Ti

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.

Un ti (tiez el liester, tier ivez en ul lodenn eus Treger ha Kerne, hag e Bro-Gwened) a reer eus ur savadur graet evit bezañ annezet gant tud. Dre vras e vez graet an tier e danvezioù fetis evel prenn, brikennoù, mein, pri pe vetaloù evit ober ar framm.

Ul loch a reer eus un annez savet gant danvezioù skañvoc'h (brankoù, pileroù prenn).

Un ti a vez dezhañ ur gorread na re vihan na re vras evit pourchas lojeiz d'ur familh pe d'un nebeud familhoù. Pa vez meur a familh o chom e vez kaoz eus ur mellad-ti pe ur c'hendi. Pa vez bihan an ti e vez kaoz eus ur pennti.

En ur ster ledanaet eo ivez an ti kement savadur bras pe vihan hag e vez graet ennañ un obererezh bennak resisaet el lavarenn, ti-skol da skouer, ha peurvuiañ ne vez ket a lojeiz e-barzh.

Un nebeud skouerioù tier dre ar bed
Tier hengounel en ur gêriadenn e Bejaia e Kabilia (Aljeria).
Un ti modern en Alamagn.
Un ti standard e Ghana.
Un ti da vare "Belle Époque" e Ploiești, Roumania.
Un ti khmer e Kambodia.

Lodennoù an tiez

Goloet e vez an tier gant un doenn a c'hall bezañ e sklent, e teol pe c'hoazh e soul. Mogerioù zo tro-dro dezhañ. Estajoù a c'hall bezañ ivez : rez-an-douar (ha rez-al-liorzh a-wechoù), estaj kentañ, eil estaj, trede estaj, hag all. Ar salioù a gaver alies en un ti eo ar gegin, ar saloñs, ar gambr, ar sal-dour. Un nor ha prenestroù zo ivez.

Istor savouriezh an tiez

Er ragistor ne oant nemet foukennoù graet gant koad ha fank, e brik a-wechoù. En Henamzer e oa ar villa romana]] ti un domani er maezioù evit an uhelidi. Er Grennamzer e oa tier ar c'hêrioù e koad dreist-holl, e mein en XII^vet kantved hag en XIII^vet kantved, hag e bannoù-koad er [[XIVvet kantved}} hag er XV^vet kantved.

Er marevezh modern e voe implijet ar brik dreist-holl en Europa an Norzh. En XVIII^vet kantved e voe savet tiez kaer evit ar vourc'hizelezh nevez. Er marevezh a-vremañ e oa tier klet e karterioù ar vourc'hizien, tier bihanoc'h evit ar varc'hadourien hag an artizaned, tier marc'had-mat evit ar re all, da skouer er c'heodedoù micherour. En XX^vet kantved e teuas an tier da vezañ kletoc'h evit muioc'h a dud. En XXI^vet kantved e klasker, er broioù pinvidik da nebeutañ, kaout tier padus evit abegoù ekologel.

Yezh

Gerioù savet diwar ti

Gerioù deveret

tiad, ha tiadur diwarnañ (nebeut implijet)
tieg, ha tiekaat, tiekaer diwarnañ
tiegezh, ha tiegezhel, tiegezhiad, tiegezhour diwarnañ
tisavour, ha tisavouriezh

Gerioù gant ger-resisaat + ti

abati
archerdi
arc'hanti
azeuldi, pe ti-azeul,
beskonti
eskopti, hag arc'heskopti
fouzhti, heñvel-vi ouzh fouzhlec'h
kanndi
kannati
karrdi
kendi
klañvdi
komiserdi

kouldri (klomdi e gwenedeg)
lazhdi (distaget 'lazhti')
leandi, pe kouent
leti
leurzi
maerdi (anv-familh ha lec'hanv Le Merdy e galleg pe Maeri e gwenedeg ha tregerieg)
manati, kenster da minic'hi
mellad-ti
peniti
pennti
prefeti, isprefeti
preti
rektordi

Gerioù gant ti + resisaat

ti-annez
ti-arnodiñ
ti-azeul, pe azeuldi
ti-bank
ti-barn
tibidiñ
ti-brout
ti-bugale
ti-butun
ti-c'hoari
ti-dastum
ti-debriñ
ti-diskenn, un anv all d'un ti-hent-houarn

ti-embann
ti-emzivaded
ti-evañ
ti-feurm
ti-glas
ti-gward
ti-gwer
ti-hent-houarn, a zo ivez porzh-houarn
ti-kastiz
ti-kêr
ti-koad
ti-korn, un ti en ur c'horn (korn-tro a-wechoù)
ti-laezh

ti-moullañ pe ti-moullerezh
ti-pediñ
ti-plouz
ti-polis
ti-post
ti-poupigoù
ti-prenn
ti-pri
ti-ruz
ti-skol
ti-soul
ti-yec'hed

Troiennoù all

Ur rederez an tier zo hervez Jules Gros (TBP 2, p. 437) ur plac'h a ya da embann ar c'heloù da di an dud, un teod fall eus ar re washañ.

Gwelet ivez

Tŷ e kembraeg
Ty, ur stumm kozh
Ti Gwenn
Ti kozh