Mont d’an endalc’had

Korf-egor

Eus Wikipedia
Korf-egor
seurt objed
Iskevrennad eusnatural physical object Kemmañ
Studiet gantsteredoniezh, radio astronomy Kemmañ
Dezverket dreastronomical object's surface, shell of an astronomical object, primary body, seurt korf-egor, physical location Kemmañ
Enebet ouzhEgor Kemmañ
Roll elfennoùlist of astronomical objects Kemmañ
Rummad evit ar c'hartennoùCategory:Maps of astronomical bodies Kemmañ


Asteroid Ida with its own moon Mimas, a natural satellite of Saturn
Planet Jupiter, a gas giant
Planet Neptune, a ice giant Planet Uranus, a ice giant
The Sun, a G-type star Star Sirius A with white dwarf companion Sirius B
Black hole (artist's animation) Vela pulsar, a rotating neutron star
Globular star cluster Pleiades, an open star cluster
The Whirlpool galaxy Abel 2744, Galaxy cluster
The Hubble Ultra-Deep Field 2014 image with an estimated 10,000 galaxies Map of galaxy superclusters and filaments
Selection of astronomical bodies and objects
Nivlenn ar C'hrank (M 1)
Luc'h. Teleskop-egor Hubble (2005)

Ur c'horf-egor zo ur blanedenn, ul loarenn a dro tro-dro d'ur blanedenn, ur steredenn, pe c'hoazh un asteroidenn.
Pa vez meur a gorf-egor bodet en ul lec'h en egor e stummont galaksiennoù, steredegoù, gronnadoù stered ha nivlennoù galaksiel ivez.

Er pennad-mañ e kavor ur roll eus ar c'horfoù-egor anavezetañ ; un toullad mat anezho a c'haller arsellet pa vez du ha digoumoul an noz, gant al lagad, gevellunedoù pe un teleskop bihan. Ne gavor ket avat korfoù-egor koskoriad an Heol, a c'haller gouzout hiroc'h diwar o fenn er pennadoù a zo gouestlet dezho.

Setu amañ roll an 88 steredeg a zo anavezet gant an Unaniezh Steredoniel Etrebroadel[1].

Dindan anv latin pep steredeg e kavor he zroad genitivel, a vez arveret evit envel ar steredennoù a zo er steredeg.
Da skouer : er steredeg Centaurus (Cen) emañ ar steredenn anvet Toliman, a anver Alpha Centauri ivez, a verraer en α Cen.

Anv latin Troidigezh[2] Talabao 8[3] Loargann[4] DFBMM[5]
Andromeda (And)
andromedae
(Andromeda) Eselt
Antlia (Ant)
antliae
"Pomp"
Apus (Aps)
apodis
"Gwennili"
Aquarius (Aqr)
aquarii
"Douger dour" Hoc'h
Skuilher Dour (ar)
Skuilher-Dour Skuilher-dour (ar)
Aquila (Aql)
aquilae
"Erer" Erer (an) Erer Erer (an)
Ara (Ara)
arae
"Aoter" Aoter (an)
Aries (Ari)
arietis
"Maout" Tourzh (an) Tourz Tourz (an)
Auriga (Aur)
aurigae
"Paotr-karr" Toucher Paotr-karr (ar)
Bootes (Boo)
bootis
"Bugul" KerDual
KerDudwall
Bugul
Caelum (Cae)
caeli
"Engraver"
Camelopardalis (Cam)
camelopardalis
"Jirafenn" Ninian Jirafenn Jirafen (ar)
Cancer (Cnc)
cancri
"Krank" Gwiz (ar W.)
Krank (ar C'h.)
Krank Krank (ar C'h.)
Canes Venatici (CVn)
canum venaticorum
"Kon-chase" Kon Hemolc'h Chas Chas (ar)
Canis Major (CMa)
canis majoris
"Ki bras" Ki Bras Ki Bras Ki Bras (ar C'h.)
Canis Minor (CMi)
canis minoris
"Ki bihan" Ki Bihan Ki Bihan Ki Bihan (ar C'h.)
Capricornus (Cap)
capricorni
"Korn bouc'h" Bouc'h (ar) Gavr Gavr (ar C'h.)
Carina (Car)
carinae
"Kof-lestr"
Cassiopeia (Cas)
cassiopeiae
(Kassiopeia) Lez Don Cassiopeia
Centaurus (Cen)
centauri
"Den-marc'h" Denvarc'h (an) Den-marc'h Den-marc'h (an)
Cepheus (Cep)
cephei
(Kefeüs) Marzhin Cepheus
Cetus (Cet)
ceti
"Balum" Morvil Balum Balum (ar)
Chamaeleon (Cha)
chamaeleontis
"Hudc'hlazard"
Circinus (Cir)
circini
"Kelc'hier"
Columba (Col)
columbae
"Koulm" Koulm Koulm (ar G.)
Coma Berenices (Com)
comae Berenices
"Blev Berenis" Pennad-Blev Heulwenn Blev Berenice Blev Berenis
Corona Australis (CrA)
coronae australis
"Kurunenn ar Su" Kurunenn ar Su Kurunenn ar Su
Corona Borealis (CrB)
coronae borealis
"Kurunenn an Norzh" Arc'hanrod Kurunenn an Norzh Kurunenn an Norzh
Corvus (Crv)
corvi
"Bran" Bran (ar V.) Bran Bran (ar V.)
Crater (Crt)
crateri
"Kib" Grall (ar) Kib
Crux (Cru)
crucis
"Kroaz" Kroaz ar Su
Cygnus (Cyg)
cygni
"Alarc'h" Alarc'h (an)
Kroaz (ar G.)
Alarc'h Alarc'h (an)
Delphinus (Del)
delphini
"Delfin" Morhoc'h Delfin Delfin (an)
Dorado (Dor)
doradus
"Aouredenn" Aouredenn (an)
Draco (Dra)
draconis
"Aerouant" Dragon (an) Dragon (an)
Equuleus (Equ)
equulei
"Ebeul" Ebeul (an)
Eridanus (Eri)
eridani
(ar stêr Po) Stêr (ar) Stêr Eridan
Fornax (For)
fornacis
"Fornell"
Gemini (Gem)
geminorum
"Gevelled" Gevelled (ar C'h.)
Kazeg (ar G.)
Gevelled Gevelled (ar C'h.)
Grus (Gru)
gruis
"Garan" Garan (ar C'h.)
Hercules (Her)
herculis
(Herakles) Keur (ar C'h.) Harkul
Horologium (Hor)
horologii
"Horolaj" Horolaj (an)
Hydra (Hya)
hydrae
"Aerouantez" Aerouant Parez Aerouant Aerouantez (an)
Hydrus (Hyi)
hydri
"Aerouant" Aerouant (an)
Indus (Ind)
indi
"Indian"
Lacerta (Lac)
lacertae
"Glazard" Glazard (ar) Glazard Glazard (ar)
Leo (Leo)
leonis
"Leon" Lev
Leon
Morgazh
Leon Leon (al)
Leo Minor (LMi)
leonis minoris
"Leon bihan" Kolen Kazh (ar C'h.) Leon Bihan Leon Bihan (al)
Lepus (Lep)
leporis
"Gad" Kammed Heulwenn Gad
Libra (Lib)
librae
"Mentel" Mentel (ar V.) Balañsoù Mentel (ar V.)
Lupus (Lup)
lupi
"Bleiz"
Lynx (Lyn)
lyncis
"Lins" Liñs Liñs Lins
Lyra (Lyr)
lyrae
"Lourenn" Telenn (an D.) Lourenn Lourenn (al)
Mensa (Men)
mensae
"Taol"
Microscopium (Mic)
microscopii
"Mikroskop"
Monoceros (Mon)
monocerotis
"Unkorneg" Unkorneg (an) Unkorneg Unkorneg (an)
Musca (Mus)
muscae
"Kelienenn"
Norma (Nor)
normae
"Reolenn" Skouer (ar)
Octans (Oct)
octantis
"Oktant"
Ophiuchus (Oph)
ophiuchi
"Naeretaer" Naerataer
Peredur
Naerataer Naeretaer (an)
Orion (Ori)
orionis
(Orion) Kastell (ar C'h.)
Ri (ar)
Roue (ar)
Orion
Pavo (Pav)
pavonis
"Paun" Paun (ar)
Pegasus (Peg)
pegasi
(Pegasos) Marc'h Marc'h Askellek
Perseus (Per)
persei
(Perseüs) Drestan Perseus
Phœnix (Phe)
phoenicis
"Fenis" Fenis (ar)
Pictor (Pic)
pictoris
"Livour"
Pisces (Psc)
piscium
"Pesked" Eoged (an) Pesked Pesked (ar)
Piscis Austrinus (PsA)
piscis austrini
"Pesk ar Su" Roue Pesketaer (ar) Pesk ar Su
Puppis (Pup)
puppis
"Aros" Aros (an) Aros Aros (an)
Pyxis (Pyx)
pyxidis
"Koufrig" Kompaz Martolod Kompaz Martolod (ar C'h.)
Reticulum (Ret)
reticuli
"Rouedenn"
Sagitta (Sge)
sagittae
"Saezh" Bir (ar) Saezh Saezh (ar)
Sagittarius (Sgr)
sagittarii
"Gwareger" Gwareger (ar) Saezhataer Saezhataer (ar)
Scorpius (Sco)
scorpii
"Krug" Krug (ar G.) Krug Krug (ar G.)
Sculptor (Scl)
sculptoris
"Kizeller" Kizeller (ar C'h.) Kizeller (ar C'h.)
Scutum (Sct)
scuti
"Skoed"
Serpens (Ser)
serpentis
"Naer" Naer Naer Naer (an)
Sextans (Sex)
sextantis
"C'hwedant"
Taurus (Tau)
tauri
"Tarv" Maen-Forn (ar)
Tarv (an)
Tarv Tarv (an)
Telescopium (Tel)
telescopii
"Teleskop"
Triangulum (Tri)
trianguli
"Tric'horn" Tric'horn (an) Tric'horn an Norzh Tric'horn an Norzh
Triangulum Australe (TrA)
trianguli australis
"Tric'horn ar Su" Tric'horn ar Su
Tucana (Tuc)
tucanae
"Toukan"
Ursa Major (UMa)
ursae majoris
"Arzhez vras" Karr Arzhur
Karr (Kamm) Bras
Lost Arar
Seizh Ejen (ar)
Kastell Karr Kamm Bras Arzh Bras (an)[6]
Ursa Minor (UMi)
ursae minoris
"Arzhez vihan" Karr Ahez
Karr (Kamm) Bihan
Kastell Karr Kamm Bihan Arzh Bihan (an)[7]
Vela (Vel)
velorum
"Gouelioù (ur vag)"
Virgo (Vir)
virginis
"Gwerc'hez" Gwerc'hez (ar W.) Gwerc'hez Gwerc'hez (ar W.)
[Piscis] Volans (Vol)
volantis
"Pesk-nij"
Vulpecula (Vul)
vulpeculae
"Louarnig" Louarn (al) Louarnig (al)

Steredennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ar steredeg Ursa Minor (UMi)
Steredenn an Norzh eo Polaris

Lod steredennoù zo bet badeziet, evel Toliman / α Centauri, lod arall n'o deus anv divoutin ebet : dre lizherennoù pe sifroù e vezont anvet.
Zoken pa 'z int bet badeziet o devez ar steredennoù un anv arall, gant ul lizherenn c'hresianeg a lakaer dirak berradur anv ar steredeg m'emaint.
Da skouer, er steredeg Ursa Minor (UMi) emañ ar steredenn Polaris, a anver Alpha Ursa Minoris (α UMi).

Al lizherennoù gresianek :

α alpha, β bêta, γ gamma, δ delta, ε epsilon, ζ dzêta, η êta, θ thêta, ι iota, κ kappa, λ lambda, μ mu,
ν nu, ξ ksi, ο omicron, π pi, ρ rhô, σ sigma, τ tau, υ upsilon, φ phi, χ khi, ψ psi, ω omega.

Steredennoù a zo bet roet un anv divoutin dezho

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Alc'hwez :
A = steredenn argemmus ha steredennoù doubl fallaennaouek
D = steredenn doubl ha lies
G = goursteredenn ruz
Kr = korrsteredenn ruz (un elfenn eus ur steredenn D)
Kw = korrsteredenn wenn (un elfenn eus ur steredenn D)
Doare Anv Berr.
Acamar θ Eri
Achernar α Eri
D Acrux α Cru
Acubens α Cnc
Adara ε CMa
Adhafera ζ Leo
Agena β Cen
D Akrab β Sco
D Alamak γ And
D Albireo β Cyg
Alchita α Crv
Alcor 80 UMa
Alcyone η Tau
Aldebaran α Tau
Alderamin α Cep
Alfard α Hya
Algenib γ Peg
Algenib α Per
D Algieba γ Leo
Algiedi δ Cap
A Algol β Per
Algorab δ Crv
Alioth ε UMa
Alkaid η UMa
Alkalurops μ Boo
Alkes α Crt
Alnilam ε Ori
D Alnitak ζ Ori
Alrami α Sgr
D Al Rischa α Psc
Alshain β Aql
Alsuhail λ Vel
Altair α Aq
Aludra η CMa
Alwaid β Dra
D Alya θ Ser
Ancha θ Aqr
G Antares α Sco
Arcturus α Boo
Arkab Posterior β2 Sgr
Arkab Prior β1 Sgr
Asellus Australis δ Cnc
Asellus Borealis γ Cnc
Asterion β CVn
Asterope 21 Tau
A Astre Grenat μ Cep
Atiks ο Per
Atlas 27 Tau
Azelfafage Π1 Cyg
Azha η Eri
Baten Kaitos ζ Cet
Beid ο1 Eri
Bellatrix γ Ori
Benetnash η UMa
G Betelgeuse α Ori
Botein δ Ari
Canopus α Ari
Capella α Aur
Caph β Cas
D, Kr Castor α Gem
Celaeno 16 Tau
A Cih γ Cas
D Cor Caroli α CVn
Coxa θ Leo
Doare Anv Berr.
Cursa β Eri
Dabih β Cap
Deneb α Cyg
Deneb Kaitos β Cet
Deneb Okab δ Aql
Denebola β Leo
D Diadem α Com
Dschubba δ Sco
Dubhe α UMa
Electra 17 Tau
Enif ε Peg
A, G Erakis μ Cep
Etamin γ Dra
Fomalhaut α PsA
Furud ζ CMa
Gemma α CrB
Gianfar λ Dra
Gienah ε Cyg
Gomeisa β CMi
D Grafias ζ Sco
D Gredi α Cap
Grumium ξ Dra
Hamal α Ari
Haris γ Boo
Heka λ Ori
Heze ζ Vir
D Izar ε Boo
Kajam ω Her
Kaus Australis ε Sgr
Kaus Borealis λ Sgr
Kaus Medius δ Sgr
Kelb Alrai β Oph
Kochab β UMi
Kraz β Crv
Ksora δ Cas
D Kuma ν Dra
D Lesath ν Sco
Maasym λ Her
Maia 20 Tau
Markab α Peg
Matar η Peg
Megrez δ UMa
Menkar α Cet
Menkhib ζ Per
Merak β UMa
Merope 23 Tau
D Mesarthim γ Ari
Metallah α Tri
Miaplacidus β Car
Minelaruva δ Vir
Minkar ε Crv
Mintaka δ Ori
A, G Mira ο Cet
Mirach β And
Miram η Per
Mirzam β CMa
Misam κ Per
Mizar ζ UMa
Mufrid η Boo
Muliphein γ CMa
Naos ζ Pup
Nash γ Sgr
Nath β Tau
Nekkar β Boo
Doare Anv Berr.
Nunki σ Sgr
Peacock α Pav
Phekda γ UMa
Pherkad γ UMi
Pleione 28 Tau
Polaris α UMi
Pollux β Gem
D Porrima γ Vir
D, Kw Procyon α CMi
Kr Proxima Centauri α Cen C
Rana δ Eri
Ras Algeti α Her
Ras Alhague α Oph
Ras Elased Australis ε Leo
Ras Elased Borealis μ Leo
Reda γ Aql
Regulus α Leo
Rigel β Ori
Rotanev β Del
Rutilicus β Her
Sabik η Oph
Sadalachbia γ Aqr
Sadalmelek α Aqr
Sadalsud β Aqr
Sadir γ Cyg
Saiph κ Ori
Sarin δ Her
Sceptrum 53 Eri
A, G Scheat β Peg
Schedir α Cas
Segin ε Cas
Sham α Sge
Shaula λ Sco
A Sheliak β Lyr
Sheratan β Ari
D, Kw Sirius α CMa
Sirrah δ And
Skat β Aqr
Spica α Vir
Subra ο Leo
Sulaphat γ Lyr
Svalocin α Del
Tabit Π3 Ori
Taygeta 19 Tau
Theemin ν2 Eri
Thuban α Dra
D Toliman α Cen
D Trapez θ Ori
Tureis ι Car
Unuk Elhaia α Ser
Kw Van Maanen (Psc)
Vega α Lyr
Kr Velox Barnardi (Oph)
Vindemiatrix ε Vir
Wezen δ CMa
Yed Posterior ε Oph
Yed Prior δ Oph
Zaurak γ Eri
Zavijah β Vir
Zibal ζ Eri
Zosma δ Leo
Zuben el Akrab γ Lyr
Zuben el Genubi α Lib
Zuben el Schemali β Lib

Steredennoù a zo bet anvet dre lizherennoù pe sifroù hepken

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Doare Anv Berr.
D Beta Monocerotis β Mon
D Beta Tucanae β Tuc
D Gamma Delfini γ Del
D Gamma Velorum γ Vel
A, G Delta Cephei δ Cep
A, G Epsilon Aurigae ε Aur
Epsilon Eridani ε Eri
D Epsilon Lyrae ε Lyr
D Zeta Aquarii ζ Aqr
D Zeta Cancri ζ Cnc
Doare Anv Berr.
D Zeta Piscium ζ Psc
A Eta Aquilae η Aql
A Eta Carinae η Car
D Iota Trianguli ι Tri
A Lambda Tauri λ Tau
D, Kr, Kw Omikron 2 Eridani ο2 Eri
A Rho Cassiopeiae ρ Cas
Sigma Octantis σ Oct
Tau Ceti τ Cet
A Khi Cygni χ Cyg
Doare Anv Berr.
AE Aurigae AE Aur
A, G L2 Puppis L2 Pup
NP 0532[8] (Tau)
A, G R Aquarii R Aqu
R Coronae Borealis R CrB
A, G R Hydrae R Hya
A, G VV Cephei VV Cep
D 61 Cygni 61 Cyg
D 70 Ophiuchi 70 Oph

Un nebeud steredennoù brezhonek

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Setu amañ un nebeud anvioù brezhonek evit ar steredennoù hewelusañ, hervez Talabao niv.8 ha kartenn Loargann.

Aldebaran (α Tau)
o sevel e-kichen al Loar (Gouhere 1997).
Betelgeuse (α Ori)
Ar steredenn orañjez el laez kleiz eo.
Steredenn Brezhoneg Steredenn Brezhoneg
Albireo (β Cyg) Kurunenn (ar G.) Kochab (β UMi) Iz
Sterenn gozh
Alcor (80 Uma) Blenier (ar)
Charreter (ar)
M 13 Druilhad bras ar C'heur
Aldebaran (α Tau) Ruzan M 42 Nivlennad vras ar Ri
Alderamin (α Cep) Gwendez Megrez (δ UMa) Rod a-raok dehoù
Algeiba (γ Leo) Even Merak (β UMa) Rod a-dreñv kleiz
Algenib (α Per) Ildud Mira (ο Cet) Brandan
Algol (β Per) Gorwenal Mizar (ζ UMa) Marc'h-Tirleur
Alioth (ε UMa) Marc'h-Leur Phekda (γ UMa) Rod a-raok kleiz
Alnilam + Alnitak + Mintaka
( ε + ζ + δ Ori)
Gouriz ar Ri
Rastell
Tri Roue (an)
Pherkad (γ UMi) Morvarc'h
Altair (α Aq) Erer Penwern Pleiades (Taurus) Yarad-Poñsined (ar)
Yar (wenn) hag hec'h evned (ar)
Yar hag he foñsined (ar)
Yarig (ar)
Alya (θ Ser) Maen ar Bibvidigezh Polaris (α UMi) Steredenn ar Vartoloded
Sterenn
Antares (α Sco) Mael Ruz (ar)
Priñs Ruz
Pollux (β Gem) Amaezhon
Arcturus (α Boo) Bugul (ar)
Mazh
Procyon (α CMi) Kian
Benetnash (η UMa) Marc'h-Ambilh Regulus (α Leo) Rouanezig (ar)
Betelgeuse (α Ori) Mabon Rigel (β Ori) Riwall
Capella (α Aur) Karr an Ankoù Shaula + Lesath (λ + ν Sco) Daoulagad ar C'hazh
Castor (α Gem) Govanon Sirius (α CMa) Steredenn ar C'hi
Deneb (α Cyg) Hez Spica (α Vir) Gowenn
Deneb Kaitos (β Cet) Maloù Thuban (α Dra) Eflamm
Denebola (β Leo) Palou Vega (α Lyr) Awen (an)
Dubhe (α UMa) Rod a-dreñv dehoù[9] Zuben el Genubi (α Lib) Gwervaen
Fomalhaut (α PsA) Pellez

Korfoù-egor hewelus

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Steredennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Steredennoù skedus
• Sked manat ur c'horf-oabl eo e veurez.
Seul vihanoc'h an niver, seul skedusoc'h ar steredenn.
Anv Berr. Meurez Lit
Sirius α CMa –1,4 gwenn
Arcturus α Boo –0,06 orañjez
Vega α Lyr 0,04 gwenn
Capella α Aur 0,06 melen
Aldebaran α Tau 0,86 orañjez
Antares α Sco 0,92 melen-ruz
Betelgeuse α Ori 0,2–1,2 melen-ruz
Steredennoù doubl ha lies
• Ar c'horn etre ar bannoù gouloù a zo etre lagad an den ha div elfenn eo ar c'hornhed.
• 5 cm da nebeutañ eo treuzkiz an teleskop a zo rekis.
Anv Berr. Livioù an elfennoù Meurezioù Kornhed Gwelusted
Mizar + Alcor ζ UMa + 80 UMa gwenn o-div 2,4 + 4,0 11,8´ lagad
Mizar ζ UMa gwenn o-div 2,4 + 4,0 14,4´´ teleskop
Gredi α Cap gwenn o-div 3,8 + 4,5 6,4´ lagad
Epsilon Lyrae ε Lyr gwenn o-div 4,5 + 4,7 3,5´ lagad
Albireo β Cyg orañjez ha glas 3,1 + 5,1 34,3´´ gevellunedoù
Toliman α Cen gwenn o-div 0,0 + 1,2 20´´ teleskop
Cor Caroli α CVn gwenn o-div 2,9 + 5,6 19,6´´ teleskop
Trapez θ Ori gwenn an holl 5,4 + 6,8 + 8,0 + 6,3 19´´–9´´ teleskop
Alamak γ And orañjez ha glas-gwer 2,1 + 5,1 10´´ teleskop
Mesarthim γ Ari gwenn o-div 4,8 + 4,8 7,8´´ teleskop
Algieba γ Leo orañjez ha melen 2,1 + 3,4 4,7´´ teleskop
Acrux α Cru gwenn o-div 1,4 + 1,9 4,4´´ teleskop
Steredennoù argemmus
• Ar skalfad etre ar meurez bihanañ hag an hini brasañ
eo an argemm.
• An niver a zevezhioù ma pad an argemm eo an drovezh.
Anv Berr. Argemm Trovezh
δ Cep 3,6–4,3 5,4
Astre Grenat μ Cep 3,7–5,0 direol
Sheliak β Lyr 3,4–4,1 12,9
Algol β Per 2,1–3,4 2,9
Mira ο Cet 3–9 231

Gronnadoù stered

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gronnad stered a reer eus un hollad stered a zo bet ganet a-gevret, hag a zo liammet kenetrezo dre ar c'herc'hellerezh.

Digor e vez ur gronnad stered pa vez dizingal e stumm ; nebeut a steredennoù zo ennañ, ha yaouank eo ar steredennoù-se peurliesañ (war-dro 100 milion a vloavezhioù).
Boulek e vez ur gronnad stered pa vez pellennek e stumm ; milionoù a steredennoù zo ennañ, an darn vuiañ anezho bodet er c'hreiz ; koshoc'h eget 10 milmilion a vloavezhioù eo lod gronnadoù stered boulek.
  • M = katalog Messier, bet krouet e 1774.
  • NGC = New General Catalogue of Nebulae and Clusters of Stars, bet krouet e 1888 ha hizivaet ez-reoliek abaoe.
  • "Sked" : ar meurez manat (m) evel ma vez gwelet gant un den war an Douar eo ; –26,5m eo sked an Heol, –12,6 hini al loargann, ha +30 hini ar c'horfoù-oabl teñvalañ bet arsellet gant an teleskop Hubble.
Gronnadoù digor
Anv(ad) Berr. Steredeg Perzhioù Kornventoù Gwelusted
Pleiades M 45 Taurus ec'hon, skedus-kenañ 100´ lagad
Gronnad doubl χ, « h » Perseus skedus-kenañ 35´ + 35´ lagad
Praesepe M 44 Cancer sked hollek 4,5m 80´ lagad
M 35 Gemini sked hollek 5,5m 30´ gevellunedoù
M 7 Scorpio 50 steredenn 7–11m 60´ gevellunedoù
Kappa Crucis NGC 4755 Crux 50 steredenn 6–10m 10´ gevellunedoù
M 11 Scutum 200 steredenn 11–14m 12´ gevellunedoù
Gronnadoù boulek
Anvad Steredeg Meurez Treuzkiz manat Gwelusted
M 13 Hercules 5,7 23´ gevellunedoù
M 5 Serpens 6,2 13´ gevellunedoù
M 15 Pegasus 6,5 12´ gevellunedoù
ω Centauri Centaurus 4 30´ lagad

Nivlennoù galaksiel

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Galaksienn Veur Andromeda
NGC 3132

Nivlenn c'halaksiel a reer eus ur gronnad gazoù, pe gazoù hag eufl, a zo en egor e diabarzh ur c'halaksienn.

Nivlenn blanedennel a reer eus ur mell gwiskad gazoù a zo tro-dro d'ur steredenn domm-kenañ. Alies e vez gwelet e stumm ur gantenn, evel ur blanedenn, alese an anv.
Nivlenn amstrew a reer eus un nivlenn pa vez dizingal he stumm.
Anv Anvad Steredeg Meurez Treuzkiz manat Gwelusted
Nivlennoù galaksiel
M 31 Galaksienn Veur en Andromeda Andromeda 5 160´ x 40´ lagad
M 51 Galaksienn ar C'hon-Hemolc'h Canes Venatici 8 10´ teleskop
M 81 Ursa Major 8 18´ x 10´ teleskop
M 83 Hydra 8 10´ x 8´ teleskop
LMC[10] Koumoulenn Vras Magellan Dorado 1 lagad
SMC[11] Koumoulenn Vihan Magellan Tucana 1,5 3,5° lagad
Nivlennoù planedennel
M 27 "Halter", Dumb-Bell Vulpecula 8 8´ x 5´ gevellunedoù
M 57 Nivlenn walennek Lyra 9 80´´ x 60´´ teleskop
NGC 3132 Vela 8 84´´ x 52´´ teleskop
Nivlennoù amstrew
M 42 Nivlenn vras Orion 5 65´ lagad
M 8/NGC 6523 Nebula Laguna Sagittarius 5 83´ x 40´ gevellunedoù
M 17 Omega Sagittarius 6 45´ x 35´ gevellunedoù
M 1 Nivlenn ar C'hrank[12] Taurus 9 5´ x 3´ teleskop
NGC 2070 Tarentula[13] Dorado 5 20´ lagad
  • Antonín Rükl, Jean-Marc Becker (1988), Constellations et planètes, Gründ, ISBN 978-2-7000-1551-5 (fr)
  • Bernard Pellequer (1990), Petit guide du ciel, Seuil, ISBN 978-2-02-011556-8 (fr)
  • Christophe Lehénaff (2010), Les étoiles et les planètes, Glénat, ISBN 978-2-7234-7600-3 (fr)
  • Bertran d'Armagnac (2013), Stelvision 365 (kartenn an oabl), ISBN 978-2538-6032-0 (fr)
  • Bernhard Mackowiak (2013), Grand atlas de l'astronomie, ELCY, ISBN 978-2-7532-0751-6 (fr)

Pennadoù kar

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. IAU (en)
  2. Geriadur Gaffiot (1934) (la) (fr)
  3. Yanna Seubil-Kernaodour (1988), Kantreadenn dre ar Stergann, Kazetenn Talabao niv. 8 (Meurzh/Ebrel 1988), An Here (br)
  4. Kartenn an oabl – Hantervoul Norzh, Kevredigezh Steredoniezh Kerne "Loargann", Kemper (br)Loar Gann (fr)
  5. Martial Ménard (2012), Dictionnaire français-breton, Palantines, ISBN 978-2-35678-069-0 (fr) (br)
  6. Un tamm anezhañ o vout anvet "Ar C'harr kamm Bras", "Karr Arzhur", "Ar Seizh Ejen Arat", "Al Lost Arar".
  7. Un tamm anezhañ o vout anvet "Ar C'harr kamm Bihan".
  8. Pulsar en M 1.
  9. "Dehoù", n'eo ket "dehou" ; pep anv zo skrivet amañ evel m'emañ war baper.
  10. Large Magellan Cloud.
  11. Small Magellan Cloud.
  12. Dismantroù ur supernova eo.
  13. Un elfenn eus LMC eo.