Pêr Mokaer

Pêr Mokaer, bet ganet e Pariz d'ar 14 a viz Mae 1887 en ur familh genidik eus Bro-Gerne, ha marvet e Brest d'ar 4 a viz C'hwevrer 1961, a oa ur politikour, ur skrivagner, ur c'hazetenner, hag ur stourmer breizhat ha bet rezistant e-pad an Eil Brezel-bed. Ur plas a-bouez en doe a-raok 1940, pa voe liammet gant Yann-Bêr Kalloc'h ha Yann-Vari Perrot ha gant Roparz Hemon e 1941, met splannoc'h e voe e levezon pa yeas da benn Kendalc'h e 1950. Ezel e voe eus Goursez Breizh ha Framm keltiek Breizh. Liesyezhegour e voe (brezhoneg, saozneg, kembraeg ha norvegeg) hag e sinas Gwaz Eusa (anv-drouiz), Yann Gwirionez, Pierre Kerenez ha Jacques Keridrya-wezhioù.

Buhez

Pa zilojas e gerent da Gemper e c'hellas mont d'ar skolaj-lise eno, met e studi a reas e Skol ar Studioù uhel war ar C'henwerzh Pariz da-c'houde. Beajiñ a reas e Breizh-Veur, Spagn, Alamagn, Italia, Izelvroioù…
Goude bezañ bet jubennour e Brest ez eas da chom d'an Oriant e 1911 hag e reas prezegennoù war an ekonomiezh ; e-keit-se e kejas gant skrivagnerien vrezhonek ar bastell-vro, Loeiz Herrieu ha Yann-Bêr Kalloc'h, ken e teskas brezhoneg Gwened hag e skrivas evit Dihunamb, hag evit Le Pays breton.
Reiñ a reas e anv en Unvaniez Arvor e 1912 hag e voe degemeret e Goursez Breizh e Douarnenez.
Goude 1918 e teuas da vezañ kourater-mor e Brest, ezel eus ar Gambr-kenwerzh, ha sekretour anezhi. Diouzh ar saviad-se e c'hellas mont d'ar politikerezh ha bezañ dilennet kuzulier-meur kanton Eusa e 1919 en anv ar Strollad Demokratel Poblel.

Emañ e vez e bered Sant-Varzhin Brest, er garrezenn 19, 6vet renk adalek ar biz, 17vet bez.

Obererezhioù politikel ha sevenadurel

E 1919 e krouas, gant Joseph Ollivier, ar gelaouenn divyezhek Buhez Breiz, a zeuas er-maez betek dibenn 1924. Enni e embannas Mokaer un toullad pennadoù e galleg diwar-benn Breizh, he istor hag he lennegezh. Un hanter-kant niverenn a voe embannet betek 1924. Un ti-embann e voe Buhez Breiz ivez, hag un toullad levrioù brezhonek a voe embannet (Gab Milin, Fañch an Uhel, Fañch al Lae, Ivon Krog).
Pa oa mignon bras da Yann-Bêr Kalloc'h, marv war an talbenn, e lakaas embann e varzhonegoù, dastumet ha troet gantañ e-unan dindan an titl "À genoux,", hag istitlet lais bretons e 1921.
Pa voe dilennet kuzulier-meur Enez-Eusa ne zilezas ket Emsav Breizh hag e chomas tost outañ e vuhez-pad, ken e stagas da gas war-raok an deskadurezh brezhoneg dirak Kuzul-Meur Penn-ar-Bed en ur souten Ar Brezoneg er Skol.
Pa voe savet Framm keltieg Breiz e 1942 ez eas war ar renk evit mont d'ar c'huzul-ren hag e voe dilennet gant an diazezerien

E penn Kendalc'h e oa er bloavezhioù 1950. Kemer a reas perzh e krouidigezh Emgleo Breiz e 1953 hag ez eas da brezidant anezhi e 1959.

Savet en oa un hentenn da zeskiñ brezhoneg gant dornlevrioù ha pladennoù, skridaozet e skritur ar skolveurieg (da wiriañ).

Oberennoù

• De la nécessité d'une culture nationale, An Oriant, Ti-moullañ Le Bayon, 1915
• L'enseignement bilingue au Pays de Galles, An Oriant, Ti-moullañ Le Bayon, 1915
• La question bretonne : régionalisme et nationalisme, An Oriant, Ti-moullañ Le Bayon, 1916. 35 p. Prezegenn bet distaget en Oriant dirak tud an Action Français.
• Comment les Irlandais défendent leur langue menacée. 6 pennad embannet e-barzh Le Pays breton e 1913-1914.
• (cy) Nodiadau am yr hen Geltiaid ; Tueddiadau Llenyddiaeth Llydaw, 1919.
• Al letanant, Jan-Pier Kalloc'h. E-barzh Feiz ha Breiz, niv. 12, 1920.

° An den a oa bet mouget e ene dezañ. E-barzh Arvor, niv. 74, 1 Meurz 1942. Kontadenn.

• Troidigezh c'hallek oberenn Yann-Bêr Kalloc'h hag aozañ embannadur Ar en deulin, À genoux : Lais bretons, rakskrid gant René Bazin, kentskrid gallek-brezhonek gant Joseph Loth, Plon, 1921. Eil embannadur reizhet gant Kendalc'h e 1963.

Levrlennadur

• Lukian Raoul, Geriadur ar skrivagnerien hag ar yezhourien vrezhonek, Embannadurioù Al Liamm, 1992. (ISBN 2736800346). Pennad : MOCAËR, Pierre
• Lionel Henry, Dictionnaire biographique du Mouvement breton, Yoran Embanner, 2012. (ISBN 9782916579597). Pennad : MOCAER Pierre