4 Genver

← Genver → 1añ 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Darvoudoù

• 871 : en Emgann Reading eo trec'het Angled-ha-Saozon Æðelred Iañ Wessex gant alouberien danat.
• 1248 : dont a ra Afonso III da vezañ roue Portugal.
• 1791 : ret eo d'ar veleien touiñ war o le d'ar Vonreizh.
• 1948 : dizalc'hiezh Birmania.
• 1964 : krouidigezh Unvaniezh Demokratel Breizh.
• 1970 : echu eo enrolladenn Let It Be gant ar strollad The Beatles.
• 2010 : digoradur ofisiel Burj Khalifa, an tour uhelañ er bed.

Ganedigezhioù

Sir Isaac Newton

Jakob (a-zehou) ha Wilhelm Grimm

• 1643 : Isaac Newton, matematikour ha fizikour saoz.
• 1785 : Jakob Grimm, yezhour ha gwerinour alaman.
• 1809 : Louis Braille, ijiner gall al lizherenneg evit ar re zall.
• 1875 : William Crwys Williams, barzh kembraek.
• 1880 : Jean-Louis Chapalain, troour brezhonek.
• 1882 : Yoshijiro Umezu, jeneral japanat en arme impalaerel e-pad an Eil Brezel-bed.
• 1900 : James Bond, evnoniour stadunanat.
• 1940 : Gao Xingjian, skrivagner sinaek, tapet gantañ ar Priz Nobel evit al lennegezh e 2000.
• 1920 : Robert Lamoureux, aktour, fentigellour, filmaozer, barzh ha senariour gall.
• 1955 : Mark Hollis, kaner breizhveuriat, krouer ar strollad Talk Talk.
• 1957 : Joël Bats, melldroader (diwaller-pal e roll) gall.

Marvioù

Albert Camus

• 1248 : Sancho II Portugal, 4vet roue Portugal (1223-1248).
• 1424 : Giacomo Attendolo, condottiero italian.
• 1500 : Frañseza Dinan, gouarnerez Anna Vreizh.
• 1786 : Moses Mendelssohn, prederour ha doueoniour alaman.
• 1789 : Jean-Baptiste Ogée, ijinour ha douaroniour gall.
• 1825 : Ferdinando Iañ an Div Sikilia.
• 1918 : Frañsez-Mari ar C'hozh, troour brezhonek.
• 1941 : Henri Bergson, prederour gall.
• 1956 : Robert Williams Parry, barzh kembraek.
• 1960 : Albert Camus, skrivagner gall, tapet Priz Nobel al Lennegezh gantañ e 1957.
• 1887 : Erwin Schrödinger, fizikour, prederour ha damkanour skiantel aostrian, tapet Priz Nobel ar Fizik gantañ e 1933.
• 1920 : Benito Pérez Galdós, skrivagner spagnol.
• 1941 : Henri Bergson, prederour gall.
• 1960 : Albert Camus : skrivagner gall.
• 1965 : T. S. Eliot, skrivagner stadunanat, tapet Priz Nobel al Lennegezh gantañ e 1948.
• 1970 : D. J. Williams, skrivagner ha brogarour kembreat.
• 1975 : Carlo Levi, livour ha skrivagner italian.
• 2002 : Pierre-Roland Giot, ragistorour gall.
• 2006 : Lourdes Van-Dúnem, kanerez eus Angola.
• 2010 : Hywel Teifi Edwards, istorour kembreat.
• 2011 : Gerry Rafferty, kaner-sonaozer skosat.
• 2015 : René Vautier, filmaozer ha saver senarioioù breizhat.

Lidoù

• Deiz dizalc'hiezh Birmania.

Deiziadur henroman

• Pridie nonas Januarias / Ludi compitalicii = deiz kentañ kent nonae miz Genver. C'hoarioù gouestlet d'an doueez Compita.

Deiziadur kristen

• Kreta : ganedigezh sant Titus, belegiet gant Paol abostol.
• Roma : Priscus, beleg; Priscillianus, kloareg; Benedicta, leanez; merzherien dindan Julian.
• Roma : santez Dafrosae, c'hoar sant Flavian merzher.
• Bononia / Bologna (Italia) : Hermetis, Aggaei, Caji, merzherien dindan Maximian.
• Adrumetum / Hamamet, pe Sousa (Afrika) : sent Aquilinus, Geminus, Eugenius, Marcianus, Quinctius, Theodotus, Tryphonus.
• Lingonum / Langres (Galia) : sant Gregor, eskob.
• Reims (Galia) : Rigobert, eskob ha kofesour. +743.
• Gwenvidigezh Anjela Foligno, intañvez e Trede urzh sant Frañsez (XIV^vet kantved)

E Breizh

• sant Gwiniav (VI^vet kantved)
• sant Eovael (VII^vet kantved)
• Sant Madeg, abad breton, diskibl da sant Gwenneg ha niz da sant Yuzeg, kendiazezer abati Wormhoudt e Bro-Flandrez gant sant Gwenneg (VII^vet kantved)