Douarnenez

Eus Wikipedia
Douarnenez
Skeudenn eus kêr tapet eus un nijerez.
Skeudenn eus kêr tapet eus un nijerez.
Ardamezioù
Anv gallek (ofisiel) Douarnenez
Bro istorel Kernev Kernev
Melestradurezh
Departamant Penn-ar-Bed
Arondisamant Kemper
Kanton Douarnenez
Kod kumun 29046
Kod post 29100
Maer
Amzer gefridi
Joselyne Poitevin
2020-2026
Etrekumuniezh Douarnenez Kumuniezh
Bro velestradurel Bro Gerne
Lec'hienn web Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs 13 956 ann. (2020)[1]
Stankter 560 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
48° 05′ 34″ Norzh
4° 19′ 45″ Kornôg
/ 48.092778, -4.329167
Uhelderioù kreiz-kêr : 61 m
bihanañ 0 m — brasañ 86 m
Gorread 24,94 km²
Lec'hiañ ar gêr
Douarnenez

Douarnenez zo ur gêr hag ur porzh e Kerne-Izel, e departamant Penn-ar-Bed, e kornôg Breizh.

Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Porzhioù-mor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Porzh ar Rozveur
  • Ar Porzh-Ru.

Tri forzh-mor zo e Douarnenez : porzh ar Rozveur, ar porzh-pesketa a-vremañ ; ar Porzh-Ru m'emañ mirdi ar bigi ; porzh Treboull.

Ardamezioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

En glazur e alc'hwez peuliet war e enep, ar ruilhenn talbennanet hag avalaouet, e baleton war skouer un eor.
  • Ger-ardamez : Dalc'h mat ; treser : J.E. Benoiston ; diviz-kêr : 21 a viz Kerzu 1997.

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

XVIIvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh un den eus Douarnenez, Yves Perfezou, goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz[2].

Dispac'h Gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant daou veleg, Herpen ha Larufie, beleien; graet e voe al le gant ur beleg all, Auffret e anv[3].

XXvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • Mervel a reas 390 gwaz eus ar gumun, eleze 2,84% eus ar boblañs e 1911, abalamour d'ar brezel[4].

Korventenn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • 19-20 a viz Gwenholon 1930: div vag-pesketa a yeas d'ar strad ha meur a besketour eus Douarnenez a varvas abalamour d'ar gorventenn[5].

Eil brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Kumunioù staget[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezelioù didrevadennañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel Indez-Sina
  • Mervel a reas pevarzek milour eus ar gumun[8].
Brezel Aljeria
  • Mervel a reas eizh milour eus ar gumun[9].

TBD[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Mervel a reas tri milour eus ar gumun[10].

Tchad[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Lazhet e voe un ofisour bet ganet er gumun en Am Dagachi d’an 18 a viz C'hwevrer 1972; komandant e oa er 6vet RIAOM (Régiment InterArmes d'Outre-Mer)[11].

Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bezioù ar C'hommonwealth e bered ar gumun[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bro Niver a soudarded
Banniel ar Rouantelezh Unanet Rouantelezh-Unanet 3 (Aerlu)
Hollad 3

Karrnijourion e oa an holl. Mervel a rejont d'ar 5 a viz Eost 1944 e-pad an Eil Brezel Bed[12].

Emdroadur ar boblañsabaoe 1793[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud bet ganet eno
Tud marvet eno
Tud bet awenet gant Douarnenez

Tudouriezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Kreizenn ar c'hiz "Penn Sardin" eo Douarnenez, ha graet e vez Pennoù Sardin eus hec'h annezidi dre c'hoap.
  • Brudet eo gouel an Ened e Douarnenez.

Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ar Brezoneg er Skol
Ya d'ar brezhoneg
  • D'an 22 a viz Kerzu 2004 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
  • D'an 8 a viz C'hwevrer 2008 e oa bet roet d'ar gumun al label Ya d'ar brezhoneg live 2.
Deskadurezh
  • Ur skol divyezhek a zo eno abaoe 1989.
  • E distro-skol 2021 e oa enskrivet 133 skoliad er c'hlasoù divyezhek (11,2% eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[14]
Ar Redadeg
  • E 2012 ec'h echuas an trede Redadeg e Douarnenez.

Gevelliñ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Pennadoù kar[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Kumunioù kozh staget ouzh Douarnenez :

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]


Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Dave ha notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg).
  3. Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 49
  4. Memorial Genweb
  5. Lucien Gourong
  6. Memorial Genweb
  7. Pertes USAAF Finistère
  8. Memorial Genweb
  9. Memorial Genweb
  10. Memorial Genweb
  11. (fr)Fichenn hiniennel - Memorial Genweb
  12. Commonwealth War Graves Commission
  13. Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 264, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
  14. Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019