Langedig

Ar maerdi.

Anv gallek (ofisiel)

Languidic

Melestradurezh

56101

56440

Maer
Amzer gefridi

Laurent Duval
2020-2026

Etrekumuniezh

Kab an Oriant tolpad-kêrioù

Bro velestradurel

Bro an Oriant

Lec'hienn web

(fr)Lec'hienn an ti-kêr

Poblañsouriezh

Poblañs

8 047 ann. (2020)^[1]

Stankter

74 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

47° 50′ 03″ Norzh
3° 09′ 24″ Kornôg / 47.8341666667, -3.15666666667

Uhelderioù

kreiz-kêr : 66 m
bihanañ 7 m — brasañ 126 m

Gorread

109,08 km²

Langedig

Langedig a zo ur gumun eus Breizh e kanton Henbont e departamant ar Mor-Bihan.

Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Langedig eo eil brasañ kumun Breizh, war-lerc'h Skaer ha dirak Pempont ha Gwenvenez-Penfaou.
Eieniñ a ra Stêr an Intel e Langedig.

Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Erwan Vallerie ː Lankintic, 1160; Landgendic, Landgedic, 1264; Languidic, 1282; Languindic, 1291, 1310; Languendic, 1313; Languidic, 1387; Languendic, 1399; Languidic, 1453, 1516

Gerdarzh

Ardamezioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

En glazur e gebrenn en erminoù, heuliet ouzh kab gant div steredenn en aour hag ouzh beg gant ur vleuñienn aval, an holl en aour.^[2] • Sturiad : Leuein ha frehin

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Dispac'h Gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Melestradurezh: krouet e voe kumun Langedig e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Langedig da benn ur c'hanton, hini Langedig; div gumun a oa ennañ: Prederion ha Langedig, e Bann Henbont e oa. Diskaret e voe Kanton Langedig gant lezenn an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix. Lakaet e voe kumun Langedig e Kanton Henbont bet miret ha brasaet e 1801 gant an hevelep lezenn. Lakaet e oa bet en Arondisamant an Oriant bet krouet e 1800^[3]^,^[4].

XX^vet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mervel a reas 348 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 8,05 % eus he foblañs e 1911^[5].

Eil brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ur c'harr-nij (Wellington Mk.IV marilhet Z1383 ha kodet UV-D) eus aerlu ar Rouantelezh-Unanet (Royal Air Force) a gouezhas e Kerroc'h d'ar 22 a viz Even 1942: mervel a reas ar pemp milour aostralian a oa ennañ, douaret int e bered Kerantreizh en Oriant^[6]^,^[7].
Ur c'harr-nij (B-17-F marilhet 40-BO) eus Aerlu SUA (United States Army Air Forces) a gouezhas e Kergurun d'ar 16 a viz Imbril 1943: pemp milour a varvas, ar pemp nijour all a voe tapet d'an Alamaned^[8]^,^[9].
D'ar 7 a viz Eost 1944 e voe dieubet gant lu SUA^[10], mervel a reas pemp den nann-soudard, 15 all a voe gloazet, pa voe tennet taolioù-kanol gant an Alamaned^[11]^,^[12].
D'an 16 a viz Mae 1945 e voe kavet korf marv un den eus ar gumun, ezel eus ar Rezistañs, bet boureviet, lazhet ha mañsonet d'an 13 a viz Gouere 1944 gant al lu alaman e kreñvlec'h Pentevr e Sant-Pêr-Kiberen^[13].
Mervel a reas 54 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel^[14].

Brezelioù didrevadennañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel Indez-Sina[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mervel a reas seizh milour.

Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol^[15].
Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 2001.
E distro-skol 2022 e oa enskrivet 137 skoliad er c'hlasoù divyezhek (18,8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[16].

Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Meurvein Kersolan.
Peulvan Kerdanue.
Feunteun Sant Urloù e Langedig.
Iliz Langedig lec'h ma timezas Loeiz Herrieu gant Loeiza ar Meliner.

Steudadoù meurvein Kêrsolan.
Peulvan Kerdanue.
Feunteun Sant Urloù.
An iliz katolik.

Monumant ar re varv er vered.
Monumant an nijourion aostralian e Kerroc'h.
Monumant an nijourion SUAat e Kergurun.

Monumant ar re varv er vered, "De Vugale Languedeg Maru aveit er Vro", luc’hskeudennoù^[17] ha kartenn-bost^[18].
Monumantoù an nijourion aostralian ha SUAat.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Benoît Purenne, c'hoarier echedoù.

Ardamezeg ar familhoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

	Loisel, Loaisel, Louaisel, Aotrounez Saint-Benoît, Espinefort, la Vigne	En argant e deir moualc'henn en sabel
	Barisy, Aotrounez Kerouriou	En argant, e deir joskenn diframmet en sabel
	de Baud Aotrounez la Vigne-le-Houlle hag Espinefort	En glazur e zek hanochenn en aour, 4, 3, 2, 1

Tud ganet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Loeiza ar Meliner, skrivagnerez vrezhonek, d'an 9 a viz Meurzh 1887.
Lucien Pouëdras, livour, e 1937.

Tud marvet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gevelliñ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bro	Kêr	Abaoe
Bro-Saoz	Great Cornard	1989
Roumania	Silivașu de Câmpie	1990
Alamagn	Rimpar	1997

Krennlavar[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Re Langedig, pennoù du,
A ra krampouezh gant ludu
Evit armerzh o gwinizh-du !

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

(br) Langedig war lec'hienn Geobreizh

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

(fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
(br)Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ Aozet gant an abad Marquer ha H. Martin.
↑ (fr)Cassini - EHESS - Langedig - Fichenn ar gumun
↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 164
↑ (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv
↑ (fr)Ouest-France, 20 a viz Mae 2010
↑ (fr)Pertes RAF Morbihan
↑ (fr)Pertes USAAF
↑ (fr)Ouest-France, 20 a viz Mae 2010
↑ (fr)Le Télégramme, 17 a viz Eost 2010
↑ (fr)Roger Leroux, Le Morbihan en guerre 1939-1945, Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 545
↑ (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajenn 545
↑ (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 322-329
↑ (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv
↑ (fr)Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
↑ (br)Ofis ar Brezhoneg
↑ (fr)Memorial Genweb
↑ (fr)Memorial Genweb

[1] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[2] Aozet gant an abad Marquer ha H. Martin.

[3] (fr)Cassini - EHESS - Langedig - Fichenn ar gumun

[4] (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 164

[5] (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv

[6] (fr)Ouest-France, 20 a viz Mae 2010

[7] (fr)Pertes RAF Morbihan

[8] (fr)Pertes USAAF

[9] (fr)Ouest-France, 20 a viz Mae 2010

[10] (fr)Le Télégramme, 17 a viz Eost 2010

[11] (fr)Roger Leroux, Le Morbihan en guerre 1939-1945, Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 545

[12] (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajenn 545

[13] (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 322-329

[14] (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv

[15] (fr)Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936

[16] (br)Ofis ar Brezhoneg

[17] (fr)Memorial Genweb

[18] (fr)Memorial Genweb

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]