Gounezerezh

gennad ekonomikel, tachenn obererezh
Iskevrennad eus	agriculture and forestry, cultivation
Rann eus	primary sector of the economy, food system
Raklec'hiet gant	gathering
Deiziad kregiñ	8. millennium BCE
Efed	digoadadur
Studiet gant	agronomy
Istor	history of agriculture
A implij	arable land, fresh water
Classification of Instructional Programs code	01.0000, 01.00, 01
ID en Thesaurus NCI	C16270
Earliest date	15. millennium BCE

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.

Ar gounezerezh pe al labour-douar a reer eus al labour a vez graet evit hadañ ha gounit ar plant a gresk en douar.

... ha labourat an douar gant mekanikoù.

Gerdarzh

Dont a ra ar ger eus ar verb gounit, a vez implijet amañ en ur ster strishoc'h pa vez kaoz eus tennañ frouezh eus an douar. Kenster eo gant labour-douar, a zo diaesoc'h sevel deveradoù diwarnañ. Gwelet ivez ar pennad Istor ar gounezerezh.

An dud

Gounideien ha kouerien a vez graet eus an dud a ra war-dro ar gounezerezh, met anvet e vezont labourerien-douar ivez. Statudoù a bep seurt o deus bet hag o deus bremañ. Ur roll a-bouez o deus bet en istor ar Bed abaoe m'eo bet ijinet gounezerezh e Oadvezh ar Maen nevez (pe Neolitik), seizh mil bloaz'zo d'an nebeutañ.
Ral eo bet ar mareoù hag ar gevredigezhioù o deus anavezet gounideien frank ha perc'henned war o douaroù hag o doareoù produiñ. Sklaved int bet e-leizh en Henamzer, served e derou ar Grennamzer en Europa ar C'hornôg ha betek 1861 e Rusia, feurmerien int d'an aliesañ (da lavaret eo e paeont ur feurm d'un den bennak). E meur a gevredigezh kozh hag en nebeut a gevredigezhioù a-vremañ n'eo ket perc'hennet an douaroù gant an dud, met gant kumuniezh ar gêriadenn (kumunouriezh ar gounezerezh). Alies e vez(e) dasparzhet bep bloaz lodennoù an douar da vezañ labouret warno gant pep familh.

An danvezioù gounezet

A-viskoazh eo bet pal pennañ ar gounezerezh produiñ boued evit an dud hag o loened hag alies e vez merzet ne vije ket eus an Denelezh ma ne vije ket ar c'hounideien evit reiñ he boued dezhi. A-raok ma vije bet ijinet gounit danvezioù diwar an douar e oa bet kavet e c'helle meur a loen bezañ doñvaet evit tennañ boued diouto pe war-eeun o tebriñ anezho pe dieeun en ur dennañ o laezh pe o vioù pe o mel. Da-c'houde eo bet ijinet gounit plant evit o bouetañ e-lec'h lezel anezho da zebriñ plantoù gouez.
Ar vagerien-loened a zo gounideien ivez pa tennont boued o loened diwar an douar.
E mareoù an Istor eo bet kavet e c'hell ar gounezerezh produiñ danvezioù ha n'int ket evit bezañ debret pe evet (gwiad, livadenn, danvezioù sevel-tiez (ar feltr evit sevel lochennoù), danvezioù kimiek, trelosk). Atav ivez ez eus bet klasket gounit louzoù mat evit pareañ kleñvedoù goude m'eo bet kavet ar plant-se en ur stad gouez.

Meur a seurt gounezerezh

Renket eo er gounezerezh un obererezh kozh-tre, ar gwenanerezh (sevel ar gwenan) evit tennann o mel hag un obererezh nebeut kozh, ar vagerezh-pesked (en dourioù dous) hag un obererezh nevez a-walc'h, ar gounezerezh-mor (nevez evit magañ ar pesked, met kozh evit gounit ar c'hregin).
A-gozh eo bet klasket lakaat ar c'hoadeier da broduiñ prenn, koad-losk, glaou-koad ha gouzer. Ar c'hoadgounezerezh eo.

An ed (geotegoù eo an holl nemet ar gwinizh-du)

An danvezioù graet gant ed

Ar c'hig hag produioù diwar al loen

Al loened-kig eo al loened maget evit tennañ o c'hig diouto

eskern
kig-bevin
kig dañvad (kig deñved)
Kig-gouez
kig leue
kig marc'h
kig moc'h
kig [pesk]]
kig yar (kig yer)
kregin
vi

Al laezhajoù

amanenn
dienn (dienn skorn)
fourmaj pe g/keuz
laezh
laezh-bihan pe laezh-glas
laezh-ribod
laezh-trenk
yaourt

Ar frouezh hag an danvezioù tennet diwarno

alamandez (kraoñv dimezell)
arachid
aval
aval-anana
aval kiwi
aval klementin
aval-stoub
bananez
datez
eoul
fiez
gouraval (pomelo)
greunaval (greunadez)
hog
kafe
kakao (chokolad a vez tennet dioutañ)
kastilhez
kastilhez-du
kerez
koulourdrenn
koulourdrenn-voc'h
kourjetez
kraoñv
kraoñv-Indez
litchi
lus
mandarin
mouar
olivez
oranjez pe aouraval (an aouravaloù : anv hollek evit ar frouezh nes : oranjez, sitron, pomelo)
mangez
pechez
per
rezin
sitron
sitrouillez
sivi
spezad
tomatez

Ar bleunioù hag an danvezioù tennet diwarno

bokedoù bleunioù
frondoù
houpez
likorioù-bleunioù

Al legumaj hag ar gwrizioù

ach
asperjez
avaloù-douar pe pato pe patatez
beler
beterabez (sukr a vez tennet diouzh ar beterabez-sukr)
chalotez
fav-glas
kaol
karotez
ognon
pinochez
piz-bihan
saladenn

An danvezioù evit ar gwiad hag an dilhad

foulinenn (diwar kreoñ loened zo)
gloan
jut
kanab (kouarc'h)
kotoñs
lin
seiz

An danvezioù diwar delioù

Ar spisoù

An alkoolioù hag an diedoù alkoolek

A bep seurt

An teknikoù

dry farming
gounezerezh askoridik
gounidigezh dre zevadur
trevad kenstroll