lazhañ e-mesk tud all an den a afer ispisializet e koñverz ar greun Oleksiy Vadaturskyi.[124]

    Tagadennoù e Krimea[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Adalek miz Gouere 2022 e komañsas Ukraina da dagañ Krimea, bet aloubet ha staget ouzh Rusia e 2014. D'ar 31añ a viz Gouere e voe nullet gouelioù Morlu Rusia pa voe gloazet meur a zen abalamour d'un dagadenn gant un dron e Karterioù hollek Rusia e Sevastopol.[125] D'an 9 a viz Eost e voe tarzhadennoù bras e diazlec'h-aer Saky, e kornôg Krimea. Skeudennoù-loarell a ziskouezas eizh aerlestr-brezel distrujet d'an nebeutañ. Ne ouezer ket petra eo kaoz an tarzhadennoù-se : gallout a raje bezañ misiloù kaset a-bell, moc'hata pe ur gwallzarvoud.[126] Penn-komandant arme Ukraina, Valerii Zaluzhni a embannas d'ar 7 a viz Gwengolo e oa bet disoc'h un argad ukrainat gant misiloù.[127] Edo an diazlec'h e-kichen kêr Novofedorivka, ur gêr-vakañsiñ brudet e Rusia ha leun a douristed. En devezhioù goude an tarzhadennoù e savas linennadoù a dud kostez pont Kerch evit mont kuit war-zu Rusia.[128] Ur sizhunvezh da c'houde e tarzhas ur berniad armoù nepell eus Djankoi a-raok ma pegas an tan eno, e biz Krimea, un dagadenn a voe graet "moc'hata" eus outo eus perzh ar Rusianed. Ul linenn-houarn hag ur greizenn-dredan a voe foeltret ivez. Hervez Sergey Aksyonov, e penn melestradur rusian ar rannvro, e voe bet evakuet 2000 den eus an takad.[129] D'an 18 a viz Eost e voe kaoz eus tarzhadennoù all e Diazlec'h-Aer Belbek, e norzh Sevastopol.[130]

    Trede mare : enep-argad Ukraina (Eost-Du 2022)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Kartenn bevaet eus Aloubadeg Ukraina gant Rusia (trede mare)

    D'ar mare-se e voe lañset gant Kyiv un enep-argad, kelaouet abaoe pell, war-zu C'herson hag unan all kostez C'harkiv en norzh. Hini C'harkiv a lakaas armeoù Rusia da gilaat buan, o koll dafar ha tud a vil-vern. Adpaket e voe kêrioù kostez Izioum d'ar mare-se.

    Dirak lañs arme Ukraina e biz hag e sur ar vro e tremenas lezennoù e Rusia evit aesaat kas soudarded a nac'hje stourm d'an toull-bac'h[131] a-raok ma voe graet d'ar 21añ a viz Gwengolo ur brezegenn gant Vladimir Poutin a embannas ur savadeg darnel da gas 300 000 soudard ouzhpenn war an talbenn, evel ma voe resisaet gant Sergei Choigou en ur brezegenn skignet da c'houde.[132] Embann a reas e implijo Rusia "holl c'halloudoù posupl" evit "en em zifenn". Kalzig a Rusianed yaouank a choazas mont kuit eus o bro d'ar mare-se, tra ma voe aozet manifestadegoù a-enep, dreist pa voe embannet an dekred a ziskoueze e oa kentoc'h ur milion a soudarded a c'hortoz ar galloud rusian e-lec'h an 300 000 embannet gant Poutin.[133] Kuzulier prezidant Ukraina Mic'hailo Podolyak a embannas e c'hortozed an diviz-se hag e oa klasket kuzhat c'hwitadennoù Rusia.[134]

    Rusia o stagañ tiriadoù aloubet[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Dirak lañs arme Ukraina e biz hag e sur ar vro e voe embannet d'an 20 a viz Gwengolo gant pennoù Republikoù Pobl Donetsk ha Louhansk e oant prest da aozañ referendomoù evit stagañ o bro ouzh Rusia, un embann a voe heuliet gant pennoù ar melestradur staliet gant Rusia e C'herson hag e rannvro Zaporijijia.[131] Mont a reas ar referendomoù war-raok gant urnoù kaset a di da di, gwarezet gant soudarded, gant tud o tisplegañ penaos votiñ.[135] Rusia a embannas e oa bet an tu-kreñv gant ar "ya", gant sifroù ken uhel ha 98% eus ar mouezhioù.[135]

    D'an 30 a viz Gwengolo e embannas Vladimir Poutin stagadur ar peder rannvro-se, Donetsk, Louhansk, Zaporijjia ha C'herson, en ur brezegenn distaget e Moskva. Kondaonet e voe ar stagadur-se gant Ukraina, Unvaniezh Europa hag ar Stadoù-Unanet.[136] D'an 3 a viz Here e voe kadarnaet gant kambr izel Rusia, an Douma, stagadenn ar peder rannvro ukrainat e-lec'h ma oa bet aozet referendomoù nagennet ouzh ar vro.[137] Respont a reas Ukraina o c'houlenn bezañ ebarzhet en AFNA buanoc'h.[137]

    Talbenn ar su (C'herson)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    D'an 29 a viz Eost e voe embannet gant ar prezidant Zelenskiy e oa komañset un enep-argad e su ar vro e rannvro C'herson.[138][139] Diouzhtu-kaer e voe embannet gant arme Ukraina e oa bet torret linennoù difenn 109vet rejimant Republik Pobl Donetsk ha paratrouperien Rusia.[139] En devezhioù da heul e voe embannet gant Ukraina e oa bet distrujet diazlec'hioù rusian er rannvro ha dieubet kêrigoù.[140] D'ar 1añ a viz Gwengolo e voe embannet gant arme Ukraina e oa bet adtapet kêrigoù Stanislav ha Snihurivka, ar pezh a voe kadarnaet gant tud eus ar vro. D'ar 4 a viz Gwengolo e embannas ar prezidant Zelensky e oa bet dieubet div gêrig dianav en oblast C'herson (hag unan en oblast Donetsk). Embannet e voe gant gouarnamant Ukraina ur skeudenn eus o nerzhioù o sevel ar banniel e-barzh e Vysokopillia.[141]

    D'an 13 a viz Gwengolo e oa nerzhioù Rusia en em dennet eus Kyselivka, 15 km pell eus C'herson.[142] D'an deiz-se ivez e voe embannet ur video gant penn rannvro C'herson lakaet e plas gant ar Rusianed o lavaret ne oa ket deuet soudarded Ukraina a-benn da antreal ar gêr.[143] Maer Melitopol a embannnas e oa nerzhioù Rusia o vont kuit eus e gêr da zistreiñ da Grimea.[144] Embannet e voe gant Ukraina e oa bet adpaket Oleksandrivka d'an deiz-se c'hoazh, hep ma voe kadarnaet. Kyselivka a voe adpaket ivez, hervez tud eus ar vro, met ne voe ket bet embannet ez ofisiel na gant arme Ukraina, na gant mammennoù diavaez, war-bouez tud a-youl vat.[145]

    D'ar 4 a viz Here ez eas buanoc'h an traoù. D'ar mintin e teuas rentaoù-kont a ziskoueze ez ae arme Ukraina war-raok hardizh e norzh an talbenn, kostez an Dnipro. War-gil ez eas arme Rusia eus ouzhpenn 30km,[146] o tieubiñ kêriadennoù Davydiv Brid, Doutchany, Petropavlivka, Novomykolaivka ha Bohouslavka war o hent.[146] Taget e voe ur wezh ouzhpenn pont Antonov e C'herson gant misiloù HIMARS.[146]

    Tagadennoù e Krimea[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    D'an 8 a viz Here e voe taget pont Kerch, a liamm Krimea ouzh Rusia, gant un oto trapet (hervez aotrouniezhioù Krimea). 3 den a vije bet marvet gant an darzhadenn, he doa distrujet unan eus hentoù ar pont, ouzhpenn un tren-eoul-tan en doa devet war al lodenn hent-houarn.[147]

    Talbenn ar biz (C'harkiv – Izioum – Lyman)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Soudarded Ukraina dirak antren (adlivet eus livioù Rusia da livioù Ukraina) kêr Shevchenkove.

    D'ar 6 a viz Gwengolo e voe loc'het un enep-argad souezh tro-dro da C'harkiv,[148] o tagañ Balakliia da gentañ.[149] D'ar 7 a viz Gwengolo e oa aet arme Ukraina war-raok eus un 20 km bennak, ur berzh displeget gant dielfenourien rusian evel disoc'h fiñvadeg soudarded war-zu C'herson er su, e-lec'h ma embanne Ukraina e oa o vont da enepargadiñ abaoe deroù an hañv.[150] D'an 8 a viz Gwengolo e oa bet aloubet Balakliia hag aet an Ukrainiz war-raok eus 15 km war-zu Koupiansk, ur skoulm hent-houarn a-bouez ruz evit arme Rusia e biz Ukraina.[151] Klask a rae arme Ukraina troc'hañ an nerzhioù rusian staliet e-barzh en Izioum eus o linennoù-pourveziñ.[152]

    D'an 9 a viz Gwengolo e voe embannet gant melestradur-aloubiñ Rusia en oblast C'harkiv e vije evakuet an drevourien en Izioum, Koupiansk ha Velykyi Bourkouk tra ma oa bet kaset soudarded ha dafar nevez dre an hent ha dre helikopter.[153] D'an 10 a viz Gwengolo e voe fotoioù eus soudarded Ukraina o sevel banniel o bro e-kreiz kêr Koupiansk adarre[154] tra ma voe aloubet Izioum e-kerzh an devezh. Embannet e voe gant Reuters e oa bet diskaret an talbenn kostez Rusia he doa tennet he soudarded eus Izioum gant aon e vijent stanket enno.[155] Kollet e vefe bet leun a zafar gant arme Rusia, distrujet gant Ukraina peotramant leusket war o lerc'h gant ar soudarded.[156] Embannet e voe e fin an endervezh gant Ministrerezh an Difenn Rusia e oa bet tennet o soudarded eus tiriad Izioum evit kreñvaat an tagadennoù da "zieubiñ" peurrest an Donbas.[157]

    D'ar 15 a viz Gwengolo e voe embannet gant prezidant Zelenskiy e oa bet diskoachet en Izioum ur foz boutin gant 440 korf-marv, tud bet lazhet gant an alouberien rusian e-kerzh ar c'hwec'h miz aloubiñ.[158][159]

    E fin miz Gwengolo he doa kendalc'het arme Ukraina da vont war-raok en tu all d'ar stêr Oskil betek tagañ kêr Lyman. Kostez Koupiansk e voe kavet d'ar 1añ a viz Here korfoù marv 24 trevour, 13 bugel en o zouez, lazhet gant pistolennoù e-barzh otoioù, pa oa aet arme Rusia kuit.[160] D'ar memes devezh e voe kelc'hiet kêr Lyman gant arme Ukraina[160] tra ma voe embannet diwezhatoc'h e-pad an deiz o doa soudarded Rusia en em dennet diouzh Lyman.[160] Betek 5000 soudard a vije bet stanket enno.[160] D'an 2 a viz Here e voa adtapet ar gêr gant arme Ukraina, goude ma oa tec'het ar soudarded rusian kuit.[161][162]

    Talbenn ar mervent (Dnipro-Zaporijjia)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    D'an 3 a viz Gwengolo e voe gweladennet kreizenn nukleel Zaporijjia en Enerdohar gant Ajañs Etrevroadel Energiezh Atomek a-benn embann ur renta-kont d'ar 6 a viz Gwengolo. Diellet e voe ennañ distrujadennoù ha gourdrouzoù war surentez ar greizenn abalamour d'ar bombezennoù kaset warni hag abalamour ma vez soudarded an alouberien enni.[163][164] D'an 11 a viz Gwengolo, da 3e14 mintin, e voe digennasket an tour atomik diwezhañ er greizenn diouzh ar rouedad, o lakaat ar greizenn da chom a-sav penn da benn. Embann a reas Energatom e oa o prientiñ ar yenaat a-benn e lakaat en ur stad yen.[165]

    D'ar 1añ a viz Here e voe skrapet Ihor Mourachov, e penn kreizenn nukleel Zaporijjia, gant tud masklet, soudarded rusian hervez Ukraina.[160] Dieubet e voe daou zevezh war-lerc'h.[137]

    Pevare mare : argad goañv Rusia (Du 2022-Mae 2023)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    E-pad ar mizioù, tra ma oa dalc'het arme Ukraina o prientiñ he soudarded d'ober gant an dafar roet gant broioù ar c'hornôg, he doa gellet arme Rusia mont war-raok eus un nebeut kilometroù en oblast Donestsk en ur gemer Soledar e miz Genver[166] ha Bac'hmout e miz Mae, goude seizh miz a emgann.[167]

    Pempvet mare : enep-argad meur Ukraina (Even-Du 2023)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    D'ar 16 a viz Ebrel 2023, The New York Times en doa embannet dielloù ar Pentagon a oa bet diskuilhet hag a roe ar sifroù eus 189 500 betek 223 000 koll evit ar rusianed, ha 124 500 betek 131 000 koll evit ukrainiz. Hervez kraina eo 190 000 kolloù Kevredad Rusia tamm-pe-damm memes mare. En desped da-se eo ret kemer e kont eo tost da deir gwech ouzhpenn poblañs Rusia.

    Abaoe miz C'hwevrer 2023 e vez kaoz eus un enep-argadenn gant Rusia pe un enep-argadenn gant Ukraina. Abaoe n'eus ket bet unan hollek gant tu ebet engouestlet. Goulennet e oa bet armoù a vil-vern gant Ukraina ha roet dezhi a-vras met gortozet e vez c'hoazh an enep-argadenn e miz Mae [168].

    D'an 8 a viz Even 2023 eo kroget an argadenn ukrainat[169] e reter ha su ar vro. Memes ma vez nac'het gant Ukraina eo kroget hag ar prezidant a embann ez eus bet gounidoù tiriadoù bihan gant Ukraina. [170]

    E miz Du 2023 e oa echu gant an argadenn a oa bet un taol kleze en dour koustus a-fed dafar met dreist-holl a-fed kolloù soudard. Meur a unvez arbennik a oa bet riñset ha diaes meurbet eo evit Ukraina adsevel anezho. E-tal ar rusianed a glask argadiñ en norzh dreist-holl evit toullañ an talbenn ukrainat. Emgann Avdiivka a zo an hini brasañ ha koustusañ e fin ar bloavezh.

    C'hwec'hvet mare: kammdro ar brezel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Muioc'h-mui e vez tu da glevet servijoù spiañ norzh Europa o tisklêriañ emañ arme Rusia o adkavout an nerzh a oa bet kollet ganti abaoe 2022. E miz C'hwevrer 2024 emañ Rusia oc'h adkemer an tu gounid er brezel[171]. Ouzhpenn-se eo breskoc'h lu Ukraina dre ma'z eo bet torret Valerii Zaluzhnyi diwar e garg e penn an holl armeoù, ha lakaet Oleksandr Syrskyi en e blas, ar pezh en deus lakaet soudarded Ukraina hag harperien ar vro da vezañ enkrezet[172].

    Devezh e koun harozed Kruty, pennoù bras lu Ukraina o vleuniañ lec'h-koun ar re zo marvet evit frankiz Ukraina.

    D'an 13 a viz C'hwevrer ez eo bet tennet ar 110vet brigadenn mekanikaet diouzh kêr Avdiivka, e lec'h ma oa chomet abaoe miz Meurzh 2022, dre ma ne oa ket mui galloudus a-walc'h evit derc'hel kêr[173]. Kilet eo nerzhioù lu Ukraina diouzh kêr Avdiivka d'ar gwener 16 a viz C'hwevrer 2024 en desped d'an unvezioù harp a oa bet kaset eno. Hervez pennoù lu Ukraina ar pal a oa chom hep koll re a soudarded evit nebeut a dra[174]. Goude-se he deus profitet Rusia eus ar fed-se evit kemer Avdiivka ha kenderc'hel gant hec'h argadenn. Hervez Ukraina ez eus bet kollet gant Rusia 17 000 soudard lazhet ha 30000 den gloazet ha 400 karbed hobregonet en Emgann Avdiivka[175]. Hervez ur bloger milourel rusian, Andrey Morozov (emlazhet nebeut devezhioù goude bezañ embannet ar sifroù), ez eus bet kollet 300 karr hobregonet ha 16 000 soudard[176].

    Daoust ma oant en em zifennet en un doare start ha birvidik, eo bet rediet nerzhioù lu Ukraina da gilañ. War pep lodenn "domm" eus an talbenn emañ ar rusianed o vont goustadik war-raok memes el lodennoù bet savet difennoù enno abaoe 2014[177] D'an 29 a viz C'hwevrer, Nijlu Ukraina a embanne e oa bet distrujet 11 karr-nij brezel rusian e-doug 11 devezh: eizh Su-34, daou Sukhoi Su-35 hag ur Beriev A-50 (ur c'harr-nij radar spiañ).

    Ar prezidant Zelenski a embann d'an 30 a viz Meurzh e vo ret gant nerzhioù lu Ukraina kilañ ma ne resevont ket skoazell Amerika. Hervezañ eo dre ma vank munisionoù d'al lu ukrainat[178]. Hervez DTEK, brasañ embregerezh energiezh Ukraina, ez eus bet kollet 80% eus he nerzh produiñ tredan goude div sizhunvezh bombezadegoù gant nerzhioù aer Rusia[179].

    Rezistañs ukrainat[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Trevourien Ukraina a glaskas herzel ouzh aloubadeg Rusia, o lakaat o anv en Difenn Tiriadel (100 000 e miz Meurzh 2022), war an tomm o fardañ kokteloù Molotov, o reiñ boued peotramant o sevel mogerioù hag harzoù[180] ha kas repuidi da lec'hioù all.[181] Goude ur galv gant ajañs Ukraina evit an hentoù, Ukravtodor, e voe dismantret pe kemmet ar pannelloù-hent dre ar vro evit koll soudarded Rusia, peotramant e voe savet mogerioù ha klouedoù, ha stanket an hentoù-bras.

    En takadoù aloubet gant Rusia e voe diskouezet dre ar rouedadoù sokial, kerkent hag an devezhioù kentañ, manifestadegoù a-enep soudarded Rusia, bet mont d'ar c'hunujennoù pa ne oa ket kann.[182] Adalek penn-kentañ miz Ebrel e voe aozet strolladoù guerilla, en norzh hag e reter ar vro dreist-holl, ha tamm ha tamm er su. Gouarnamant Ukraina a embannas e c'hoant da harpañ seurt strolladoù, ouzhpenn d'ar mod klasel da gas ar brezel.[183]

    Tud az eas betek stankañ an hent d'ar soudarded rusian hag o c'hirri, o rediañ anezho da vont war-gil a-wezhioù.[182][184][185] Respontoù a-bep seurt a oa bet eus perzh ar soudarded rusian e-keñver ur boblañs diarmoù peurliesañ, lod o klask chom hep respont dezho[182], lod all o tennañ en nec'h peotramant ouzh ar mor a dud end-eeun evit lod all c'hoazh.[186] Leun a vanifestourien a oa bet kaset d'an toull-bac'h tra ma voe embannet gant kazetennoù Ukraina e oa aet kalzig a dud diwar-wel, e oa bet kemeret ostajoù, lazhadegoù maez lezenn ha feulster reizhel kaset gant arme Rusia.[187] Evit sikour arme Ukraina o doa implijet an drevourien arloadoù evel Telegram pe Diia, un arload a servije d'ar gouarnamant da bellgargañ identelezhioù ha dielloù yec'hed, evit diskoacha~lec'hioù ar soudarded rusian. Respontet e voe en ur zistrujañ ar pellgomzerioù, an urzhiataerioù, en ur glask a di da di, ar rouedad-telefoniñ. Lazhet e voe un den zoken pa oa bet kavet skeudennoù tankoù rusian en e delefon.[188]

    Prizonidi brezel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Diaes eo kaout sifroù resis a-fed prizonidi brezel. E penn kentañ an aloubadeg e oa bet embannet d'ar 24 a viz C'hwevrer gant Oksana Markarova, kannadez Ukraina en SUA, e oa bet ur gevrenn eus ar 74vet Brigadenn Gwarded karbbedet eus Oblast Kemerovo a voe bet o kodianañ dre ma ne oant ket bet kelaouet e oant da stourm ouzh Ukrainiz. Betek-henn n'eus ket prouenn ebet eus ar gemenadenn-se. Rusia a embann bezañ bet graet 572 prizoniad soudard ukrainiz d'an 2 a viz Meurzh 2022. Ukraina a embann kaout 562 soudard rusian prizoniet d'an 20 a viz Meurzh.

    Hervez un pennad kazetenniñ gant The Independent embannet d'an 9 a viz Even, un dezrevell spiañ a istime e oa muioc'h evit 5600 soudard ukrainan prizoniet, e tu Rusia e oa 550, padal e oant 900 e miz Ebrel. Eskemmoù prizonidi a oa bet setu perak e oa diskennet an niver. Eus un tu all Ukrayinska Pravda a embanne e oa 1000 soudard rusian prizoniet d'an 20 a viz Even.

    Ar c'hentañ eskemm bras prizonidi brezel a oa bet d'ar 24 a viz Meurzh, pa oa bet eskemmet dek soudard rusian evit dek ukrainanrs, gant 11 rusian ha 19 martolod trevour ukrainian. D'ar 1añ a viz Ebrel, 86 soudard ukrainian a oa bet eskemmet a-enep un niver dizanv a soudarded eus Rusia.

    Hervez an ABU e vez kablus an daou du da jahinañ prizonidi brezel ha lazhadegoù ivez [189]. An ABU a zo emsavet d'ar gwener d'ar 24 a viz Meurzh 2023 gant ar fed lazhañ­ prizonidi brezel gant an daou du [190].

    21 kamp-silañ a zo renet gant Rusia. Ar re-se a zo tro-dro Oblast Donetsk renet int gant Rusia ha nerzhioù harperien Rusia. Implijet int evit "trevourien, prizonidi brezel, ha tud all". Ar c'hampoù-se a zo dammguzh hag a servij evel: lec'hioù marilhañ; kampoù-tolpañ evit ar re a c'hortoz bezañ marilhet, kreizennoù goulennata; ha "lec'hioù kastizañ" (toulloù-bac'h). Toull-bac'h Olenivka eo an hini brudetañ anezho. An douar tro-dro d'ar prizon a zo bet torret, ar pezh a laka enklaskerien da soñjal e vez ur bered. Prizoniet a vefe marvet neuze, ul lod anezho dre bezañ jahinet.

    Embannoù dre ar bed a-bezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Soñj ar Stadoù diwar-benn aloubadeg Ukraina gant Rusia
  • ██ Broioù o doa kondaonet an aloubadeg
  • ██ Broioù chomet neptu
  • ██ Broioù o doa tamallet an aloubadeg war an AFNA
  • ██ Dianav
  • ██ Rusia
  • ██ Ukraina

    • En Ukraina[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Banniel Ukraina Ukraina

    • Ministr an Aferioù Diavaez Dmytro Kouleba en doa tweetet d'ar 24 a viz C'hwevrer 2022 e argade Rusia kêrioù habask. "Ur brezel tagus eo. Ukraina en em zifenno ha trec'h a vezo ganti. Ar bed a c'hell hag a rank herzel da bPoutin." en doa skrivet ouzhpenn. Meur a gemennadenn en doa graet ar prezidant Volodymyr Zelensky abaoe penn-kentañ an aloubadeg, o c'houlenn gant pobl Ukraina chom hep pennfolliñ hag o tisplegañ peseurt strivoù a rae evit diskoulmañ an traoù.[191] Kustum e voe da skrivañ kemennoù twitter diwar-benn e eskemmoù gant pennoù-Stad all pe nevezenti all[192].
    • D'an 28 a viz C'hwevrer 2022 e voe goulennet gant ar prezidant Zelensky ez aje Ukraina da emezeliñ da Unvaniezh Europa gant un hent dizale, e memes koulz ha ma komañse emgavioù gant Rusia e-lec'h ma c'houlennas ganto ez aje kuit o arme eus e vro ha paouezet ar brezel.[78]
    • D'ar 5 a viz Meurzh 2022[7] ha d'ar 6 a viz Meurzh 2022[193] e voe aozet manifestadegoù e kêrioù aloubet gant Rusia, evel C'herson, da ziskouez ne oa ket a-du o annezidi gant an aloubadeg.

    E Rusia[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Rusia

    • Manifestadegoù a oa bet e Rusia evit lavaret "ket" d'ar brezel, e Moskva, e Sant-Petersbourg peotramant e Nijniy Novgorod. Difennet e oant bet gant ar galloud ha harzet ez oa bet ouzhpenn 1700 den[194] Kendalc'het o doa rusianed zo da vanifestiñ en devezhioù da heul, gant doareoù disheñvel a-wezhioù, evel leuskel bleunioù war monumant Kyiv e-barzh e Moskva, dindan al lugan #нетвойне. Hogozik 6500 a vije bet harzet d'ar 1añ a viz Meurzh 2022 e 103 c'hêr er vro a-bezh. Evezhiek e oa ar polis da chom hep leuskel an dud d'en em vodoù, hag harzet e veze an dud o vanifestiñ oc'h unan zoken, daoust d'an dra-se bezañ aotreet e Rusia. Tagoù a oa bet gwelet e meur a lec'h o c'houlenn fin ar brezel. Leun a sinadegoù a oa bet leuniet ivez, pe lizherennoù digor, sinet gant miliadoù a dud a-wezhioù[195]. Berzet e voe radioioù ha mediaioù dizalc'h e Rusia, evel ar BBC[102] hag ar rouedad sokial Facebook tra ma voe votet ul lezenn evit kondaoniñ nep a lavarje traoù faos pe negativel diwar-benn ar brezel da 15 vloaz a doull-bac'h.[7] D'ar 6 a viz Meurzh 2022 e voe aozet manifestadegoù all e Rusia a-bezh a-enep ar brezel, daoust d'an arabadoù. Gwelet e voe un den gant banniel Ukraina e Siberia da skouer. Ur vanifestadeg vras a oa bet e Moskva. War-dro 3000 den a vije bet harzet gant ar polis e 49 c'hêr.[90]
    • Efedoù kastizoù broioù ar C'hornôg a voe bet santet e Rusia, gant kudennoù ar roubl en doa kollet 30% eus e dalvoudegezh e-tal an dollar ha gwelet e oa bet rusianed o tennañ arc'hant eus ar bankoù. Savet e voe interestoù Bank vroadel Rusia betek 20% ha kemeret muzulioù evit delc'her arc'hant er vro.[78][83] Digresket e voe notenn Rusia d'an 3 a viz Meurzh 2022 gant an ajañsoù notenniñ dle, betek B3 evit Moody's ha B, gant ur raktres negativel, evit Fitch, gant aon e vankje Rusia war he dle.[88] An embregerezh svedat Ikea he doa embannet e vije serret he stalioù war tiriad Rusia d'ar 5 a viz Meurzh 2022,[88] heuliet gant meur a embregerezh eus ar c'hornôg evel Nike, AirBNB, Apple, Disney, Netflix hag all.[102]
    • O reiñ evezhiadennoù e-keñver an darvoudoù diwezhañ, en doa lavaret Ministr an aferioù diavaez Sergeï Lavrov e vije un Trede Brezel Bed ur brezel nukleel ha distrujañ a raje pep tra. Tamallet en doa d'ar Gornogidi klask ar brezel nukleel avat, hervez e chome gwenn Rusia[196].[88]

    En Unvaniezh Europa[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

     Unaniezh Europa

    Manifestadeg e Barcelona a-enep tagadenn Ukraina d'ar 26 a viz C'hwevrer 2022
    • Kondaonet e oa bet taer aloubadeg Rusia gant Unaniezh Europa, dre vouezh prezidantez Komisioñ Europa Ursula von der Leyen.[197]
    • Kastizoù a oa bet divizet gant Unvaniezh Europa. Skornet e voe madoù Vladimir Poutin ha renerien rusian all d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022.[63] An deiz war-lerc'h e oa bet divizet lemel bankoù rusian zo eus ar rouedad eskemm-arc'hant SWIFT ha skornet glad Bank-kreiz Rusia.[70]
    • D'ar 27 a viz C'hwevrer 2022 e voe embannet e kasje Unvaniezh Europa evit 500 milion a euroioù a armoù ha dafar-brezel da gas da Ukraina, aerlistri-brezel en o zouez, ar wezh kentañ abaoe krouidigezh an Unaniezh.[75] D'ar memes deiz e oa bet lavaret e c'hellje ar repuidi ukrainat chom betek 3 bloaz en Unvaniezh hep goulenn ar statud-bod[198].
    • D'ar 1añ a viz Meurzh 2022 e voe bodet Parlamant Europa da gaozeal diwar-benn darvoudoù Ukraina. Pedet e voe ar prezidant Zelensky da gaozeal dre bell-skinwel, goude m'en doa goulennet an aotre da gomañs ar peadra da emezeliñ en Unaniezh Europa, ar pezh a voe asantet gant kannaded Europa. Divizet e voe reiñ 500 milion a euroioù a sikour evit an dud.[83]
    • Forbannet e voe gant Unaniezh Europa ar mediaoù rusian Russia Today ha Sputnik, tamallet dezho skignañ propaganda ar vro. Kadarnaet e voe anv seizh bank rusian bet diluget eus ar sistem SWIFT.[87]

    Alamagn Alamagn

    • Kondaonet e oa bet gant kañzeler Alamagn Olaf Scholz un torradenn splann eus ar gwir etrevroadel.[191]
    • Ouzhpenn 250 000 a dud a oa bet o vanifestiñ d'ar 27 a viz C'hwevrer 2022 evit diskouez ne oant ket a-du gant ar brezel[199].
    • Embannet e voe d'ar 26 a viz C'hwevrer 2022 e oa bet kaset gant gouarnamant Belgia dour-tan hag armoù da Ukraina.[70]

    Breizh Breizh

    • Rannvro Breizh he doa divizet reiñ ur skoazell a 100 000€ da Ukraina da aozañ degemer ar repuidi, en ur lakaat THRoù ar vro da vezañ digoust evito. Evezhiañ a ra al lodennoù ekonomiezh Breizh e vije skoet gant ar c'hastizoù bet divizet. Kondaoniñ a ra oberioù Rusia, o tegas soñj e oa bet votet gant pobl Ukraina he dizalc'hidigezh gant 92% a vouezhioù[200].
    • Manifestadegoù a oa bet aozet e meur a lec'h e Breizh d'ar Sadorn 26 a viz C'hwevrer 2022, Roazhon (1000 den), Brest (ouzhpenn 1000 den),[201] e-lec'h ma oa bet savet banniel Ukraina gant ar maer François Cuillandre peotramant en Oriant evit souten poblañs Ukraina ha sevel a-enep ar brezel kaset gant Rusia[202] Disklêriet en doa an depute Paul Molac e oa kengred gant pobl Ukraina, o tegas soñj eus Taiwan ivez ha eus "fazioù 1936 ha 1938"[203] War twitter e oa bet skignet gant meur a vrezhoneger ha brezhonegerez video kanaouenn Denez Prigent Gwerz Kiev da rentañ enor d'Ukrainidi[204].

    Estonia Estonia

    Gres Gres

    • D'ar 26 a viz C'hwevrer 2022 e voe goulennet groñs gant Kentañ-ministr Gres e vije paouezet bombezenniñ gant Rusia, goude marv dek trevour gresian e Mariupol.[99]

    Frañs Frañs

    • D'ar 25 a viz C'hwevrer 2022 e voe kaset ur gemennadenn gant prezidant Emmanuel Macron d'ar Vodadeg Vroadel ha d'ar Sened da gondaoniñ oberioù Rusia en Ukraina, o tamall da Rusia bezañ trubarded he fromesa ha lakaat urzh Europa en arvar. Disklêriet en deus e vefe kaset 330 milion a eurioù da Ukraina asambles gant dafar d'en em zifenn.[63] Embannet e voe e penn-kentañ a noz e vije kreñvaet nerzhioù Frañs en AFNA, dreist-holl gant aerlistri brezel e broioù balt.[206] Bruno Le Maire, ministr an ekonomiezh, en doa disklêriet d'ar memes deiz e chomje start broioù Europa "gant o bolontez lakaat ekonomiezh hag oligarked Rusia da blegañ" ha "Fellet a ra deomp lakaat en distro ha sec'hiñ Rusia gant an arc'hant."[207]
    • Gabriel Attal, mouezh-aotreet ar gouarnamant, en doa lavaret d'ar 27 a viz C'hwevrer 2022 ne gasje ket Frañs soudarded da Ukraina tra ma embanne ministre an treuzdougen Jean-Baptiste Djebbari e vije serret oabl ar vro ouzh aerlistri Rusia.[75] Goulennet e oa bet gant ar C'hallaoued o veajiñ e Rusia pe e Belarus mont kuit eus ar broioù-se dizale.[75]
    • Jean-Yves Le Drian, ministr an aferioù diavaez, en doa disklêriet d'an 3 a viz Meurzh 2022 e c'hortoze ar "gwashañ", dreist-holl ma komañse arme Rusia da lakaat seziz war kêrioù Ukraina. Goulennet e voe gant ar frañsizien o chom e Rusia hep ma vije ret mont kuit an abretañ ar gwellañ.[88]
    • Kinniget e oa bet gant ar c'hentañ ministr Jean Castex un emvod d'an holl re war ar renk evit mont da brezidant da vezañ titouret diwar-benn an enkadenn. An holl tud war ar renk e dilennadegoù prezidant 2022 o doa kondaonet oberoù Rusia en Ukraina, met ne oant ket holl a-du war an displegadenn hag ar respont da reiñ.[208] Hervez Jean-Luc Mélenchon, war ar renk evit La France Insoumise, ne oa ket a vrezel da vezañ , ranket en deus bet kemmañ e gomzoù dirak ar fedoù[209] Éric Zemmour, war ar renk evit Reconquête!, tost ouzh Rusia hervez ar vrud, en doa lavaret a-raok an aloubadeg ne'z aje ket Poutine d'ober brezel en Ukraina. Goude an aloubadeg en doa goulennet gant ar prezidant Macron mont da vMoskva da varc'hata un arsav-brezel, evel m'en doa graet Nicolas Sarkozy e 2008 e-pad brezel Jorjia.[208] Marine Le Pen, war ar renk evit Rassemblement National, he doa amprestet arc'hant digant bankoù e Rusia da gaout peadra d'ober he frantad-kabaliñ e 2017,[210] he doa kondaonet an arsailh ivez.[208] Savet e oa a-enep ar c'hastizoù a-enep Rusia da c'houde avat, o lavaret e vije paeet ar priz gant ar C'hallaoued dreist-holl[211].
    • En ur brezegenn da emvod meur ar Broadoù Unanet e embannas Emmanuel Macron e oad dirak "ur choaz simpl, ar brezel pe ar peoc'h" hag abalamour da Rusia e oad distroet da amzer "an impalaeriezhoù ha d'an trevadennoù", o tigeriñ an hent da vroioù all d'ober brezel evit tapet muioc'h a dachennoù. Kondaoniñ a reas en a-raok ar referendomoù aozet gant arme Rusia e rannvroioù aloubet d'o stagañ ouzh Rusia.[131]

     Italia

    Lituania Lituania

    • Gant prezidant Lituania Gitanas Nausėda e voe disklêriet d'ar 1añ a viz Meurzh 2022 ne c'helle "bro ebet en Europa" "en em santout e surentez gant Poutine".[82]
    • Evit sevel e vouezh a-enep aloubadeg Ukraina gant Rusia en doa divizet maer Vilnius cheñch anv straed kannadi Rusia da "Ukrainos Didvyrių" (Harozed ukrainat)[212].

    Banniel Polonia Polonia

    • Kaset e voe pourvezioù-brezel da Ukraina gant Polonia d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022[213].
    • Tabut a oa savet gant ar mod da zegemer ar repuidi e Polonia avat. Tra ma veze degemeret tud Ukraina digudenn, ne oa ket memes mod gant tud a-orin eus Afrika, studierien pe divroidi. Hervez kont e voe rediet tud zo leuskel o flas d'an Ukrainiz gant polis Polonia.[82]

    Er Stadoù-Unanet[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Banniel ar Stadoù-Unanet Stadoù-Unanet

    • Ar prezidant Joe Biden en doa flatret "aloubadeg diabeg" Rusia en Ukraina, o lakaat Rusia da bezañ kiriek hec'h-unan eus ar "marv hag an distruj" deuet diwar hec'h oberoù. Skrivet en doa ouzhpenn e c'houlennje ar bed "kontoù" digant Rusia.[191]
    • Kastizoù a oa bet divizet gant gouarnamant ar Stadoù-Unanet a-enep Vladimir Poutin[214][215]. Gant Joe Biden e oa bet divizet kas 350 milion a zollaroù da sikour Ukraina d'ar 26 a viz C'hwevrer 2022.[70]
    • D'ar 27 a viz C'hwevrer 2022 e voe goulennet gant an Amerikaned a oa e Rusia mont kuit dizale eus ar vro.[76] D'ar 6 a viz Meurzh 2022 e klaske ar Stadoù-Unanet kendrec'hiñ Polonia da reiñ e aerlistri MIG da Ukraina en eskemm da aerlistri F-16 amerikan.[90]
    • Burutellet e oa bet divizoù Biden gant un darn eus ar strollad republikan, dreist-holl ar prezidant-bet Donald Trump, o lavaret edo ar wirionez gant Poutin hag e oa aet re bell an AFNA en Europa ar Reter[216].

    Er Rouantelezh-Unanet[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Banniel ar Rouantelezh Unanet Rouantelezh-Unanet

    Banniel Bro-Skos Bro-Skos

    • Dre vouezh he c'hentañ-ministr he doa degemeret mat ar vro divizoù Unvaniezh Europa bet graet d'ar 27 a viz C'hwevrer 2022, o c'houlenn e vije ken taer gouarnamant ar Rouantelezh-Unanet[217].

    E Sina[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

     Sina

    • Ne voe ket kondaonet frank oberioù Rusia gant Sina. Telefonet e voe da brezidant Rusia gant Xi Jinping da lavaret dezhañ e soutene Sina ar vro da renkañ he c'hudenn gant Ukraina dre varc'hata. Met ne gaoz nemet eus "trubuilh" e Reter Ukraina, pas eus aloubadeg na eus brezel. Degaset soñjet en doa graet e oa tomm Sina ouzh bevennoù he surentez ar broioù.
    • En ABU d'an 28 a viz C'hwevrer 2022 e voe lavaret gant kannad Sina ne oa ket interest ar bed distreiñ e-barzh mod-spered ar Brezel Yen.[78] D'ar 1añ a viz Meurzh 2022 e voe lavaret gant penn darempredoù-diavaez "en doa kuñv don e-keñver ar stourmoù" en ur bellgomzadenn da benn darempredoù-diavaez Ukraina.[83]
    • Hervez servijoù titouriñ SUA e anaveze Sina intent Rusia da aloubiñ Ukraina, ha goulennet he doa gortoz fin ar C'hoarioù olimpek evit en ober.[218]

    Broioù all[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

     Brazil

    • Nac'het en doa prezidant Brazil Jair Bolsonaro kondaoniñ oberioù Rusia en Ukraina, o lavaret e chomje neptu e vro[219].

    Banniel Israel Israel

    • Kondaonet e voe an aloubadeg gant Israel. E respont e oa bet koñvoket kannad Israel gant bez-ministr an Aferioù Diavaez da c'houlenn "abalamour da betra e harpit nazied ?"[220].
    • Gant ar c'hKremlin e oa bet embannet d'ar 27 a viz C'hwevrer 2022 en doa kinniget kentañ ministr Israel Naftali Bennett bezañ hanterour etre an div vro da gavet ar peoc'h[221] met nac'het e oa bet gant Poutin[222]. D'ar 5 a viz Meurzh 2022 en doa beajet Naftali Bennett betek Moskva e sekred – hag e-pad shabbat – da gaozeal gant Vladimir Poutin diwar-benn Ukraina, ur veaj gouezet hag harpet gant an SUA, Frañs hag Alamagn.[7]
    • Gouezet e voe d'an 28 a viz C'hwevrer 2022 e oa bet lazhet ur c'heodedour israelat en Ukraina, dre fazi arme ar vro he doa tennet war un heuliad kirri a grede e oa re bagadoù tchetchen kaset gant Rusia eno, ha tapet prizoniad e oa unan all[223]. A-benn ar fin en dije aliet Volodymyr Zelensky d'en em rentañ ha degemer goulennoù Rusia.[224]

    Banniel Japan Japan

    • Hervez ar c'hentañ ministr Fumio Kishida e oa "hejet diazezoù urzh ar bed" gant an diviz-mañ.[191]

    Banniel Jorjia Jorjia

    Banniel Kazakstan Kazakstan

    • Miliadoù a dud a oa bet o vanifestiñ en Almaty d'ar 6 a viz Meurzh 2022 evit klemm a-enep ar brezel.[226]

    Banniel Palestina Palestina

    • Trevidi israelat a vanifestas a-enep da oberioù Rusia en Ukraina[227]

    Banniel Turkia Turkia

    • D'ar 26 a viz C'hwevrer 2022 e voe lavaret gant prezidant Ukraina Zelensky he doa divizet prezidant Turkia Erdoğan stankañ listri-brezel Rusia da dremen er Mor Du[228] Nac'het e oa bet gant tud gouarnamant Turkia da c'houde avat[229] An deiz war-lerc'h avat he doa disklêriet Turkia e oa ar pezh a rae Rusia en Ukraina ur "brezel" hervez "emglev Montreux". Serret e voe an tremen er mor Du evit al listri ne oant ket perzh eus lestraz Mor Du ha lavaret e oa "ne zleje ket al lestraz-se tremen kennebeut[230]. A-benn ar fin e voe difennet an tremen er Mor Du d'an holl listri-brezel, ne vern a beseurt bro e teuont.[78]
    • Kinniget he doa ar vro degemer ar marc'hata etre Ukraina ha Rusia.[103]

    Suis Suis

    Banniel Vatikan Vatikan

    Aozadurioù etrevroadel all[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

     Broadoù Unanet

    • Aspedet en doa ar Sekretour Hollek Antonio Guterres da baouez "kerkent" ar stourm etre Rusia hag Ukraina; o lavaret ouzhpenn : "Prezidant Poutin, en anv an denelezh, galvit ho soudarded en dro d'ar gêr !". Galvet e oa bet un emvod eus Kuzul Surentez an ABU d'ar Gwener 25 a viz C'hwevrer 2022 noz da votiñ un embann o kondaoniñ aloubadeg Rusia en Ukraina.[197] Unnek bro o doa votet a-du, tri a oa chomet hep votiñ.[n 2][232] He veto a oa bet lakaet gant Rusia, evel gortozet.[206]
    • D'an 2 a viz Meurzh 2022 e voe votet gant bodadeg hollek an ABU un destenn o kondaoniñ tagadenn Rusia war Ukraina. 141 bro o doa mouezhiet a-du, 39 bro n'o doa ket mouezhiet ha 5 bro o doa mouezhiet a-enep.[n 3][87]

     AFNA

    • Sekretour Hollek an AFNA, Jens Stoltenberg, en doa kondaonet an "arsailh dispouron ha dibrovoket" Rusia a-enep Ukraina, o lavaret e klasko an AFNA gwareziñ e vroioù kevredet.[197]

    E bed ar sportoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    • KREKER Tudi, Ur Breizhad war hent ar brezel en Ukraina, Dispak, 4 a viz Meurzh 2022.
    • GWENN Gege, “Noz vat bugaligoù” pe kentoc’h “Marv laouen tudoù”, Ya !, 16 a viz Du 2022.
    • GOV (AR) Y. Y., Anna Mouradova e dañjer, Ya !, 10 a viz Mae 2023.
    • DENIAU Manon, Liammañ an dud dre ar sevenadurioù hengounel, Ya !, 26 a viz Gouere 2023.
    • TOUZE Maxime, Ur Breizhad o reiñ sikourioù dengarour en Ukraina, e-barzh Le Peuple Breton/Pobl Vreizh, miz Gwengolo 2023, niv. 716, pp. 22-23.

    Filmoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    1. ↑ Dav eo kompren ne oa ez ofisiel nemet un obererezh armet en Donbas, da zelc'her ar peoc'h, diouzh ar pezh a veze displeget war ar mediaoù-Stad
    2. ↑  Sina, India India hag Banniel an Emirelezhioù Arab Unanet EAU
    3. ↑ Banniel Belarus Belarus Banniel Eritrea Eritrea Banniel Republik Poblel ha Demokratel Korea Korea an Norzh Rusia Siria Siria

    Daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    1. ↑ (ru) Алеся Мароховская, Ирина Долинина, « Война в цифрах », Важные истории, 25.08.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    2. ↑ (en) @@KyivIndependent (12.09.2022). Estimated Russian losses on 12.09.2022.
    3. ↑ (en) Phil Stewart, « CIA director estimates 15,000 Russians killed in Ukraine war », Reuters, 21.07.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    4. ↑ (en) BBC, « 10,000 Ukrainian soldiers killed, Kyiv says », 13.06.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    5. ↑ (en) Elena Teslova, « Russian claims over 23,000 Ukrainian troops killed in war », Anadolu Agency, 16.04.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    6. ↑ (en) Interfax Ukraine, « National Police Chief: 1,200 bodies of dead Ukrainians not yet identified », 13.06.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 ha7,8 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : la mairie de Marioupol "reporte" l'évacuation de la ville et accuse l'armée russe de continuer de bombarder la cité portuaire, France Info, 05.06.2022. Lennet d'ar 5 a viz Meurzh 2022
    8. ↑ Some 100,000 Ukrainians have left their homes, as several thousand flee abroad -U.N. estimates
    9. ↑ 9,0 ha9,1 (fr) France Info gant AFP, « Guerre en Ukraine : ce que l'on sait de l'invasion russe lancée par Vladimir Poutine », 24/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    10. ↑ (en) Paul Kirby, « Why is Russia invading Ukraine and what does Putin want? », BBC News, 24/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    11. ↑ 11,0 ha11,1 (fr) France Info, « Vidéo Jeudi, 3h48 du matin, Poutine s'adresse à la nation russe : retour sur la nuit où tout a basculé pour l'Ukraine », 24/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    12. ↑ 12,0 ha12,1 (en) CNN, « Russia attacks Ukraine », 24/02/2022 [nevesaet alies]. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    13. ↑ (en) Courtney Subramanian, Michael Collins, Rebecca Morin, Joey Garrison, Maureen Groppe, « Biden details new Russian sanctions, says 'aggression cannot go unanswered': live updates », USA Today, 24/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    14. ↑ (en) Jeff Shogol, « Here’s what those mysterious white ‘Z’ markings on Russian military equipment may mean », Task & Purpose, 24.02.2022. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    15. ↑ (en) Eugene Kiely, Robert Farley, « Russian Rhetoric Ahead of Attack Against Ukraine: Deny, Deflect, Mislead », FactCheck.org, 24.02.2022. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    16. ↑ (en) Shane Harris, Paul Sonne, « Russia planning massive military offensive against Ukraine involving 175,000 troops, U.S. intelligence warns [da baeañ] », 3.12.2021. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    17. ↑ (en) Nomaan Merchant, « US intel predicted Russia’s invasion plans. Did it matter? », AP News, 25.02.2022. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    18. ↑ 18,0 ha18,1 (en) David K. Li, Jonathan Allen ha Corky Siemaszko, « Putin using false 'Nazi' narrative to justify Russia's attack on Ukraine, experts say », NBC News, 24.02.2022. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    19. ↑ (en) Putin Says Conflict in Eastern Ukraine 'Looks Like Genocide', The Moscow Times, 10.12.2021. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    20. ↑ (en) New law stokes Ukraine language tensions, France 24, 01.04.2021. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    21. ↑ 21,0 ha21,1 (en) Jason Stanley, « The antisemitism animating Putin’s claim to ‘denazify’ Ukraine », The Guardian, 26.04.2022. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    22. ↑ 22,0 ha22,1 (en) Sam Sokol, « Kremlin Fires Back at Yad Vashem: We’ll Show You Mass Graves in East Ukraine [pennad da baeañ] », Haaretz, 02.03.2022. Lennet d'an 2 a viz Meurzh 2022
    23. ↑ (en) Billy Perrigo, « How Putin's Denial of Ukraine's Statehood Rewrites History », Time Magazine, 22.02.2022. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    24. ↑ (en) Cassandre Coyer, « Why is Ukraine not in NATO and is it too late to join? Here’s what experts, NATO say », El Nuevo Herald, 25.02.2022. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    25. ↑ (en) Vladimir Putin's 20-Year March to War in Ukraine—and How the West Mishandled It, The Wall Strett Journal, 1.04.2022. Lennet d'an 18 Even 2022
    26. ↑ (en) Mark McKinnin hag Adrian Morrow, « Biden ‘convinced’ Putin will invade Ukraine as Donbas region ordered evacuated », The Globe and Mail, 19.02.2022. Lennet d'an 11 a viz Gwengolo 2022
    27. ↑ (en) Yuliya Talmazan, Rebecca Shabad hag Abigail Williams, « Ukraine, West accuse Russia of trying to create pretext for invasion after shelling in east » e MSN, NBC News, 17.02.2022. Lennet d'an 11 a viz Gwengolo 2022
    28. ↑ (en) BBC, « Ukraine conflict: Rebels declare general mobilisation as fighting grows », 19.02.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    29. ↑ (en) Felix Light, « In the Closest Russian City to Ukraine’s Separatist Region, There Are Few Signs of Refugees », The Moscow Times, 20.02.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    30. ↑ (en) Kayleen Devlin, Jake Horton hag Olga Robinson, « Ukraine crisis: Is Russia staging 'false flag' incidents? », BBC, 23.02.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    31. ↑ (en) Illia Ponomarenko, « 47 shelling incidents leave 5 injured in Donbas », The Kyiv Independant, 17.02.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    32. ↑ (en) Ярослава Вольвач, « How Russian proxy forces are attempting to provoke the Ukrainian army and are lying about a new Ukrainian offensive », NV, 18.02.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    33. ↑ (en) Reuters, « Separatist leaders in eastern Ukraine declare full military mobilisation », 19.02.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    34. ↑ (en) Bell¿ngat Investigation Team, « Documenting and Debunking Dubious Footage from Ukraine’s Frontlines », 23.02.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    35. ↑ (en) Luke Harding e Kyiv, Andrew Roth e Rostov-on-Don ha Shaun Walker e C'harkiv, « ‘Dumb and lazy’: the flawed films of Ukrainian ‘attacks’ made by Russia’s ‘fake factory’ », The Guardian, 21.02.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    36. ↑ (en) Russia's ‘Idiotic’ Disinformation Campaign Could Still Lead to War in Ukraine, « Russia's ‘Idiotic’ Disinformation Campaign Could Still Lead to War in Ukraine », Vice, 21.02.2022. Lennet d'an 12 a viz Gwengolo 2022
    37. ↑ (ru)(en) Kevread Rusia, « Address by the President of the Russian Federation », Dielloù internet, 21.09.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    38. ↑ (en) Reuters, « Extracts from Putin's speech on Ukraine », 21.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    39. ↑ (en) Ivana Kottasová, Tamara Qiblawi hag Helen Regan, « Putin orders troops into pro-Russian regions of eastern Ukraine », CNN, 22.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    40. ↑ (en) EDITH M. LEDERER, « Putin gets no support from UN Security Council over Ukraine », ABC, 22.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    41. ↑ (en) Bill Bostock, « Videos appear to show Russian armed forces moving deep into separatist region of Ukraine », Buisiness Insider, 22.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    42. ↑ (en) Nathan Hodge, « Russia's Federation Council gives consent to Putin on use of armed forces abroad, Russian agencies report », CNN, 23.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    43. ↑ (en) Natalia Zinets ha Matthias Williams, « Ukrainian president drafts reservists but rules out general mobilisation for now », Reuters, 22.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    44. ↑ (en) Reuters, « Ukraine's Parliament approves state of emergency », 23.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    45. ↑ (en) VLADIMIR ISACHENKOV, DASHA LITVINOVA, YURAS KARMANAU ha JIM HEINTZ, « Russia attacks Ukraine as defiant Putin warns US, NATO », AP News, 24.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    46. ↑ 46,0 ha46,1 (en) FRANK BAJAK, « Cyberattacks accompany Russian military assault on Ukraine », AP News, 24.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    47. ↑ (ru)(en) Volodymyr Zelensky, « Україна прагне миру! І робить для цього все! », Telegram, 23.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    48. ↑ (en) Paul Sonne Paul Sonne National security reporter focusing on the U.S. military Email Bio Follow, « Ukraine’s Zelensky to Russians: ‘What are you fighting for and with whom?’ », The Washington Post, 23.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    49. ↑ (en) Dominic Cruz Bustillos, « Full Translation: Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy’s Feb. 23 Speech », Lawfare, 24.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    50. ↑ (en) AFP, « Kremlin Says Ukraine Rebels Have Asked Russia for 'Help' Against Kyiv », Moscow Times, 23.02.2022. Lennet d'an 13 a viz Gwengolo 2022
    51. ↑ (en) The Kyiv Independant, « PUTIN DECLARES WAR ON UKRAINE », 24.02.2022. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    52. ↑ (ru) Путин объявил о начале военной операции на Украине, TASS, 24/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    53. ↑ (en) The Spectator, « Full text: Putin’s declaration of war on Ukraine », 24.02.2022. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    54. ↑ (en) Alexander Hinton, « Putin’s claims that Ukraine is committing genocide are baseless, but not unprecedented », The Conversation, 25.02.2022. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    55. ↑ (en) Ukraine conflict: Russian forces attack from three sides, BBC, 24/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    56. ↑ (en) JENNIFER PELTZ hag EDITH M. LEDERER, « ‘It’s too late’: Russian move roils UN meeting on Ukraine », AP News, 24.02.2022. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    57. ↑ (en) Zoya Sheftalovich, « Battles flare across Ukraine after Putin declares war », Politico, 24.02.2022. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    58. ↑ (en) Samantha Lock, Maanvi Singh, Gloria Oladipo, Chris Michael ha Sam Jones, « This article is more than 6 months old Markets shaken after Putin announces special military operation – as it happened », The Guardian, 24.02.2022. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    59. ↑ (en) Interfax Ukraine, « [Samantha Lock (now); Maanvi Singh, Gloria Oladipo, Chris Michael and Sam Jones Zelensky signs decree declaring general mobilization] », 25.02.2022. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    60. ↑ (en) Asha C. Gilbert, « Reports: Ukraine bans all male citizens ages 18 to 60 from leaving the country », USA Today. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    61. ↑ (en) Jeff Schogol, « Here’s what those mysterious white ‘Z’ markings on Russian military equipment may mean », Task & Purpose, 24.02.2022. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    62. ↑ (en) Tom Ball, « This war will be a total failure, FSB whistleblower says », The Times, 07.03.2022. Lennet d'ar 14 a viz Gwengolo 2022
    63. ↑ 63,00 63,01 63,02 63,03 63,04 63,05 63,06 63,07 63,08 63,09 ha63,10 [(fr) France Info, « DIRECT. Guerre en Ukraine : le ministère de la Défense demande aux habitants d'un quartier du nord de Kiev de jeter des cocktails Molotov sur les forces russes », 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    64. ↑ (en) @AFP (25/02/2022). VIDEO: Russian 'sabotage groups' in Kyiv, says Ukraine President Volodymyr Zelensky. "The enemy's sabotage groups have entered Kyiv," says Zelensky, urging residents to be vigilant and observe curfew rules (Video re-tweeted to correct translation).
    65. ↑ 65,0 ha65,1 (en) The Jerusalem Post, « Russian troops stop near northeast city of Konotop », 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    66. ↑ 66,0 ha66,1 (en) The New York Times, « Live Updates: Russian Troops Enter Kyiv as Moscow Pushes to Topple Ukraine’s Government [diell] », 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    67. ↑ (en) The Washington Post, « "Airspace over Ukraine remains contested, with no one in control, Pentagon says" », 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer
    68. ↑ (en) @mattia_n (25/02/2022). "I will tell you honestly. This night will be much harder than this day." A lot of Ukrainian cities are under bombardment. He warned, tonight the enemy will attack. It will be brutal. "We have to stand tonight. The night will be very hard but there will be morning." /3.
    69. ↑ (en) @KyivIndependant (25/02/2022). Zelensky: "This night they will launch an assault. The enemy will use all of their power on all fronts to break our defense. This night we have to stand ground. The fate of Ukraine is being decided now.".
    70. ↑ 70,00 70,01 70,02 70,03 70,04 70,05 70,06 70,07 70,08 70,09 70,10 70,11 70,12 70,13 ha70,14 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : Volodymyr Zelensky appelle Berlin et Budapest à "trouver le courage" de retirer la Russie du système interbancaire Swift, France Info, 26/02/2022. Lennet d'ar 26 a viz C'hwevrer 2022
    71. ↑ (fr) La Russie annonce "élargir l'offensive" sur l'Ukraine (ministère), i24NEWS, 26/02/2022. Lennet d'ar 26 a viz C'hwevrer 2022
    72. ↑ (en) Russia’s Assault in Ukraine Slows After an Aggressive Start, The New York Times, 26/02/2022. Lennet d'ar 26 a viz C'hwevrer 2022
    73. ↑ (en) Kyiv Braces For Another Night Of Attacks, Zelenskiy Defiant, Radio Free Europe / Radio Liberty, 26/02/2022. Lennet d'ar 27 a viz C'hwevrer 2022
    74. ↑ 74,0 ha74,1 (en) Kremlin website is DOWN: Russian state websites including media watchdog crash and TV channels 'are hacked to broadcast Ukrainian songs', DailyMail, 26.02.2022. Lennet d'27.02.2022
    75. ↑ 75,0 75,1 75,2 75,3 75,4 75,5 75,6 ha75,7 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : la France "exclut" d'envoyer des soldats, annonce le porte-parole du gouvernement, France Info, 27.02.2022. Lennet d'ar 27 a viz C'hwevrer 2022
    76. ↑ 76,0 76,1 76,2 76,3 76,4 ha76,5 (en) Helen Regan, Steve George, Rob Picheta ha Jeevan Ravindran, « Russia invades Ukraine », CNN, 27.02.2022. Lennet d'ar 27 a viz C'hwevrer 2022
    77. ↑ (en) Manveen Rana, « Volodymyr Zelensky: Russian mercenaries ordered to kill Ukraine’s president », The New York Times, 28.02.2022. Lennet d'an 28 a viz C'hwevrer 2022
    78. ↑ 78,0 78,1 78,2 78,3 78,4 78,5 78,6 78,7 ha78,8 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : les pourparlers avec Moscou ont débuté en Biélorussie, Kiev exige un "cessez-le-feu immédiat", France Info, 28.02.2022. Lennet d'an 28 a viz C'hwevrer 2022
    79. ↑ 79,0 79,1 79,2 79,3 ha79,4 (en) Aditi Sangal, Jessie Yeung, Adam Renton, Rob Picheta, Ed Upright, Maureen Chowdhury ha Jason Kurtz, « Live Updates Russia invades Ukraine », CNN, 28.02.2022. Lennet d'an 28 a viz C'hwevrer 2022
    80. ↑ (en) "More than 70 Ukrainian soldiers killed after Russian artillery hit Okhtyrka base", Washington Times, 01.03.2022. Lennet d'ar 1añ a viz Meurzh 2022
    81. ↑ https://www.la-croix.com/Monde/Guerre-Ukraine-convoi-militaire-russe-long-64-kilometres-pres-Kiev-2022-03-01-1201202652
    82. ↑ 82,0 82,1 82,2 82,3 ha82,4 (en) Helen Regan hag Adam Renton, « Live Updates Russia invades Ukraine », CNN, 01.03.2022. Lennet d'ar 1añ a viz Meurzh 2022
    83. ↑ 83,0 83,1 83,2 83,3 83,4 83,5 ha83,6 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : "Nous allons provoquer l'effondrement de l'économie russe", affirme Bruno Le Maire, France Info, 01.03.2022. Lennet d'ar 1añ a viz Meurzh 2022
    84. ↑ (fr) @afpfr (01.03.2022). Une frappe russe a visé la tour de télévision à Kiev, entraînant l'interruption de la diffusion des chaînes, selon le ministère ukrainien de l'Intérieur, qui ajoute que "les chaînes ne vont pas fonctionner pendant un certain temps".
    85. ↑ (en) Judah Ari Gross, « Russia strikes Kyiv TV tower, killing 5 and damaging Babi Yar Holocaust site », The Times of Israel, 1.03.2022. Lennet d'an 2 a viz Meurzh 2022
    86. ↑ (fr) CheckNews Le mémorial juif de Babi Yar a-t-il été détruit par un bombardement russe à Kyiv?, Libération, 02.03.2022. Lennet d'an 2 a viz Meurzh 2022
    87. ↑ 87,0 87,1 87,2 87,3 87,4 ha87,5 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : Emmanuel Macron s'exprimera ce soir à 20 heures dans une allocution, France Info, 02.03.2022. Lennet d'an 2 a viz Meurzh 2022
    88. ↑ 88,0 88,1 88,2 88,3 88,4 88,5 ha88,6 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : la France recommande "fortement" aux ressortissants "dont la présence n'est pas essentielle en Russie" de quitter le pays, France Info, 03.03.2022. Lennet d'an 3 a viz Meurzh 2022
    89. ↑ (en) Putin warns that leaders resisting the invasion ‘risk the future of Ukrainian statehood.’, The New York Times, 05.03.2022. Lennet d'ar 5 a viz Meurzh 2022
    90. ↑ 90,0 90,1 90,2 90,3 90,4 90,5 90,6 ha90,7 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : au moins 1 000 manifestants contre l'intervention militaire arrêtés en Russie, France Info, 06.03.2022. Lennet d'ar 6 a viz Meurzh 2022
    91. ↑ (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : Kiev refuse les couloirs humanitaires vers la Biélorussie et la Russie proposés par Moscou, France Info, 07.03.2022. Lennet d'ar 7 a viz Meurzh 2022
    92. ↑ (fr) LAURENT VAN DER STOCKT, « Guerre en Ukraine : à Irpin, l’avancée russe stoppée par l’armée ukrainienne » e Le Monde, 12.03.2022. Lennet d'an 12 a viz Meurzh 2022
    93. ↑ (en) @JackDetsch (11.03.2022). BREAKING: Ukrainian troops have killed Russian Maj. Gen. Andriy Kolesnikov, commander of the Eastern Military District: Ukraine military statement. Kolesnikov would be the 3rd 🇷🇺 general killed in 🇺🇦 in 15 days of war, after Maj Gen Vitaly Gerasimov & Maj Gen Andrei Sukhovetsky.
    94. ↑ (uk) @ArmedForcesUkr (11.03.2022). Російські окупанти продовжують втрачати у війні проти України своїх офіцерів. ЗСУ вдалося ліквідувати генерал-майора Андрія Колеснікова, командувача Східного військового округу..
    95. ↑ https://www.lefigaro.fr/flash-actu/un-aumonier-militaire-tue-en-russie-par-des-roquettes-ukrainiennes-pres-de-la-frontiere-20220325.
    96. ↑ 96,0 96,1 ha96,2 (en) Jessie Yeung, Julia Hollingsworth, Adam Renton, Joshua Berlinger, Sana Noor Haq haBlathnaid Healy, « Live Updates Russia invades Ukraine », CNN, 04.03.2022. Lennet d'ar 4 a viz Meurzh 2022
    97. ↑ (fr)@afpfr (06.03.2022). Ukraine: l'évacuation de #Marioupol "interrompue" (CICR) #AFP.
    98. ↑ (fr) Guerre en Ukraine. Plusieurs hôpitaux touchés par des bombardements à Mykolaïv, Ouest France, 12.03.2022. Lennet d'an 12 a viz Meurzh 2022
    99. ↑ 99,0 ha99,1 (en) @PrimeministerGR (26.02.2022). 10 innocent civilians of Greek origin killed today by Russian air strikes close to Mariupol. Stop the bombing now!.
    100. ↑ (en) Jessie Yeung, Adam Renton, Josh Berlinger, Sana Noor Haq hag Ed Upright, « Russia invades Ukraine », CNN, 02.03.2022. Lennet d'an 2 a viz Meurzh 2022
    101. ↑ (fr) Xavier Allain, « La ville ukrainienne de Kherson prise par l'armée russe : "Les soldats ont volé tout ce qu'ils ont pu dans les magasins", raconte une habitante », France Info, 03.03.2022. Lennet d'an 3 a viz Meurzh 2022
    102. ↑ 102,0 102,1 102,2 102,3 ha102,4 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : l'armée russe occupe le territoire de la centrale nucléaire de Zaporijjia, où aucune fuite radioactive n'a été détectée, France Info, 04.03.2022. Lennet d'ar 4 a viz Meurzh 2022
    103. ↑ 103,0 ha103,1 (fr) L'essentiel EN DIRECT - Guerre en Ukraine: la Turquie propose d’accueillir des pourparlers entre la Russie et l’Ukraine, Libération, 05.03.2022. Lennet d'ar 5 a viz Meurzh 2022
    104. ↑ (fr) Guerre en Ukraine : le maire de Melitopol, Ivan Fedorov a été enlevé par l’armée russe, L'Info.re, 12.03.2022. Lennet d'an 12 a viz Meurzh 2022
    105. ↑ (fr) Guerre en Ukraine. Plusieurs hôpitaux touchés par des bombardements à Mykolaïv, Ouest France, 12.03.2022. Lennet d'an 12 a viz Meurzh 2022
    106. ↑ (en) @KyivIndependant (06.03.2022). ⚡️ Kuleba: 20,000 foreigners volunteer to fight Russia. Ukrainian Foreign Minister Dmytro Kuleba said the foreigners from 52 countries have applied to join Ukraine’s military..
    107. ↑ 107,0 ha107,1 (en) Arraf, Jane; Nechepurenko, Ivan; Landler, Mark, « Ukraine Says Russia Begins Assault in the East After Raining Missiles Nationwide », The New York Times, 19.04.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    108. ↑ (en) Liviu Cojan, « Dnipro airport in eastern Ukraine “completely destroyed” by new Russian military bombing: “And missiles continue to fly” », Tylaz, 10.04.2022. Lennet d'an 22 a viz Gwengolo 2022
    109. ↑ (en) Al Jazeera, « Russian rockets destroy airport in Ukrainian city of Dnipro », 10.04.2022. Lennet d'an 22 a viz Gwengolo 2022
    110. ↑ (en) Arpan Rai hag Holly Bancroft, « Ukraine news - live: Mariupol steelworks shelling resumes as doctors describe dire bunker conditions » e Yahoo News, The Independant, 2.05.2022. Lennet d'an 20 a viz Gwengolo 2022
    111. ↑ (en) Simon Lewis, « Dozens missing after Russian missile strike on mall kills 18 », Reuters, 29.06.2022. Lennet d'an 22 a viz Gwengolo 2022
    112. ↑ (en) France 24, « Russia accused of shelling from Zaporizhzhia nuclear plant in Ukraine », 16.07.2022. Lennet d'an 22 a viz Gwengolo 2022
    113. ↑ (en) Matt Murphy ha Leo Sands, « Ukraine war: Russia to allow inspectors at Zaporizhzhia nuclear plant - Putin », BBC News, 20.08.2022. Lennet d'an 22 a viz Gwengolo 2022
    114. ↑ 114,0 ha114,1 (en) Dmytro Hubenko, « Russia eyes route to Trans-Dniester: What do we know? », Deutsche Welle, 22.04.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    115. ↑ (en) Georgi Gotev, « Russian general says Moscow aim is to leave Ukraine as a landlocked country », Euractiv, 22.04.2022. Lennet d'an 11 a viz Gwengolo 2022
    116. ↑ (en) The Jerusalem Post, « Russia renews Mariupol attack, missiles hit Odesa », 24.04.2022. Lennet d'an 11 a viz Gwengolo 2022
    117. ↑ (en) Roman Petrenko, « New explosions in Transnistria: antennas broadcasting Russian radio channel destroyed », Pravda Ukraina, 26.04.2022. Lennet d'ar 21añ a viz Gwengolo 2022
    118. ↑ (en) Sarah Al-Arshani, « A Russian missile strike damaged the runway of an airport in Odesa, rendering it unusable, Ukraine says », Yahoo News, 30.04.2022. Lennet d'ar 21añ a viz Gwengolo 2022
    119. ↑ (en) Thomas Latschan, « Ukraine and Russia fight intense battles for Snake Island », DW, 14.05.2022. Lennet d'ar 21añ a viz Gwengolo 2022
    120. ↑ (ru) РБК, « "Minoborony ob"yavilo o vyvode voysk s ostrova Zmeinyy" Минобороны объявило о выводе войск с острова Змеиный », 30.06.2022. Lennet d'ar 21añ a viz Gwengolo 2022
    121. ↑ (en) Yuliya Talmazan, « All eyes are on the battle for the east. But the south might hold the key to Ukraine's fate. », NBC News, 30.06.2022. Lennet d'ar 21añ a viz Mae 2022
    122. ↑ (en) Le Monde, AFP, « Russia, Ukraine seal grain deal in Istanbul », 22.06.2022. Lennet d'ar 21añ a viz Gouere 2022
    123. ↑ (en) Amanda Macias, « ‘He simply cannot be trusted:’ World leaders slam Putin’s attack on Odesa following sea corridor deal », CNBC, 23.06.2022. Lennet d'ar 21añ a viz Gwengolo 2022
    124. ↑ (en) Ivana Kottasová, Olga Voitovych, Darya Tarasova, Manveena Suri, Kareem Khadder, Josh Pennington ha Nic Robertson, « Ukrainian grain tycoon killed in Mykolaiv shelling as Putin threatens ‘lightning speed’ response to interference », CNN, 1.08.2022. Lennet d'ar 21añ a viz Gwengolo 2022
    125. ↑ (en) RFE/RL's Russian Service, « Russian Navy Day Celebrations Canceled In Crimea's Sevastopol After Reported Drone Attack », Radio Free Europe, 31.07.2022. Lennet d'an 0 a viz Gwengolo 2022
    126. ↑ (en) Joshua Cheetham, Francesca Gillett & Erwan Rivault, « Ukraine war: Crimea airbase badly damaged, satellite images show », BBC News, 11.08.2022. Lennet d'an 20 a viz Gwengolo 2022
    127. ↑ (en) Leo Sands, « Saky airfield: Ukraine claims Crimea blasts responsibility after denial », BBC News, 7.09.2022. Lennet d'an 20 a viz Gwengolo 2022
    128. ↑ (en) Mark Galeotti, « Ukraine’s Crimean strike marks a new stage of the war », The Spectator, 11.08.2022. Lennet d'an 20 a viz Gwengolo 2022
    129. ↑ (en) Paul Kirby, « Ukraine war: Russia blames sabotage for new Crimea blasts », BBC News, 16.08.2022. Lennet d'an 20 a viz Gwengolo 2022
    130. ↑ (en) Emma Graham-Harrison, « This article is more than 1 month old Fires and explosions reported at military targets in Russia and Crimea », The Guardian, 19.08.2022. Lennet d'an 20 a viz Gwengolo 2022
    131. ↑ 131,0 131,1 ha131,2 (fr) DIRECT. Guerre en Ukraine : Emmanuel Macron dénonce "un retour à l'âge des impérialismes et des colonies" à la tribune de l'ONU, France Info, 20.09.2022. Lennet d'an 20 a viz Gwengolo 2022
    132. ↑ (fr) M.De Chalvron, T.Dorseuil, « Guerre en Ukraine : Vladimir Poutine annonce la mobilisation de 300 000 soldats supplémentaires » e France Info, France 3, 21.09.2022. Lennet d'an 22 a viz Gwengolo 2022
    133. ↑ (en) Pjotr Sauer, « ‘I will cross the border tonight’: Russians flee after news of draft », The Guardian, 22.09.2022. Lennet d'an 22 a viz Gwengolo 2022
    134. ↑ (pl) Katarzyna Romik, « Ukraina o orędziu Putina i mobilizacji: Próba usprawiedliwienia własnej porażki », Gazeta, 21.09.2022. Lennet d'ar 24 a viz Gwengolo 2022
    135. ↑ 135,0 ha135,1 (en) James Waterhouse, « Ukraine war: Russia claims win in occupied Ukraine 'sham' referendums », BBC News, 28.09.2022. Lennet d'ar 4 a viz Here 2022
    136. ↑ (en) Mark Trevelyan, « As he seizes Ukrainian lands, Putin is silent on war failings », Reuters, 30.09.2022. Lennet d'ar 4 a viz Here 2022
    137. ↑ 137,0 137,1 ha137,2 (fr) France Info, « Guerre en Ukraine : ce qu'il faut retenir de la journée du lundi 3 octobre », 3.10.2022. Lennet d'ar 4 a viz Here 2022
    138. ↑ (en) Yuliya Talmazan, « Ukraine says it has launched a long-awaited offensive to retake the Russian-held south », NBC News, 29.08.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    139. ↑ 139,0 ha139,1 (en) Kyiv Post, « Ukrainian Counteroffensive Underway in Kherson Region », 29.08.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    140. ↑ (en) Asami, Terajima (4 a viz Gwengolo 2022). "Ukraine war latest: Ukraine liberates villages in south and east". The Kyiv Independent.
    141. ↑ (en) by Asami Terajima, « Ukraine war latest: Ukraine liberates villages in south and east », The Kyiv Independant, 04.09.2022. Lennet d'ar 15 a viz Gwengolo 2022
    142. ↑ (ru) BBC, « ОнлайнОнлайнВойна в Украине: Байден советует Путину не помышлять о ядерном оружии », 13.09.2022. Lennet d'an 18 a viz Gwengolo 2022
    143. ↑ (ru) Медуза — LIVE, « https://t.me/meduzalive/69022 » e Telegram, 13.09.2022. Lennet d'an 18 a viz Gwengolo 2022
    144. ↑ (en) Al Jazeera, « Ukraine reclaims more territory from Russia in counteroffensive », 13.09.2022. Lennet d'an 18 a viz Gwengolo 2022
    145. ↑ (en) @JimmySecUK (18.09.2022). Confirmation via satellite imagery that the village of Kyselivka, Kherson Oblast, has been abandoned by retreating Russian forces..
    146. ↑ 146,0 146,1 ha146,2 (fr) Louis San, Marie-Violette Bernard, Yann Thompson, « DIRECT. Guerre en Ukraine : les forces russes ont reculé d'environ 30 km dans la région de Kherson, révèlent des cartes officielles de Moscou », France Info, 4.10.2022. Lennet d'ar 4 a viz Here 2022
    147. ↑ (fr) France Info, « Guerre en Ukraine : ce que l'on sait de l'explosion qui a en partie détruit le pont de Crimée », 8.10.2022. Lennet d'an 8 a viz Here 2022
    148. ↑ (en) Pjotr Sauer hag Isobel Koshiw, « Ukraine launches surprise counterattack in Kharkiv region », The Guardian, 07.09.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    149. ↑ (en) Hird, Karolina; Barros, George; Philipson, Layne; Kagan, Frederick W. (6 a viz Gwengolo 2022). Russian offensive campaign assessment, Septemeber 6 (Report). Institute for the Study of War.
    150. ↑ (en) Karolina Hird, Grace Mappes, George Barros, Layne Philipson, and Mason Clark (7 a viz Gwengolo 2022). "Russian Offensive Campaign Assessment, September 7". understandingwar.org
    151. ↑ (en) Kateryna Stepanenko, Grace Mappes, George Barros, Layne Philipson, and Mason Clark (8 a viz Gwengolo 2022). "Russian Offensive Campaign Assessment, September 8". understandingwar.org.
    152. ↑ (en) Marc Santora, Ivan Nechepurenko ha Marco Hernandez, « https://www.nytimes.com/2022/09/09/world/europe/ukraine-russia-kharkiv.html », The New York Times, 9.09.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    153. ↑ (en) Ivana Kottasová, Tim Lister, Yulia Kesaieva, Denis Lapin, Josh Pennington ha Victoria Butenko, CNN, « Ukrainian forces enter key city of Izium in a sign Kyiv's new offensive is working », CNN, 10.09.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    154. ↑ (en) Euromaidan Press, « Ukrainian troops liberate Kupiansk, Kharkiv oblast – media », 10.09.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    155. ↑ (en) Max Hunder haVitalii Hnidyi, « Russia loses control of key northeast towns as Ukrainian troops advance », Reuters, 10.09.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    156. ↑ (en) 🇺🇦 Ukraine Weapons Tracker @UAWeapons, « #Ukraine: In #Kharkiv Oblast, two more Ural cargo trucks of the Russian Army were captured/destroyed; the former loaded with RShG-1 thermobaric launchers and a 9M111 ATGM/9P135M GLS. Another Ural used by SOBR forces was also captured in Balakliya. 📸Pics 1-2 @dimaFromUkraine », 10.09.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    157. ↑ (ru) Коммерсантъ, « Минобороны России провело «операцию по свертыванию» войск в районах Балаклеи и Изюма », 10.09.2022. Lennet d'an 10 a viz Gwengolo 2022
    158. ↑ (fr) AFP, « Guerre en Ukraine. Zelensky affirme qu'une « fosse commune » a été découverte à Izioum », Ouest-France, 15.09.2022. Lennet d'ar 15 a viz Gwengolo 2022
    159. ↑ (en) @@nytimesworld (15.09.2022). A mass burial ground with about 440 individual graves has been found in Izium in the days since the city, in Ukraine’s northeast, was reclaimed from Russian forces in a lightning offensive last week..
    160. ↑ 160,0 160,1 160,2 160,3 ha160,4 (fr) Le Monde, « Guerre en Ukraine, en direct : l’armée russe s’est retirée de la ville stratégique de Lyman, Ramzan Kadyrov appelle Moscou à utiliser « des armes nucléaires de faible puissance » », 01.10.2022. Lennet d'ar 1añ a viz Here 2022
    161. ↑ (fr) France Info, « Guerre en Ukraine : l'armée ukrainienne est entrée dans la ville stratégique de Lyman, dans une des régions annexées par la Russie », 01.10.2022. Lennet d'ar 4 a viz Here 2022
    162. ↑ (fr) Jérémy Tuil - Omar Ouahmane, « "Ils se comportaient comme si la ville était à eux" : à Lyman, reprise aux Russes, les Ukrainiens pansent les plaies de la guerre », France Info, 4.10.2022. Lennet d'ar 4 a viz Here 2022
    163. ↑ (en) Reuters, « Factbox: Seven recommendations the IAEA makes in its Ukraine report », 6.09.2022. Lennet d'ar 15 a viz Gwengolo 2022
    164. ↑ (en) IAEA, « NUCLEAR SAFETY, SECURITY AND SAFEGUARDS IN UKRAINE : 2nd Summary Report by the Director General 28 April – 5 September 2022 », 6.09.2022. Lennet d'ar 15 a viz Gwengolo 2022
    165. ↑ (en) ABC News, « Zaporizhzhia nuclear power plant halts operations in Ukraine amid fears of disaster during Russian invasion », 11.09.2022. Lennet d'ar 15 a viz Gwengolo 2022
    166. ↑ (fr) France 24, « [===Trede mare : enep-argad Ukraina (Eost-Du 2022)=== L'armée ukrainienne reconnaît la prise de Soledar par les forces russes] », 25.01.2023. Lennet d'an 11 a viz Mae 2023
    167. ↑ (fr) France Info, « Guerre en Ukraine : après la "prise" de Bakhmout, les médias russes saluent un "moment historique" », 20.05.2023. Lennet d'an 11 a viz Even 2023
    168. ↑ https://fr.euronews.com/2023/02/28/guerre-en-ukraine-la-situation-au-28-fevrier-cartes-a-lappui
    169. ↑ https://www.lepoint.fr/monde/ukraine-combats-actifs-dans-le-sud-kiev-silencieux-sur-sa-contre-offensive-09-06-2023-2523670_24.php
    170. ↑ https://www.ladepeche.fr/2023/06/09/guerre-en-ukraine-la-contre-offensive-ukrainienne-en-marche-zelensky-annonce-des-resultats-face-a-la-russie-11251413.php
    171. ↑ www.opex360.com, "Pour le renseignement militaire norvégien la Russie serait sur le point de prendre l'avantage en Ukraine"
    172. ↑ La Libre, "L’armée ukrainienne pleure son ancien leader, Valerii Zaloujny : "Les politiciens finiront par nous faire tous tuer""
    173. ↑ The Kiev independant, "Military: Ukraine reinforcing Avdiivka as Russia continues its offensive"
    174. ↑ abcnews.go.com, "Russia tightens the noose on ukraines city avdiivka outnumbered defenders"
    175. ↑ Business Insider, Rommen, Rebecca, "Counting the 'colossal' cost of capturing Avdiivka: Russia could have suffered 30,000 casualties and lost over 400 tanks, IFVs". Business Insider. 18/02/2024.
    176. ↑ The Guardian, Pjotr Sauer, "Pro-war Russian blogger who revealed huge Avdiivka losses dies by suicide", 21/02/2024
    177. ↑ Ouest-France, Maxime Mainguet, "Guerre en Ukraine : jusqu’où le recul ukrainien peut-il aller ?", 07/03/2024
    178. ↑ Ouest-France, "Guerre en Ukraine : Zelensky évoque un retrait, la Pologne alerte… Le point sur la nuit", 30/03/2024
    179. ↑ Reuters, "Ukraine power firm hit by Russian attacks warns repairs could take 18 months, 31/03/2024
    180. ↑ (en) Sudarsan Raghavan , Siobhán O'Grady , Whitney Shefte ha Kostiantyn Khudov, « In a Kyiv under siege, neighbors dig trenches and raise barriers to brace for Russian assault », The Washington Post, 28.02.2022. Lennet d'an 18 a viz Gwengolo 2022
    181. ↑ (en) Jen Kirby, « The other members of Ukraine’s resistance », Vox, 3.03.2022. Lennet d'an 18 a viz Gwengolo 2022
    182. ↑ 182,0 182,1 ha182,2 (en) Daniel Hunter, « How Ukrainian Civilians Are Resisting Military Force », Yes Magazine, 1.03.2022. Lennet d'an 18 a viz Gwengolo 2022
    183. ↑ (en) Alexander J. Motyl, « Russians Likely to Encounter Growing Guerrilla Warfare in Ukraine », Foreign Policy, 1.04.2022. Lennet d'an 18 a viz Gwengolo 2022
    184. ↑ (en) RFE/RL, « Ukrainian Civilians Take On Russian Invaders With Words And Deeds », Radio Free Europe, 28.02.2022. Lennet d'an 19 a viz Gwengolo 2022
    185. ↑ (en) Schwirtz, Michael; Santora, Marc; Hill, Evan; Cardia, Alexander, « Ukrainian protesters take to the streets in occupied Kherson. », The New York Times, 5.03.2022. Lennet d'an 19 a viz Gwengolo 2022
    186. ↑ (en) Jessie Yeung, Steve George, Laura Smith-Spark, Angela Dewan, Adrienne Vogt, Joe Ruiz hag Alaa Elassar, CNN, « Ukrainian authorities accuse Russians of opening fire on civilian protest », CNN, 6.03.2022. Lennet d'an 19 a viz Gwengolo 2022
    187. ↑ (en) VINNYTSIA, « Ordinary Ukrainians are resisting Vladimir Putin’s occupying force in Kherson and elsewhere », The Economist, 9.03.2022. Lennet d'an 19 a viz Gwengolo 2022
    188. ↑ (en) Tim Judah, « How Kyiv was saved by Ukrainian ingenuity as well as Russian blunders », Financial Times, 10.04.2022. Lennet d'an 19 a viz Gwengolo 2022
    189. ↑ https://www.rfi.fr/fr/europe/20221116-un-rapport-de-l-onu-pointe-les-tortures-subies-par-des-prisonniers-de-guerre-ukrainiens-et-russes
    190. ↑ https://www.ouest-france.fr/monde/guerre-en-ukraine/guerre-en-ukraine-lonu-accuse-ukrainiens-et-russes-d-executions-sommaires-de-prisonniers-24ae02fc-ca42-11ed-a96e-000ee1405726
    191. ↑ 191,0 191,1 191,2 191,3 191,4 ha191,5 (fr) Les principales réactions à « l’opération militaire » russe en Ukraine, Le Télégramme, 24/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    192. ↑ (en) @ZelenskyUa (26/02/2022). As 🇷🇺 continues to attack Kyiv, the draft resolution is co-sponsored by an unprecedented number of 🇺🇳 Member States. This proves: the world is with us, the truth is with us, the victory will be ours 🇺🇦!.
    193. ↑ (en) @franakviarcorka (06.03.2022). In the Russian-occupied Nova Kakhovka, the Kherson region of Ukraine, thousands of people gathered at the protest. They are chanting "Ukraine" and carrying the flags..
    194. ↑ (en) France 24, « Thousands in Russia protest Ukraine war, hundreds detained », 24/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    195. ↑ (fr) "C'est assez inédit" : en Russie, comment les opposants à la guerre en Ukraine réussissent à s'exprimer malgré l'étau des autorités, France Info, 02.03.2022. Lennet d'an 2 a viz Meurzh 2022
    196. ↑ (en) Russia's Lavrov says a third World War would be nuclear and destructive -RIA, Reuters, 02.03.2022. Lennet d'an 2 a viz Meurzh 2022
    197. ↑ 197,0 197,1 ha197,2 (fr) Blandine Le Cain, « Quelle est la position officielle de différents pays sur l’invasion en Ukraine ? [Carte] », Le Télégramme, 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    198. ↑ (en) @BBCkatyaadler (27.02.2022). EU announces it has agreed unanimously amongst all member countries to take in Ukrainian refugees fir up to 3 years without asking them to first apply for asylum. Just been announced following a meeting of EU Interior ministers.
    199. ↑ https://www.lexpress.fr/actualites/1/monde/allemagne-250-000-personnes-manifestent-a-cologne-pour-la-paix-en-ukraine_2168910.html
    200. ↑ (fr) La Bretagne vote une aide humanitaire de 100 000 € pour l’Ukraine, Ranvro Breizh, 03.03.2022. Lennet d'an 3 a viz Meurzh 2022
    201. ↑ (fr) https://www.letelegramme.fr/finistere/brest/a-brest-plusieurs-centaines-de-personnes-rassemblees-en-soutien-a-l-ukraine-26-02-2022-12929048.php, Le Télégramme, 26/02/2022. Lennet d'ar 26 a viz C'hwevrer 2022
    202. ↑ (en) Guerre en Ukraina : un rassemblement organisé à Lorient samedi 26 février, L'Actu, 26/02/2022. Lennet d'ar 26 a viz C'hwevrer 2022
    203. ↑ (br) @Paul_Molac (26/02/2022). Kengred on gant popl ukraina a stourm evit e frankiz. Harpomp anezho a pep tu. Ukraina hiziv ha goude Taiwan, Estonia ? Arabat adober fazioù graet etre 1936 ha 1938..
    204. ↑ (en) @@StephanieLLP (01.03.2022). youtu.be/WnE-nNS6vMc @ZelenskyyUa It won't change everything but we think of the Ukrainians in Brittany.. May the justice comes for all of you...
    205. ↑ (uk) @ZelenskyUa (26/02/2022). Найбільша демонстрація в історії сучасної Естонії відбулася на підтримку України. Я вдячний естонському народові та @AlarKaris за солідарність у ці складні часи. Пане Президенте, вам личить наша вишиванка!.
    206. ↑ 206,0 ha206,1 (fr) France Info, « DIRECT. Guerre en Ukraine : Poutine et Lavrov ciblés par les sanctions, les relations diplomatiques proches d'un "point de non-retour" selon Moscou », 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    207. ↑ (fr) @BrunoLeMaire (25/02/2022). Les chefs d’État européens ont décidé des sanctions massives et immédiates contre la Russie. Nous sommes totalement déterminés à faire plier l’économie russe et les oligarques russes. Nous voulons isoler et assécher financièrement la Russie..
    208. ↑ 208,0 208,1 ha208,2 (fr) Guerre en Ukraine : les candidats à l’élection présidentielle condamnent sans réserve l’offensive russe, Le Monde, 24.02.2022. Lennet d'ar 27 a viz C'hwevrer 2022
    209. ↑ (fr) France Inter, « De la menace n'existe pas à la Russie agresse l'Ukraine, Mélenchon varie »
    210. ↑ (fr) Emprunt russe : le Rassemblement national a trouvé un accord avec son créancier, Les Echos, 3.06.2020. Lennet d'an 28 a viz C'hwevrer 2022
    211. ↑ (fr) Sanctions contre la Russie: pour Marine Le Pen, "il peut y avoir des conséquences terrifiantes sur le pouvoir d'achat des Français", BFM TV, 25.02.2022. Lennet d'an 28 a viz C'hwevrer 2022
    212. ↑ (en) @RemiSimasius (03.03.2022). #Russian Embassy's ​​new address in #Vilnius: Ukrainian heroes - 2. We will sort out the formalities on Wednesday, in accordance with the law. I suspect that the post will not necessarily deliver the letters if the address is given incorrectly..
    213. ↑ (pl) @mblaszcak (25/02/2022). Konwój z amunicją, którą przekazujemy Ukrainie dotarł już do naszych sąsiadów. Wspieramy Ukraińców, jesteśmy solidarni i stanowczo sprzeciwiamy się rosyjskiej agresji..
    214. ↑ (en) New York Times, « Live Updates: Russian Troops Enter Kyiv as Moscow Pushes to Topple Ukraine’s Government », 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    215. ↑ (en) New York Times [@nytimes] (25/02/2022). Breaking News: The U.S. is planning to levy sanctions against Vladimir Putin as soon as today, an official said, following a similar move from the E.U..
    216. ↑ (en) atersadenn Corentin Sellin, « Opération militaire russe contre l'Ukraine : aux États-Unis, "une partie des Républicains se range du côté de Poutine", affirme un spécialiste », France Info, 26/02/2022. Lennet d'ar 26 a viz C'hwevrer 2022
    217. ↑ (en) @NicolaSturgeon (27.02.2022). 🇺🇦 This is very welcome from EU. UK government must ensure it is being just as tough across the full range of these issues. twitter.com/mollyblackall/.
    218. ↑ 218,0 ha218,1 (en) Edward Wong ha Julian E. Barnes, « China Asked Russia to Delay Ukraine War Until After Olympics, U.S. Officials Say », The New York Times, 02.03.2022. Lennet d'an 2 a viz Meurzh 2022
    219. ↑ (en) Bolsonaro won't condemn Putin, says Brazil will remain neutral over invasion, The Jerusalem Post, 28.02.2022. Lennet d'an 28 a viz C'hwevrer 2022
    220. ↑ (fr) i24NEWS, « La Russie convoque l'ambassadeur israélien et lui demande: "Pourquoi soutenez-vous les nazis ?" », 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    221. ↑ (en) @BarakRavid (27.02.2022). BREAKING: Israeli Prime Minister offered Russian President Putin to mediate between him and Ukraine President Zelensky, the Kremlin says.
    222. ↑ (en) LAHAV HARKOV, « Bennett offers Putin to mediate end to war with Ukraine », The Jerusalem Post, 27.02.2022. Lennet d'ar 27 a viz C'hwevrer 2022
    223. ↑ (en) Lahav Harkov, « Russia-Ukraine war: One Israeli killed near Kyiv, one held captive », The Jerusalem Post, 28.02.2022. Lennet d'an 28 a viz C'hwevrer 2022
    224. ↑ (en) Bennett advises Zelensky to surrender to Russia, Zelensky refuses, The Jerusalem Post, 11.03.2022. Lennet d'an 12 a viz Meurzh 2022
    225. ↑ (fr) Anthony Audureau gant AFP, « Géorgie: 30.000 manifestants dans la rue pour dénoncer l'invasion de l'Ukraine », BFM TV, 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    226. ↑ (en) @ThomasVLinge (06.03.2022). #Ukraine 🇺🇦: thousands of people turned out in the city of #Almaty in #Kazakhstan 🇰🇿 to protest against the Russian invasion of Ukraine. This was the biggest rally in a Kazakh city since January of this year when hundreds were killed in a Russian-led crackdown across the country.
    227. ↑ (es) Apoyo a soberanía de Ucrania: Israelíes protestan contra ocupación rusa desde territorios palestinos, La Voz de los que Sobran, 26/02/2022. Lennet d'an 25 a viz Meurzh 2022
    228. ↑ (en) @ZelenskyUa (26/02/2022). I thank my friend Mr. President of 🇹🇷 @RTErdogan and the people of 🇹🇷 for their strong support. The ban on the passage of 🇷🇺 warships to the Black Sea and significant military and humanitarian support for 🇺🇦 are extremely important today. The people of 🇺🇦 will never forget that!.
    229. ↑ (en) @ragipsoylu (26/02/2022). “Turkey hasn’t made a decision to close the straits to Russian ships yet,” a senior Turkish official tells me So guess Zelensky was making a request with that tweet.
    230. ↑ (en) @ragipsolu (27.02.2022). BREAKING — Turkey says what happens in Ukraine constitutes a war under Montreux Convention, says will act accordingly: Foreign Minister Meaning, Turkey can close the straits for Russian warships except the ones associated with the Black Sea fleet.
    231. ↑ (en) @FlavienGousset (26/02/2022). Thousands and thousands take to the streets of Bern in solidarity with the people in Ukraine, urging the Swiss government to take firm action against the Russian oligarchy..
    232. ↑ (en) @AFP (26/02/2022). #UPDATE Eleven of the UN Security Council's 15 members voted for the motion to condemn Russia's 'aggression' against Ukraine, but Russia's veto blocks the measure China, India and the UAE abstained.
    233. ↑ (fr) Guerre en Ukraine : la finale de la Ligue des champions se jouera au Stade de France, France Info, 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    234. ↑ (fr) Guerre en Ukraine : privée de matchs à domicile, la Russie jouera sous bannière neutre, annonce la Fifa, France Info, 27.02.2022. Lennet d'an 28 a viz C'hwevrer 2022
    235. ↑ (fr) Alexandre C., « Le GP de Russie plus que jamais menacé, le volant de Mazepin aussi ? », Motorsports Nextgen-Auto, 25/02/2022. Lennet d'ar 25 a viz C'hwevrer 2022
    236. ↑ (fr) Basile Davoine, « La F1 n'ira plus à Sotchi ni à Igora Drive », Motorsports.com, 03.03.2022. Lennet d'an 3 a viz Meurzh 2022

    Gwelet ivez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]


    Commons
    Commons
    Muioc'h a restroù diwar-benn

    a vo kavet e Wikimedia Commons.

    Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Aloubadeg_Ukraina_gant_Rusia_e_2022&oldid=2092333 »