Plijidi

Plijidi
Maen-hir Kaelouan.
Anv gallek (ofisiel)	Plésidy
Bro istorel	Treger
Melestradurezh
Departamant	Aodoù-an-Arvor
Arondisamant	Gwengamp
Kanton	Boulvriag (betek 2015) Kallag (abaoe 2015)
Kod kumun	22189
Kod post	22720
Maer Amzer gefridi	Guy Gautier 2020-2026
Etrekumuniezh	Gwengamp-Pempoull Arvor-Argoad Tolpad-kêrioù
Bro velestradurel	Bro Gwengamp
Poblañsouriezh
Poblañs	562 ann. (2020)
Stankter	22 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 26′ 54″ Norzh 3° 07′ 14″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 120 m bihanañ 95 m — brasañ 268 m
Gorread	25,79 km²
Plijidi

Plijidi zo ur gumun eus Breizh, e Bro-Dreger, e departamant Aodoù-an-Arvor.

Douaroniezh

• Lec'hiet eo ur pemzek kilometr bennak er c'hreisteiz da Wengamp, ur seizh kilometr bennak eus Boulvriag hag a zo er c’hornôg. Ar parrezioù all e-kichen a zo Sant-Rien, Sant-Pever, Senven-Lehard, Sant-Konan ha Magor. Emañ Plijidi war harzoù Bro-Gerne er su ha Bro-Oueloù er reter.
• Lec'hiet eo Plijidi evel Gwengamp war bladenn Pentevr. He gorread a zo 2 579 ha. Treuzet eo gant an Trev, ur stêr a rae an disparti etre Plijidi-Treger, ar Plijidi a-vremañ, ha Plijidi-Goueloù, deuet da vezañ Senven. 250 m uhelder eo an dosenn uhelañ, hag ar bourk a zo en 207 m uhelder. 638 annezad a oa enni e 2006, 120 den ouzhpenn ma veze kontet tud Skolaj Diwan Bro-Dreger.

Ardamezioù

• Régis de Saint-Jouan ː Plesidy en Goëllo, pe Plesidy Léhart evit ul lodenn, Plesidy en Treguer pe Plesidy-Kerpezre evit al lodenn all

Istor

Ragistor

• Tud a zo o chom e Plijidi abaoe meur a vilved.
• Peulvinier kozh-tre zo, en o zouez hini Kaelouan ha hini an Toull Du.

Henamzer

• Romaned zo bet amañ rak kavet ez eus bet restajoù ur c'hamp roman war dachenn ar gumun.

VI^vet kantved

• Er VI^vet kantved ez eo bet diazezet ar barrouz gant Sedi, ur manac'h breizhat dianavezet moarvat, hag en deus roet e anv d'ar vro. Plijidi a dalvez kement ha "ploue" pe parrouz an aotrou "Sedi" . Un anv eo hag a oa douget e Kembre gwechall-gozh ivez.

XIV^vet kantved

• E 1371, e oa anvet Plijidi, Ploesedi. Bet eo anvet Plijidi-Treger goude se ivez.

Dispac'h gall

• Aloubet e oa bet ar vro d’an 20 a viz C'hwevrer 1796 gant ar Chouanted.

XIXvet kantved

• 30 Mae 1886 ː maen diazez iliz Sant-Pêr.
• 2 Here 1887 ː lidet eo iliz Sant-Pêr.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• 90 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, d.le. 5,27 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911.

Eil Brezel-bed

• Gant an arme alaman e voe aloubet ar gumun e-pad an Eil brezel-bed. Er savadur a zo ur skolaj bremañ e oa bet graet un ti-lojañ soudarded. E-pad ar brezel-se e oa kalz a dud eus ar vro o stourm a-enep dezhi, hag un emgann bras a zo bet nepell alese e Koad Malaouen.
• Makiz Plijidi a zo bet savet ar Iñ Genver 1944 (kabiten ː Branchoux). Taget eo bet gant an Alamaned ar 27 Gouere 1944.
• Kemeret e voe 12 002 Lur en ti-post, gant izili eus ar Rezistañs moarvat, d’ar 4 a viz Even 1944, hervez danevell sizhuniek Titouroù Hollek Sant-Brieg.
• Mervel a reas 21 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel.

Trevadennoù

• Indez-Sina: ur soudard a varvas.

Monumantoù ha traoù heverk

Ar c'halvar hag ar chapel.

• Chapel ha kalvar Sant Erwan.
• Maen-hir Kaelouan, bet enrollet e 1887;
• Monumant ar re varv.
• Kalvar Feunteun ar C'hlan
• Maner Toull ar Golled, bet enrollet an 28 Mae1927;
• Chapel Sant Alor
• Chapel an Drinded (1779 evit ul lodenn), hag e groaz
• Chapel Sant-Alor (fin XVIII^vet)
• Chapel Sant-Erwan, gwechall Sant-Jakez (dismantroù), bet enrollet an 31 Meurzh 1926;
• Kastell Medig (XVIII^vet), diskaret goude un tan-gwall eus 1960. Roet en devoa e anv d'ar familh Cormier du Médic.
• Feunbteun Sant-Pêr, e-kichen ar bourg;
• Feunteun Santez-Anna e Kerhenry; o vont da get.

Emdroadur ar boblañs

Emdroadur poblañs Plijidi abaoe 1793

Buhez ar gumun

Div skol hag ur skolaj a zo e Plijidi: ur skol bublik gant tro-dro da 55 bugel enni, ur skol brevez (Sant-Jozef) gant war-dro 30 bugel ha Skolaj Diwan Plijidi gant 139 skolajiad (2008-2009) ha 202 e 2011-2012. E ti-kêr Plijidi ez eus 5 den o labourat.

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol

• 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol.

Skolaj Diwan

• Ur skolaj Diwan a zo eno abaoe 1995. Ar skolaj nemetañ eo er gumun.
• E distro-skol 2022 e oa enskrivet 207 skolajiad e skolaj Diwan Plijidi.

Tud

Ardamezeg ar familhoù

	le Baezhre, aotrounez Tananguen ha Lanlay	En argant e leon en gul krabanet ha teodet en sabel
	Cormier du Médic, aotrounez Medig

Liammoù diavaez

• (br) Plijidi war lec'hienn Geobreizh

Levrlennadur

• Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• Régis de Saint-Jouan : Dictionnaire des communes. Département des Côtes-d'Armor. Eléments d'histoire et d'archéologie. Conseil Général des Côtes d'Armor. Saint-Brieuc. 1990