Sandro Botticelli

Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi, anavezet evel Sandro Botticelli (abalamour ma tenne e gorf d'ur varrikenn), a oa ul livour italian eus ar XVvet ha XVIvet kantved, eus Firenze, ganet d'ar 1añ a viz Meurzh 1445, ha marvet d'ar 17 a viz Mae 1510. Unan eus arzourien brudetañ an Azginivelezh italian eo, eus ar c'h-Quattrocento peurgetket.
Diskleriet eo bet ar marevezh-se gant Giorgio Vasari evel un "oadvezh aour", evel ma lavar e penn-kentañ e levrd diwar-benn buhez Botticelli.
Oberennoù an arzour, evel Ganedigezh Gwener ha Nevezamzer, a zo brudet dre ar bed a-bezh, ha skouerioù eus arz Firenze.
Buhez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ganet e oa e Firenze, ha deskiñ a reas ar vicher a orfebour. Goude e labouras gant Filippo Lippi a oa gant ur murlivadur en ur gouent. Bras e voe levezon Lippi war Botticelli.

A-benn 1470 e oa digoret gant Botticelli e stal-labour dezhañ e-unan.
Levezonet e voe ivez gant ar vreudeur Pollaiuolo, a oa o livañ ar Vertuzioù en ul lez-varn, ha Botticelli a reas unan anezho. Deskiñ a reas ivez gant Andrea del Verrocchio, ha labourat a reas ur pennadig gant Leonardo da Vinci.
Lorenzo de' Medici a gavas implij d'e zonezonoù. Evitañ e livas Ganedigezh Gwener a oa e kenkiz ar priñs. War vihanaat ez eas e vrud goude e varv, met dizoloet e voe e oberenn en-dro e dibenn an XIXvet kantved. Abaoe e vez gwelet evel ur skouer eus kened linennoù liverezh an Azginivelezh kentañ. Hiziv n'eus ket taolennoù brudetoc'h eget e livadurioù Ganedigezh Gwener ha La primavera e-touez pennoberennoù Firenze.
E vuhez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Yaouankiz[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ganet e oa e Firenze, en un tiegezh tud izel, e fabourzh Ognissanti (an Hollsent), hag eñ pevarvet ha diwezhañ bugel Mariano di Vanni di Amedeo Filipepi, hag e wreg Smeralda. Er barrez-se ivez an tiegezh Vespucci, tud nes d'an tiegezh Medici, galloudusañ tiegezh Firenze.
25 bloaz e oa Giovanni, ar breur henañ, pa voe ganet Sandro, ha krediñ a reer ec'h advabas e vreur bihan hag en desavas. Giovanni a oa lesanvet Botticello ("tonellig"), met n'ouzer ket ha dleet e oa da stumm e gof pe d'e zoug d'ar gwin.
N'eas ket da zarbarer a-raok e bevarzek vloaz, moarvat abalamour ma voe roet dezhañ un deskadurezh hag a oa brasoc'h evit hini arzourien all ar Renacimiento. Hervez Vasari, e voe kentañ darbarer orfebour gant e vreur Antonio (en 1458). War e c'houlenn e voe laosket gant e dad da vont da labourat gant Fra Filippo Lippi en Prato (adalek 1464 betek 1467). Levezon hennezh eo a voe ar brasañ war Botticelli:
Oberennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Etre 150 ha 180 taolenn zo bet graet gant Botticelli[1]. Livet en deus kalz taolennoù relijiel kenkoulz ha re awenet gant mojennoù an Henamzer. Hag ivez un toullad poltredoù eus e harperion, disheñvel-mat diouzh kened, kevrin, sklerijenn ha spered e oberennoù all.
Ar mirdi zo ennañ ar muiañ eus e daolennoù eo hini an Uffizi e Firenze (Italia), ma kaver an oberennoù brudetañ er salioù 10-14[2]. Estreget eno e kaver oberennoù a zindan e zorn avat.
- Madonna con Bambino e un angelo, 1465-1467, tempera war goad, 87 x 90 cm, Firenze, Galleria dello Spedale degli Innocenti.
- Madonna col Bambino e angelo, 1465-1467, tempera war goad, 110 x 70 cm, Ajaccio, Mirdi Fesch.
- Adorazione dei Magi, 1465-1470, tempera war goad, 50 x 136 cm, Londrez, National Gallery.
- Madonna col Bambino, due angeli e Giovanni Battista, 1465-1470, tempera war goad, 85 x 62 cm, Firenze, Galleria dell'Accademia.
- Madonna con Bambino, war-dro 1467, tempera war goad, 71 x 51 cm, Avignon, Musée du Petit Palais.
- Madonna con Bambino (Madonna della loggia), war-dro 1467, tempera war goad, 72 x 50 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Madonna col Bambino e un angelo adorante, war-dro 1468, tempera war goad, 88 x 68 cm, Pasadena, Norton Simon Museum.
- Ritratto di giovane, war-dro 1469, tempera war goad, 51 x 33,7 cm, Firenze, Palazzo Pitti, Galleria Palatina.
- Madonna con Bambino e Serafini, 1469-1470, tempera war goad, 120 x 65 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Madonna con Bambino (Madonna del roseto), 1469-1470, tempera war goad, 124 x 65 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Madonna con il Bambino e due angeli, war-dro 1470, tempera war goad, 100 x 71 cm, Napoli, Mirdi Capodimonte.
- La Fortezza, war-dro 1470, tempera war goad, 167 x 87 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Madonna col Bambino e sei santi (Pala di Sant'Ambrogio), war-dro 1470, tempera war goad, 170 x 194 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Madonna con il Bambino e un angelo (Madonna dell'Eucarestia), war-dro 1470, tempera war goad, 84 x 65 cm, Boston, Mirdi Isabella Stewart Gardner.
- Ritratto di Esmeralda Brandini, 1470-1475, tempera war goad, 65,7 x 41 cm, Londrez, Victoria and Albert Museum.
- Adorazione dei Magi, 1470-1475, tempera war goad, tondo, diam. 131,5 cm, Londrez, National Gallery.
- Storie di Giuditta - Il ritorno di Giuditta a Betulia, war-dro 1472, eoullivadur war goad, 31 x 24 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Storie di Giuditta - La scoperta del cadavere di Oloferne, war-dro 1472, tempera war goad, 31 x 25 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- San Sebastiano, war-dro 1474, tempera war goad, 195 x 75 cm, Berlin, Staatliche Museen.
- Ritratto d'uomo con medaglia di Cosimo il Vecchio, 1474 ca, tempera war goad, 57,5 x 44 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Ritratto di giovane donna, war-dro 1475, tempera war goad, 61 x 40 cm, Firenze, Palazzo Pitti, Galleria Palatina.
- Ritratto di Giuliano de' Medici, war-dro 1475, tempera war goad, 54 x 36 cm, Bergamo, Accademia Carrara.
- Adorazione dei Magi, 1475 ca, tempera war goad, 111 x 134 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Ritratto di Giuliano de' Medici, 1476-1477, tempera war goad, 75,6 x 52,6 cm, Washington, National Gallery of Art.
- Natività con san Giovannino, 1476-1477, affresco, 200 x 300 cm, Firenze, Iliz Santa Maria Novella.
- Madonna del Mare, war-dro 1477, tempera war goad, 40 x 28 cm, Firenze, Galleria dell'Accademia.
- Giuliano de' Medici, 1478, tempera war goad, 53 x 36 cm, Berlin, Staatliche Museen.
- Madonna col Bambino e otto angeli, war-dro 1478, tempera war goad, Berlin, Staatliche Museen.
- Sant'Agostino nello studio,1480, murlivadur, 152 x 112 cm, Firenze, Iliz Ognissanti.
- Cristo benedicente, 1480 ca, tempera war goad, 45 x 29 cm, Detroit, Institute of Arts.
- Ritratto di giovane donna, 1480 ca, eoullivadur war goad, 47,5 x 35 cm, Berlin, Staatliche Museen.
- Madonna con il Bambino e cinque angeli (Madonna del Magnificat), 1480-1481, tempera war goad, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Ritratto di dama, 1480-1485, tempera war goad, 82 x 54 cm, Frankfurt, Städelsches Kunstinstitut.
- Annunciazione di San Martino alla Scala, 1481, murlivadur, 243 x 550 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Ritratti di papi, 1481 ca, murlivadurioù Keoded ar Vatikan, Palazzi Vaticani, Chapel Sistina.
- Prove di Mosè, 1481-1482, murlivadur 348,5 x 558 cm, Keoded ar Vatikan, Palazzi Vaticani, Chapel Sistina.
- Punizione dei ribelli, 1481-1482, murlivadur 348,5 x 570 cm, Keoded ar Vatikan, Palazzi Vaticani, Chapel Sistina.
- Prove di Cristo, 1481-1482, murlivadur 345 x 555 cm, Keoded ar Vatikan, Palazzi Vaticani, Cappella Sistina.
- Adorazione dei Magi, 1481-1482, tempera war goad, 70 x 103 cm, Washington, National Gallery of Art.
- La primavera, war-dro 1482, tempera war goad, 203 x 314 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Pallade che doma il centauro, war-dro 1482, tempera war lien, 205 x 147,5 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Ritratto di giovane uomo, 1482-1483, tempera war goad, 41 x 31 cm, Washington, National Gallery of Art.
- Venere e Marte, war-dro 1483, tempera war goad, 69 x 173,5 cm, Londrez, National Gallery.
- Nastagio degli Onesti, primo episodio, war-dro 1483, tempera war goad, 83 x 138 cm, Madrid, Museo del Prado.
- Nastagio degli Onesti, secondo episodio, 1483 ca, tempera war goad, 82 x 138 cm, Madrid, Museo del Prado.
- Nastagio degli Onesti, terzo episodio, 1483 ca, tempera war goad, 83 x 142 cm, Madrid, Museo del Prado.
- Nastagio degli Onesti, quarto episodio, 1483 ca, tempera war goad, 83 x 142 cm, dastumad prevez.
- Ritratto di giovane, 1483 ca, tempera war goad, 37,5 x 28,2 cm, Londrez, National Gallery.
- Madonna col Bambino (Madonna del libro), 1483 ca, tempera war goad, 58 x 39,5 cm, Milano, Museo Poldi Pezzoli.
- Madonna col Bambino e i santi Giovanni Evangelista e Battista, 1484, tempera war goad, 185 x 180 cm, Berlin, Staatliche Museen.
- Ciclo di villa Lemmi: Venere offre doni a una giovane, 1484 ca, murlivadur lakaet war lien, 211 x 284 cm, Pariz, Mirdi al Louvre.
- Ciclo di villa Lemmi: Un giovane uomo introdotto fra le Arti Liberali, 1484 ca, murlivadur lakaet war lien, 238 x 284 cm, Pariz, Mirdi al Louvre.
- Ganedigezh Gwener, war-dro 1485, tempera war lien, 172,5 x 278,5 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Annunciazione, 1485 ca, tempera hag aour war goad, 19,1 x 31,4 cm, New York, Metropolitan Museum.
- Madonna della melagrana, 1487 ca, tempera war goad, 5 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Pala di San Barnaba, 1488 ca, tempera war goad, 268 x 280 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Visione di sant'Agostino, 1488 ca, tempera war goad, 20 x 38 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Cristo nel sepolcro, 1488 ca, tempera war goad, 21 x 41 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Salomè con la testa di Giovanni Battista, 1488 ca, tempera war goad, 21 x 40,5 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Estrazione del cuore di sant'Ignazio, 1488 ca, tempera war goad, 21 x 40,5 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Madonna con Bambino, san Giovannino e angeli, 1488-1490, tempera war goad, Roma, Galleria Borghese.
- Annunciazione di Cestello, 1489-1490, tempera war goad, 150 x 156 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Vergine adorante il Bambino, 1490 ca, tempera war goad, Washington, National Gallery of Art.
- Vergine che adora il Bambino dormiente, 1490 ca, tempera war lien, 122 x 80 cm, Dinedin, National Gallery of Scotland.
- Compianto su Cristo morto, con san Gerolamo, san Paolo e san Pietro, 1490 ca, tempera war goad, 140 x 207 cm, München, Alte Pinakothek.
- Pala di San Marco, 1490-1492, tempera war goad, 378 x 258 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Incoronazione della Vergine e santi, 1490-1492, tempera war goad, 378 x 258 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- San Giovanni Evangelista a Patmos, 1490-1492, tempera war goad, 21 x 269 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Sant'Agostino nella cella, 1490-1492, tempera war goad, 21 x 269 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Annunciazione, 1490-1492, tempera war goad, 21 x 269 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- San Gerolamo penitente, 1490-1492, tempera war goad, 21 x 269 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Miracolo di sant'Eligio, 1490-1492, tempera war goad, 21 x 269 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Sant'Agostino nello studio, 1490-1494, tempera war goad, 41 x 27 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Ritratto d'uomo, 1490-1495 ca, tempera war lien, lakaet diwar goad, 49 x 35 cm, Barcelona, Colleció Cambó.
- Madonna col Bambino e san Giovannino, 1490-1495, tempera war lien, 134 x 92 cm, Firenze, Palazzo Pitti, Galleria Palatina.
- Ritratto di Ser Piero Lorenzi, 1490-1495, tempera war goad, 50 x 36,5 cm, Filadelfia, Philadelphia Museum of Art.
- Trinità con Maria Maddalena e Giovanni Battista (Pala delle Convertite), 1491-1493, tempera war goad, 215 x 192 cm, Londrez, Courtauld Institute Galleries.
- Madonna con il Bambino e tre angeli (Madonna del padiglione), 1493 ca, tempera war goad, Milano, Pinacoteca Ambrosiana.
- La Calunnia, 1494-1495, tempera war goad, 62 x 91 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Ritratto di Dante, 1495 ca, tempera war lien, 54,7 x 47,5 cm, Geneva, dastumad prevez.
- Compianto sul Cristo morto, 1495 ca, tempera war goad, 107 x 71 cm, Milano, Museo Poldi Pezzoli.
- Ultima comunione di san Gerolamo, 1495 ca, tempera war goad, 34,5 x 25,4 cm, New York, Metropolitan Museum.
- Giuditta con la testa di Oloferne, 1495-1500, tempera war goad, 36,5 x 20 cm, Amsterdam, Rijksmuseum.
- Discesa dello Spirito Santo, 1495-1505, eoullivadur war goad, 207 x 229 cm, Birmingham, Art Gallery.
- Storie di Virginia, 1496-1504, tempera war goad, 85 x 165 cm, Bergamo, Accademia Carrara.
- Storie di Lucrezia (Istorioù Lucretia), 1496-1504, tempera war goad, 83,5 x 180 cm, Isabella Stewart Gardner Museum, Boston, SUA.
- Crocifissione mistica, 1497 ca, tempera war lien, 73,5 x 50,8 cm, Cambridge, University of Harvard, Fogg Art Museum.
- San Gerolamo, 1498-1505, tempera war lien, 44,5 x 26 cm, San Pietroburgo, Ermitage.
- San Domenico, 1498-1505, tempera war lien, 44,5 x 26 cm, San Pietroburgo, Ermitage.
- Cristo coronato di spine, 1500 ca, tempera war goad, 47,6 x 32,3 cm, Bergamo, Accademia Carrara.
- Madonna con Bambino e san Giovanni Battista, 1500 ca, tempera war goad, 123,8 x 84,4 cm, Boston, Museum of Fine Arts.
- Trasfigurazione con i santi Gerolamo e Agostino, 1500 ca, tempera war goad, 27,5 x 35,5 cm, Roma, Galleria Pallavicini.
- Orazione nell'orto, 1500 ca, tempera war goad, 53 x 35 cm, Granada, Museo de la Capilla Real.
- Adorazione del Bambino, 1500 ca, tempera war goad, Raleigh, North Carolina Museum of Art.
- Adorazione del Bambino, 1500 ca, olio war goad, Houston, Museum of Fine Arts.
- Adorazione dei Magi, 1500 ca, tempera war goad, 108 x 173 cm, Firenze, Galleria degli Uffizi.
- Natività mistica, 1501, tempera war lien, 108,5 x 75 cm, Londrez, National Gallery.
- Peder zaolenn diwar-benn Buhez sant Cenobio (1500-1505):
- Battesimo ed elezione a vescovo di san Zanobi(Badeziant sant Cenobio hag e eskobiñ), 1500-1505. -Tempera war goad, 66,5 x 149,5 cm, National Gallery, Londrez.
- Tre miracoli di San Zanobi ( Tri burzhud sant Cenobio), 1500-1505, tempera war goad, 65 x 139,5 cm, National Gallery, Londrez.
- Tre miracoli di San Zanobi ( Tri burzhud san Cenobio ) 1500-1505, tempera war goad, 67,3 x 150,5 cm, Metropolitan Museum, Evrog Nevez .
- Ultimo miracolo e morte di san Zanobi ( Burzhud diwezhañ ha marv sant Zenobio ), 1500-1505, tempera war goad, 66 x 182 cm, Gemäldegalerie, Dresden.
- Storie della Maddalena - Comunione ed Assunzione (1470)
- Santa Caterina di Alessandria - ritratto di Caterina Sforza (war-dro 1475)
- Annunciazione (war-dro 1490)
- Venere, 1482 circa Galleria Sabauda
Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ Carrassat, p. 41
- ↑ Guía visual de Italia, Aguilar, 1997. ISBN 84-03-59439-9
Liammoù diabarzh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- "Botticelli", Los grandes genios del arte, n.º 29, Eileen Romano (dir.), Unidad Editorial, S.A., 2005, ISBN 84-89780-97-8
- Bacci, M., "Boticelli", en el Diccionario Larousse de la pintura, tomo I, Editorial Planeta-De Agostini, S.A., 1987. ISBN 84-395-0649-X.
- Carrassat, P.F.R., Maestros de la pintura, Spes Editorial, S.L., 2005. ISBN 84-8332-597-7
- Pijoán, J., "Botticelli" (1950), Summa Artis, Antología, vol. V: La época del Renacimiento en Europa, Espasa, 2004. ISBN (obra completa) 84-670-1351-6.
- Knackfuss H., Monographs On Artists, VI. Botticelli por Ernst Steinman, trad. al inglés por Campbell Dodgson, Nueva York, Lemcke & Huachner, 1901, Pg. 112.
- Lightbown, R., Sandro Botticelli: Life and Work, 1989
- Ullman, H., Sandro Botticelli, 1893
- Yashiro, Y., Sandro Botticelli and the Florentine Renaissance, 1929
- The New Encyclopaedia Britannica, Macropaedia, Vol. 2, 1991, Pág. 413-14.
- New York Times, Life of Botticelli, 19 de noviembre de 1904, pág. BR783.
- Da Vinci Declassified, documental de The Learning Channel, 2006
- Giorgio Vasari. Vite de' più eccellenti architetti, pittori, et scultori italiani, da Cimabue insino a' tempi nostri. 1568
Liamm diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- (it) Sandro Botticelli e Rai International.
- (en) Sandro Botticelli en "A World History of Art"