Mont d’an endalc’had

Preder

Eus Wikipedia

Preder zo un ti-embann brezhonek bet krouet da-heul ar gelaouenn gant ar memes anv e 1958 gant Guy Étienne ha Pêr Denez evit embann levrioù-deskiñ ha skiantel. Guy Étienne, mezeg, geriadurour ha barzh, o implj al lesanv Abanna, a voe an oberour pennañ. Lec'hiet eo an ti-embann kevredigezhel e Ploveilh. Mikael Coic ha Yann-Baol an Noalleg a ra war e dro di abaoe meur a vloavezh.

Ar gelaouenn

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ur gelaouenn trimiziek, ha goude daouviziek, diwar-benn ar brederouriezh, ar yezhoniezh vrezhonek hag an dermenoniezh e voe Preder da gentañ. E deroù ar bloavezhioù 70 ez eas da vezañ un ti-embann heñvelanvet ken e c'hellas tapout yalc'hadoù[1].
238 embannadenn a voe aet er maez etre 1958 ha 2022, lod dindan istitloù a yae d'ober ur stirad ha darn anezho a zo levrioù evit gwir. Isrummoù a voe e-kreiz an heuliadenn : Dafar, Tonkad, Areizh ha Lavar. Chomet eo bev c'hoazh ar stirad Lavar a vez embannet dizingal hag a bled gant yezhoniezh, termenadurezh, met ivez prederiadennoù en dro d'ar c'homz brezhoneg, d'an emsav, pe c'hoazh da ziskiblezhioù kalvezel, en o zouez ar jedoniezh pe ar brederouriezh.

Roll titloù ar gelaouenn

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Eus 1 da 100

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Eus 101 da 200

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • 101. Alkestis, Euripides (Br. gant Youenn Olier), 1967.
  • 102. Areizh 03, Lukaz Frelaut, Gab Cherel, Marie-France Boucher, Abennez, 1967.
  • 103-104. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 15, Roparz Hemon, 1968.
  • 105-106. Buoc'haned Breizh, Yann Cherel, 1968.
  • 107. Tonkad 67, Gab Cherel, Line Bourdier, Yann Fañch Furic, Joelle Kermoal, Mikael ar Gwilhou, Tangi Louarn, Pierrette Kermoal, Nonna Jegou, 1968.
  • 108-109. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 16, Roparz Hemon, 1968.
  • 110. Pacem in terris, Yann XXIII (Br. gant an Tad Turiav), 1968.
  • 111. Areizh 04, Joelle Kermoal, Gab Cherel, Pierrette Kermoal, Arzel Even, 1968.
  • 112-113. An ardivink denel, rann 1. Lodenn gentañ, Gab Cherel, 1968.
  • 114. Manifesto ar Strollad Komunour, Karl Mark ha Friedrich Engels (Br. gant Frañsez Favereau), 1968.
  • 115-116. An ardivink denel, rann 1. Eil, trede, pevare lodenn, Gab Cherel, 1969.
  • 117-118. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann A-1, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1969.
  • 119-120. Populorum Progressio, Paol VI (Br. gant Jil Ewan), 1969.
  • 121-122. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 17, Roparz Hemon, 1969.
  • 123-124. Lavar 03, Goulven Pennaod, Abennez, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1969.
  • 125-126. An ardivink denel, rann 2., Gab Cherel, 1969.
  • 127. Goueler kelt, Tad Turiav, 1970.
  • 128-129. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann A-2, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1970.
  • 130-131. Kant ugent testenn verr a lennegezh, S.A.D.E.D., 1970.
  • 132-133. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 18, Roparz Hemon, 1970.
  • 134-135. Ar c'hembraeg hep poan. Levrenn gentañ, Per Loisel ha Goulven Pennaod, 1970.
  • 136-137. Ar c'hembraeg hep poan. Eil levrenn, Per Loisel ha Goulven Pennaod, 1970.
  • 138. Lavar 04, Goulven Pennaod, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1970.
  • 139-140. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann A-3, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1971.
  • 141-142. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 19, Roparz Hemon, 1971.
  • 143-144. Talm 1, Joelle Kermoal, Pierrette Kermoal, Yann Mikael, 1971. (ISBN 2-901383-44-0)
  • 145-146. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann A-4, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1971.
  • 147. Stagadenn d'an Dafar evit ar Geriadur broadel, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1971.
  • 148. Octogesima adveniens, Paol VI (Br. gant G. Cherel ha G. Etienne), 1971.
  • 149-150. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann A-5, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1971.
  • 151-152. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 20, Roparz Hemon, 1972.
  • 153-154. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann A-6, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1972.
  • 155-156. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 21, Roparz Hemon, 1972.
  • 157-158. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann B-1, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1972.
  • 159-160. Lavar 05, Goulven Pennaod, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1972.
  • 161-162. Douaroniezh 1, S.A.D.E.D., 1972.
  • 163-164. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann B-2, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1973.
  • 165-166. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 22, Roparz Hemon, 1973.
  • 167. Brezhoneg eil bloavezh, kentelioù 1-5, Kelc'h Debauvais, 1973.
  • 168-169. Brezhoneg eil bloavezh, kentelioù 6-10, Kelc'h Debauvais, 1973.
  • 170-171. Doue ha man bro (Lavar 06), Yann-Vari Joubiouz, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1973.
  • 172. Douaroniezh 2, S.A.D.E.D., 1973.
  • 173-174. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 23, Roparz Hemon, 1973.
  • 175-178. Ar Priñs Bihan, Antoine de Saint-Exupéry (Br. gant Pierrette Kermoal), 1974.
  • 179-180. Bourraplted an tiegezh, J.-M.Heneu, 1974.
  • 181-182. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann B-3, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1974.
  • 183-184. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 24, Roparz Hemon, 1974.
  • 185-186. Brezhoneg eil bloavezh, kentelioù 11-20, Kelc'h Debauvais, 1974.
  • 187-188. Oberoù klok, Prosper Proux, 1975.
  • 189-190. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 25, Roparz Hemon, 1975.
  • 191-192. Diazerc'h (Talm 2), Guy Étienne, 1975. (ISBN 2-901383-45-9)
  • 193-194. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 26, Roparz Hemon, 1975.
  • 195-196. Aon pe Ober traoù, Yann-Baol An Noalleg, 1975. (ISBN 2-901383-47-5)
  • 197-198. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann B-4, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1975.
  • 199-200. Asteriks e Breizh, Goscinny hag Uderzo (Br. gant Embannerezh Preder), 1976.
  • 201-202. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 27, Roparz Hemon, 1976.
  • 203. Splet an henvrezhoneg evit ar yezh arnevez, Goulven Pennaod, 1976.
  • 204-205. Asteriks hag emgann ar pennoù, Goscinny hag Uderzo (Br. gant Embannerezh Preder), 1976.
  • 206-207. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 28, Roparz Hemon, 1976.
  • 208-209. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 29, Roparz Hemon, 1976.
  • 210. Talm 4, Alan Botrel, Yann-Baol An Noalleg, Koulizh Kedez, 1976.
  • 211-212. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 30, Roparz Hemon, 1977.
  • 213-214. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann B-5, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1977.
  • 215-216. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 31, Roparz Hemon, 1977.
  • 217-218. Dafar Geriadur ar yezh arnevez, rann B-6, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1977.
  • 219-220. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 32, Roparz Hemon, 1977.
  • 221-222. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 33, Roparz Hemon, 1977.
  • 223-227. Levr al Labourer, Joakim Gwilhom, 1978. (ISBN 2-901383-48-3)
  • 228-229. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 34, Roparz Hemon, 1978.
  • 230-231. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 35, Roparz Hemon, 1978.
  • 232-234. Passyon agan Arluth (Br. gant Goulven Pennaod), 1978. (ISBN 2-901383-49-1)
  • 235-236. Geriadur istorel ar brezhoneg, rann 36, Roparz Hemon, 1979.
  • 237-238. Lavar 07, Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh, 1980.

An ti-embann

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Reteradur an embann

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E-touez ar palioù en doe Gi Étienne e voe sevel geriadurioù arbennik evel hini ar vezegiezh hag ar skiantoù all. Pa voe studier medisin en doe troet ar "recueil d'anatomie" galleg-latin e brezhoneg hag e lakaas anezhañ da vezañ embannet e tri rann dindan titl Geriadur a gorfadurezh. Pelloc'h e lakaas war ar stern ur Geriadur ar Vezekniezh e 14 rann hag ec'h embannas anezhañ eus 2007 da 2022.
Mont a reas frankoc'h dave ar reteradur pa reas bod da Geriadur istorel Roparz Hemon a zeuas er maez e 45 ermaeziadenn ken abred ha 1960 hag ar rann diwezhañ embannet dalif[2].
Labouret en doe gant Youenn Olier ha Pêr Denez betek 1974 ha ez eas pelloc'h war dachenn ar yezhoniezh hag e teuas a-benn da vodañ ur rouedad laosk a dud prederiet gant goveliañ gerioù nevez evit bastañ ezhommoù ur yezh skiantel ha kelennadurel. Kreizenn Imbourc'h Sturyezhouriezh (KIS) a voe graet eus ar skipailh-se a gaver e genskrivadurioù e stirad ermaeziadennoù Lavar (1-20 eus 1966 da 2020). Eno e weler ar wellañ yezhoniourien brezhoneg o eskemm anaoudegezhioù ha menoioù evit krouiñ ar brezhoneg arnevez. Dre vras e kendalc'has Gi Étienne gant raktres adpiaouiñ gerioù dic'hizet ha klask gwriziennoù nevez er yezhoù keltiek kozh pe gempred[3].

Embannadurioù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Embannet ez eus geriadurioù brezhonek arbennikaet diwar-benn prederouriezh, skiantoù... dreist-holl. Brudet eo embannadurioù Preder dre ma kinnigont nevezc'herioù, a vefe savet, a-hervez, diwar gwriziennoù keltiek hepken. Peder zachenn labour o deus :

  1. Al labourioù termenadurezh
  2. Ar geriadurioù arbennikaet
  3. An oberennoù skol ha skol-veur
  4. An troidigezhioù


Liamm diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Porched Breizh – Adkavit pennadoù ha rummadoù Wikipedia a denn da Vreizh.
  1. Véronique Mosser, L'éditeur Preder, à Plomelin, fait vivre la langue breton. E-barzh Ouest-France, 23 Here 2019.
  2. Hervez ur test e voe reizhet ar rann-se gant Roparz Hemon pa voe war e wele-ospital just a-raok e varv e 1978.
  3. Meneget gant Mikael Coic : Véronique Mosser, L'éditeur Preder, à Plomelin, fait vivre la langue breton. E-barzh Ouest-France, 23 Here 2019.