Arzhur III (dug Breizh)
|
|
 | |
 Arzhur III | |
| Dug Breizh | |
| Ren | 22 a viz Gwengolo 1457 26 a viz Kerzu 1458 |
|---|---|
| A-raok | Pêr II |
| Goude | Frañsez II |
| Buhez | |
| Ganet | 24 a viz Eost 1393 Kastell Susinioù, Breizh |
| Marvet | 26 a viz Kerzu 1458 (65 bloaz) Naoned, Breizh |
| Bez | Iliz-Veur Naoned |
| Tiegezh | Moñforzh |
| Tad | Yann IV, dug Breizh |
| Mamm | Janed Navarra |
| Priedoù | Marc'harid Bourgogn (1423, marvet e 1442) Janed Albret (1442, marvet e 1444) Catherine de Saint-Pol (1445) |
| Relijion | Katolik |
Arzhur III, ganet d'ar 24 a viz Eost 1393 e kastell Susinioù (e Sarzhav) ha marvet d'ar 26 a viz Kerzu 1458 e Naoned, a voe dug Breizh e 1457, e-pad unnek miz. Anavezet ivez evel konestabl Richemont, pe ar Justisour, pe Arthur de Richemont e galleg.
Kont Richmond (e Bro-Saoz), ha konestabl ar roue gall Charlez VII e oa. Ouzhpenn-se e oa Kont Montfort, un titl roet dezhañ da varv e niz dug. Ur perzh a-bouez en deus bet en istor Bro-C'hall koulz hag en istor Breizh evel brezelour.
E vuhez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Mab e oa da Yann IV, dug Breizh, ha d'e drede pried, Janed Navarra. Goude bezañ bet e servij ar rouaned saoz ha gall, hag eñ ur brezelour eus ar re varrekañ, e teuas da vezañ dug Breizh e 1457, met ne fellas ket dezañ plegañ e-keñver al lid a wazoniezh a ginnigas e doare ar wazoniezh eeun. Un den a Stad hag a justis barrek-tre eo bet e servij Bro-C'hall.
Pa oa bugel ez eas da chom a-gevret gant e eontr, dug Bourgogn, hag gant priñsed c'hall all. Prizoniet e oa bet en Azincourt (1415) ha kaset da Vro-Saoz. Dieubet e voe goude asantiñ labourat evit ar roue saoz Herri V a oa mestr war dost holl ar rouantelezh c'hall (dimezet e oa da verc'h ar roue Charlez VI.
E 1425, an Daofin, Charlez, ha ne rene nemet war pastelloù-bro bihan e Bro-C'hall, a ginnigas da Arzhur mont e penn e lu. Klask a rae Charlez resev ur skoazell milourel digant dug Breizh Yann V a oa breur Arzhur.
Breur-kaer e oa Arzhur ivez da zug Bourgogn a oa mignon d'ar Saozon. Koulskoude e savas enebourien d'ar c'honestabl ha ne c'helle ket kas e gefridi da benn kement ha ken bihan ma veze trec'het lu Charlez VII ingal gant ar Saozon. E 1428 ez eas Arzhur e kuzh da harpañ Janed Ark hag e voe trec'h da armeoù ar Saozon e Patay e 1429. E 1434 e asantas Charlez VII reiñ e garg da Arzhur en-dro. Adaozañ a reas an arme en ur urzhiañ ma vefe krouget ar breizherien. E 1436 ec'h adkemeras Pariz.
Ur roll pennañ a gemeras e politikerezh rouantelezh Bro-C'hall pa renas he diplomatiezh ha pa zistagas Bourgogn eus e emglev gant ar rouantelezh saoz. E 1450 e vo trec'h Arzhur war ar Saozon en Formigny ken e oent skarzhet eus Normandi kuit.
Galvet e voe da gemer an dugelezh e karg e 1457, goude marv e niz Pêr II, met fellout a reas dezhañ chom konestabl war un dro. Mervel a reas re abred e 1458 pa vage soñjoù bras, evel mont da argadiñ Bro-Saoz pe mont da vrezeliñ evit ar Groaz.
E lignez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Teir gwech e voe dimezet Arzhur, nemet ne c'hanas bugel ebet er briedelezh. Ur verc'h vastard en doa, Jacqueline, a voe anavezet gantañ e 1443. War e lerc'h e voe anvet e niz Frañsez II, kont Étampes, da zug Breizh.
Sede anvioù e deir gwreg:
- 1. D'an 10 a viz Here 1423 e timezas e Dijon da Marc'harid Bourgogn (marvet e 1441), merc'h da Yann Dizaon, dug Bourgogn, hag intañvez an daofin Louis, dug Guyenne
- 2. D'an 29 a viz 1442 e timezas e Nérac da Janed Albret (marvet e 1444), merc'h da Charlez II, kont Dreux.
- 3. D'an 2 a viz Gouhere 1445 e timezas da g-Catherine de Saint Pol (marvet e 1492), merc'h da Bêr I, kont St-Pol.
| En e raok: Pêr II |
Rouaned ha Duged Breizh  1457 – 1458 |
War e lerc'h: Frañsez II |
