Santez-Anna-Wened
| Santez-Anna-Wened | ||
|---|---|---|
 Ar maerdi. | ||
.svg)
| ||
| Anv gallek (ofisiel) | Sainte-Anne-d'Auray | |
| Bro istorel | Bro-Gwened | |
| Melestradurezh | ||
| Departamant | Mor-Bihan | |
| Arondisamant | an Oriant | |
| Kanton | an Alre | |
| Kod kumun | 56263 | |
| Kod post | 56400 | |
| Maer Amzer gefridi | Roland Gastine 2014-2026 | |
| Etrekumuniezh | An Alre Kiberen Douar Atlantel | |
| Bro velestradurel | Bro an Alre | |
| Lec'hienn Web | (fr)lec'hienn ofisiel Santez-Anna-Wened | |
| Poblañsouriezh | ||
| Poblañs | 2 837 ann. (2022)[1] | |
| Stankter | 411 ann./km² | |
| Douaroniezh | ||
| Daveennoù lec'hiañ | ||
| Uhelderioù | kreiz-kêr : 34 m bihanañ 36 m — brasañ 57 m | |
| Gorread | 6,91 km² | |
|
||
kemmañ  |
||
Ur gumun eus Breizh e kanton an Alre eo Santez-Anna-Wened e departamant ar Mor-Bihan. Brudet eo evit ar birc'hirinded a sachet dek miliadoù a dud bep bloaz evit lidoù en enor da santez Anna, patronez Vreizh hervez ar gatoliked.
Douaroniezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Brezhoneg
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
Panell-hent mont-tre er vourc'h. -
Privezioù gant menegoù brezhonek oute.
- Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 1994.
- E distro-skol 2024 e oa 28 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[2].
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]XVIIvet kantved
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
-
Delwenn Iwan Nikolazig a-us unan ouzh dorioù-dal penniliz Santez-Anna-Gwened.
- E-barzh parrez Plunered e oa douaroù ar gumun e penn ar XVIIvet hag en ur geriadenn anvet Ker-Anna e veve ur c'houer, Iwan Nikolazig. Hemañ ne oa ket eus ar re baour pa oa perc'henn war un nebeud parkoù. E 1623 en doa lavaret bout gwelet ur vaouez o kas bannoù lufrus hag o delc'her ur piled-koar. Hervezañ, d'ar 25vet a viz Gouere 1624 e teu dezhañ ar vaouez evit e lavaret : N'ho peus ket aon, me zo Ann, mamm Mari ! Lavarit d'ho person ez eus bet,er park ar Bossennoù, ur chapel dindan ma anv, an hini gentañ er vro. Nav c'hant pevar warn'ugent ha c'hwec'h miz'zo ha Fell a ra din ma vo adsavet... Ne oe ket kendrec'het ar person betek an deiz e 1625 ma va konduet gant ur piled-koar ur strollad tud betek al lec'h m'eo bet kavet un delwenn gozh Santez Anna graet e prenn. Goude ur prosez e oe kendrec'het eskop Gwened hag e oe savet ur chapel e 1628. Fiziet e oe meradur kef ar pirc'hirinded d'ar Garmezidi a savjont ur manati bras.
Er bloaz-mañ e embannas Anna a Aostria, rouanez Bro-C'hall e gouestle ganedigezh ur mab da santez Anna, he maeronez. Berzh bras en deus graet ar pirc'hirinded hag e oe savet ur renabl, "al Levr aour" evit enrollañ ar burzhudoù dindan kontroll an Iliz.
XXvet kantved
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Goude ar brezel e voe savet ur monumant ma voe skrivet, a-hervez, anvioù an holl Vretoned, eus ar pemp departamant, lazhet er brezel[3]. N'eus nemet 8 106 anv hepken e gwirionez, gant un nebeud anezhe bet marvet e brezelioù all[4].
-
Plakenn straed "Abad Allanic", bet fuzuilhet e 1944.
- Staliet e voe ul lazaret (ospital) gant al lu alaman er "Maison Sainte-Marie".
- 4 ha 5 a viz Eost 1944: d'ar Gwener 4, diouzh an noz, e c'houlenn ur c'homandant "FFI" kodianañ Alamaned al lazaret; ar veleion Joseph Le Barh ha Louis Allanic a ro e lizher d' an Alamaned; tennoù e-pad an noz. Tro 3 eur beure e teu ur steudad-kirri alaman evit dilezel al lazaret; diouzh beure e teu ur steudad-kirri arall evit kastizañ tud ar gêriadenn: ugent anezhe a zo serret hag an daou veleg katolik a zo fuzuilhet ha tri annezad all a zo lazhet gant an Alamaned[5].
Darvoudoù all
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
Peulvanig pirc'hinaj Yann-Baol II.
- D'an 20 a viz Gwenholon 1996 e teuas ar Pab Yann-Baol II da Santez-Anna.
Monumantoù ha traoù heverk
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
Ar vourc'h. -
Monumant Kont Chambord (Herri V Bro-C'hall). -
Ar chapel.
- Monumant Kont Chambord (Herri V Bro-C'hall).
- Ur chapel e keriadenn Kêr-Anna.
- Kastell ar C'henven.
- Ti-memor Breizh.
- Mirdi koarelloù.
- Ti Iwan Nikolazig.
Sanktual katolik
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
Ar benniliz katolik. -
Monumant ar vartoloded. -
Monumant ar soudarded vreizhat marvet e-pad ar Brezel-bed kentañ. -
Monumant ar soudarded vreizhat.
-
Ar Scala sancta. -
Delwenn Santez Anna ha Mari ha Feunteun ar burzhudoù.
- Penn-iliz katolik Santez Anna (1862-1866).
- Monumant ar vartoloded.
- Monumant ar soudarded vreizhat marvet e-pad ar Brezel-bed kentañ.
- Savadurioù ar manati kozh gant ur c'hloastr.
- Scala sancta.
- Delwenn Santez Anna ha Mari.
- Feunteun ar burzhudoù.
Beredoù-meur milourel
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
Delwenn ur soudard breizhat eus Lu Breizh.
- Karnel soudarded Lu Breizh (Brezel 1870-1871).
-
Bered-veur belgiat, peulvanig. -
Ul lodenn eus ar vered-veur milourel belgiat.
- Bered-veur milourel belgiat eus ar Brezel-bed kentañ.
-
Ul lodenn eus ar vered, gant bezioù soudarded an trevadennoù gall (en tu dehou). -
Ul lodenn all eus ar vered. -
Bez ur soudard aljerian. -
Bez ur micherour sinaat.
- Bered-veur milourel gall eus ar Brezel-bed kentañ.
- Bezioù soudarded rusian, 1917-1919[7].
Emdroadur ar boblañs abaoe 1962
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Niver a annezidi
Melestradurezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Post
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
An ti-post a-vremañ.
- Digoret e voe ur burev-dasparzhañ d'ar 1añ a viz Genver 1867 ha roet an niverenn "4780" dezhañ[8].
Tud
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Tud marvet eno
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Gevelliñ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Dave ha notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ (br)Ofis Publik Ar Brezhoneg
- ↑ (fr)Infobretagne
- ↑ (fr)Memorialgenweb
- ↑ (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajenn 343
- ↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.14
- ↑ (fr)Memorial Genweb
- ↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p. 366