Seaborgiom

Seaborgiom
Dubniom – Seaborgiom – Bohriom
W Sg Taolenn beriodek
Perzhioù hollek
Niver atomek	106
Rummad kimiek	Metaloù ardreuzat
Strollad	6
Trovezh	7
Bloc'h	d
Tolz atomek	[269]
Aozadur elektronek
Aozadur elektronek an atomoù [Rn] 5f14 6d4 7s2
Dasparzh an elektronoù : 2, 8, 18, 32, 32, 12, 2
Perzhioù atomek
Niver oksidadur	+6 Oksidenn drenkek skañv
Tredanleiegezh	(stlenn ebet) (Skeul Linus Pauling)
Gremmoù ionadur	1 : 753 kJ/mol 2 : 1 650 kJ/mol 3 : 2 490 kJ/mol
Skin atomek	132 pm (brasjedet)
Skin kenamsav	143 pm
Skin Van der Vaals	(stlenn ebet)
Perzhioù fizikel
Arvez	Kaled (diouganet)
Douester (≈20 °C)	23,2 g/cm3 (brasjedet)
Teuzverk	(stlenn ebet)
Bervverk	(stlenn ebet)
Tredanharzusted	(stlenn ebet) nΩ•m (e 20 °C)

Un elfenn gimiek eo ar seaborgiom ; Sg eo e arouez kimiek, 106 e niver atomek ha 263,118 e dolz atomek. Ur metal ardreuzat eo. Skinoberiek eo ar seaborgiom.

Un elfenn kevanaozet gant mab-den eo ar seaborgiom, n'eus ket anezhañ en natur.

Istor

E miz Gwengolo 1974, e Lawrence Berkeley National Laboratory (LBNL) e Kalifornia, ur skipailh kaset gant Albert Ghiorso a zeuas a-benn da genderc'hañ un atom eus izotop 263 an elfenn 106 (²⁶³106) dre vombezenniñ ²⁴⁹Cf gant derc'hanoù ¹⁸O.
E 1985, en Ensavadur Unvanet an Enklaskoù Nukleel (ruseg : Объединённый институт ядерных исследований, ОИЯИ) e Dubna e teuas Georgiy Flerov, Youri Oganesian hag o skipailh da genaozañ an izotopoù ²⁵⁹106 ha ²⁶⁰106 dre vombezenniñ plom gant krom.

Tabut a voe pa ginnigas LBNL envel an elfenn nevez en enor da unan eus izili ar skipailh, Glenn T. Seaborg (1912-1999), en devoa kemeret perzh e dizoloadur meur ag aktinid. Unnilhexium e voe an anv kinniget gant an International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) da c'hortoz gwell. E 1994 e kinnigas an IUPAC an anv rutherfordium, ha divizout a reas ne vije elfenn ebet a gement a vije anvet en enor d'un den bev. Enep an diviz-se e savas an American Chemical Society (ACS), pa oa bet anvet an einsteiniom e-kerzh buhez Albert Einstein. E 1998, pa voe tabut adarre a-zivout an elfennoù ₁₀₄Rf betek ₁₀₈Hs, ez asantas an IUPAC e vije seaborgium anv etrebroadel an elfenn 106.

Perzhioù

Dre arselliñ an izotop stabilañ ²⁷¹Sg, eo 2,4 munutenn e hanter-vuhez, e ouzer ez eo perzhioù ₁₀₆Sg par da re e amezeg er strollad 6, ar wolfram ₇₄W.
Diouganet eo e vije Sg an elfenn bounnerañ e strollad 6 an daolenn, dindan ₂₄Cr, ₄₂Mo ha ₇₄W. Dre m'eo +6 niver oksidadur an teir elfenn-se ha dre ma teu stabiloc'h-stabilañ a-feur ma tiskenner er strollad e c'haller lavaret ez eo +6 (stabil) niver oksidadur ar seaborgiom.

Kimiek

Diwar re ₄₂Mo ha ₇₄W e c'haller diouganañ e vo perzhioù kimiek ar seaborgiom par da re e amezeien.

Izotopoù

Meur ag izotop da Sg zo bet kevanaozet a-c'houde 1974, dre zagweredoù disheñvel, a gavor en daolenn amañ a-is.

Izotop Kavet e Dazgwered 258Sg 1994 209Bi(51V,2n) 259Sg 1985 207Pb(54Cr,2n) 260Sg 1985 208Pb(54Cr,2n) 261gSg 1985 208Pb(54Cr,n) 261mSg 2009 208Pb(54Cr,n) 262Sg 2001 207Pb(64Ni,n) 263mSg 1974 249Cf(18O,4n) 263gSg 1994 208Pb(64Ni,n)

Izotop Kavet e Dazgwered 264Sg 2006 238U(30Si,4n) 265Sg 1993 248Cm(22Ne,5n) 266Sg 2004 248Cm(26Mg,4n) 267Sg 2004 248Cm(26Mg,3n) 268Sg (dianav) 269Sg 2010 242Pu(48Ca,5n) 270Sg (dianav) 271Sg 2003 242Pu(48Ca,3n)

Arver

Hini ebet, war-bouez an enklaskoù.

Notennoù

Daveennoù

• American Chemical Society (en) Liamm oberiant 25 DU 12
• AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Gimiezh, Preder, Plomelin, 2008 ISBN 978-2-901383-69-7 Preder
• AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Fizik, Preder, Plomelin, 2006 ISBN 978-2-901383-64-2
• Annales de chimie et de physique, Gallica / Bibliothèque nationale de France (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
• Atomic weights of the elements 2007 (IUPAC Technical Report) Pure an Applied Chemistry (en) Liamm oberiant 26 HER 12
• Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements National Institute of Standards and Technology (en) Liamm oberiant 18 HER 12
• Bureau de Recherche Géologique et Minière (BRGM) (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
• CONSIDINE Glenn D., Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry, Wiley-Interscience, 2005 ISBN 978-0-471-61525-5 (en)
• DEPOVERE Paul, La classification périodique des éléments — La merveille fondamentale de l'Univers, De Boeck, Brussels, Belgia, 2002 ISBN 978-2-8041-4107-3 (fr)
• EMSLEY John, Nature's Building Blocks — An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, 2001 ISBN 978-0-19-850341-5 (en)
• Geriadur brezhoneg An Here, Plougastell-Daoulaz, 2001 ISBN 978-2-86843-236-0
• ÉTIENNE Guy, Geriadur ar Stlenneg, Preder, 1996 ISBN 978-2-901383-14-7
• HOLDEN Norman, History of the Origin of the Chemical elements and Their Discoverers, New York, 2001 Brookhaven National Laboratory (en) Liamm oberiant 26 HER 12
• International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) (en) Liamm oberiant 26 HER 12
• Joint Institute for Nuclear Research (ОИЯИ e Dubna) (en) Liamm oberiant 25 DU 2012
• LIDE David R., CRC Handbook of Chemistry and Physics - 88th Edition, CRC Press,2007 ISBN 978-0-8493-0488-0 (en)
• National Nuclear Data Center (en) Liamm oberiant 09 KZU 12
• Royal Society of Chemistry (en) Liamm oberiant 03 KZU 2012
• STWERTKA Albert, A Guide to the Elements, Oxford University Press, 1996 ISBN 978-0-19-508083-4 (en)
• Webelements (en) Liamm oberiant 26 HER 2012

Kimiezh | Elfennoù kimiek
Rolloù hervez an arouez ~ hervez an anv • Taolenn beriodek Taolennoù an izotopoù rannet ~ klok
Dmitriy Mendeleyev • Ernest Rutherford