Enez-Sun

Enez-Sun gwelet eus an tour-tan.

Anv gallek (ofisiel)

Île-de-Sein

Bro istorel

Kernev

Melestradurezh

Pontekroaz (betek 2015)
Douarnenez (abaoe 2015)

Kod kumun

29083

Kod post

29990

Maer
Amzer gefridi

Didier Fouquet
2020-2026

Etrekumuniezh

KK Bro ar C'hab

Lec'hienn web

http://www.mairie-iledesein.com

Poblañsouriezh

Poblañs

266 ann. (2020)^[1]

Stankter

459 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

48° 02′ 12″ Norzh
4° 50′ 58″ Kornôg / 48.036667, -4.849445

Uhelderioù

kreiz-kêr : 6 m
bihanañ 0 m — brasañ 9 m

Gorread

0,58 km²

Enez-Sun

Enez-Sun a zo un enezenn er c'hornôg da vBreizh hag ur gumun ivez. Suniz a reer eus annezidi Enez-Sun, pe "Enezourien" kalz aliesoc'h en Enez. E kostez Leon e vez distaget "Sizun" pe "Suzun"^[2].

Enez Sun

An Anv Enez-Sun[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

43 Sena (Pomponius Mela, douaroniour roman)
1050 Seidhun (kartulaer Landevenneg)
1160 Sithun (Kap Sithun) Kartulaer ilizoù Kemper)
1220 Sidun (Cap Sidun) Kartuklaer ilizoù Kemper)
1524 île de Sizun
1600 île Sainct
1682 île Saincte ou aultrement Sizun.
1799 Enez Sizun ( Antoine Thévenard, Mémoire relatif à la marine T.2)
1843 Enez Sizun (Geriadur Troude)
1872 Enez Sun (R.F. Le Menn in Revue Archéologique p.52)
1913 Enez Sun (Charles le Goffic, in La dépêche de Brest 24/02/1913)

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Henistor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

An douaroniour roman, Pomponius Mela en doa graet meneg eus un enezenn a-dal d'ar promontorius Gobaeus. Lod o deus soñjet e c'hellfe anv Plougoñ dont eus al lec'hanv-mañ.

Deskrivañ a ra Pomponius Mela Sun evel ul lec'h ma vez kaset korfoù ar re varv dindan evezh an drouized.

Ul lodenn eus douaroù an Osismied e oa Enez Sun d'ar mare-hont.

Dispac'h Gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant Normant ha Le Guillou, kureed^[3].

XX^vet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

21 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel^[4], d.l.e. 1,95 % eus he foblañs e 1911.

Eil Brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Annezidi (tost 1 200 den d'ar mare-se) an enez o doa respontet en un doare ken entanet ha souezhus da c'halv ar jeneral de Gaulle bet klevet dre gwagennoù ar BBC.
4 den a oa aet kuit da vBro-Saoz kerkent ha d'an 19 a viz Even 1940 e bourzh ar vag Ar Zenith, Jean-Marie Menou he mestr-paramantour,
Rouanez ar Mor (Prosper Couillandre he mestr) ha Vellada (Jean-Marie Porsmoguer he mestr), anv an div vag a yeas kuit eus an enez da vont da vBro-Saoz d'ar 24 a viz Even 1940,
Corbeau des Mers (Pierre Couillandre he mestr), Maris Stella (Martin Guilcher he mestr) ha Rouanez ar Peoc'h (François Fouquet he mestr), anv an teir bag a yeas kuit eus an enez da vont da vBro-Saoz d'ar 26 a viz Even 1940. Kant pevarzek (114) Enezour en holl a oa e bourzh ar pemp bag-mañ a-barzh fin ar gont,
4 den all e bourzh ul lestr marc'hadour o loc'hañ eus Brest d'ar 25 a viz Even 1940,
6 den muioc'h, a-hiniennoù eus lec'hioù all,
5 martolod-pesketaer e bourzh ar Yvonne-Georges o loc'hañ eus Enez-Sun d'an 3 a viz Here 1943.

Da lâret eo 133 Sunad, etre 14 ha 54 bloaz...

27 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel^[5],
D'ar 18 a viz Ebrel 1941 e kouezhas un nijerez Blenheim IV marilhet V6302 ha kodet PZ-W eus 53rd Squadron ar Royal Air Force (aerlu ar Rouantelezh-Unanet) er mor nepell eus Enez-Sun; lazhet e voe he zri nijour, douaret e voe unan anezhe e Bered Kerfaotraz e Brest, ne voe ket kavet ar re all^[6].

Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

An ti-post.
Tour-tan.
Enez Sun : ar vag a gas an dud da Enez-Sun.
Tour-tan Maen Brial.

Ar Bregourien.
Chapel Sant Kaourintin.
Plakenn da zerc'hel soñj eus an enezourien a glevas galv de Gaulle d'an 18 a viz Even 1940.

Daou beulvan anvet "ar Bregourien".
Ar porzh-pesketa, tourioù-tan, straedoù strizh, tiez ar besketaerien.
Iliz eus an XIX^vet kantved: delwenn gozh ar Werc'hez.
Chapel en he foull Sant Kaourintin.

An iliz katolik

Livadenn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Émile Renouf, An intañvez, Enez-Sun

Bezioù ar C'hommonwealth e bered nevez ar gumun[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bez soudarded ar C'hommonwealth e bered Enez-Sun


Bro	Niver a dud
Rouantelezh-Unanet	5 (Marin a genwerzh)
Rouantelezh-Unanet	1 (Morlu)
Dianav	4 (Marin a genwerzh)
Hollad	10

Al lestr-kenwerzh S.S. War Song a voe kaset d'ar strad gant tennoù ul lestr-spluj alaman d'ar 15 a viz Genver 1918, 19 kilometrad er c'hornôg d'an enez, e-kerzh ar Brezel-bed kentañ^[7]^,^[8].

Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Emañ e 8 km rik er c'hornôg da Veg ar Raz e penn un enezeg n'eus annezer ebet warni nemet e Sun, an enezenn vrasañ. War unan eus ar c'harregoù-tarzh pellañ eo bet savet en XIX^vet kantved tour-tan ar Maen.
Hec'h anv a zo ivez hini ar c'hab a zo en tu all d'ar Raz anvet ar C'hab Sizun (ar C'hab e genoù an holl).

Rust eo ar mor el lec'hioù-se ma vev lod eus an enezourien eus ar peskerezh e-touez ar c'herreg-tarzh a anavezont mat.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Niver a annezidi

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gevelliñ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Auffret (Pierre-Louis), Bresson (P.), Ar Zénith, en route pour la liberté, 2016, éd. Bleu b, 98p.

Auffret-Quintin (Jane), Vivre autrefois à l’île de Sein, 1994, 91p.

Bataillard (Michel), Une histoire de l’île de Sein, 2012, p. 358p.

Bauche (Jacques), Jean-Marie de l’île de Sein, Paris, éd. France-Empire, 1967, 354p.

Bauche (Jacques), Le ralliement de l’île de Sein, in Revue de la France Libre, N°156 bis, 1965.

Cressard (Pierre), Le paradis tranquille des petites îles, Rennes, 1951, pp 66-84.

Doaré (J.J.)-Le Berre (Alain), Pointe de Cornouaille 1939-1944, Plouhinec, éd AS3P, 2007.

Duigou (Serge)-Le Boulanger (Jean-Michel), Cap Sizun, éd. Palantines, 2005, p. 152-153.

Fagon (Christian), Riou (Yann), Trésor du breton de l'île de Sein, an Alarc'h, 2015.

Fondation de la France Libre, Hommage aux Français Libres de l'ïle de Sein qui ont refusé la défaite, Paris, 2022, 64p.

Fouquet (Jos), Île de Sein, promenades et découvertes, p. 34-36

Fouquet (Jos), Ceux du 18 juin 1940, Sein, autoédition, 218p.

Gicquel (Roger), Sein, l’éternelle résistante, Rennes, Apogée, 1998, 95p

Herve (Colonel), L’île de Sein répond à l’appel, in Revue historique de l’armée, N°3 1970, pp129-134.

Kersulec (P.Y),Riou (Y), Paroles de Sénans, Fouesnant, Yoran Embanner, 2022, 464p.

L’écho des îles, Bulletin des îles du Ponant, 1993-1995

Le Barbier (André-Gaston), Les conditions de vie à l’Île-de-Sein

Le Cunff (Louis), Richard (Stanislas), Sein l’île des trépassés, Paris, éd. A. Bonne, 1959, 216p.

Le Naour (Jean-Yves) … Les compagnons de la libération : l’île de Sein, Bamboo éditions, Charnay-lès-Mâcon, 2022

Lescoat (Jacques), Sein est son nom, Rennes, éd Finisterre, 2000, 117p.

Mallet (Franck), Sein ou le voyage sans retour, 2001, éd. Mémoria, 2001, 120 p.

Marin (Jean), Bancaud (Henri), Île-de-Sein, Rennes, éd. Ouest-France,1992.

Mouez Enez Sun (Bulletin paroissial de l’île de Sein)

Mouez Enez Sun (Bulletin associatif) 1997- 2005.

Ollivier (Jean-Paul), Sein 18 juin 1940, Ils étaient le quart de la France, Quimper, éd. Palantines, 2013.

Mazéas (Michel), Les houles de la mer d’Iroise, Rennes, Ouest-France, 1994.

Pichavant (René), Sein, l’île des cormorans bleus, Douarnenez, éd. Morgane, 1991, p 115-189

Portais (Pierre), Ile de Sein, une paroisse des histoires, Sein, éd. Asso. Mouez Enez sun, 2002, 25p

Richard (Stanislas), Île-de-Sein, 1954, 32p.

Rouz (Bernez), Sein, une île de résistances, éd. des Montagnes noires, 2023, 248p

Salaun (Pierre), Ile de Sein, Rennes, 1997, éd. Ouest-France, 32p.

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Muioc'h a restroù diwar-benn