Plijidi
Plijidi | ||
---|---|---|
Maen-hir Kaelouan. | ||
Anv gallek (ofisiel) | Plésidy | |
Bro istorel | Treger | |
Melestradurezh | ||
Departamant | Aodoù-an-Arvor | |
Arondisamant | Gwengamp | |
Kanton | Boulvriag (betek 2015) Kallag (abaoe 2015) |
|
Kod kumun | 22189 | |
Kod post | 22720 | |
Maer Amzer gefridi | Guy Gautier[1] 2020-2026 | |
Etrekumuniezh | Gwengamp-Pempoull Arvor-Argoad Tolpad-kêrioù | |
Bro velestradurel | Bro Gwengamp | |
Poblañsouriezh | ||
Poblañs | 562 ann. (2020)[2] | |
Stankter | 22 ann./km² | |
Douaroniezh | ||
Daveennoù lec'hiañ | ||
Uhelderioù | kreiz-kêr : 120 m bihanañ 95 m — brasañ 268 m | |
Gorread | 25,79 km² | |
kemmañ ![]() |
Plijidi zo ur gumun eus Breizh, e Bro-Dreger, e departamant Aodoù-an-Arvor.
Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Lec'hiet eo ur pemzek kilometr bennak er c'hreisteiz da Wengamp, ur seizh kilometr bennak eus Boulvriag hag a zo er c’hornôg. Ar parrezioù all e-kichen a zo Sant-Rien, Sant-Pever, Senven-Lehard, Sant-Konan ha Magor. Emañ Plijidi war harzoù Bro-Gerne er su ha Bro-Oueloù er reter.
- Lec'hiet eo Plijidi evel Gwengamp war bladenn Pentevr. He gorread a zo 2 579 ha. Treuzet eo gant an Trev, ur stêr a rae an disparti etre Plijidi-Treger, ar Plijidi a-vremañ, ha Plijidi-Goueloù, deuet da vezañ Senven. 250 m uhelder eo an dosenn uhelañ, hag ar bourk a zo en 207 m uhelder. 638 annezad a oa enni e 2006, 120 den ouzhpenn ma veze kontet tud Skolaj Diwan Bro-Dreger.
Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ardamezioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Régis de Saint-Jouan ː Plesidy en Goëllo, pe Plesidy Léhart evit ul lodenn, Plesidy en Treguer pe Plesidy-Kerpezre evit al lodenn all
Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ragistor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Tud a zo o chom e Plijidi abaoe meur a vilved.
- Peulvinier kozh-tre zo, en o zouez hini Kaelouan ha hini an Toull Du.
Henamzer[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Romaned zo bet amañ rak kavet ez eus bet restajoù ur c'hamp roman war dachenn ar gumun.
VIvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Er VIvet kantved ez eo bet diazezet ar barrouz gant Sedi, ur manac'h breizhat dianavezet moarvat, hag en deus roet e anv d'ar vro. Plijidi a dalvez kement ha "ploue" pe parrouz an aotrou "Sedi" . Un anv eo hag a oa douget e Kembre gwechall-gozh ivez.
XIVvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- E 1371, e oa anvet Plijidi, Ploesedi. Bet eo anvet Plijidi-Treger goude se ivez.
Dispac'h gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Aloubet e oa bet ar vro d’an 20 a viz C'hwevrer 1796 gant ar Chouanted.
XIXvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 30 Mae 1886 ː maen diazez iliz Sant-Pêr.
- 2 Here 1887 ː lidet eo iliz Sant-Pêr.
XXvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 90 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, d.le. 5,27 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911[3].
Eil Brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Gant an arme alaman e voe aloubet ar gumun e-pad an Eil brezel-bed. Er savadur a zo ur skolaj bremañ e oa bet graet un ti-lojañ soudarded. E-pad ar brezel-se e oa kalz a dud eus ar vro o stourm a-enep dezhi, hag un emgann bras a zo bet nepell alese e Koad Malaouen.
- Makiz Plijidi a zo bet savet ar Iñ Genver 1944 (kabiten ː Branchoux). Taget eo bet gant an Alamaned ar 27 Gouere 1944.
- Kemeret e voe 12 002 Lur en ti-post, gant izili eus ar Rezistañs moarvat, d’ar 4 a viz Even 1944, hervez danevell sizhuniek Titouroù Hollek Sant-Brieg[4].
- Mervel a reas 21 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel[3].
Trevadennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Indez-Sina: ur soudard a varvas.
Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Chapel ha kalvar Sant Erwan.
- Maen-hir Kaelouan, bet enrollet e 1887;
- Monumant ar re varv.
- Kalvar Feunteun ar C'hlan
- Maner Toull ar Golled, bet enrollet an 28 Mae1927;
- Chapel Sant Alor
- Chapel an Drinded (1779 evit ul lodenn), hag e groaz
- Chapel Sant-Alor (fin XVIIIvet)
- Chapel Sant-Erwan, gwechall Sant-Jakez (dismantroù), bet enrollet an 31 Meurzh 1926;
- Kastell Medig (XVIIIvet), diskaret goude un tan-gwall eus 1960. Roet en devoa e anv d'ar familh Cormier du Médic.
- Feunbteun Sant-Pêr, e-kichen ar bourg;
- Feunteun Santez-Anna e Kerhenry; o vont da get.
Emdroadur ar boblañs[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Buhez ar gumun[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Div skol hag ur skolaj a zo e Plijidi: ur skol bublik gant tro-dro da 55 bugel enni, ur skol brevez (Sant-Jozef) gant war-dro 30 bugel ha Skolaj Diwan Plijidi gant 139 skolajiad (2008-2009) ha 202 e 2011-2012. E ti-kêr Plijidi ez eus 5 den o labourat.
Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ar Brezoneg er Skol[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol[5].
Skolaj Diwan[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Ur skolaj Diwan a zo eno abaoe 1995[6]. Ar skolaj nemetañ eo er gumun[7].
- E distro-skol 2022 e oa enskrivet 207 skolajiad e skolaj Diwan Plijidi[8].
Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ardamezeg ar familhoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
![]() |
le Baezhre,
aotrounez Tananguen ha Lanlay |
En argant e leon en gul krabanet ha teodet en sabel |
Cormier du Médic,
aotrounez Medig |
Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
- Régis de Saint-Jouan : Dictionnaire des communes. Département des Côtes-d'Armor. Eléments d'histoire et d'archéologie. Conseil Général des Côtes d'Armor. Saint-Brieuc. 1990
Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ [1]
- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ 3,0 ha3,1 Monumant ar re varv - Memorial Genweb
- ↑ Éric Rondel, En attendant le Débarquement en Bretagne du 15 août 1943 au 6 juin 1944, pajenn 279, Dastumadenn Guerres et Conflits, Embannadurioù Astoure, Pleherel, 2011
- ↑ Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
- ↑ Lec’hienn ar skolaj
- ↑ Studiadennoù dre diriad Ofis Publik ar Brezhoneg
- ↑ Distro-skol ar c’helenn divyezhek