Banaleg

Banaleg
Kreiz ar vourc'h.
Anv gallek (ofisiel)	Bannalec
Bro istorel	Kernev
Melestradurezh
Departamant	Penn-ar-Bed
Arondisamant	Kemper
Kanton	Banaleg (betek 2015) Molan (abaoe 2015)
Kod kumun	29004
Kod post	29380
Maer Amzer gefridi	Yves André 2008-2020
Etrekumuniezh	Kemperle Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Gerne
Lec'hienn web	Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	5 656 ann. (2020)
Stankter	73 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 56′ 00″ Norzh 3° 41′ 45″ Kornôg
Uhelderioù	bihanañ 22 m — brasañ 172 m
Gorread	77,51 km²
Banaleg

Banaleg a zo ur gumun eus Bro Gerne e Kanton Molan, e departamant Penn-ar-Bed, e mervent Breizh. Penn kanton e oa betek 2015.

Anv

• Bernard Tanguy (1990) : Plebs Banadluc, vers 1050; Banadlec, 1220; Banazlec, 1257, et vers 1330; Banazleuc, 1368; Banazlec, Baznalec, 1398; Banazlec, 1536; e brezhoneg : Banleg.
• Erwan Vallerie (1005) ː Plebs Banadluc, 1050; Bannadlauc, 1160; Banadloc, 1216; Banadloc, 1220; Banazlec, 1270; Banazloc, 1296; Banazleuc, 1368; Banazlec, Baznalec, 1398; Banazlec, 1516; Banadec, Banalec, 1636
• Gerdarzh ː ul lec'h goloet gant banal / balan

Ardamezioù

Geoted e vodig banal a deir bleunienn digor en aour; e gab en erminoù karget gant ur greskenn en gul. Aozer: Yves Clerc'h Diviz-kêr: 4 a viz Ebrel 1979

Istor

Henamzer

• An hent roman eus Vorgium (Karaez bremañ) da Rieg a dreuze Banaleg.

XVII^vet kantved

• Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh daou zen eus Banaleg, Jacques Le Trouadec, beleg, ha Jean Le Roy, goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz .

Dispac'h Gall

• Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù e parrez Banaleg gant Oury, person, hag e trev Trebale gant Le Mardy ha Le Dréau, kureed, ha gant Le Floc'h ha Le Calvez, beleion evit kofes.

XIX^vet kantved

• 

  An ti-gar

• Erruet an hent-houarn (linenn Hent-houarn Landerne Savenneg) er gumun e miz Gwenholon 1863.
• 1870-1871: diwar ar vrec'h e varv 250 a dud.

XX^vet kantved

Brezelioù

• 

  Monumant ar re varv.

Brezel-bed kentañ

• 358 gwaz a varvas abalamour d'ar brezel, d.l.e 5,83% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911.

Eil brezel-bed

• Mervel a reas 54 den, fuzuilhet e voe c'hwec'h anezhe d'an Alamaned.
• D'an 31 a viz Kerzu 1943 e kouezhas ur c'harr-nij B-17F-75-BO (anvet "Black Swan", marilhet 42-29895 ha kodet DF-H, 91vet Bomb Group, 324 vet Squadron) eus aerlu ar Stadoù-Unanet e Banaleg hag e Rosporden gant dek milour en e vourzh; tapet e voe c'hwec'h nijour gant an Alamaned, daou all a zeuas a-benn da achap, mervel a reas an daou vilour arall, douaret int er Brittany American Cemetery e Montjoie-Saint-Martin e departamant Manche e Bro-C'hall.

Trevadennoù

• Brezel Indez-Sina: pemp gwaz a varvas.
• Brezel Aljeria: pevar gwaz a varvas. 

Brezhoneg

• 

  Brezhoneg ouzh ar maerdi

• Ur skol Diwan a zo eno abaoe 1982.
• E distro-skol 2022 e oa enskrivet er skol Diwan hag er c'hlasoù divyezhek 158 skoliad (28,7 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)
• D'ar 15 a viz C'hwevrer 2013 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant Kuzul-kêr ar gumun.
• D'an 2 a viz Gouere 2014 e oa bet roet d'ar gumun al label Ya d'ar brezhoneg live 2.

Monumantoù ha traoù heverk

• 

  Iliz katolik er vourc'h

• 

  Iliz Trebale

• 

  Chapel Sant Kadoù

• 

  Chapel Santez Trifina

• Iliz katolik Intron-Varia ar Folgoad er vourc'h
• Iliz katolik Santez Trifin e Trebale

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Melestradurezh

• 

  Ar maerdi

Tud

Tud ganet eno

• 1888 ː Jean Bourhis ː nijer fuzuilher; eo bet trec'h meur a wec'h a-eneb Alamaned etre 1914 ha 1915; diskaret eo bet e-unan ar 14t Meurzh 1916, e-kichen Verdun.
• 1962: Pascal Jaouen, brodour ha stilour.

Tud marvet eno

• 1893 : Pierre Le Sann, beleg ha troour brezhonek.

Arzourien bet awenet gant Banaleg

• Émile Dezaunay (1854-1938), livour breizhat.

Ardamezeg familhoù Banaleg

	l'Olivier	Aotrou Plessix	"en argant, e dreustell en gul, kaeliet en aour, eilet gant teir fempdiliaouenn en gul"

Gevelliñ

Bro	Kêr	Abaoe
Iwerzhon	Oileán Chiarraí	2007

Liammoù diavaez

• (fr) Lec'hienn an ti-kêr
• (fr) Ti an douristed
• (br) Banaleg war lec'hienn Geobreizh
• (fr) Pajenn war lignezouriezh Banaleg
• (fr) (br) (en) Lec'hienn bagad Banaleg

Levrlennadur

• Bernard Tanguy ː Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère. Chasse-Marée - ArMen. 1990
• Erwan Vallerie ː Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995