Douarnenez

Douarnenez
Skeudenn eus kêr tapet eus un nijerez.
Anv gallek (ofisiel)	Douarnenez
Bro istorel	Kernev
Melestradurezh
Departamant	Penn-ar-Bed
Arondisamant	Kemper
Kanton	Douarnenez
Kod kumun	29046
Kod post	29100
Maer Amzer gefridi	Joselyne Poitevin 2020-2026
Etrekumuniezh	Douarnenez Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Gerne
Lec'hienn web	Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	13 956 ann. (2020)
Stankter	560 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 05′ 34″ Norzh 4° 19′ 45″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 61 m bihanañ 0 m — brasañ 86 m
Gorread	24,94 km²
Douarnenez

Douarnenez zo ur gêr hag ur porzh e Kerne-Izel, e departamant Penn-ar-Bed, e kornôg Breizh.

Douaroniezh

• Lec'hiet eo e foñs ur bae traezhek, war aod biz ar C'hab, a-dal da C'hourenez Kraozon, er gwalarn da Gemper.

Porzhioù-mor

• Porzh ar Rozveur

• 
• 
• 
• 

• Ar Porzh-Ru.

• 
• 
• 
• 

Tri forzh-mor a gaver eno:

• Porzh ar Rozveur, ar porzh-pesketa a-vremañ,
• ar Porzh-Ru e-lec'h m'emañ mirdi ar bigi,
• ha Porzh Treboull.

Ardamezioù

En glazur e alc'hwez peuliet war e enep, ar ruilhenn talbennanet hag avalaouet, e baleton war skouer un eor.

• Ger-ardamez: Dalc'h mat
• Treser: J.E. Benoiston
• Diviz-kêr: 21 a viz Kerzu 1997

Istor

XVII^vet kantved

Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh un den eus Douarnenez, Yves Perfezou, goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz.

Dispac'h Gall

• Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant daou veleg, Herpen ha Larufie, beleien; graet e voe al le gant ur beleg all, Auffret e anv.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 390 gwaz eus ar gumun, eleze 2,84% eus ar boblañs e 1911, abalamour d'ar brezel.

Korventenn

• 19-20 a viz Gwenholon 1930: div vag-pesketa a yeas d'ar strad ha meur a besketour eus Douarnenez a varvas abalamour d'ar gorventenn.

Eil brezel-bed

• Merval a reas 258 den eus kumunioù Douarnenez, Ploare, Pouldahu ha Treboull abalamour d'ar brezel.
• D'ar 21 a viz Here 1942 e kouezhas ur c'harr-nij B-17F-10-BO (anvet "Francis X" ha marilhet 41-24441) eus aerlu ar Stadoù-Unanet e pleg-mor Douarnenez gant c'hwec'h den en e vourzh; ne voe adkavet korf ebet.

Kumunioù staget

• E 1946 e oa bet kresket ar gumun dre ma oa bet staget outi ar c'humunioù stok Ploare, Pouldahu ha Treboull.

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Indez-Sina

• Mervel a reas pevarzek milour eus ar gumun.

Brezel Aljeria

• Mervel a reas eizh milour eus ar gumun.

TOE

• Mervel a reas tri milour eus ar gumun.

Tchad

• Tchad: lazhet e voe un ofisour bet ganet er gumun en Am Dagachi d’an 18 a viz C'hwevrer 1972; komandant e oa er 6vet RIAOM (Régiment InterArmes d'Outre-Mer).

Monumantoù ha traoù heverk

Bezioù ar C'hommonwealth e bered ar gumun

Bro	Niver a soudarded
Rouantelezh-Unanet	3 (Aerlu)
Hollad	3

Karrnijourion e oant holl. Mervel a rejont d'ar 5 a viz Eost 1944 e-pad an Eil Brezel Bed.

Emdroadur ar boblañs

abaoe 1962

Niver a annezidi

abaoe 1793

Tud

• Mikael an Noblez, misioner.
• Per Denez (1921-2011) emsaver, yezhour ha skrivagner, bet studiet brezhoneg Douarnenez gantañ.
• Daniel Le Flanchec, maer PCF troet a-du gant Jacques Doriot e-pad an Eil Brezel-bed, marvet er c'hampoù-bac'h en Alamagn, marteze lazhet gant komunourien.
• Michel Mazéas, maer PCF.
• Sébastien Velly, unan eus maered komunour kentañ bro Frañs, dilennet e 1921.

Tud bet ganet eno

• 1901 : Joseph Savina, ebenour eus ar Seizh Breur.
• 1902 : Marc'harid Gourlaouen, sekretourez Skol Ober e-pad 40 vloaz.
• 1944 : Xavier Leclercq, den a aferioù.
• 1948 : Mich Beyer, skrivagnerez vrezhonek.
• 1952 : Pêr-Vari Kerloc'h, kaner, skrivagner, ha douiz-meur Goursez Vreizh.
• 1958 : Ronan Larvor, kazetenner.
• 1963 : Ronan Pensec, marc'hhouarnour.
• 1963 : Benead Vialaneix, emsaver kristen ha breton.
• 1964 : Serj an Dized, melldroadour.
• 1968 : Nolwenn Korbell, kanourez.
• 1986 : Romain Danzé, melldroadour.

Tud bet marvet eno

• 1826 : Laenneg, medisin, e Ploare.
• 1872 : Yann-Vari ar Brizh, nijour.
• 1949 : Louis-Marie Désiré-Lucas, livour.
• 1967 : Jef ar Penven, sonaozour.
• 1973 : Noël Roquevert, aktour.
• 1987 : Marc'harid Gourlaouen, sekretourez Skol Ober e-pad 40 vloaz.
• 1992 : Yves Floc'h, livour.
• 1997: Anita Conti, moroniourez la luc'hskeudennerez.
• 2001 : Frañseza Kervendal, skrivagnerez.
• 2006 : Youenn Gwernig, kaner ha barzh brezhonek.

Tud bet awenet gant Douarnenez

• Livourien: Amélie Helga Lundahl.

Etnografiezh

• Kreizenn ar c'hiz "Penn Sardin" eo Douarnenez, ha graet e vez Pennoù Sardin eus hec'h annezidi dre c'hoap.
• Brudet eo gouel an Ened e Douarnenez.

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol

• 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol.

Ya d'ar brezhoneg

• D'an 22 a viz Kerzu 2004 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
• D'an 8 a viz C'hwevrer 2008 e oa bet roet d'ar gumun al label Ya d'ar brezhoneg live 2.

Deskadurezh

• Ur skol divyezhek a zo eno abaoe 1989.
• E distro-skol 2021 e oa enskrivet 133 skoliad er c'hlasoù divyezhek (11,2% eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)

Redadeg

• E 2012 ec'h echuas an trede Redadeg e Douarnenez.

Gevelliñ

Bro	Kêr	Abaoe
Kernev-Veur	Aberfal	1979
Kamp palestinian e Liban	Rashidiye	2005

Pennadoù kar

Kumunioù kozh staget ouzh Douarnenez:

• Ploare.
• Pouldahu.
• Treboull.

Liammoù

• Ti-kêr
• (br) Douarnenez war lec'hienn Geobreizh
• Mirdi ar bigi
• Gouel ar bigi kozh
• Gouel ar Sinema
• Gouel an Ened
• Douarnenez, kanaouenn gant Meic Stevens