Plistin

Eus Wikipedia
Plistin
An ti-kêr.
An ti-kêr.
Anv gallek (ofisiel) Plestin-les-Grèves
Bro istorel Treger
Melestradurezh
Departamant Aodoù-an-Arvor
Arondisamant Lannuon
Kanton Plistin (pennlec'h)
Kod kumun 22194
Kod post 22310
Maer
Amzer gefridi
André Lucas (PS)
2014-2020
Etrekumuniezh Lannuon-Treger Kumuniezh
Bro velestradurel Bro Treger ha Goueloù
Lec'hienn web Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs 3 635 ann. (2020)[1]
Stankter 105 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
48° 39′ 28″ Norzh
3° 37′ 47″ Kornôg
/ 48.657777778, -3.629722222
Uhelderioù bihanañ 0 m — brasañ 127 m
Gorread 34,52 km²
Lec'hiañ ar gêr
Plistin


Plistin (distaget: [ˈplistin]), ur gumun eus Breizh e departamant Aodoù-an-Arvor. Pennlec’h Kanton Plistin eo.

Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

War lez ar stêr Yar emañ Plistin. Graet eo arvor Plistin gant tornaodoù ha traezhennoù. Unan eus baeoù brasañ Breizh eo, en em astenn a ra eus Sant-Eflamm da Lokmikael a-hed 3 km ha galloud a ra ar mor dichalañ betek 1,3 km eus an douar. Lec'h uhelañ arvor Plistin eo Hyrglas[2], Roc'h Hallaz (pe "Roc'h Karlez"), ur pezh mell roc'h vras, a sko war bae Sant-Eflamm, 84 m eo en hec'h uhelañ. Kinnig a ra al lec'h-mañ ur panorama 180° war ar bae, hag ul lec'h gwareziñ logod-dall a zo dindani. Kalz a laboused-mor a vev er vro, evel, da skouer, herlegoned, kerc'heized louet, ha spesadoù laboused aod all.

Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Stummoù skrivet

  • Régis de Saint-Jouan ː Plegestin, 1096; Plestin, 1330; Plestin-les-Grèves, 07.07.1884
  • Bernard Tanguy ː Plegestin, 1086, 1163; Plestin, 1292; Plestina, XIIvet; par. de Plestin, 1330; Plestin, c. 1330, fin XIVvet; Ploegestin, 1481
  • Erwan Vallerie ː Plesgestin, 1086, 1163; Plestin, Plesti, 1330; Plestin, 1371; Ploestin, 1424; Plestin, 1425; Ploestin, 1426; Plestein, Plestin, 1425; Plestin, 1516; Plestin, 1709

Gerdarzh

  • anv den (sant ?) Justinus, e hen-brezhoneg Iostin, Iestin

Ardamezioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

En aour, e gebrenn en gul, eilet gant teir steredenn kevliv[3].

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

XVIIvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh daou zen eus Plistin, Jacques hag Yves Gariou, goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz[4].

XXvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • 202 waz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 5,11 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911[5].

Eil Brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Mervel a reas 48 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel[5].

Trevadennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Meur a garter a zo e Plistin, en o zouez emañ dreist-holl reoù Sant-Rok, Sant-Jagu, Sant-Eflamm, Sant-Sebastian, Sant-C'haran, Toull ar C'hirri ha Porzh-Maeleg.

Listenn maeroù Plistin
Mare Anv Strollad Karg
? ? François Ales ? (?-?)
Meurzh 1971 Meurzh 1977 Marcel Hamon PCF Kuzulier meur Kanton Plistin

(1973-1979)

Meurzh 1977 Mezheven 1995 Roger Rioual PCF Kuzulier meur Kanton Plistin

(1985-1992)

Mezheven 1995 bremañ André Lucas PS Labourer-douar, Kuzulier meur Kanton Plistin

(1998-2011)

N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Glad ha sevenadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Glad relijiel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Iliz katolik Sant Eflamm a zo deuet da vezañ ur monumant istorel e 1908. Savet eo bet etre ar XVvet kantved hag ar XVIvet kantved, ar pezh e c'hellomp gwelout war talbenn ar porched e-lec'h m'eo skrivet ar bloaziad 1576.
  • Chapel Santez Barba enskrivet e 1934 evel ur monumant istorel.
  • Chapel Sant Yagu, adsavet e 1496 a zo bet benniget e 1498 a zo enskrivet evel monumant istorel.

Glad sivil[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Lec'hioù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Niver a annezidi

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud bet ganet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud bet marvet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ardamezeg ar familhoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Adam, aotrounez Kermalvezan ː

Brizhet etre argant ha gul, e vevenn en sabel bezanted en argant[6]

de Coëtlogon, aotrounez Kerberio

En gul e zri skoedig en erminoù

Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ar Brezoneg er Skol[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol[7].

Ya d'ar brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • D’an 8 a viz Meurzh 2006 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
  • D'an 9 a viz C'hwevrer 2007 e oa bet roet d'ar gumun al label Ya d'ar brezhoneg live 1.

Deskadurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Ur skol divyezhek a zo eno abaoe 1999.
  • E distro-skol 2022 e oa 50 skoliad er c'hlasoù divyezhek (26,5 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez[8].

Ar sportoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Porzh kozh Toull ar C'hirri, war aber an Douron, a zo deuet da vezañ ur porzh gwarez evit bigi dudi. Betek eno e teu d'ar porzh al listri-bale eus Beg-Douar war Beg an Arvor.
  • Sportoù bageal a vez graet e Sant-Eflamm. Tu zo d'ober karr-dre-lien, katamaran, plankenn-dre-lien, kaiak-mor.
  • Pa vez redadegoù kezeg war al Lev-draezh, e teu 1700 vakañsour ha c'hoarier bennak da glaoustreañ war ar c'hezeg.

Darempredoù etrebroadel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gevelliñ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bro Kêr Abaoe
Kernev-Veur Lannstefan 1984
Alamagn Feldheim 1998

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]


Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Régis de Saint-Jouan : Dictionnaire des communes. Département des Côtes-d'Armor. Eléments d'histoire et d'archéologie. Conseil Général des Côtes d'Armor. Saint-Brieuc. 1990
  • Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses des Côtes d'Armor. Chasse-Marée. ArMen. 1992
  • Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Daveoù ha notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. Bernard Tanguy ː hir, ha glas (pe gwer, pe glas, pe louet). Meneget dinda ar stum se e 1086.
  3. Ma weler Martin Schultz, Prezidant Parlamant Europa, gant bannielig ar gumun, hag aotrou maer Plistin, Skeudenn ma weler ar skoed ouzh moger an ti-kêr
  4. Arthur Le Moyne de La Borderie , La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg)
  5. 5,0 ha5,1 Monumant ar re varv - Memorial Genweb
  6. Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. 1890 (diwar Guy le Borgne)
  7. Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
  8. Distro-skol ar c’helenn divyezhek