Gwenrann : diforc'h etre ar stummoù

Erwan Vallerie ː Uuenran, 857; in plebe Keriac, 861; Uuerrann, 865; Uueran, 876; Uuenrann, Uuenran, XIt; Guarranda, Guerrandiae, 1070; Guarranda, 1095; Guerran, Guerrandia, 1112; Garranda, 1129; Guerrann, 1160; Guerrandia, 1194; Garrandia, Guenrandia, 1252; Guerrande, 1263; Guerrandia, Guenrandia, 1330; Guenrant, 1330; Guerrande, 1343; Guerrand, 1355; Gueriande, 1414; Garande, 1450; Garande, 1451; Guerandia, Guerrandia, 1453; Anguerrande,1479^[2]

Gerdarzh

Gwenrann a zo ur stumm a orin lennek, diwar an henvrezhoneg Uuenrann, ennañ uuen, hag a dalvez « gwenn », « glan », « sakr », ha rann, hag a dalvez « tachenn ». E-kichen ar stumm Gwenrann e kaver ivez, koulz er yezh komzet hag er yezh skrivet, ar stumm hengounel Gwerrann. En hevelep doare hag en anvioù-lec'h all, evel Perroz (e Perroz-Hamon, Perroz-Gireg pe Sant-Ke-Perroz) ez eo aet ar strollad / -nr- / da / -rr- /. En henvrezhoneg e kaved dija ar stumm emdroet Uueran (Kartuler Redon, IX^vet kantved). Ha tostoc'h deomp ez eo testeniekaet, da skouer, Guéran e-barzh geriadur Cillart de Kerampoul, Gwerann dindan pluenn Yeun ar Gow, ha Uereñn e brezhoneg ar vro.

Moarvat e ra berzh ar stumm Gwenrann en abeg ma seblant ober dave d’ar paludoù holen.

Ardamezioù

En argant e bemzek brizhenn erminig, 5, 4 3, 2, 1.^[3]
Ardamezioù kadarnet dre reizhadur ar roue Charlez X, d'an 11 a viz Du 1829.

Istor

Feur-emglev 1365

Jean de Beaucé

Feur-emglev 1381

Roll ar sinerien

Perrot Abraham

Jean d'Andigné

Guillaume Anseau^[4]

Jean de Barac'h^[5]

Jean Le Barbu

Jean Baratier^[6]

Robin de la Barre^[7]

Berthelot d'Angoulvent

Pierre de l'Argentaye

Yves de Coëtquis

Alain Ferron

Mérien de Kernevenoy

Jean de la Marche

Alain du Bois

Dispac'h Gall

Krouet e voe kumun Gwenrann e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn Kanton Gwenrann. Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Gwenrann da benn Bann Gwenrann ^[8]. E 1800 e voe lakaet en Arondisamant Savenneg ^[9].

XIX^vet kantved

Krouet e voe kumun An Turball e 1865 diwar ul lodenn eus tiriad kumun Gwenrann ^[10].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

276 gwaz ag ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, d.l.e. 4,4 % eus he foblañs e 1911 ^[11].

Eil brezel-bed

D'an 3 a viz Genver 1943 e kouezhas ur c'harr-nij B-17 eus aerlu SUA (United States Army Air Forces) e Gwenrann; pevar nijour a voe lazhet, ar c'hwec'h nijour all eus e baread a voe tapet gant an Alamaned ^[12].

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol

1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol ^[13].

Ya d'ar brezhoneg

D'an 18 a viz Here 2010 e oa bet votet live 1 ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.

Deskadurezh

Ur skol Diwan a zo eno abaoe 1999.
E distro-skol 2020 e oa 26 skoliad enskrivet er skol Diwan (1,9 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[14].

Melestradurezh

Roll ar vaered
Prantad	Anv	Strollad	Karg
Meurzh 2001	Jean-Pierre Dhonneur
Da vezañ klokaet.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Tud

François Guillemot de Villebois (1681 Gwenrann - 1760 Tartu, Estonia), besamiral rusian.
Anne François Augustin de La Bourdonnaye (1747 Gwenrann - 1793 Dacs), beskont ha jeneral.
Louis de Sol de Grisolles (1761 Gwenrann – 1836 Bourdel), ofisour er verdeadurezh c’hall ha diwezhatoc’h penn chouan.
Louis François Foucher de Careil (1762 Gwenrann – 1835 Garches), jeneral rannlu e-pad brezelioù Napoleon, letanant ar roue. E anv a c’heller gwelet dindan ar Volz-Enor e Pariz.
Gustave Clétiez (Gwerrann 1830 - 1896), ograouer, livour ha priour.
Henri Quilgars, (Gwerrann 1877 – Penc'herieg 1937), arkeologour hag istorour. Skrivet en doa meur a bennad ha meur a levr diwar-benn glad hag istor Bro Gwenrann.
Gustave Tiffoche (Sant-Nazer 1930 - Gwenrann 2011), priour, kizellour ha livour
Pascal Bertho, ganet e 1964 e Gwenrann, senarioour ha treser bannoù treset.
Denys Quistrebert, ganet e 1971 e Gwenrann, aozer bannoù treset.
Gérard Lanvin, aktour, emañ o chom e Gwenrann.

Ardamezeg ar familhoù^[15]

	d'Aragon, Daragonis, aotrounez Buttes, Kerbézot, Menahé En aour e bevar peul en gul
	Aubin, aotrounez Kerbenet En glazur e dreustell en aour heuliet gant teir c'hroaz pavek ivez en aour, 2 ouzh kab, 1 ouzh beg
	Avril,Apuril, aotrounez Kerroland ha Trevenegad En argant e binenn c'heotet, e gab en glazur karget gant teir rozenn en aour

Gevelliñ

Monumantoù ha traoù heverk

Maner Careil
Ar mogerioù-kreñv
Iliz katolik Sant-Albin
Paludoù holen

Chapel Itron-Varia Wenn
Mirdi ar verc'hodenn.
Ti ar baluderien.
Terre de sel, mirdi, sal-diskouezadeg ha stal kevelouri ar baluderien.
Monumant ar re varv.

Roet eo bet al label Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor dezhi.

Festoù

Lennegezh

Festival al Levr e Breizh: bep bloaz e miz Du adalek 2003

Sonerezh

Les Celtiques de Guérande (Festoù keltiek Gwenrann): aozet bep bloaz gant ar c'helc'h keltiek « Bro-Gwenrann », e miz Eost, adalek 1990
La Voix des Orgues (Mouezh an Ograoù): sonadegoù en iliz-chabistr Sant-Albin, d’ar Gwener da noz peurliesañ, e miz Gouere hag e miz Eost, adalek 1955
Festival Terres Blanches (Festival Douaroù Gwenn): 2005-2012

Festoù all

La Fête Médiévale de Guérande (Fest krennamzerel Gwenrann): bep bloaz e miz Mae e-pad daou zevezh
Fête des Métais (Fest ar Verourien): bep bloaz e miz Gouere, da vare Gouel Mari-Vadalen, adalek 1980, e-kichen ar gêriadennig "Ar Vadalen"

Pennad kar

An Turball.

Liammoù diavaez

Levrlennadur

Alain Gallicé, Guérande au Moyen âge : Guérande, Le Croisic, le pays guérandais du milieu du XIVe au milieu du XVIe siècle, Roazhon, Presses universitaires de Rennes, coll. « Histoire », 2003, 411 p.
Alain Gallicé, François-Xavier Grelet et Gildas Buron, Guérande : cité médiévale, La Crèche, Geste éditions, 2008, 203 p.
Henri Quilgars, Petite histoire du pays et de la ville de Guérande, suivie de Guérande, terre bretonne, Cressé, Éd. des Régionalismes-PyréMonde-Princi Negue, coll. « Monographies des villes et villages de France », 2011 (embannadur kentañ 1922), 126 p.

Notennoù ha daveoù

↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995
↑ Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes de Loire-Atlantique. 1996
↑ Konestabl Gwengamp.
↑ Louaneg.
↑ Etre bourc'hizien Dol.
↑ En deus sinet e Moñforzh.
↑ J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106
↑ Cassini - EHESS - Fichenn kumun Gwenrann
↑ Cassini - EHESS - Fichenn ar gumun
↑ Les soldats de Loire Inférieure - Monumant ar re varv
↑ Pertes USAAF
↑ Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 267, Kemper, Nouvelles Éditions bretonnes, 1936
↑ Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019
↑ Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014

[1] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[2] Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

[3] Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes de Loire-Atlantique. 1996

[4] Konestabl Gwengamp.

[5] Louaneg.

[6] Etre bourc'hizien Dol.

[7] En deus sinet e Moñforzh.

[8] J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106

[9] Cassini - EHESS - Fichenn kumun Gwenrann

[10] Cassini - EHESS - Fichenn ar gumun

[11] Les soldats de Loire Inférieure - Monumant ar re varv

[12] Pertes USAAF

[13] Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 267, Kemper, Nouvelles Éditions bretonnes, 1936

[14] Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019

[15] Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

@@ Linenn 60: / Linenn 60: @@
 |[[Restr:Argentaye-d.jpg|50px]] '''Pierre de l'Argentaye'''<br>[[Restr:De Coëtquis.gif|50px]] '''Yves de Coëtquis'''<br>[[Restr:Ferron de Boutron.gif|50px]] '''Alain Ferron'''<br>[[Restr:Kernevenoy.gif|50px]] '''Mérien de Kernevenoy'''
 |
-|[[Restr:De la Marche.gif|50px]] '''Jean de la Marche'''[[Restr:Du Bois de la Ferronnière.gif|vignette|Alain du Bois ]]
+|[[Restr:De la Marche.gif|50px]] '''Jean de la Marche'''
+|
+[[Restr:Du Bois de la Ferronnière.gif|50px]]
 '''Alain du Bois'''
 |}

Stumm eus an 6 Gen 2022 da 09:10

Douaroniezh

Anv

Stummoù skrivet