An inizi el lennegezh vrezhonek

Gwellaat ar pennad-mañ a vo ret a-raok ma vo gallet lavarout ez eo ur pennad a live holloueziadurel, ken e-keñver danvez, ken e-keñver brezhoneg. Ma fell deoc'h reiñ hoc'h ali, resisaat petra zo da wellaat, grit e pajenn ar gaozeadenn. Pa vo bet graet ar gwellaennoù e vo ret dilemel ar patrom-mañ.

Kavout a reer meur a oberenn vrezhonek o tennañ d’ar mor ha reoù all zo kreizennet war un enezenn pe un nebeud enezeier, hep na vefe ar mor e-maez ar jeu peurvuiañ. Aparchant eo al lennegezh vrezhonek o tennañ d’an inizi d’al lennegezh vor vrezhonek ivezh.

E 1530 e kaver anv eus ar ger inizi (liester ar ger enez) en ur varzhoneg e krennvrezhoneg

Oberennoù savet e brezhoneg war-eeun

XXvet kantved

1929

• Ronan Kermene, Danevell varzus Sant Brendan, troet e brezhoneg gant Yann-Vari Gwilhoù (Ar Mignon). E-barzh Gwalarn, niv. 18-22, 1929-1930. Merdeadurezh vojennel.

1932

• Youenn Drezen, An dour en-dro d'an inizi, Gwalarn niv. 42, p. p. 5–45. Romant berr e Mor Bihan Gwened.

1949

• Zavier Langleiz, Enez ar Rod, Roazhon, BALB, 310 p. Romant skiant-faltazi.

1970

• Youenn Drezen, An dour en dro d'an inizi’’, Brest, Embannadurioù Al Liamm. Eil embannadur goude hini Gwalarn. Romant berr e Mor Bihan Gwened.

1984

Patrig Gouedig, Enez-Eusa : eñvoriou tud Eusa’’, Brest, Emgleo Breiz-Brud nevez , 1984, 284 p. (ISBN 2867750237). Treuzskrivadur enrolladurioù en Eusa.

1990

• Mikael Madeg, Gweltaz an Inizi, Brest, Emgleo Breiz-Brud Nevez. (ISBN 2867750792). Romant.

1994

• Mich Beyer, Ar Pennoù Koltar war an enez, skeudennou gant Alan Dipode, Ar Releg-Kerhuon, An Here (Levrioù Skol al louarn). Levr yaouankiz.
• Mikael Madeg, Renabl anoiou lehiou inizi kornog Goueled Leon’'. (ISBN 2906373079)
• 1997
• Per Pondaven & Mikael Madeg, Renabl anoiou lehiou Goueled Leon hag o distagadur etre enez Trevoc'h hag an Aber Ac'h : Sant Pabu, Ster Sant Pabu (Treglonou, Plougin, Lanniliz, Landeda, (Renabl anoiou lehiou arvor Goueled Leon. 3), 260 p. (ISBN 2906373613). Lec’hanvadurezh.

2000

• Zavier Langleiz, Enez ar Rod, skeudennoù gant an oberour, Lesneven, Hor Yezh, 308 p. (ISBN 2-86863-124-X). Adembannadur. Romant skiant-faltazi.
• Per Pondaven & Mikael Madeg, Renabl anoiou lehiou arvor Bro Bagan. Trede Levrenn, Etre enez Kêrlouan hag an aod Veur : Brignogan, Plouneour-Trêz, Goulhen’’, Brest, Emgleo Breiz-Ar Skol vrezoneg, 2000 (Renabl anoiou lehiou arvor Bro Bagan). (ISBN 2906373862). Lec’hanvadurezh.
• Per Pondaven & Mikael Madeg, Renabl anoiou lehiou arvor Bro Bagan : Etre ar Vougo hag enez Kêrlouan : Gwiseni, Kêrlouan, Eil levrenn, , Brest : Emgleo Breiz : ar Skol Vrezoneg, 2000. (ISBN 2906373835). Lec’hanvadurezh.

Bloavezhioù 2000

2004

• Per Pondaven, Renabl anoiou lehiou Arvor Gorre Leon. Pederved levrenn, Tro Enez Vaz, Brest, Emgleo Breiz-Ar Skol vrezoneg, 2004, 119 p. (ISBN 2914672055). Lec’hanvadurezh.

2005

• Beaj sant Brendan. Navigatio sancti Brendani Abbatis, troet diwar oberennoù kozh e meur a yezh gant Paskal Tabuteau, Emgleo Breiz. Merdeadurezh vojennel.

2007

• Mich Beyer, Etrezek an enez, Lannuon, An Alarc’h, 2007, (ISBN 9782916835013). Romant.

Bloavezhioù 2010

2014

• Goulc'han Kervella, Etrezek an inizi (Aada ha Narki.1), Lannuon, Embannadurioù Al Liamm. (ISBN 9782736800994). Levr yaouankiz.

2015

• Goulc'han Kervella, N'eus ket a garantez eürus, Skol Vreizh, 144 p. (ISBN 9782367580883). Romant. Buhez ar vezhinerien.

Bloavezhioù 2020

2021

• Goulc'han Kervella, Enez an Amerikaned’’, Montroulez, Skol Vreizh, 2021. (ISBN 9782367581248). Romant istorel e Plougerne.
• Goulc'han Kervella, Morlaeron Karaiba, Keit vimp bev, 49 p. (ISBN 9782868243577). Levr yaouankiz.
• Herve Gouedard, Enez-Vriad : un damsell istorel, Lannuon : Embannadurioù Al Liamm, 2021 ISBN 978-2-7368-0152-6. Istor lec’hel Enez-Vriad.

2022

• Youenn Drezen, An dour en-dro d'an inizi’’, skeudennoù gant Robert Damilot, Lannuon, Embannadurioù al Liamm, 2022. (ISBN 9782736801632). Embann an amprouennoù kavet e dielldioù an oberour. Romant berr e Mor Bihan Gwened.
• Pierre-Yves Kersulec & Yann Riou, Paroles de Sénans, Levrenn 1. La pêche, Fouenant, Yoran embanner, 2022. (ISBN 9782367850511). Divyezhek. Treuzskrivadurioù komzoù en Enez-Sun.

2023

• Herve Gouedard, Enez-ar-Gerveur : un damsell istorel, Lannuon : Embannadurioù al Liamm. ISBN 978-2-7368-0165-6. Istor lec’hel ar Gerveur.

Oberennoù troet diwar yezhoù all

1997

• Robert Louis Stevenson, Enez an Teñzor, troet hag azasaet gant Yeun ar Gow, skeudennet gant Tudual Huon, Brest, Embannadurioù al Liamm. Titl orin : ‘'Treasure's Island.

1988

• Hergé , An Enez du, lakaet e brezhoneg gant Divi Kervella..., Kemper, An Here. (ISBN 2868430481). Titl orin : L’Île noire. Bandenn-treset.

2006

• Edward Faragher, Ma buhez en Enez Vanao, troet diwar ar manaveg gant Padrig ar Besko, Brest, Emgleo Breiz, 224 p. (ISBN 2911210522). Emvuhezskrid.
• Robert Louis Stevenson, Enez an Teñzor, troet hag azasaet gant Yeun ar Gow, skeudennet gant Tudual Huon, Brest, Embannadurioù al Liamm. (ISBN 2736800613). Titl orin : ‘'Treasure's Island.

2008

• Pierre Petton, Astrig, ar pone : eus inizi bro Skos da Vreizh, treset gant Valérie Daubé ; troidigezh gant Jean-Alain Thomas, Rosko, Rubeüs. (ISBN 9782918101017). Levr yaouankiz.
• Henri Queffélec : Ur person evit Enez Sun, An Alarc'h (ISBN 9782916835785). Titl orin : Un recteur de l'Île de Sein. Romant.