Janed Ark

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ. 

Ar poltred nemetañ eus Janed Ark
Kreiz ar XV^vet kantved
Centre historique des Archives nationales,
Pariz, AE II 2490

Janed Ark (Johanna Dark en alamaneg, Jeanne d'Arc e galleg, Joan of Arc e saozneg) zo ur soudardez c'hall eus deroù ar XV^vet kantved bet ganet e Domrémy (e Kontelezh Bar d'an ampoent, war an harzoù etre Rouantelezh Bro-C'hall hag an Impalaeriezh santel roman german) e 1412 ha marvet e Rouen (Normandi, Rouantelezh Bro-Saoz) d'an 30 a viz Mae 1431, e servij ar roue gall Charlez VII. Ur roll a bouez he deus c'hoariet e dibenn ar Brezel Kant Vloaz. Prosez a voe graet dezhi evel sorserez gant eskob Beauvais Pierre Cauchon ha devet e voe en he bev e Rouen, eil kêr saoz vrasañ d'ar mare-se.

Lakaet eo bet da harozez veur ar Romant Broadel gall, ha da santez katolik war un dro gant ar pab Benead XV e 1920.

Ha lorenat e oa Janed Ark ?

Genidik eus Domrémy e oa Janed Ark. D'ar mare-se ne oa ket ar gêriadenn-se e Loren met e Rouantelezh Bro-C'hall. Pa oa lakaet Janed Ark da santez an Iliz hag ar Republik e deroù an XX^vet kantved e oa deuet da vezañ e Loren avat, kantvedoù war-lerc'h mare ar vrezelourez eta. Kollet e oa bet Elzas hag ul lodenn eus Loren gant Bro-C'hall abaoe Brezel 1870 hag o lakaat da lorenat an harozez vroadel nevez a oa un doare evit ar C'hallaoued da embann ne oa ket alaman Loren, met gall. Abegoù politikel-tre a oa da ginnig anezhi evel lorenat eta.

• 

  Janed Ark gant Rubens (1620)

• 

  Janed Ark, gant Dante Gabriel Rossetti (1882)

• 

  Medalenn da Janed Ark (2009)

Diwar he fenn

Miliadoù a ilizoù, mirdioù, delwennoù, levrioù, livadurioù, kanaouennoù, timbroù, filmoù, bannoù-treset, c'hoarioù video hag all hag all, zo bet graet diwar e fenn, adalek ar IIIe Republik c'hall dreist-holl, da skouer :

• meur a «musée johannique» (sic) zo bet digoret e Domrémy, Rouen (1953), Orleañs (1974), Vaucouleurs...
• tudenn bennañ oberenn a-bezh ar skrivagner gall Charles Péguy eo
• ilizoù, chapelioù, delwennoù, pennilizoù Jeanne-D'Arc e Pariz ha Domrémy
• livadurioù zo bet urzhiadet ha lakaet e mirdioù Louvre, Orsay, er Panthéon, e Mirdi an Arzoù-kaer Rouen hag er mirdioù Jeanne D'Arc
• Jeanne d'Arc, c'hoarigan gant Charles Gounod e 1873
• Орлеанская дева (Orleanskaya deva pe Gwerc'hez Orleañs), c'hoarigan gant Piotr Ilitch Tchaikovski e 1878
• La vie de Jeanne d'Arc romant gant Anatole France e 1908
• Saint Joan (1957), film gant Otto Preminger, aktourez Jean Seberg, diwar ar pezh-c'hoari Saint Joan gant ar skrivagner iwerzhonat George Bernard Shaw (1924)
• Jeanne au bûcher pezh-c'hoari gant Paul Claudel (1939)
• Domrémy pezh-c'hoari gant Robert Brasillach (1943)
• Jeanne d'Arc film gant Luc Besson e 1999
• Jeanne d'Arc, jeune fille de France brûlée vive romant gant Max Gallo (2014)
• un arvest a zo er Puy du Fou
• Marine Le Pen he deus anvet he mikro-strollad Jeanne, ha prosez zo bet savet outi war tammalladurioù bogod arc'hant

E Breizh ivez :

• Janed Ark, pezh-c'hoari e pevar arvest, skrivet gant an aotrou Joanno (1857-1935), embannet e Sant-Brieg e 1909
• an iliz Santez-Janed-Ark e Roazhon, savet adalek 1914
• ha delwennoù zo bet lakaet en holl ilizoù koulz lavaret

Un asteroidenn zoken zo bet anvet diouzh he anv e 1872 : (127) Johanna.