Landeda

Eus Wikipedia
Landeda
Landeda gwelet eus un nijerez.
Landeda gwelet eus un nijerez.
Ardamezioù
Anv gallek (ofisiel) Landéda
Bro istorel Bro-Leon
Melestradurezh
Departamant Penn-ar-Bed
Arondisamant Brest
Kanton Lanniliz (betek 2015)
Plabenneg (abaoe 2015)
Kod kumun 29101
Kod post 29870
Maer
Amzer gefridi
David Kerlan
2023-2026
Etrekumuniezh Kumuniezh-k. Plabenneg hag an Aberioù
Bro velestradurel Bro Brest
Lec'hienn web Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs 3 613 ann. (2020)[1]
Stankter 329 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
48° 35′ 19″ Norzh
4° 34′ 12″ Kornôg
/ 48.588611, -4.57
Uhelderioù bihanañ 0 m — brasañ 57 m
Gorread 10,98 km²
Breizh5dept.svg
Lec'hiañ ar gêr
Landeda

Landeda (distaget [lãnˈdeːda]) zo ur gumun eus arvor Bro-Leon, etre an Aber Benniged hag an Aber-Ac'h. Ur rann eo eus Bro an Aberioù, e departamant Penn-ar-Bed, e Breizh. Laniz-Teda pe Laniz-Deda a reer eus tud Landeda[2].

Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Bernard Tanguy ː Landeda, c. 1330[3]
  • Erwan Vallerie ː Landeda, c. 1330, 1516[4]

Gerdarzh ː Teda, anv den diasur

Ardamezioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

COA fr Landeda.svg «Troc'het: ouzh 1, en glazur e vag greet en argant he gouel karget gant ur groaz keltiek en sabel, heuliet gant div tenegezenn en aour; ouzh 2, en aour e zaou beul en glazur ouzh lezioù.»
  • sturienn ː Douar aour, mor en e dro.
  • aozer: Jacques Michel
  • diviz ar c'huzul-kêr: 27 a viz Mezheven 1985

[5]

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Parrez Landeda a oa ul lodenn eus arc'hdiagon Kemened-Ili, en eskopti Leon, dindan anv sant Kongar.

Dispac'h Gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

XIXvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • 1822: unvanet ouzh kumun Broenou.
  • 1829: enbarzhet Broenou.

XXvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • 84 gwaz ag ar gumun, d.le. 3,77% eus he foblañs e 1911, a gollas o buhez abalamour d'ar brezel[7].

Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • An ti-kêr kozh (ar vediaoueg bremañ).
  • Bez ar C'hommonwealth e bered ar gumun.
Bro Niver a soudarded
Flag of Canada (1921–1957).svg Kanada 1 (Morlu)
Hollad 1

Martolod e oa. Marvet eo e 1944, e-pad an Eil Brezel-bed[9] pa voe kaset e vag, an destroyer HMCS Athabaskan, d'ar strad gant an tarzher alaman Elbing T-24[10].

  • Monumant ar re varv, luc’hskeudenn[11].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Niver a annezidi

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ar Brezoneg er Skol[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ya d'ar Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • D'ar 15 a viz Du 2010 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.

Ti-embann[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud ganet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Ar moraer Louis Bernicot[13] a zo bet ganet en Aber-Ac'h (porzh-mor parrez Landeda) d'an 13 a viz Kerzu 1883. Ober a reas tro ar bed e-unan-penn er bloavezhioù 1936 - 1938 war e vag 12 metrad hed. Ar pempvet merdead e oa oc'h ober tro ar bed en-digenvez.
  • 1924 : Loeiz Bihanig, skrivagner brezhonek.

Ardamezeg ar familhoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Le Barbu du Quilliou.gif Le Barbu / Barvet,

aotrounez Tromenec

En aour e gizenn en glazur

[14]


Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]


Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Landéda, mon village, Amicale culturelle de Landéda, dindan renerezh Jacques Michel, 1999

Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. Mikael Madeg, Renabl anoiou parreziou Bro-Leon, Emgleo Breiz
  3. Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère. Chasse-Marée. ArMen. 1990
  4. Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995
  5. Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes du Finistère. 2001
  6. Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 42
  7. Memorial Genweb
  8. croixdesabers
  9. Commonwealth War Graves Commission
  10. Chronologie d'avril 1944
  11. Memorial Genweb
  12. Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
  13. Lec'hienn e saozneg diwar-benn Louis Bernicot
  14. Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014