Gwerc'h-Breizh
| Gwerc'h-Breizh | ||
|---|---|---|
 Tiez kozh e kreiz-kêr. | ||
.svg)
| ||
| Anv gallaouek | La Gèrch | |
| Anv gallek (ofisiel) | La Guerche-de-Bretagne | |
| Bro istorel |  Bro-Roazhon
| |
| Melestradurezh | ||
| Departamant |  Il-ha-Gwilen
|
|
| Arondisamant | Felger-Gwitreg | |
| Kanton | Gwerc'h-Breizh (pennlec'h) | |
| Kod kumun | 35125 | |
| Kod post | 35130 | |
| Maer Amzer gefridi | Élisabeth Guiheneux 2020-2026 | |
| Etrekumuniezh | Gwitreg Kumuniezh | |
| Bro velestradurel | Bro Gwitreg | |
| Lec'hienn Web | (fr) laguerchedebretagne.fr | |
| Poblañsouriezh | ||
| Poblañs | 4 450 ann. (2022)[1] | |
| Stankter | 386 ann./km² | |
| Douaroniezh | ||
| Daveennoù lec'hiañ | ||
| Uhelderioù | kreiz-kêr : 76 m bihanañ 51 m — brasañ 91 m | |
| Gorread | 11,53 km² | |
|
||
kemmañ  |
||
Gwerc'h-Breizh[2] (La Gèrch e gallaoueg, La Guerche-de-Bretagne an anv gallek ofisiel) zo ur gumun e Breizh, e departamant Il-ha-Gwilen. Pennlec'h Kanton Gwerc'h-Breizh eo.
Douaroniezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Kumunioù amezek
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Anv
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Stummoù skrivet
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Erwan Vallerie (1995) : Capella Guirchiae, 1152; Ecclesia Guerchiae, 1206
Gerdarzh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Testeniekaet eo anv al lec'h dindan ar furmoù Wirchia en XIvet kantved[3], Guircha ha Guirchia e 1096 [4][5], capella Guirchiœ e 1152, ecclesia Guerchiœ e 1206[6].
Dont a ra Guerche eus werk pe werk(i)a e germaneg (« savadur difenn »)[7]. Ur c'hreñvlec'h e oa, e prenn peurliesañ, savet war ur duchenn naturel pe graet gant an dud. E Gwerc'h-Breizh, ne chom roud ebet anezhañ, nemet aspadennoù eus an duchenn c'hladdalc'hel e vefe, ur savenn zouar vras plaenaet hogos penn-a-benn hiziv, ma oa savet kestell Gwerc'h-Breizh an eil goude egile.
Ar pep brasañ eus an anvioù-lec'h e Guerche a zeu eus an VIIIvet kantved hag an IXvet kantved. Hervez an istorour Noël-Yves Tonnerre, Gwerc'h-Breizh ne oa ket ur c'hreñvlec'h savet a-enep ar C'hallaoued pe an Anjevined, met da dalañ ouzh preizhadennoù an Normaned. Hervez tud all e oa savet gant ar Franked, en VIIIvet kantved, ur rouedad ec'hon a greñvlec'hioù war harzoù o rouantelezh d'en em zifenn a-enep ar Vretoned[8].
E-pad an Dispac'h Gall, ar gumun a oa adanvet Montagne-de-la-Guerche[9].
Dre fazi neuze e oa bet soñjet e teu La Guerche eus ar Werc'hez Vari, pa zeu eus ar ger frankek werk(a), a-c'houde aloubadegoù ar Franked en IXvet kantved[10].
Ardamezioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]|
|
|
Brezhoneg
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- E distro-skol 2024 e oa enskrivet 24 skoliad er c'hlasoù divyezhek (5,6 % eus skolidi ar gumuniezh evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[11].
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Mervel a reas 134 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 4,31% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911[13]; unan anezhe a varvas e Virton e Belgia d’an 22 a viz Eost 1914, er 124vet Rejimant Troadegiezh e oa[14].
- Seitek den ag ar gumun a varvas abalamour d'ar brezel[13].
Brezelioù didrevadennañ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Mervel a reas ur c'horporal d’ar 17 a viz Meurzh 1960[15].
Darvoudoù-sport a bep seurt
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- 10 a viz Gouere 1951 : loc'hañ a ra 7vet tennad-hent Tro Bro-C'hall 1951 eus Gwerc'h-Breizh war-du Añje (Maine-et-Loire) (a-benn d'an eur).
Monumantoù ha traoù heverk
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]_Vieilles_maisons.jpg)
- Tiez o bannoù koad.
- Koad Gwerc'h.
-
Penniliz katolik Intron Varia. -
Ar penniliz gwelet ag al liorzhoù.
_Basilique_N.D..jpg)
- Penniliz katolik Intron Varia.
- Monumant ar re varv, luc’hskeudenn[16].
Emdroadur ar boblañs
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Niver a annezidi
Melestradurezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]| Mare | Anv | Strollad | Karg | |
|---|---|---|---|---|
| 1945 | 1977 | Henri Lassourd | UDR | Mezeg-loened Kannad (1968-1973) Kuzulier-departamant kanton Gwerc'h-Breizh (1951-1976) |
| 1977 | 1989 | Emmanuel Pontais | DVD | Mezeg Kuzulier-departamant kanton Gwerc'h-Breizh |
| 1989 | Eost 2003 | Patrick Lassourd | RPR | Mezeg-loened Senedour (1998-2003) |
| Eost 2003 | Mae 2020 | Pierre Després | UMP | Labourer-douar Kuzulier-departamant kanton Gwerc'h-Breizh |
| Mae 2020 | → bremañ | Élisabeth Guiheneux | ||
| N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù. | ||||
Tud
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ardamezeg ar familhoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
|
Jean Gouin
letanant ar c'habiten Gwerc'h (war dro 1427) En argant e gebrenn en gul, heuliet gant teir rozenn ivez en gul |
|
Olivier Barbette Gwareger eus gward Gwerc'h-Breizh e 1464 ; bet noblet e 1466 |
Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- (fr) laguerchedebretagne.fr, lec'hienn ofisiel ar gumun.
Notennoù ha daveoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ Gwerc'h hepmui e Geriadur Hemon-Huon e 1995.
- ↑ (fr)Albert Dauzat et Charles Rostaing : Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France. 1963 / 1978.
- ↑ Abad Bossard ha Levraoueg vroadel c'hall.
- ↑ (fr)Hervé Abalain, Noms de lieux bretons, p. 71, embannadurioù Jean-Paul Gisserot ISBN:2877474828.
- ↑ (fr)Etymologie et Histoire de La Guerche-de-Bretagne, Infobretagne, 28/12/2016.
- ↑ (fr)Hervé Abalain, Noms de lieux bretons, p. 71, embannadurioù Jean-paul Gisserot ISBN:2877474828.
- ↑ (fr)Jean-Claude Meuret, Peuplement, pouvoir et paysage sur la marche Anjou-Bretagne, Laval, Société d'Archéologie et d'Histoire de la Mayenne, 1993, 656 p.
- ↑ (fr)"Des villages de Cassini aux communes d'aujourd'hui" war lec'hienn an École des hautes études en sciences sociales.
- ↑ (fr)Cassard, Jean-Christophe. Les Bretons de Nominoë. Brasparzh, Beltan, 1990, p. 16 (ISBN 978-2-905939-17-3) • Adembannet gant Presses Universitaires de Rennes, Roazhon, 2003 (ISBN 978-2-86847-776-7).
- ↑ Ofis Publik Ar brezhoneg
- ↑ (fr)J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106
- ↑ 13,0 ha13,1 (fr)Monumant ar re varv - Memorial Genweb
- ↑ (fr)Fichenn hiniennel - Memorial Genweb
- ↑ (fr)Fichenn hiniennel - Memorial Genweb
- ↑ (fr)Memorial Genweb