Kensonenn drekstaon dre serriñ divouezh

LFE – niverenn	109
LFE – unicode	k
LFE – skeudenn
X-SAMPA	k
Selaou

Unan eus ar c'hensonennoù e taolennoù ofisiel al lizherenneg fonetikel etrebroadel ganti un arouezenn ispisial eo ar gensonenn drekstaon dre serriñ divouezh treuzskrivet [k] hervez reolennoù al LFE, ganti an niverenn dave 109.

Kavet e vez stank-tre ar fonenn [k] e yezhoù ar bed ha gant an darn vrasañ anezhe e vez implijet un doare [t] d'an nebeutañ evel fonem ha lies gwezh e kaver yezhoù, da skouer an holl yezhoù indez-aryek komzet en India en o zouez an hindeg, ma vez implijet gante meur a doare [k] disheñvel enebiet an eil re ouzh ar re all war al live fonologel, da skouer un [k] plaen enebiet ouzh un [k] c'hwezhet.

E yezhadur ar brezhoneg emañ liammet ar fonem-mañ ouzh ar e fonem mouezhiet par [g] dre ar c'hemmadurioù dre vlotaat hag ouzh ar fonem ruz [χ/h] dre ar c'hemmadur dre c'hwezhañ (sellit ivez ouzh ar pennad: "Dereziadur kensonennel"):

[k] > [g]

"ki" > "da gi"

[k] > [χ]

"ki" > "ar c'hi"

Hervez reolennoù fonotaktikel ar brezhoneg e vez divouezhiet atav, evel an holl kensonennoù dres serriñ hag ivez ar c'hwibanennoù, e dibenn ur ger pe c'hoazh dirak ur gensonenn divouezh all (sellit ouzh ar pennad: "Liveadur").

Doareoù resis

LFE	Deskrivadur
k	plaen
kʰ	c'hwezhet
kʲ	staonkaet
kʷ	gweuzet
k˺	didarzh
kʼ	dre strakal

Skouerioù

• Brezhoneg ki [ki:]
• Abc'hazeg: ақалақь [ˈakalakʲ], "ar gêr"
• Ahtnaeg: gistaann [kɪstʰɐːn], "c'hwec'h"
• Arabeg: ﻛﺎﻥ [kæːnæ], "bezañ"
• Bulgareg: как [kak], "penaos"
• Tchekeg: kost [kost], "askorn"
• Gallegh: cabinet [kabinɛ], "burev"
• Finneg: kakku [kɑkːu], "gwastell"
• Jorjieg: ქვა [kʰva], "maen"
• Alamaneg: Käfig [ˈkʰɛːfɪç], "kaoued"
• Gresianeg: κακαβιά [ka.kaˈvʝa], "soubenn pesk"
• Hungareg: akkor [ɑkːor], "neuze"
• Italianeg: casa [ˈkaza], "ti"
• Japaneg: 鞄 (kaban) [kabaɴ], "sac'h-dorn"
• Pachtoueg: ﻛﺎﻝ [kɑl], "bloaz"
• Poloneg: kość [kɔɕʨ], "askorn"
• Portugaleg: corno [ˈkoɾnu], "korn"
• Ruseg: короткий [kʌˈrotkʲɪj], "berr"
• Spagnoleg: casa [ˈkasa], "ti"
• Svedeg: ko [ˈkʰuː], "buoc'h"
• Turkeg: kulak [kulɑ̟k], "skouarn"

Gwelit ivez:

• Kensonenn
• Kensonenn drekstaon
• Kensonenn dre serriñ
• Kensonenn divouezh

Kensonennoù	Gwelit ivez: Lizherenneg fonetik etrebroadel, Vogalenn
Skeventel Diweuz Gweuz-dent Dent Logigoù Drek-logigoù Kilbleg Rak-staon Staon Gouel Hugenn Gargadenn Ankoue Tarzh Nann-skeventel hag arouezennoù all Dre fri m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ Klikoù  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ Dre serriñ p b p̪ b̪ t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ Entarzh.  ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ Dre daravat  ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ Dre strakal  pʼ tʼ kʼ qʼ sʼ Dre dostaat  β̞ ʋ ð̞ ɹ ɻ j ɰ A-gostez all  ɺ ɫ Dre froumal ʙ r • ʀ • Kendistaget dre dostaat ʍ w ɥ Dre stlakat ⱱ̟ ⱱ ɾ ɽ • Kendistaget dre daravat ɧ A-gostez dre daravat ɬ ɮ • • • Dre fic'hal  ʦ ʣ ʧ ʤ A-gostez dre dostaat l ɭ ʎ ʟ Kendistaget dre serr.  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
An arouezennoù a-zehoù e pep par mar bez a ra dave d'ur gensonenn mouezhiet. E gris emañ ar sonioù ma kreder dibosubl o c'havout.