Jeanne Coroller-Danio
| Reizh pe jener | plac'h  |
|---|---|
| Bro ar geodedouriezh | Frañs |
| Anv-bihan | Jeanne |
| Anv-familh | Coroller |
| Deiziad ganedigezh | 25 Mae 1892 |
| Lec'h ganedigezh | Morzhell |
| Deiziad ar marv | 13 Gou 1944 |
| Pried | René Chassin du Guerny |
| Yezhoù komzet pe skrivet | galleg |
| Micher | skrivagner |
| Perzhiad e | WWII Axis collaboration in France |
| Luskad | Unvaniez ar Seiz Breur |
Jeanne Coroller-Danio, ganet e Morzhell d'ar 25 Mae 1892, ha marvet dre lazh d'an 13 Gouere 1944 e Medrigneg, a oa un emsaverez emrenourez katolik breizhat, hag ur skrivagnerez.
He anv-pluenn a oa C. Danio[1], mes sinañ a rae ivez Jeanne de Coatgourc'han, Gilles Gautrel pe Gilesse Penguilly.
Orin[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ur skrivagner brezhonek e oa he zad Eugène Coroller (1857-1923) anavezet dre e anv-pluenn Gweltaz. Un den kar da Théodore Hersart Kervarker e oa, ha diskennad d'ar c'horonal Coroller, hag a servije Jorj Kadoudal. Diazezour "Feiz ha Breiz" hag e penn ar gevredigezh "Breuriez ar Brezonnek" e oa. He mamm a oa ur vreizhadez anvet Pauline de Farcy de Beaumont (1858-1932).
He oberenn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Jeanne Coroller a oa ur skrivagnerez evit ar yaouankiz hag ur gatolikez gredus.
Adal 1922 e embannas he levr Histoire de notre Bretagne skeudennaouet gant Jeanne Malivel hag a c'houlennas dilemel he skeudennoù ag al levr evit an embannadurioù a heulie abalamour d'he selloù disheñvel (Coroller a zifenne an emrenerezh tra ma veze difennet ar rannvroelouriezh gant J. Malivel). E 1929 e embannas Le Mystère de Bretagne hag a voe troet e brezhoneg gant an aotrou Perrot, ha kinniget er Bleun-Brug e Douarnenez dirak 10 000 den. E 1940 e kemeras perzh e krouidigezh ar gelaouenn Ôlolé skrivet gant Herri Kaouisin, e lec'h ma embannas Les loups de Coatmenez (1941), ha La croisade des Loups (1943) skeudennaouet gant Steven ar Rallig.
Savet e voe ganti un Histoire de ma Bretagne ha meur a destenn istorel all, dindan meur a anv-pluenn.
Mare an Eil Brezel bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E miz Eost 1943 e voe degemeret en he c'hastell ar Gadervenn renet gant Neven Henaff. Yann Fournis a ziskler en e dezenn diwar-benn Bezen Perrot e voe aozet ar Bagadoù Stourm en he c'hastell e 1943 e Kaon.
Hervez Ronan Caerleon e kemeras perzh Jeanne en un emvod politikel, d'an 20 a viz Mae 1944[2] :
À la réunion de la rue le Bastard, Mabinog[3], adjoint de Lainé, avait groupé une trentaine d'opiniâtres. Le néo-païen Pol Le Reste y côtoyait les très catholiques Marc Le Berre, Olier Chevillotte, Jeanne du Guerny ainsi que le protestant Marcel Guieysse.
Muntret d'an 13 a viz Gouere 1944[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E-kerzh ar bloaz 1944, ar c'habiten Christian Le Mintier a zeuas da gastell ar Motte-Basse e Gorre, perc'hennet gant e vreur Godefroy Le Mintier de La Motte-Basse. Evit aotreiñ distro e 4 mab hag a veve gant o moereb e Creuse, e c'houlennas harp gant e amezegez, Jeanne Coroller, a-du gant ar PNB, hag a ambrougas anezhañ davet Kommandantur Lambal evit kaout tremenoù-hent. Hennezh ne oa ket e-touez ar genlabourerion, mes kontañ a reer e oa kreñv e liammoù gant ar PNB. Ar pezh zo sur eo en doa kas ouzh ar Saozon a-c'houde Emgann Mers-el-Kebir.
Pa voe harzet paotred ag ar rezistañs e Gorre gant an Alamaned d'an 8 a viz Gouere, e voe soñjet e oant bet diskuilhet gant ar familh Mintier de La Motte-Basse. Ha d'an 12 a viz Gouere e voe harzet ar familh. Ha pa glevas Jeanne ar c'heloù ez eas da C'horre gant he mab evit klask o dieubiñ. Hogen, hi hag he mab a voe toullbac'het eno ivez.
Jeanne hag ar familh Mintier a voe lazhet gant strouezhegerion e koad an Hardinais e Medrigneg gant ur boled en o fenn, d'an 13 a viz Gouere 1944. Kavet e voe he c'horf 13 devezh diwezhatoc'h ha beziet e bered Medrigneg a-raok bout kaset da vered Pengilli.
Oberennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- C. Danio, Yann-Vari Perrot, Le Mystère de Bretagne Pe war roudou hon Tadou - Pez burzudus e tisklaerier ennan eun diverra eus istor hor breiz, R. Durand, 1921, moullet e Straed ar C'hastell, Brest, 1929.
- C. Danio, La route au but lointain, Sant-Brieg, O.L. Aubert, 1927.
- Histoire de notre Bretagne, L'Enseigne de l'Hermine - Dinard, 1922
- Le trésor des douze, Quimper, Nouvelles Éditions Bretonnes, dastumad 'Pâques", 1935 (gant al lesanv Gilles Gautrel) romant polis. An istor a gont troioù-kaer broadelourion vreizhat hag a stourm evit dieubidigezh Breizh.
- C. Danio, Histoire de Bretagne pour tous. Embannadurioù Strollad Broadel Breizh - Roazhon 1942 (skeudennoù gant Xavier Haas)
- Les loups de Coatmenez ha La croisade des Loups. Adembannet e 1995 gant BSI-Elor en ur stumm sañsuret (lamet e voe ar frazennoù enepyuzev, hag ar ger "youpin" a voe lakaet "voleur" en e lec'h).
- Histoire de ma Bretagne, skeudennaouet gant Étienne Le Rallic
Da welet ivez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ Joël Cornette (2015). Le Marquis et le régent, Tallandier. 480 p. ISBN 979-10-210-0907-3.
- ↑ Le rêve fou des soldats de Breiz Atao, p. 102.
- ↑ e anv gwir Jean-Marie Chanteau