X-SAMPA

Eus Wikipedia

X-SAMPA pe Extended SAM Phonetic Alphabet (X-SAMPA) ("Lizherenneg fonetik SAM ledanaet") a zo ur sistem evit gallout kas da-benn treuzskrivadennoù fonetik pe fonologek gant lizherennoù boutin al lizherenneg latin hep lizherennoù pe sinoù diakritek ispsial, da lâret eo oc'h ober gant an arouezennoù 7-bit an ASCII hepken.

Diorroet e oa bet e 1995 diwar ar sistem SAMPA kent gant John C. Wells, kelenner war ar fonetik e University of London, unan eus skolioù-meur Londrez. Pal pennañ X-SAMPA a oa unvaniñ an holl sistemoù SAMPA implijet evit treuzskrivañ bep ur yezh disheñvel a-benn krouiñ ur sistem unvan gouset da vezañ implijet evit treuzskrivañ sonioù holl yezhoù ar bed, kevatal ouzh al lizherenneg fonetik etrebroadel (LFE).

Roll alfabetek[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Amañ e vez kavet roll an holl arouezennoù renket hervez urzh al lizherenneg gant bep o c'hevatalder hervez al LFE.

Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Kevatal eo talvoudegezh abn holl arouezennoù al LFE ha re X-SAMPA.
  • Gant X-SAMPA e vez implijet an arouzenn "\" evit krouiñ arouzennoù nevez, d.s. O a ra dave d'ur son disheñvel diouzh O\ hep liamm ebet kenetreze o-daou.
  • Hervez reolennoù X-SAMPA e vez skrivet ar sinoù diakritek diouzhtu war-lerc'h an arouezenn ma'z int stag oute etreget ar re-mañ: ~ (friadur; = (kensonenn silabennek) ha; ` (kensonenn tro-gil pe vogalenn rotek), stag ar re-mañ ouzh an arouezenn ma reont dave outi gant an arouezenn-liammañ ispisial _.
  • Gant X-SAMPA e vez implijet an hevelep arouezenn _ evit liammañ div elfenn ur gensonenn kendistaget.
  • Implijet e vez an niveroù _1 - _6 evit merkañ buan-ha-buan tonennoù resis kavet e yezhoù resis.

Arouezennoù diazezet war lizherennoù bihan[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

X-SAMPA LFE LFE (skeudenn) Deskrivadur Skouerioù
a a Xsampa-a.png Vogalenn digor a-raok plaen Galleg dame [dam], Spagnoleg padre ["paD4e]
b b Xsampa-b.png Kensonenn diweuz dre serriñ mouezhiet Saozneg bed [bEd], Galleg bon [bO~]
b_< ɓ Xsampa-b lessthan.png Kensonenn diweuz dre entarzhañ mouezhiet Sindeg ɓarʊ [b_<arU]
c c Xsampa-c.png Kensonenn staon dre serriñ divouezh Hungareg latyak ["lAcAk]
d d Xsampa-d.png Kensonenn kevig dre serriñ mouezhiet Saozneg dig [dIg], Galleg doigt [dwa]
d` ɖ Xsampa-d'.png Kensonenn tro-gil dre serriñ mouezhiet Svedeg hord [hu:d`]
d_< ɗ Xsampa-d lessthan.png Kensonenn kevig dre entarzhañ mouezhiet Sindeg ɗarʊ [d_<arU]
e e Xsampa-e.png Vogalenn damserr a-raok plaen Galleg ses [se]
f f Xsampa-f2.png Kensonenn gweuz-dent dre daravat divouezh Saozneg five [faIv], Galleg femme [fam]
g ɡ Xsampa-g.png Kensonenn drekstaon dre serriñ mouezhiet Saozneg game [geIm], Galleg longue [lO~g]
g_< ɠ Xsampa-g lessthan.png Kensonenn drekstaon dre entarzhañ mouezhiet Sindeg ɠəro [g_<@ro]
h h Xsampa-h.png Kensonenn troc'h-avel dre daravat divouezh Saozneg house [haUs]
h\ ɦ Xsampa-hslash.png Kensonenn troc'h-avel dre daravat mouezhiet Tchekeg hrad [h\rat]
i i Xsampa-i.png Vogalenn serr a-raok plaen Saozneg be [bi:], Galleg oui [wi], Spagnoleg si [si]
j j Xsampa-j2.png Kensonenn staon dre dostaat Saozneg yes [jEs], Galleg yeux [j2]
j\ ʝ Xsampa-jslash2.png Kensonenn staon dre daravat mouezhiet Gresianeg γειά [j\a]
k k Xsampa-k.png Kensonenn drekstaon dre serriñ divouezh Saozneg scat [sk{t], Spagnoleg carro ["kar:o]
l l Xsampa-l.png Kensonenn kevig a-gostez dre dostaat Saozneg lay [leI], Galleg mal [mal]
l` ɭ Xsampa-l'.png Kensonenn tro-gil a-gostez dre dostaat Svedeg Svealand sorl [so:l`]
l\ ɺ Xsampa-lslash.png Kensonenn kevig a-gostez dre stlakat Japaneg fonem /r/
m m Xsampa-m.png Kensonenn diweuz dre fri mouezhiet Saozneg mouse [maUs], Galleg homme [Om]
n n Xsampa-n.png Kensonenn kevig dre fri mouezhiet Saozneg nap [n{p], Galleg non [nO~]
n` ɳ Xsampa-n'.png Kensonenn tro-gil dre fri mouezhiet Svedegrn [h2:n`]
o o Xsampa-o.png Vogalenn damserr a-dreñv ront Galleg gros [gRo]
p p Xsampa-p.png Kensonenn diweuz dre serriñ divouezh Saozneg speak [spik], Galleg pose [poz], Spagnoleg perro ["per:o]
p\ ɸ Xsampa-pslash.png Kensonenn diweuz dre daravat divouezh Japaneg fuku [p\M_0kM]
q q Xsampa-q.png Kensonenn dre serriñ huged divouezh Arabeg qasbah ["qQs_Gba]
r r Xsampa-r.png Kensonenn kevig dre froumal Spagnoleg perro ["per:o]
r` ɽ Xsampa-r'.png Kensonenn tro-gil dre stlakat  
r\ ɹ Xsampa-rslash2.png Kensonenn kevig dre dostaat Saozneg red [r\Ed]
r\` ɻ Xsampa-rslash'.png Kensonenn tro-gil dre dostaat Malayalam വഴി ["v6r\`i]
s s Xsampa-s.png Kensonenn kevig dre daravat divouezh Saozneg seem [si:m], Galleg session [se"sjO~]
s` ʂ Xsampa-s'.png Kensonenn tro-gil dre daravat divouezh Svedeg mars [mas`]
s\ ɕ Xsampa-sslash.png Kensonenn kevig-staon dre daravat divouezh Poloneg świerszcz [s\v'erStS]
t t Xsampa-t.png Kensonenn kevig dre serriñ divouezh Saozneg stew [stju:], Galleg raté [Ra"te], Spagnoleg tuyo ["tujo]
t` ʈ Xsampa-t'.png Kensonenn tro-gil dre serriñ divouezh Svedegrt [m2t`]
u u Xsampa-u.png Vogalenn serr a-dreñv ront Saozneg boom [bu:m], Spagnoleg su [su]
v v Xsampa-v.png Kensonenn gweuz-dent dre daravat mouezhiet Saozneg vest [vEst], Galleg voix [vwa]
v\ (pe P) ʋ Xsampa-Porvslash.png Kensonenn gweuz-dent dre dostaat Izelvroeg west [v\Est]/[PEst]
w w Xsampa-w2.png Kensonenn gweuz-drekstaon dre dostaat mouezhiet Saozneg west [wEst], Galleg oui [wi]
x x Xsampa-x.png Kensonenn drekstaon dre daravat divouezh Alamaneg Loch, Dach; Spagnoleg caja, gestión
x\ ɧ Xsampa-xslash2.png Kensonenn staon-drekstaon dre daravat divouezh Svedeg sjal [x\A:l]
y y Xsampa-y.png Vogalenn serr a-raok ront Galleg tu [ty] Alamaneg über ["y:b6]
z z Xsampa-z.png Kensonenn kevig dre daravat mouezhiet Saozneg zoo [zu:], Galleg azote [a"zOt]
z` ʐ Xsampa-z'.png Kensonenn tro-gil dre daravat mouezhiet Mandarineg rang [z`aN]
z\ ʑ Xsampa-zslash.png Kensonenn kevig-staon dre daravat mouezhiet Poloneg źrebak ["z\rEbak]

Arouezennoù diazezet war bennlizherennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

X-SAMPA LFE LFE (skeudenn) Deskrivadur Skouerioù
A ɑ Xsampa-A2.png Vogalenn digor a-dreñv plaen Saozneg father ["fA:D@(r\)] (RP and Gen.Am.)
B β Xsampa-B2.png Kensonenn diweuz dre daravat mouezhiet Spagnoleg lavar [la"Ba4]
B\ ʙ Xsampa-Bslash.png Kensonenn diweuz dre froumal Bamilekeg [àʙɨ́ ́] 'ludu'
C ç Xsampa-C2.png Kensonenn staon dre daravat divouezh Alamaneg ich [IC], Saozneg human ["Cjum@n] (broad transcription uses [hj-])
D ð Xsampa-D2.png Kensonenn dent dre daravat mouezhiet Saozneg then [DEn]
E ɛ Xsampa-E2.png Vogalenn damzigor a-raok plaen Galleg même [mEm], Saozneg met [mEt] (RP and Gen.Am.)
F ɱ Xsampa-F.png Kensonenn gweuz-dent dre fri mouezhiet Saozneg emphasis ["EFf@sIs] (pa gomzer buan)
G ɣ Xsampa-G2.png Kensonenn drekstaon dre daravat mouezhiet Gresianeg γωνία [Go"nia], Daneg vælge ["vElG@]
G\ ɢ Xsampa-Gslash.png Kensonenn huged dre serriñ mouezhiet Inuktitut nirivvik [niG\ivvik]
G\_< ʛ Xsampa-Gslash lessthan.png Kensonenn huged dre entarzhañ mouezhiet Mameg ʛa [G\_<a]
H ɥ Xsampa-H.png Kensonenn gweuz-staon dre dostaat Galleg huit [Hit]
H\ ʜ Xsampa-Hslash.png Kensonenn ankoue dre daravat divouezh  
I ɪ Xsampa-I2.png Vogalenn beuzserr tost a-raok plaen Saozneg kit [kIt]
I\ Ɨ Xsampa-Islash.png vogalenn greiz serr plaen laosk arouezenn ebet el LFE Poloneg ryba [rI\bA
J ɲ Xsampa-J.png Kensonenn staon dre fri mouezhiet Spagnoleg año ["aJo]
J\ ɟ Xsampa-Jslash.png Kensonenn staon dre serriñ mouezhiet Hungareg egy [EJ\]
J\_< ʄ Xsampa-Jslash lessthan.png Kensonenn staon dre entarzhañ mouezhiet Sindeg ʄaro [J\_<aro]
K ɬ Xsampa-K2.png Kensonenn kevig a-gostez dre daravat divouezh Kembraeg llaw [KaU]
K\ ɮ Xsampa-Kslash.png Kensonenn kevig a-gostez dre daravat mouezhiet Zouloueg dlala [ˈɮaːla] 'c'hoari'
L ʎ Xsampa-L2.png Kensonenn staon a-gostez dre dostaat Italianeg famiglia [fa"miLa], Spagnoleg Spagn (unvan) llamar [La"mar]
L\ ʟ Xsampa-Lslash.png Kensonenn huged a-gostez dre dostaat Melpaeg [paʟa] 'kael'
M ɯ Xsampa-M.png Vogalenn serr a-dreñv plaen Gouezeleg Skos caol [kɯːl] 'reut'
M\ ɰ Xsampa-Mslash.png Kensonenn drekstaon dre dostaat Spagnoleg fuego ["fweM\o]
N ŋ Xsampa-N2.png Kensonenn drekstaon dre fri mouezhiet Saozneg thing [TIN]
N\ ɴ Xsampa-Nslash.png Kensonenn huged dre fri mouezhiet Japaneg san [saN\]
O ɔ Xsampa-O2.png Vogalenn damzigor a-dreñv ront Galleg sort {{IPA|[sɔʀ] 'tonkadur'
O\ ʘ Xsampa-Oslash.png Klik diweuz ǂhõã
P (pe v\) ʋ Xsampa-Porvslash.png Kensonenn gweuz-dent dre dostaat Izelvroeg west [PEst]/[v\Est]
Q ɒ Xsampa-Q.png Vogalenn digor a-dreñv ront Hungareg magyar {{IPA|[mɒɟɒr] 'hungareg'
R ʁ Xsampa-R2.png Kensonenn huged dre daravat mouezhiet Alamaneg rein [RaIn]
R\ ʀ Xsampa-Rslash.png Kensonenn huged dre froumal Galleg roi [R\wa]
S ʃ Xsampa-S2.png Kensonenn drekkevig dre daravat divouezh Saozneg ship [SIp]
T θ Xsampa-T2.png Kensonenn dent dre daravat divouezh Saozneg thin [TIn]
U ʊ Xsampa-U2.png Vogalenn beuzserr tost a-dreñv Saozneg foot [fUt]
U\ ʊ̵ Xsampa-Uslash.png vogalenn greiz serr ront laosk, arouezenn ebet el LFE  
V ʌ Xsampa-V.png Vogalenn damzigor a-dreñv plaen RP Saozneg strut [str\Vt]
W ʍ Xsampa-X.png Kensonenn gweuz-drekstaon dre dostaat divouezh Saozneg Skos when [WEn]
X χ Xsampa-x2.png Kensonenn huged dre daravat divouezh Klallameg sχaʔqʷaʔ [sXa?q_wa?]
X\ ħ Xsampa-Xslash.png Kensonenn gourlañchenn dre daravat divouezh Arabeg <ح>ha’ [X\A:]
Y ʏ Xsampa-Y2.png Vogalenn beuzserr tost a-raok ront Alamaneg hübsch [hYpS]
Z ʒ Xsampa-Z2.png Kensonenn drekkevig dre daravat mouezhiet Saozneg vision ["vIZ@n]

Arouezennoù all[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

X-SAMPA LFE LFE (skeudenn) Deskrivadur Skouerioù
. . Xsampa-fullstop.png Troc'h silabennek  
" ˈ Xsampa-doublequotes.png Taol-mouezh pennañ  
% ˌ Xsampa-percentage.png Taol-mouezh a eil renk  
' (or _j) ʲ Xsampa-'or j.png Staonekadur  
: ː Xsampa-colon.png Hir  
:\ ˑ Xsampa-colonslash.png Damhir En estonieg e reer an diforc'h etre tri live hirder vogalennek
-     disrannour  
@ ə Xsampa-at.png schwa Saozneg arena [@"r\i:n@]
@\ ɘ Xsampa-atslash.png Vogalenn damserr greiz plaen Paicĩ kɘ̄ɾɘ [k@\_M4@\_M]
{ æ Xsampa-leftcurly.png Vogalenn beuzdigor a-raok plaen Saozneg trap [tr\{p]
} ʉ Xsampa-rightcurly.png Vogalenn serr greiz ront Svedeg sju [x\}:]; AuE/NZE boot [b}:t]
1 ɨ Xsampa-1.png Vogalenn serr greiz plaen Kembraeg tu [t1], American Saozneg rose's ["r\oUz1z]
2 ø Xsampa-2.png Vogalenn damserr a-raok ront Daneg købe ["k2:b@], Galleg deux [d2]
3 ɜ Xsampa-3.png Vogalenn damzigor greiz plaen Saozneg nurse [n3:s]
3\ ɞ Xsampa-3slash.png Vogalenn damzigor greiz ront Iwerzhoneg tomhail[t3\:l']
4 ɾ Xsampa-4.png Kensonenn kevig dre stlakat Spagnoleg pero ["pe4o]
5 ɫ Xsampa-l eor5.png Kensonenn kevig a-gostez dre dostaat drekstaonekaet; s.o. ivez _e Saozneg milk [mI5k]
6 ɐ Xsampa-6.png Vogalenn beuzdigor greiz plaen Alamaneg besser ["bEs6]
7 ɤ Xsampa-7.png Vogalenn damserr a-dreñv plaen Estonieg kõik [k7ik]
8 ɵ Xsampa-8.png Vogalenn damserr a-dreñv plaen Svedeg buss [b8s]
9 œ Xsampa-9.png Vogalenn damzigor a-raok ront Galleg neuf [n9f], Daneg drømme [dR9m@]
& ɶ Xsampa-amper.png Vogalenn digor a-raok ront Svedeg skörd [x\&d`]
? ʔ Xsampa-questionmark.png Kensonenn troc'h-avel dre serriñ Daneg stød [sd2?]
?\ ʕ Xsampa-qmarkslash.png Kensonenn gourlañchenn dre daravat mouezhiet Arabeg ع‎ (`ayn) [?\Ajn]
*     "kenstager" e SAMPA, arouezenn hep talvoudegezh resis ebet  
/     vogalennoù damsklaer e galleg  
<     merk penn-kentañ notadur nann-skizhadel  
<\ ʢ Xsampa-lessthanslash.png Kensonenn ankoue dre daravat mouezhiet  
>     merk fin notadur nann-skizhadel  
>\ ʡ Xsampa-greaterthanslash.png Kensonenn ankoue dre serriñ  
^ Xsampa-hat.png Pignenn  
! Xsampa-exclamation.png Diskennenn  
!\ ǃ Xsampa-exclamationslash.png Klik drekkevig  
|   Xsampa-bar.png Strollad toniadur a eil renk  
|\ ǀ Xsampa-barslash.png Klik dent  
||   Xsampa-doublebar.png Strollad toniadur pennañ  
|\|\ ǁ Xsampa-doublebarslash.png Klik kevig a-gostez  
=\ ǂ Xsampa-equalsslash.png Klik staon  
-\ ̮ Xsampa-dashslash.png Liamm  

Sinoù diakritek[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Setu roll an arouezennoù kevatal d'ar sinoù diakritek implijet gant al LFE

X-SAMPA LFE LFE (skeudenn) Deskrivadur Skouerioù
_"   ̈ Xsampa- doublequotes.png Kreizennadur vogalennek
_+   ̟ Xsampa- plus.png Araokadur vogalennek
_-   ̠ Xsampa- minus.png Adrekadur vogalenneg
_/ ˇ   Tonenn war gresk
_0   ̥ Xsampa- 0.png Divouezh
_<     Kensonenn dre entarzhañ (gant an LFE e vez implijet un arouezenn ispisial evit bep kensonenn dre entarzhañ)
= (or _=)   ̩ Xsampa-equalsor equals.png Elfenn silabennek
_> ʼ Xsampa- greaterthan.png Kensonenn dre strakal
_?\ ˤ Xsampa- questionslash.png Gourlañchennekadur
_\ ˆ   Tonenn war digresk
_^   ̯ Xsampa- hat.png Elfenn nann-silabennek
_}   ̚ Xsampa- rightcurly.png Kensonenn amdarzh
` ˞ Xsampa-'rhino.png Rotadur vogalennek ha/pe kensonennoù tro-gil
~ (or _~)   ̃ Xsampa-tildor tild.png Friadur
_A   ̘ Xsampa- A.png Araokadur gwrizienn an teod
_a   ̺ Xsampa- a2.png Kensonenn beg an teod
_B   ̏ Xsampa- B.png Tonenn izel-tre
_B_L   Xsampa- B L.png Tonenn izel war gresk
_c   ̜ Xsampa- c.png Nebeutoc'h ront
_d   ̪ Xsampa- d.png Kensonenn dent
_e   ̴ Xsampa- e.png Drekstaonekadur pe gourlañchennekadur; s.o. ivez 5
<F>   Xsampa-ltFgt.png Digresk hollek
_F   ̂ Xsampa- F.png Tonenn war digresk
_G ˠ Xsampa- G.png Drekstaonekadur
_H   ́ Xsampa- H.png Tonenn uhel
_H_T   Xsampa- H T.png Tonenn uhel war gresk
_h ʰ Xsampa- h.png C'hwezhadur
_j (or ') ʲ Xsampa-'or j.png Staonekadur
_k   ̰ Xsampa- k.png Mouezh wigourus
_L   ̀ Xsampa- L.png Tonenn izel
_l ˡ Xsampa- l.png Achuadur a-gostez
_M   ̄ Xsampa- M.png Tonenn greiz
_m   ̻ Xsampa- m.png Kensonenn lavnenn an teod
_N   ̼ Xsampa- N.png Kensonenn teod-gweuz
_n Xsampa- n2.png Achuadur dre fri
_O   ̹ Xsampa O.png Rontoc'h
_o   ̞ Xsampa- o.png Izeladur (digoradur) vogalennek
_q   ̙ Xsampa- q.png Adrekadur gwrizienn an teod
<R>   Xsampa-ltRgt.png Kresk hollek
_R   ̌ Xsampa- R.png Tonenn war gresk
_R_F   Xsampa- R F.png Tonenn kresk-digresk
_r   ̝ Xsampa- r.png Uheladur (serradur) vogalennek
_T   ̋ Xsampa- T.png Tonenn uhel-tre
_t   ̤ Xsampa- t.png Mouezh sourrus
_v   ̬ Xsampa- v.png Mouezhiet
_w ʷ Xsampa- w.png Gweuzadur
_X   ̆ Xsampa- X.png Berr-tre
_x   ̽ Xsampa- x.png Vogalenn kreizennet etre

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gwelit ivez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Portal.svg Porched ar yezhoù hag ar skriturioù
Adkavit pennadoù Wikipedia a denn d'ar yezhoù.