Meizadoù estren
| Taolenn ar yezhoù |
|---|
| A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • M • N • O • P • R • S • T • U • V • W • X • Y • Z |
A[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- SKELM : kement tra a vever dre guzh.
- BETRIEBSBLINDHEIT : bezañ ken soubet en ul labour ma ne weler mui tra pe dra en diavaez dezhañ.
- FERNWEH : ar c'hoant da guitaat ar gêr, da veajiñ.
- GEMÜTLICH : klet ha tomm ha degemerus.
- HASSLIEBE : ar garantez hag ar c'hasoni kemmesket.
- HEIMWEH : ar c'hoant da vout er gêr.
- KATZENJAMMER : ur boan vlev eus ar re washañ ; The Katzenjammer Kids : anv ar bannoù-treset anavet e galleg dindan an anv Pim, Pam, Poum savet gant Rudolph Dirks ha Harold H. Knerr e 1897.
- LIEBESTOD : "ar marv diwar garantez", titl un aria e Tristan und Isolde Richard Wagner ; evit deskrivañ emlazh daou zen abalamour d'ar garantez a vagont an eil evit egile.
- TÜFTELN : en em goll en ul labour diaes evit ma vefe disi.
- WALDEINSAMKEIT : ar pezh a sant an den pa vez en e unan en ur goadeg.
- WURBÜRGER : "keodedour fuloret".
- MALL : ar boan gorfel a santer pa ziouerer an den a garer.
- AL BALÂBÎL : ar sorc'hennoù a zeu diwar ar garantez.
- AL KHABL : follentez an den pa goll e garedig.
- ALARÂQ : poan ar garantez.
- ALCHA'AF : devad ar garantez.
- ALFANA : an dizeriadur diwar garantez.
- ALKABD : gouli ar garantez.
- ALHOURAK : tangwall ar garantez.
- ALKHILABA : a-du emañ ar galon, a-enep emañ ar c'hreizon.
- ALKHOULLA : ar garantez hag ar vignoniezh kemmesket.
- ALLAD : ar garantez vervant.
- ALLADGH : ar garantez-dantadur.
- ALLAM : ar garantez diskiant.
- ALSOUHD : ar garantez-anhun.
- ALTA'ABBOUD : "daoulagad ar sklav", ar garantez estoue.
- ALTACHBIB : ar garantez foll hag a laka dizurzh e buhez an den.
- ALWAHL : ar garantez hollgaer ha spouronus.
- ALWAJD : ar garantez c'hoursavel krignet gant an diouer.
- ALWALAH : ar garantez foll a c'hoarvez pa goll an den e spered dirak ezvezañs e garedig.
- ALWASB : ar garantez virvidik ha poanius bepred.
- BID'AH : un dra hag a zo bet ijinet hep heuliañ patrom pe batrom.
- HOGRA : ar mezhekadur a sant an den pa vez gwallgaset gant tud dister hogen galloudusoc'h egetañ.
- HOURI : en Islam (Koran, LVI 22-23), koantenn c'hlan ha disi en em ro gant c'hoant da neb a dizh al jenna, "al liorzh", ar Baradoz.
- NA'IMANE : an het a zouster a roer d'un den hag a zo bet o kouronkañ pe a zo bet troc'het (h)e blev.
- NAIM : ul lec'h ma vezer degemeret mat ha lakaet aes ; unan eus anvioù ar Baradoz.
- SAQIMA : poan gorfel an den karantezus.
B[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- BANYENGO : politiker hep divezelezh hag a noaz d'ar gevredigezh.
- SEKASEKA : c'hoarzhin diabeg.
- ONSRA : karout evit ar wech diwezhañ.
D[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- BAGSTIV : dihuniñ da veure gant chupennad an derc'hent.
- HYGGE : ar blijadur a vez en den pa vourr o vezañ gant tud all.
E[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ELTROVERMO : spered an ijinañ.
- AIENATU : an deñvalijenn hag a laka an dud da dec'hel ha steuziañ.
F[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- KAIHO : ur c'hlemmgan a-zivout ul lec'h pell ha dreist diraez ; ar santad kreñv-tre a zigenvez, a c'hoant start hag a ziglokted.
- TAKATALVI : "distro ar goañv" ; avel yen hag amzer fall en nevezamzer pe en hañv.
G[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- EUDAEMONIK : un dra hag a zegas hevoud.
H[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- C'HABAN : ger ijinet gant Yitzhak Rabin evit deskrivañ e bennenebour Shimon Peres ; ur berradur eus khatran bilti nil'a "ribouilher echu" eo.
- FIRGOUN : ar blijadur hag al levenez wirion a santer pa weler an hentez o seveniñ ur c'hur.
- HINDUTVA : kelennadurezh hag a laka India kevatal da hindouegezh ; ret eo treiñ India da Hindu Rasthra, Stad an Hindouegezh, dre skarzhañ a-ziwar he ziriad kement den ha ne gred ket en hindouegezh.
- JUGAAD : arz ar bitellat, kavout diskoulmoù hep nemeur a beadra.
- KARORÖM : "an hevoud diwar koll egile" ; pa vezer eürus diwar poan an hentez.
- KÉNYSZERBETELEPITÉS : "trevadennadur dre redi" ; ar pezh eo donedigezh repuidi da Hungaria, hervez ar C'hentañ maodiern Viktor Orbán.
I[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- AKILOKOQ : erc'h o kouezhañ dousik.
- EYECHEKTAKOK : ur faout er skorn hag a zigor hag a serr.
- MATSAARUTI : erc'h gleb mat da glerañ an hentoù evit an tranelloù.
- MAULLIK : erc'h teuz.
- MIGALIK : "skorn evel krampouezh" ; skorn yaouank.
- SALOGOK : erc'h yaouank du abalamour ma'z eo lous.
- PIEGNARTOQ : erc'h mat da vont war ruzikell.
- PIQALUYIQ : skorn dour mor koshoc'h eget bloaz ha freskaet gant an hañv.
- UGURUGÜZAK : "skorn druz" ; stad kentañ ar skorn.
- ISBILTUR : ur hir a veaj war an hent a-benn kaout koaven skorn.
- SNJÓR : ur berad dour hag a dro da bluenn-erc'h ; unan eus ar 6 243 ger hag a dermen an erc'h en islandeg.
- DIETROLOGIA : an tech a gas an dud da ijinañ petra zo a-drek an darvoud-mañ-darvoud, a glaskont displegañ dre un irienn bennak ; *drekologiezh a vije un nevezc'her brezhonek dereat.
- CRAIC : ar blijadur diwar darvoudoù a vever gant tud all, ha diwar kazioù gant tud all.
- UITWAAIEN : "kerzhout en avel" ; kuitaat kêr, pourmen en natur evit goullonderiñ ar penn.
J[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- BLUSUKAN : mont tre a-daol-trumm en ul lec'h dianav evit klask un dra bennak eno, evel pa ziviz ar roue mont d'ur c'hoc'hu e penn all ar vro da welout stad gwirion ar c'henwerzh.
- AH-HUN : "deroù ha diwezh un dra bennak", ar c'hendiviz dilavar etre daou vignon tost.
- BAKU-SAN : ur vaouez hag a zo bravoc'h he zu a-dreñv eget he zu dirak ; eus ar saozneg back, "kein".
- CHIRARISM : skeudenn dibad ur pezh dilhad dindan, ur sell strafuilhus, ur c'horf noazh, hag a chom louc'het el luc'hsae.
- FUNDO SHISHŌ (糞土思想 "teil emskiant") : kac'hat atav er-maez evit daskor d'an natur an elfennoù a zo bet kemeret diganti evit derd'hel ar vuhez en den.
- HANAJI : "diwad ar fri", un arouez a virvilh revel.
- HARAGEI : ur gemennadenn ameeun, a zeu eus ar c'horf, hep ger ebet.
- HIKIKOMORI : dibab an dud, zoken pa vezont yaouank-tre, da chom bac'het er gêr hep mont er-maez biken.
- INEMURI : kousket el lec'h ma vezer – azezet el labour, war sav en ur c'harr-boutin, forzh pegoulz ha forzh pelec'h – war-bouez er Parlamant.
- IRUSU : ober van da na vezañ er gêr pa vez un den bennak o lopaén ouzh an nor.
- KABEDON : ur paotr hag a soubl war-du ur plac'h evel pa fellfe dezhañ pokat dezhi kent he stardañ ouzh ur voger, lakaat e zorn dehoù ouzh ar speurenn ha sellout pizh ouzh he daoulagad ; plijusat santidigezh evit ar Japanezed, a-hervez.
- KAROSHI : ar marv diwar re a labour.
- KEIKAN : "likentez al labous-yar", ar sodomiezh.
- KENSHO : ur stad ma vez peurzihun an den, ma vez emskiant eus e natur wirion.
- NENSU : soñjal gant teneridigezh ha talmoù kalon en un den eus an hevelep reizh.
- NETO-UYO : "Internet-dehoù" ; an dreistbroadelourien a vez oc'h aloubiñ an Internet gant tagadennoù enep an estrenien hag an dud eus an tu kleiz.
- NOMINICATION : diwar nomu "evañ" ha communication ; evit ar baotred hepken, mont goude al labour da evañ gant kenlabourerien ha pennoù – goude un nebeud banneoù e teu ar c'hudennoù war wel hag alies e vezont kempennet ; lod Japaniz a laka nominication d'ur rann eus al labour, lod arall e laka da eurvezhioù ouzhpenn dic'hopr.
- NOZOKI : sellout dindan brozh ur plac'h, sellout a-dreuz holl digoroù he dilhad.
- OGU : arz an ijinañ traoù talvoudus na c'heller ket implijout, evel ur wenterezig a stager ouzh ur fourchetez da yenaat an toazennoù.
- OKAMA : "neb a vez tommet d'e beñsoù", ur paotr a vez enrevriet en eskemm ouzh arc'hant pe get.
- SHINJU : "e kalon ar galon", un emlazh doubl diwar garantez.
- TENDENKO : "ra dec'ho an holl da bep tu" ; an urzh a vez roet a rumm da rumm pa vez anv eus un tsunami.
- MIJNUROBA : bout ker sodiet gant ar garantez ma vezer truezet gant enebourien.
K[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- HIRAETH : kreñvoc'h eget "hiraezh" ; freg an harlu, an hiraezh d'ur vro ma ne c'heller ket distreiñ, ma ne vezer bet biskoazh a-wechoù.
- NUNCHI : ezteurel ur c'hoant, ur mennozh, ur soñj en tav, dre isemouez.
- UHLJEB : diwar hljeb, "bara" ; un den divarrek hag a vez gopret druz gant un embregerezh pe gant ar Stad a-drugarez d'e anaoudeien.
M[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- SAWÚTU : labour a-strolladoù ar merc'hed e-pad amzer ar glaveier.
N[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- HOZHONI : ur sell hag a dap kened ar vuhez hag an Natur kent he zeurel er bed hag en Hollved.
- FRILUFTSLIV : pa vezer kentonet gant an natur.
P[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- GHARBZADEGI : sevenadur ar C'hornôg lakaet da viruz.
- KASHR : diskouez an dent pa c'hoarzher.
- TAAROF : un doare sevended ma nac'her div pe deir gwech kent degemer tra pe dra ; ur gwerzher a nac'ho bezañ paeet evit e varc'hadourezh, met ret e vo paeañ evelkent – diaes-bras eo kevraouiñ un emglev gant Iraniz.
- KAC : ur boan vlev eus ar re washañ.
- NAPRACOWAĆSIĘ : labourat betek re.
- WICHAJSTER : un dra bennak distumm na zeuer ket a-benn da envel, evel un tach o valirañ diouzh ur plankenn.
- DESBUNDAR : en em zigeriñ pa vezer o vourrañ.
- JEITINHO : e Brazil, speredegezh ar straedoù, an ijin, rouedadoù an den.
- MALANDRO : e Brazil, ur gwall baotr fin, laer ha c'hwiblaer hag a glask bevañ aes er-maez eus ur reizhiad a varn evel direizh.
- QUILOMBO : e Brazil, kumuniezhoù ha kêriadennoù savet gant sklaved hag a zo tec'het kuit da gornioù-bro digenvez ; palenque eo ar ger spagnolek.
- SACANAGEM : "orgedomp a-zevri, didrabas ha didabou".
R[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- KHALYAVA : al levenez a vez en den pa vez prest da baeañ evit un dra bennak hag a zo profet dezhañ.
- MAT : yezh ha buhezegezh an hailhoned.
- POKHMELITSA : adkemer ur werennad alkool pa zihuner goude ur revriad, evit chom hep klañvaat ; hervez an hengoun rusat ez eo ret evañ adarre evit kaout an dizober eus ar boan vlev.
- SAMOGON : alkool strilhet e-maez lezenn er gêr evit e werzhañ, abalamour m'eo aet re ger ar vodka.
- SASOUL'KA : ur bolzhinkin skorn.
- SNIEGOPAD : an erc'h o kouezhañ puilh.
- ZAPOI : stad un den hag a zo mezv-dall e-pad meur a zevezh pe sizhunvezh – hep mar un heuliad eus pokhmelitsa.
- ZIERKAL'NYI : levn evel ar skorn pa vez par d'ur melezour.
- ZIMOVAT : tremen ar goañvezh.
S[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- DAKUAN : mondian nevez.
- FUERDAI : bugale ur mondian nevez.
- HEXIN : kalonenn galet un dra bennak ; hexin Strollad Komunour Sina eo ar prezidant Xi Jinping.
- JINSIANIAO : "al labous er gaoued" ; ar vaouez hag a zo dindan beli ur mondian.
- QING : liv glas ar menezioù er pelloù.
- MANJIUYE : klask gorrek ul labour.
- XIAOMI : pried koant ur mondian ; koantenn hag a vez gopret gant un dakuan evel sekretourez ha pried kleiz.
- APRICITY : tommder an heol er goañv.
- BRINICLE : ur bolzhinkin skor hag a zeu diwar en dour mor pa vez dour sall sklas o tont eus an dogenn skorn.
- GROWLER : un tamm eus ur skorngrec'h hag a neuñv war ar mor.
- HILLBILLY : en SUA, un den gwenn hag a vev war ar maez.
- LUBBERLAND : baradoz al lezireien.
- REDNECK : "gouzoug ruz" ; en SUA : ur c'hein melchon, ur chaoker patatez, un troc'her buzhug.
- SLEET : glav hag erc'h kemmesket.
- TO CRAM : kiañ noz ha deiz evit echuiñ ul labour.
- TO MOON : diskouez e revr d'un den all, evit ober goap.
- TO MOONLIGHT : *loarganniñ, kaout un eil micher diouzh noz, lezennel pe get.
- UNDERDOG : "unan hag a goll en un emgann kon" ; e Bro-saoz : ur c'holler dirak ar reizhiad kevredadel pe bolitikel, un den gwasket.
- WHITE TRASH : "livastred gwenn" ; en SUA : ar vevelien suj, ar gantreerien, an dorfedourien a bep doare a veze kaset da Amerika gant ar Rouantelezh-Unanet.
- WINTERSEARING : an dristidigezh a santer pa vez yen ha hir ar goañv.
- MERAK : ar blijadur a zeu pa zisoñjer an trabasoù pemdeziek, an dremened hag an dazont, en ur saouriñ pep predig gant ur gouelig a ranner gant tud all tro-dro d'ur bannac'h, d'ur meuz pe d'ur gaoz.
- CURGLAFF : ar pezh a santer dik goude bout en em daolet en dour sklas.
- ACHAPLINARSE : bezañ en entremar kent tec'hel kuit evel Charlie Chaplin.
- AVIADOR : "nijer" ; e Mec'hiko, un den hag a vez gopret gant un embregerezh hep labourat.
- CULIFLOJO, CULIPRONTO : e Mec'hiko, un den hag en devez darempredoù revel a-zehoù hag a-gleiz.
- ENCARAMELARSE : bezañ dibaouez oc'h ober kaezhigoù an eil d'egile.
- HACER SAN LUNES : e Mec'hiko, chom hep mont da labourat da Lun, evel pa vije gouel "Sant Lun".
- MAPACHE : "rakoun" ; un den hag a fals dalc'had ur pod-mouezhiañ evit kreñvaat ur strollad politikel.
- MORDELÓN : e Mec'hiko, ur poliser ha na zistro ho paperoù deoc'h nemet en eskemm ouzh moneiz.
- SOBREMESA : an amzer a dremener o com ouzh taol goude echu ur pred.
- ÄTTESTUPA : tornaod, bri ma lamm tud kozh evit en em lazhañ.
- DÖSTÄDNING : "kempennadurezh ar marv" ; pa santer emañ ar marv o tostaat, kaout an dizober eus traezoù didalvez ha peurnaetaat an ti evit espern amzer ar c'herentoù.
- FLYGSKAM : ar vezh diwar beajiñ dre garr-nij en desped da gudennoù an endro.
- GÖKOTTA : sevel abred da selaou kentañ kan al laboused en nevezamzer. Kement ha koikoug e talv gök e svedeg.
- LIVSNJUTARE : un den hag a gar ar vuhez, a vev a-zevri betek ar penn pellañ.
T[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- SANUK : klask levenez e kement tra a vever.
- ACHU : ar stroñs a zeu pa grog ar riv en den.
U[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- HOLODOMOR : un naonegezh aozet gant ur galloud evit diouennañ ur bobl.
W[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- MBARAAN : evit ur vaouez, kaout meur a bried-kleiz pinvidik war an dro.