Juluan Maner

Juluan Maner, ganet d'ar 1añ a viz Here 1606 e Sant-Jord-Restembaod, er biz da eskopti Roazhon (en Il-ha-Gwilun a-vremañ), war harzoù Normandi, hag aet da Anaon d'an 28 a viz Genver 1683 e Plevin, e Kerne (hiziv en Aodoù-an-Arvor), a oa ur beleg ha geriadurour brezhoneg.

Mont a reas war e studi da skolaj an Tadoù Jezuisted, da Roazhon, adalek 1621. Alese ez eas da leandi Saint-Germain, e Pariz, ma reas e leoù kentañ e 1627. Kenderc'hel a reas e studioù e La Flèche ha goude-se e skolaj Kemper e 1630. Eno e stagas da zeskiñ brezhoneg, met kontañ a reer en dije desket ar yezh, dre vurzhud, en un nozvezh, e 1631, e chapel Ti Mamm Doue e Kerfeunteun, ur barrez sko ouzh Kemper.

D'ar mare-se ivez e tarempredas Mikael an Noblez a oa o chom e Douarnenez hag e reas e vennozh da vont da brezeg dre Vreizh.

Mont a reas an Tad Maner da Deurgn ha da v-Bourges da beurechuiñ e studioù. Beleget e voe e 1637 ha distreiñ a reas da Gemper e 1640. Neuze e krogas da visioniñ tro-dro da Gemper, o vont alies da eskoptioù all : Leon, Treger, Gwened, Sant-Brieg. Kregiñ a reas gant e vision kentañ e 1641, e Douarnenez. A-hed e vuhez, betek e varv e 1683, ez eas dre Vreizh a-bezh da brezeg an aviel. Heverk e oa misionoù an Tad Maner gant o zaolennoù, implijet ivez gant Mikael an Noblez evit displegañ ar Skritur sakr d'an dud gant skeudennoù eeun, gant o c'hantikoù, ha gant ur brosesion vras evit klozañ ar mision. Kantikoù e-leizh a savas an tad Maner, rak ar pep gwellañ e oa, hervezañ, evit kenteliañ an dud. Tremen 400 mision a zo lakaet war e anv. Pa 'z eas da brezegenni~~e kreiz Breizh e tiskoachas ma yae darn an dud da sabatoù el lanneier. Sevel a reas un hentenn atersiñ e-pad ar c'hofez evit stourm ouzh ar pezh en doe anvet Diroll ar Menez.

Sevel a reas a-du gant Charles d'Albert d'Ailly, (dug a Chaulnes), karget da lakaat an urzh da ren en-dro goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz, er bloaz 1675. Prezeg a rae ar sentidigezh hag ar sujidigezh d'an dud, koulz war ar maez hag e kêr.

Yezhoniour ar brezhoneg

An Tad Maner eo a grogas da skrivañ brezhoneg evel ma veze komzet hag e krogas da skrivañ ar c'hemmadurioù na vezent ket skrivet araozañ e krennvrezhoneg. Eñ an hini eo a ijinas al lizherenn c'h, a vo adkemeret e skritur ofisiel anvioù-lec'hioù (evel Kimerc'h) pe anvioù-tud (Falc'hun).

Embannadennoù

Levrioù

Canticou spirituel hac instrutionou profitabl evit disqui an hent da vont d'ar Barados, 1641
Ar Vuez Gristen
Buez Sant Caurintin escop kenta ha patron eus a escopti Querne
Vita Sancti Corentini, 1685
Cantiques bretons en l'honneur de saint Élouan
Quenteliou kristen. Catéchisme de la mission, 1658
Le Sacré-Collège de Jésus, 1659 (katekiz en brezhoneg, gant geriadur, yezhadur)
an Templ consacret dar passion Jesus-Christ batisset gant ar Speret glan er galon ar Christen devot, 1671
Melezour ar galounou. Instruction meurbet util dar Confessoret da interrogi a re à Cofez outo... 1675
Chemin assuré de la pénitence, 1685
An Abrege eus an Doctrin christen..., dastumad pedennoù
Abrégé de la science du salut (dalif marteze)
Les Dictionnaires Français-Breton et Breton-Français Du R - P - Julien Maunoir, 1659 ; Sant-Brieg, embannadurioù Skol, 1996 [1]

Dornskridoù

Deizlevrioù latin e visionoù : Missions en Bretagne (1631-1650)^[1]
- Julien Maunoir, Journal latin des missions. 1631-1650, divyezhek latin-gallek, troet diwar al latin ha kentskrivet gant Fañch Morvannou, Kemper, Société archéologique du Finistère, 2020. (ISBN 978-2-906790-22-3)
La Vie de M. Le Nobletz, prêtre missionnaire (dalif)
- La vie du Vénérable Dom Michel Le Nobletz par le Vénérable Père Maunoir de la Compagnie de Jésus, embannet gant an Ao. Henri Pérennès, Saint-Brieuc, impr. A. Prud’homme, 1934.
La Vie du Père Pierre Bernard, de la Compagnie de Jésus (dornskrid kollet)
La Vie de Marie Amice Picard,
- Abrégé de la vie de Marie-Amice Picart, par le P. de la Marche, revu, corrigé et augmenté par M. l’abbé [Paul] Peyron, chanoine de Quimper. Morlaix, imprimerie de P. Lanoé, 1892.
La Vie de Catherine Danielou
- Catherine Daniélou, une voyante à Quimper au XVIIe siècle, un diverra eus al levr orin, embannet gant an Ao. Paul Peyron, Kemper, A. de Kerangal, 1911.
Chef d’œuvre de la grâce de Jésus-Christ crucifié dans la vocation, conversion et fidélité jusqu'à la mort de Monsieur de Trémaria, prêtre séculier et missionnaire, 1674.

Kantikoù

E 1641 ec'h embannas ul levr kantikoù.
E 1686 e teuas an embannadur diwezhañ a-zindan ar wask : Canticou spirituel hac instrutionou profitabl evit disqui an hent da vont d'ar Barados. Composet gant an Tat Julian Maner Religius eus ar Compagnunez Iesus. Corriget, hag augmentet gant à nevez en Edition diveza-man. Ur skouerenn, 192 bajenn ennañ, zo e Levraoueg Vroadel Bro-C'hall (BnF) e Pariz^[2].

Gwerzhet e veze al levrioù gant Guillaume Yvonnic, a veze gantañ pa brezege^[3].

Goude e varv

Lakaet e oa bet da wenvidig gant ar Pab Pi XII, d'an 20 a viz Mae 1951.

Levrlennadur

Antoine Boschet, Le parfait missionnaire ou Vie du R.P. Julien Maunoir de la Compagnie de Jésus, missionnaire en Bretagne, Paris, Jean Anisson, 1697. Lyon, Périsse, 1834.
Xavier-Auguste Séjourné, Histoire du vénérable serviteur de Dieu, Julien Maunoir (1606-1683), S. J., Oudin, 1895.
Méen Questel, Vie du vénérable père Julien Maunoir de la Compagnie de Jésus, 1606-1683, Paris, Société La Bretagne, 1921, 126 p.
René Marie de La Chevasnerie, Le « Tad Mad » vie du Bienheureux Julien Maunoir S.J., Dinard, A. Liorit, 1951, 223 p.
Marie-Thérèse Le Moign-Klieffer, Le Bienheureux Maunoir. Apôtre des Bretons, Paris, Apostolat des Editions, 1963, 206 p.
(en) Martin P. Harney, Good father in Brittany : the life of blessed Julien Maunoir, Boston, Mass., Saint-Paul Editions, 1964, 322 p.
Gwenc'hlan Le Scouëzec, la tradition des druides, Brasparzh, Beltan, 2002, p. 79-84. (ISBN 2-9516454-3-0)
Fañch Morvannou, Le bienheureux Julien Maunoir, missionnaire en Bretagne (1606-1648), levrenn 1añ, Brest, 2010. (ISBN 978-2-9529759-3-3)
Fañch Morvannou, Le bienheureux Julien Maunoir, missionnaire en Bretagne (1649-1683), eil levrenn, Brest, 2012. (ISBN 978-2-9528835-1-1)

Liammoù diavaez

Sellet er Wikimammenn : Juluan Maner.

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Juluan Maner

a vo kavet e Wikimedia Commons.

(fr) Juluan Maner
(fr) P. d'Hérouville, "Julien Maunoir, écrivain, gramairien et poète". Annales de Bretagne Vol.40 1932

Notennoù

↑ Missiones V. P. Juliani Maunoir quas ipse superiorum jussu descripsit, cf. BnF, Levraoueg Vroadel Bro-C'hall.
↑ BnF Gallica. Kavet : 03 Here 2022.
↑ Gwennole ar Menn, "Le père Julien Maunoir (1606-1683) et la langue bretonne", Bulletin de la Société archéologique du Finistère, tome CXIII, 1984, p. 271-297.

[1] Missiones V. P. Juliani Maunoir quas ipse superiorum jussu descripsit, cf. BnF, Levraoueg Vroadel Bro-C'hall.

[2] BnF Gallica. Kavet : 03 Here 2022.

[3] Gwennole ar Menn, "Le père Julien Maunoir (1606-1683) et la langue bretonne", Bulletin de la Société archéologique du Finistère, tome CXIII, 1984, p. 271-297.

[1]

[2]

[3]