M1 (karabinenn)

M1 Carbine
	; ; Ur garabinenn M1
Kinnig
Bro	Stadoù-Unanet Amerika
Doare	Karabinenn damaotomatek / aotomatek
Mont en-dro	Tennata dre amprest-gazoù, piston
Munisionoù	7,62 × 33 mm (.30 Carbine)
Produerien	Winchester Repeating Arms Company, Inland Mfg. Division and Saginaw Steering Gear Division of General Motors, Underwood, IBM, Rock-Ola Manufacturing, National Postal Meter, Standard Products Co., Quality Hardware Co.
Mare implij	1942–1973 (Stadoù-Unanet)
Skouerennoù	6 332 000
Pouez ha muzulioù
Mas (hep kartouchenn)	2,36 kg
Mas (karget)	2,52 kg
Hirder	904 mm
Hirder ar c'hanol	458 mm
Perzhioù all
Hed-tenn pleustrek	275 m (300 yards)
Lusk tennañ	30 tenn/min
Tizh mont e-maez ar boledoù	750 m/s
Endalc'h	Karger-fiñv 15-30 kartouchenn
Adstummoù	M1A1, M1A3, M2 et M3
Lezenn
Rummad e Bro-C'hall	C

Ar garabinenn M1 (M1 Carbine e saozneg) zo un arm-skoaz bet produet gant Winchester hag embregerezhioù all adalek miz Gwengolo 1941. E-pad an Eil Brezel-bed e oa bet an arm hiniennel produetañ gant industrielezh Stadoù-Unanet Amerika (6.332.000 a skouerennoù).

Orin

E-pad ar Brezel Bed Kentañ en doa gwelet an US Army ne oa ket efedus ar bistolenn Colt M1911 etre daouarn soudarded al linennoù a-dreñv. Goulenn a reas e 1938 e vije savet ur garabinenn damaotomatek skañv, aes da implijout, a c'hallje kemer plas pistolenn ar soudarded ne oa fuzuilh ebet gante (M1 Garand pe Springfield M1903)^[1]. An ofiserien, ar vindrailherien, ar geginerien, ar vleinerien hag an holl soudarded ne oa ket o labour nesañ en em gannañ a c'hallje evel-se kaout un arm resis goude 20 metr, er c'hontrol d'ar bistolenn. Implij an harzlammerien gant an Alamaned da vare Blitzkrieg 1940 a gendrec'has ivez an Amerikaned e oa ret kaout un arm skañv (dindan 2,3 kg) ha gouest da dennañ war-hed 270 metr evit pourveziañ soudarded ar strolladoù-se^[2]. Meur a saver armoù a ginnigas raktresoù. Hini Winchester az eas ar maout gantañ a-enep an Thompson Light Rifle ha reoù all.

Gwikefre

Un tamm heñvel e c'hall seblant an M1 ouzh an M1 Garand, koulskoude n'eo ket ur stumm berraet anezhañ. Ar piston tennañ gazoù da skouer a zo bet savet a-ratozh-kaer evitañ gant an ijinour William Marshall. Tennañ a ra ur munision .30 Carbine (7,62 × 33 mm), dezhañ ur galloud etre reoù boledoù pistolenn ha fuzuilh.

Produerezh

Produerezh e-pad ar brezel

Winchester a c'hounezas ar galv evit ar garabinenn nevez met n'halle ket produiñ an holl skouerennoù goulennet (800.000 da gentañ, ouzhpenn 6.000.000 goude). Un taol-kaer e voe dasparzhañ al labour etre an holl embregerezhioù a broduas pezhioù an arm adalek miz Gwengolo 1941. En o zouez e oa General Motors, IBM, Underwood (produer skriverezed), Rock-Ola (produer juke-boxes) hag Inland (a savas ar brasañ niver a skouerennoù eus an M1).

Abalamour d'an eskemm pezhioù etre an embregerezhioù o deus ar c'harabinennoù M1 un niverenn-steudad nemeti skrivet war voest o c'hulasenn, pa veze skrivet war pep pezh eus an armoù all d'ar poent-se. Dre se eo diaes gouzout hag eo a-orin holl bezhioù un M1. Ouzhpenn-se ez eus distroet meur a skouerenn anezhe d'an arsanailhoù evit bezañ kempennet pe gwellaet oc'h ouzhpennañ elfennoù dezhe : kouch, surentez, morailh ar c'harger...

Produerezh goude ar brezel

10.000 skouerenn eus ar garabinenn zo bet produet e Japan gant an embregerezh Howa evit marc'had Azia. Israel en deus produet adstummoù eus an USM1 evit o folis hag o soudarded n'o doa ket ezhomm eus fuzuilhoù-arsailh. O lammoù plegus zo graet en un danvez sintetek. Un nebeud embregerezhioù amerikan a brodu c'hoazh karabinennoù M1 a galite. Kargerioù 15 ha 30 tenn a vez savet e Korea ar Su.

Dre ma oa bet produet kalz skouerennoù eus an M1 e-pad ar brezel eo aes kavout pezhioù distag.

Implij

Buan e plijas ar garabinenn d'ar soudarded. Skañvoc'h e oa evit ar fuzuilh M1 Garand, uheloc'h hec'h endalc'had (15 kartouchenn a-enep 8), met berroc'h hec'h hed-tenn (300 m a-enep 800 m). Pourveziet e voe an harzlammerien ganti hag e tiskouezas bezañ talvoudus d'ar Marines e brezel ar Meurvor Habask peogwir ne vergle ket he munisionoù .30 Carbine e glebor ar janglenn. Lesanvet e voe an arm "Baby" (babig) en arme stadunanat abalamour d'e vent izeloc'h evit armoù-skoaz all ar mare^[1].

Pourveziet e voe ivez rezistañted Bro-C'hall ganti. Priziet e oa evit hec'h implij aes en oberioù guerilla. An Alamanted o-unan a zivizas implijout anezhi dindan an anv Selbstladekarabiner 455 (a) ur wech ma voe rastellet un niver a skouerennoù uhel a-walc'h gante. Priziet e oa gant ar Wehrmacht koulz gant an SS ha kartouchennoù a voe produet gant Alamagn evit pourveziañ anezho.

Implijet e voe e meur a vrezel gant an Amerikaned betek ar bloavezhioù 1960 ha gant o c'hevredidi betek ar bloavezhioù 1970 : Bro-C'hall, Su Viêt Nam, Korea ar Su, Beljia, ar braz eus broioù Suamerika hag un nebeud broioù en Afrika.^[3]. Gant Frañs e voe implijet an M1 e brezelioù Indez-Sina ha Aljeria. Ar Police Judiciaire a viras skouerennoù betek ar bloavezhioù 1990 abalamour da c'halloud izel he munisionoù, a gorde gant o ezhommoù.

Stummoù

M1 kentañ hag eil stumm, disheñvel o c'houch reolius an eil (100 ha 250 m) diouzh egile (50, 75, 100 ha 250 m).

M1A1 : stumm evit an harzlammerien. Tost ouzh an M1 met dezhañ ul lamm plegus e metal. 150.000 skouerenn produet.

M2 : stumm aotomatek, cheñchet evit gellet tennañ 750 tenn / munutenn. Ar c'harger zo brasoc'h (30 kartouchenn) ha kromm. Produet e voe 500.000 skouerenn eus an M2 adalek miz Ebrel 1945, re ziwezhat evit servijout war talbenn Europa, met implijet e voe e emgannoù diwezhañ er Meurvor Habask^[1]. Stummoù M1 a oa bet ivez treuzfeurmet e M2 a-drugarez d'ur kit T17. O fust a oa didoullet evit yenaat an arm buanoc'h ;

M3 : stumm evit tennañ a-bell diouzh noz, montet warnañ ar sistem bukañ isruz Bell & Howell M2 Sniperscope (pe T120). Produet e voe 1.900 skouerenn eus an M3 nemetken adalek miz Eost 1945. Implijet e voe e brezel Korea dreist-holl.

Levrlennadur

(en) LARSON R.C., Comprehensive guide MI CARBINE, Roger Larson, 2010, 829 p., ISBN 978-0-615-38262-3
(fr) DOUGHERTY Martin J., Armes à feu, Elcy éditions, p. 140-141, ISBN 9782753205215

Daveennoù

↑ ^1,0 ^1,1 ha^1,2 (fr) VALANCE Régis, La carabine US M2, Cibles n°657, miz Meurzh 2025, pp. 49-53
↑ (en) RUTH, Larry L., M1 Carbine: Design, Development & Production, The Gun Room Press, 1988. ISBN 0-88227-020-6
↑ (en) Foreign Military Assistance and the U.S. M1 & M2 Carbines (lennet d'ar 24/02/2025)

Stag eo ar bajenn-mañ ouzh Porched an Armoù-tan

[:0-1] 1,0 ^1,1 ha^1,2 (fr) VALANCE Régis, La carabine US M2, Cibles n°657, miz Meurzh 2025, pp. 49-53

[2] (en) RUTH, Larry L., M1 Carbine: Design, Development & Production, The Gun Room Press, 1988. ISBN 0-88227-020-6

[3] (en) Foreign Military Assistance and the U.S. M1 & M2 Carbines (lennet d'ar 24/02/2025)

[1]

[2]

[3]