Penmarc'h

Penmarc'h
Beg Penmarc'h.
Anv gallek (ofisiel)	Penmarch
Bro istorel	Kernev
Melestradurezh
Departamant	Penn-ar-Bed
Arondisamant	Kemper
Kanton	ar Gelveneg (betek 2015) Pont-'n-Abad (abaoe 2015)
Kod kumun	29158
Kod post	29760
Maer Amzer gefridi	Gwénola Le Troadec 2020-2026
Etrekumuniezh	Su ar Vro Vigoudenn
Bro velestradurel	Bro Gerne
Lec'hienn web	Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	5 139 ann. (2020)
Stankter	314 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 48′ 42″ Norzh 4° 20′ 18″ Kornôg
Uhelderioù	bihanañ -1 m — brasañ 23 m
Gorread	16,39 km²
Penmarc'h

Penmarc'h a zo ur gumun eus ar Vro Vigoudenn, e Kerne-Izel, e mervent Breizh. Gwechall e oa anvet Treoultre he bourc'h.

An anv

• Dont a rafe an anv "penn marc'h" eus stumm an aodoù. N'eo ken nemet ur vartezeadenn avat. Klotañ a ra an anv brezhonek-se gant an anv "Kab Kaval" a zo e gevatal-rik hag a zo a-orin latin. Kab Kaval a ra dave d'ar rannvro istorel a-bezh a zo un tamm bihan brasoc'h eget ar Vro Vigoudenn a-vremañ.

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol

• 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol.

Ya d'ar Brezhoneg

• D'an 8 a viz Here 2010 e oa bet votet evit tizhout live 2 ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
• D'ar 27 a viz Gwengolo 2013 e oa bet roet d'ar gumun al label Ya d'ar brezhoneg a live 2.

Douaroniezh

Lec'hiet eo ar gumun e penn su bae Gwaien. Unan eus kumunioù pobletañ ar Vro Vigoudenn eo. Plaen hag izel a-walc'h eo tachennad ar gumun-se. Geunioù aod zo, anvet loc'hoù; darn zo bet disec'het da sevel tiez, e Sant-Wennole dreist-holl.

Peder rann a zo er gumun:

• Bourc'h Pennmarc'h, anvet Treoultre gwechall ;
• Sant-Wennole, ar porzh-pesketa bras ;
• Keriti, porzh pesketa bihanoc'h;
• Sant-Pêr, porzh bihan.

Reier

Ar C'heloù a vez graet eus ar c'herreg a gaver dirak porzh Keriti-Penmarc'h.

• 
• 
• 

Istor

Dispac'h Gall

• Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe graet al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant Pochit, person, ha Berrou, kure, hemañ o vout deuet war e c'her, n'oa ket pell.

XX^vet kantved

Eil brezel-bed

François Péron, ur pesketaer eus Sant-Wennole, a voe fuzuilhet gant an Alamaned e Kerioled e Konk-Kerne d'ar 21 a viz C'hwevrer 1941 ; barnet e oa bet d'ar marv e Kemper goude bout bet o 'n em gannañ ouzh soudarded alaman e Sant-Wennole. Un nijerez alaman Junkers Ju 52 A-1 (marilhet WNr 5589 ha kodet 1Z+M) a gouezhas e Penmarc'h d'ar 16 a viz Du 1940 ; pemzek milour a voe lazhet, beziet int e Plouzeniel. D'ar 6 a viz Meurzh 1943 e kouezhas ur c'harr-nij B-17F-45-BO (marilhet 42-5262 ha kodet PU-F) eus aerlu ar Stadoù-Unanet, er mor nepell eus Sant-Yann, gant dek milour en e vourzh ; eizh anezhe a voe tapet gant an Alamaned, ne voe ket adkavet an daou all.

Monumantoù ha traoù heverk

• Tour-tan Sant-Pêr
• Chapel ar Vadalen

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793

Emdroadur ar boblañs adalek 1793 betek 2013

Tud

Tud ganet eno

• 1843 : Alan-Vari Drezen, skrivagner brezhonek.

Tud bet ganet ha douaret eno

• François Péron, ur pesketour eus Sant-Wennole, bet fuzuilhet gant an Alamaned e 1941.

Tud bet marvet eno

• 1887 : Yann-Vari Gwilhoù, beleg, bet savet meur a gantik e brezhoneg (Patronez dous ar Folgoad en o zouez) gantañ.

Gevelliñ

Bro	Kêr	Abaoe
Iwerzhon	An Sciobairín	1984
Alamagn	Eggmühl-Schierling	1997

Arz

Livourien Penmarc'h

Meur a livour zo bet deuet da livañ da Benmarc'h.

• 

  Lucien Simon : La Récolte des pommes de terre [devant la chapelle Notre-Dame-de-la-Joie] (eoullivadur, 1907, Mirdi an Arzoù, Kemper)

• 

  Lucien Simon : La Chapelle de la Joie [scène de brûlage du goémon à Penmarc'h] (eoullivadur, 1907, Mirdi an Arzoù, Kemper)

• 

  Lucien Simon : Le Quai de Kérity [à Penmarc'h] (eoullivadur, 1937-1938, musée des beaux-arts de Quimper)

• 

  Lucien Simon : La Parade de cirque forain au pardon de Notre-Dame-de-la-Joie (1919, eoullivadur, Mirdi an Arzoù, Kemper)

• 

  Germain David-Nillet : La Tour carrée

• 

  Charles-François Daubigny : La Tour carrée et le calvaire de Saint-Guénolé

• 

  Charles-François Daubigny : Vue de Kérity, la fontaine

• 

  Charles-François Daubigny : Le village de Kérity en Bretagne.

• 

  Karl Daubigny : Les vanneuses à Kérity (1868, Mirdi an Arzoù, Brest).

• 

  Henri Barnoin : Jour de pardon à Saint-Guénolé ( eoulivadur war lien, Patrom:Dunité, dastumad prevez).

• 

  Henry Moret : Saint-Guénolé-Penmarch (1898)

• 

  Gaston de Latenay : De retour de Saint-Guénolé (1910, dastumad prevez).

Liammoù diavaez

• (br) Penmarc'h war lec'hienn Geobreizh
• (fr) Lec'hienn brevez diwar-benn Penmarc'h