Astured
An Astured[1] (αστυρων e gregach, gant Strabon; astures[2] en latin) a oa Kelted ha rak-Kelted (Keltibered) eus gwalarn ledenez Spagn, e Hispania Tarraconensis da vare an impalaeriezh roman.
Daou rumm, a lavared, a oa anezho : an Astured treuzvenez a veze graet eus re an arvor, an Astured Aogustan eus re an argoad.
Mengleuzioù niverus a oa en o bro, ma tennent aour. Brudet e oa o c'hezeg (anvet asturked). troet e oa an dud gant ar brezel. Hervez Isidoro Sevilla e teue o anv eus ar stêr Asturia, a vefe pe an Órbigo e León, pe an Esla.
E -25 e voent trec'het gant Augustus, e-kerzh ar brezelioù kantabr, war lez ar stêr Astura.
Bro an Astured
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]En o zachennad edo an douaroù zo aet d'ober Asturiez a hiriv, proviñs León, er c'hornôg d'ar stêr Esla, ha hanternoz proviñs Zamora en hanternoz d'ar stêr Duero ha kornôg an Esla, hag ivez, e Galiza, reter proviñs Lugo ha proviñs Ourense hag un darn eus distrig Bragança, e Trás-os-Montes e Portugal, pezh zo bet anvet Asturia.
Meuriadoù ha kêrioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Hervez Plinius e oant 240.000 rannet entre 22 veuriad, met n'eus bet miret nemet 12 eus an anvioù-se : Lanciatis, Brigaecinis, Bedunensis, Orniacis, Lungonis, Saelinis, Superatis, Amacis, Tiburis, Egurris pe Gigurri, Paesicis ha Zoelais.
o c'hêrioù e oa Lancia (Villasabariego – León), Asturica (Astorga – León), Mons Medullius (Las Medulas? – León), Bergidum (Cacabelos, e-kichen Villafranca del Bierzo – León), Bedunia (Castro de Cebrones – León), Aliga (Alixa? – León), Curunda (Castro de Avelãs, Trás-os-Montes), Lucus Asturum (Lugo de Llanera – Asturias), Brigaetium (Benavente – Zamora), ha Nemetobriga (A Pobra de Trives – Ourense), a oa ur greizenn relijiel.
Relijion
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]An darn vrasañ evel al Lugones, a azeule an doue Lugh, ha doueed all evel Taranis ha Belenos.
Hêrezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Chomet eo o anv en hini Rouantelezh Asturias hag en hini kêr Astorga.
Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- (fr)
- Almagro-Gorbea, Martín, Les Celtes dans la péninsule Ibérique, in Les Celtes, Éditions Stock, Paris (1997) ISBN 2-234-04844-3
- Kruta, Venceslas, Les Celtes, Histoire et Dictionnaire: Des origines à la Romanization et au Christinisme, Èditions Robert Laffont, Paris (2000) ISBN 2-7028-6261-6;
- (en)
- (es)
- Alvarado, Alberto Lorrio J., Los Celtíberos, Editorial Complutense, Alicante (1997) ISBN 84-7908-335-2
- Duque, Ángel Montenegro et alli, Historia de España 2 – colonizaciones y formacion de los pueblos prerromanos, Editorial Gredos, Madrid (1989) ISBN 84-249-1013-3
- Motoza, Francisco Burillo, Los Celtíberos – Etnias y Estados, Crítica, Grijalbo Mondadori, S.A., Barcelona (1998, 2007) ISBN 84-7423-891-9
- Berrocal-Rangel, Luis & Gardes, Philippe, Entre celtas e íberos, Fundación Casa de Velázquez, Madrid (2001)
- González Echegaray, J., Las Guerras Cántabras, Fundación Marcelino Botín, Santander (1999)
- Martino, Eutimio, Roma contra Cantabros y Astures – Nueva lectura de las fuentes, Breviarios de la Calle del Pez n. º 33, Diputación provincial de León/Editorial Eal Terrae, Santander (1982) ISBN 84-87081-93-2
- Motoza, Francisco Burillo, Los Celtíberos – Etnias y Estados, Crítica, Grijalbo Mondadori, S.A., Barcelona (1998, 2007)
- Jiménez, Ana Bernardo (dirección), Astures – pueblos y culturas en la frontera del Imperio Romano, Asociación Astures, Gran Enciclopedia Asturiana, Gijón (1995) ISBN 84-7286-339-5, 84-7286-342-5
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Atlas ar bed keltiek, M. Bodlore-Penlaez, E. Chartier-Le Floc'h, D. Kervella, Coop Breizh, 2014, p. 33
- ↑ Astures en Epitome Rerum Romanorum, gant Florus : [1]
Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
