Dilennadeg kannaded Bro-C'hall 2024
| Stad | Frañs  |
|---|---|
| A dalv evit tiriad | Frañs |
| Raklec'hiet gant | dilennadeg kannaded Bro-C'hall 2022 |
| Deiziad | 30 Mez 2024, 7 Gou 2024 |
| Post da bourveziñ | kannad gall |
| Lec'hienn ofisiel | https://www.interieur.gouv.fr/actualites/actualites-du-ministere/elections-legislatives-2024 |
| Reizhiad votiñ | Votadeg unanv gant div dro |
Dilennadeg kannaded Bro-C'hall 2024 a zo bet dalc'het d'an 30 a viz Even ha 7 a viz Gouhere 2024 evit dilenn 577 kannad ar XVIIvet lezennadur eus ar Pempvet Republik c'hall.
E 2027 e oa an dilennadeg da vezañ dalc'het, met galvet eo bet, tri bloaz a-raok fin al lezennadur, goude ma vije bet divodet ar Vodadenn Vroadel gant ar prezidant Emmanuel Macron, dre ma oa bet trec'het ar c'hengevread prezidantel Ensemble eus 17 poent gant ar Rassemblement National en dilennadegoù evit Parlamant Europa d'an 9 a viz Even 2024. Ar c'hwec'hvet gwech eo da welet un divodadur e-kerzh ar Pempvet Republik C'hall dre implij an artikl 12 eus ar Vonreizh hag ar wech kentañ eo da welet un divodadur e-kerzh ur pempbloaziad. Dre ma'z eo bet galvet e-kerzh ul leuriadur ez eo keñveriet ouzh trec'h souezhus Jacques Chirac e 1997.
A-raok an dro gentañ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Gant meur a strollad eus an tu kleiz e voe aozet Talbenn nevez ar Bobl (Nouveau Front Populaire). En o zouesk emañ La France insoumise, ar Gomunourien, An Ekologourien, ar Sokialourien, ha strolladoù bihanoc’h evel Place Publique, Générations[1], ha re all (war-dro 25 anezho). Rannet e voe ar pastelloù-bro etrezo, hag envel a reas pep strollad e zanvezioù kannaded. Kudennoù a voe gant LFI pa nac’has envel 5 eus he izili, Alexis Corbière, Raquel Garrido, Danielle Simonnet, Hendrick Davi ha Frédéric Mathieu, un emzalc’h lakaet da « spurj » gant displegerien zo rak savet o doa a-enep da bennoù ar strollad, Jean-Luc Mélenchon ha Sophia Chikirou[2].
Re all a nac’has bezañ anvet gant ur strollad, evel François Ruffin, az eas gant e strolladig Picardie Debout e-lec’h LFI[3], pe Jérôme Guedj, sokialour chomet e-maez Talbenn nevez ar Bobl[4].
Tro gentañ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Votet o deus 66,71% eus an dud enskrivet[5]. Aet ez eus 33,34% eus ar mouezhioù gant ar Rassemblement National hag an dud aliañset gantañ, 27,99% gant Talbenn ar Bobl Nevez (tu kleiz), hag 20,04% gant Ensemble, ar strolladoù a-du gant Emmanuel Macron (kreiz)[5].
Dilennet ez eus bet 75 kannad: 37 eus ar Rassemblement National, 2 eus ar strolladoù aliañset gantañ, 32 eus Talbenn nevez ar Bobl, 2 eus Ensemble, 1 eus ar Republikaned, ha 2 eus an tu dehoù[5]. Rankout a ra an danvez kannaded all mont d’an eil tro.
Trouz ez eus bet abalamour d’an disoc’hoù-se, ar re wellañ evit ar Rassemblement National en istor koulz e Bro-C’hall[6] hag e Breizh[7], ar pezh a oa kendalc'hadenn disoc'h an dilennadegoù evit Parlamant Europa.
Aet ez eus 217 danvez kannad diwar ar renk a-raok an eil tro e lec’hioù ma oa tri den pe muioc’h. Al lodenn vrasañ anezho o deus doujet da gemenn an "Talbenn Republikan", enni izili eus an tu kleiz pellañ, an tu kleiz, ar c’hreiz, hag an tu dehoù, evit mirout ouzh ar Rassemblement National da dapout ur muianiver absolut eus ar gannaded[8]; un nebeud o deus graet a-enep d’an tu kleiz[9].
Eil tro
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Evit eil tro an dilennadeg kannaded e 2024 eo aet ar muiañ niver eus ar votoù gant Talbenn Nevez ar Bobl, a-dreñv emañ Ensemble! (strollad prezidantel hag harperien), en trede plas emañ ar Rassemblement National[10]. Pa voe kroget da embann an disoc'hoù, Jean-Luc Mélenchon en doa graet ur brezegenn oc'h embann "Ar prezidant a rank gervel Talbenn Nevez ar Bobl evit ren", Marine Tondelier a embanne hi "Ni zo vont da ren"[11].
Setu disoc’h an dilennadeg[12]:
| Aliañs | Strollad | Niver a gannaded | |
|---|---|---|---|
| Talbenn nevez ar Bobl | La France Insoumise | 71 | 180 |
| Strollad Sokialour | 64 | ||
| An Ekologourien | 33 | ||
| Strollad Komunour | 9 | ||
| Re all | 3 | ||
| Ensemble | Renaissance | 98 | 163 |
| MoDem | 35 | ||
| Horizons | 26 | ||
| Re all | 4 | ||
| UDI | 1 | ||
| Rassemblement National ha re aliañset | Rassemblement National | 126 | 143 |
| RN-LR | 17 | ||
| Republikaned ha re aliañset | LR | 39 | 66 |
| Liesseurt tu dehoù | 25 | ||
| UDI | 2 | ||
| Re all | Liesseurt tu kleiz | 12 | 25 |
| Rannvroelourien | 10 | ||
| Liesseurt kreiz | 2 | ||
| Liesseurt | 1 | ||
Evit Dominique Reynié, kelenner e Sciences-po, eo ret diwall rak hervezañ an tu kleiz en deus bet un trec'h mediatek muioc'h evit unan politikel: pa vez graet ar sammad eus hollad mouezhioù Talbenn nevez ar Bobl e tizher 27,28% eus ar mouezhioù bet eztaolet, 17% eus hollad an dud enskrivet. Aet eo war-gil an niver a voterien keñveriet gant an 9 a viz Even lec'h ma oa bet 33,7% met hep tennañ kandidad ebet. Keñveriañ a ra gant hollad mouezhioù an RN hag e harperien hag a dizh 37% eus ar mouezhioù bet eztaolet. En holl, an tu dehoù en deus bet 46,6% eus hollad ar mouezhioù. Ar Rassemblement National a zo 80% eus voterien an tu dehoù hag a zo talet gant an "Talbenn Republikan", padal an tu kleiz a zo er gwanañ eus istor ar Vvet Republik. Evitañ ez eus ur riskl gwallreuz politikel ma ne vez ket klevet ar milionoù a voterien eus an tu dehoù[13] Evit Emilien Houard-Vial, an "Talbenn Republikan" ne c'hell bezañ nemet un diskoulm berrbad rak ma ne vez ket selaouet klemmoù ar voterien e vo breskaet ar gredenn en demokratelezh c'hall[14]
Darvoudoù e-kerzh an dilennadeg
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Tud dinac’het gant ar Rassemblement National
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Meur a zanvez kannad a zo bet dinac’het gant ar Rassemblement National abalamour d’o c’homzoù pe o emzalc’h, da skouer: bezañ gwisket ur gasketenn a oa arouezioù nazi warni, bezañ droukkomzet a-enep d’an dud a zo div vroadelezh ganto, d’ar re zu, d’ar Vaghrebiz, ha da re all. Un danvez kannad ne oa ket aotreet da vezañ dilennet hervez al lezenn, unan all n’eo ket bet gwelet pe klevet tamm ebet[15]. Dilennet ez eus bet daou anezho: Monique Grisetti, aozerez komzoù gouennelour hag iriennelour, ha Roger Chudeau, en doa droukkomzet a-enep da Najat Vallaud-Belkacem abalamour d’he div vroadelezh[16].
Tud dinac'het gant Talbenn Nevez ar Bobl
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Reda Belkadi, kandidat evit LFI/Talbenn Nevez ar Bobl a zo bet dinac'het evit skridoù enepyuzev war X[17] ha skarzhet e vo eus ar France Insoumise. N’eo ket bet dilennet[18].
Feulster
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Meur a zarvoud feuls a zo bet e-kerzh prantad kabaliñ dilennadeg kannaded Bro-C'hall abaoe an tro gentañ. Gérald Darmanin en deus embannet ez eus bet taget 51 danvez kannad pe stourmer[19] hag e vo 30 000 archer ha poliser, gant 5000 anezho e Pariz, evit talañ ouzh ar feulster a c'hellje bezañ pa vo embannet disoc'hoù an eil tro disul 7 a viz Gouhere[20].
War internet e oa feulster diroll ivez evel gant al lec'hienn internet eus an Tu dehoù pellañ "Réseau libre - le réseau des patriotes", hag en deus embannet ul listenn tud (alvokaded dreist-holl) da lazhañ. A-dreñv al lec'hienn emañ Joël Michel Sambuis, un den repuet e Rusia[21].
Disoc'hoù politikel
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ar Rassemblement National eo ar strollad o vezañ bet ar muiañ a vouezhioù, deuet eo da vezañ ar c'hentañ strollad politikel e Frañs. Deuet eo a-benn ar c'hengevread prezidantel da goll nebeutoc'h a sezoù evit ar pezh a oa bet rakwelet met kilet eo kalz memestra. Evel ma 'z eo kustum er vro eo bet kinniget e zilez gant ar c'hentañ ministr Gabriel Attal d'ar prezidant en deiz war-lerc'h disoc'hoù an eil tro. Emmanuel Macron en deus goulennet gantañ chom war e bost keit ha ma vo kavet un den all da gemer ar post. Hervez ar prezidant eo ar soñj « asuriñ stabilded ar vro ».
E Breizh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E rannvro Breizh velestradurel eo aet kalz war-raok ar Rassemblement National met hep kaout kannad ebet dilennet. Ar strollad kentañ eo bet hini ar prezidant gant 681 975 mouezh, a-dreñv emañ an RN gant 544 601. Talbenn nevez ar Bobl a dap 346 000 mouezh, hag a zo trede [22]. Ul lamm bras spontus zo graet gant an RN en ur rannvro na oa ket unan troet gant an tuioù pellañ betek-henn. Johanna Rolland, maerez Naoned, a zo bet karget gant ar Strollad Sokialour Gall da varc'hata evit Talbenn Nevez ar Bobl ha strolladoù all. Embann a ra bezañ dedennet da labourat gant tu kleiz ar Vacronourien[23].
An Emsav
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
An Emsav breizhek n'eo ket bet klevet kalz e-kerzh dilennadeg kannaded Bro-C'hall e 2024. Nebeut a dud a oa bet war ar renk, re Strollad Breizh ha tud harpet gantañ. Paul Molac, rannvroelour eus an tu kleiz, a zo bet addilennet e pevare pastell-vro ar Mor-Bihan, harpet e oa gant an UDB ha Strollad Breizh. Tapet en deus 35,84 % eus ar mouezhioù en dro gentañ ha 65,12 % eus ar mouezhioù en eil tro[24].
An UDB en devoa klasket bezañ degemeret en Talbenn Nevez ar Bobl met ne oa ket bet[25].
Strollad Breizh a zo deuet a-benn da vont war gresk a-fed niver a voterien hag en doa lakaet danvez kannaded war ar renk evit an div dro[26].
E pempvet pastell-vro Penn-ar-Bed eo bet Marcel Berrou, eus ar strollad Breizh War Raok !, war ar renk[27]. Tapet en deus 1 807 mouezh, pe 2,54 % eus ar mouezhioù[28].
Kentañ ministr nevez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Kalzig tud a zo dedennet evit dont da vezañ ar c'hentañ ministr nevez. Clémentine Autain, Jean-Luc Mélenchon, a lavar bezañ dedennet gant post ar c'hentañ-ministr[29]. Olivier Faure, penn ar Strollad Sokialour Gall, en deus disklêriet d'an 9 a viz Gouhere e oa prest da vezañ kentañ ministr ivez [30]. Dre ma fell d'ar prezidant derc'hel Gabriel Attal evel kentañ ministr ha dre m'eo chomet hep goulenn gant Talbenn nevez ar Bobl da sevel ur gouarnamant nevez eo fuloret Jean-Luc Mélenchon, Adrien Quatennens eus LFI en deus galvet war X (Twitter) d'ur valeadeg ramzel war Matignon evit ma vije eus ur c'hentañ ministr eus an tu kleiz [31]. Embannet eo bet gant Talbenn Nevez ar Bobl e vije un anv evit ar c'hentañ ministr d'an 18 a viz Gouhere.
Evit tizhout un emglev etre strolladoù Talbenn nevez ar Bobl e oa bet kinniget dibab un den eus an tu kleiz, tost eus ar strolladoù-mañ hep bezañ ezel anezho, evel Huguette Bello a oa bet soñjet enni gant ar PCF, harpet gant LFI[32], met nac'het e oa bet gant ar sokialourien[33]. Anvioù Martine Aubry, Johanna Rolland[34], ha Laurence Tubiana[35] a zo bet kinniget ivez. A-benn ar fin eo bet dibabet Lucie Castets gant an NFP[36]. Goustadik e teu war-wel un den nevez Karim Bouamrane, patron embregerezh ha maer Saint-Ouen. Un ezel eo eus ar Strollad Sokialour ha buruteller LFI eo[37]. A-benn ar fin goude kalz anvioù bet kinniget ne voe ket choazet Xavier Bertrand rak nac'het e oa bet gant ar Rassemblement National. E plas e voe choazet Michel Barnier hag a zo deuet da vezañ kentañ ministr d'ar 5 a viz Gwengolo 2024.
Pennadoù kar
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Daveoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ (fr) Nouveau Front Populaire. Nouveau Front Populaire (2024).
- ↑ «Une purge» : LFI ne réinvestit pas les députés frondeurs Corbière, Garrido ou Simonnet aux législatives 2024. Libération (2024).
- ↑ (fr) Ruffin, la vie sans Mélenchon. La Tribune (2024).
- ↑ Législatives : Jérôme Guedj en tête de la 6e circonscription de l’Essonne.. Le Point (2024).
- ↑ 5,0 5,1 ha5,2 (fr) Législatives 2024 : les résultats définitifs du 1er tour, le RN et ses alliés en tête, participation en forte hausse. LCP (2024).
- ↑ (fr) Législatives 2024 : au RN, l’euphorie d’un score historique qui place l’extrême droite aux portes du pouvoir. Le Monde (2024).
- ↑ (en) Brittany Was Once Barren Ground for France’s Far Right. No More.. The New York Times (2024).
- ↑ (fr) Législatives 2024 : combien de triangulaires au second tour ? La carte avant et après les désistements. Le Nouvel Obs (2024).
- ↑ (fr) Législatives : quatre désistements RN, dont un face à la philippiste Naïma Moutchou. Le Figaro (2024).
- ↑ (fr) Pierre Godon, Fabien Jannic-Cherbonnel hag Alice Galopin, "Résultats du 2d tour des législatives 2024 : François Hollande, élu député en Corrèze, affirme qu'il n'est "pas candidat" pour former un gouvernement", Franceinfo, 8 a viz Gouere 2024
- ↑ (fr) Noémie Lair, "Législatives 2024 : le Nouveau Front populaire doit "gouverner", assurent les différents partis de gauche", France Bleu, 7 a viz Gouere 2024
- ↑ (fr) Résultats des élections législatives 2024 : découvrez la composition de la nouvelle Assemblée nationale. France Info (2024).
- ↑ https://www.lefigaro.fr/vox/politique/dominique-reynie-pour-les-francais-ce-n-est-pas-rien-de-voir-que-l-on-s-est-ligue-pour-empecher-la-victoire-du-premier-parti-de-france-20240709
- ↑ https://www.lemonde.fr/idees/article/2024/07/09/emilien-houard-vial-politiste-le-front-republicain-en-n-offrant-qu-une-reponse-negative-a-une-situation-politique-ne-peut-se-suffire-a-lui-meme_6248229_3232.html
- ↑ Casquette nazie, propos racistes et antisémites, curatelle : ces candidats RN aux législatives qui font polémique. France Bleu (2024).
- ↑ Résultats des élections législatives 2024 : les "brebis galeuses" et candidats problématiques du Rassemblement national ont-ils été élus ?. France Info (Gouere 2024).
- ↑ (fr) Joanna Wadel hag AFP, "Législatives 2024 : un candidat LFI perd son investiture pour des tweets antisémites", RTL, 27 a viz Even 2024
- ↑ CARTE. Marc Fesneau en difficulté, le Rassemblement national en tête : les résultats du 1er tour des élections législatives dans le Loir-et-Cher. France 3 (Gouere 2024).
- ↑ (fr) Direct Législatives 2024 : depuis le début de la campagne, "51 candidats ou militants ont été agressés physiquement", annonce Gérald Darmanin. France Info (2024).
- ↑ (fr) "Elections législatives: Gérald Darmanin annonce 30.000 policiers et gendarmes mobilisés pour le second tour", nice-matin, 4 a viz Gouere 2024
- ↑ (fr) "Un site d’extrême droite menace de morts des personnalités de gauche et un avocat", Ouest-France, 9 a viz Gouere 2024
- ↑ (fr) Législatives. Le jour d’après en Bretagne…. Ouest france (2024).
- ↑ https://www.ouest-france.fr/elections/legislatives/direct-legislatives-les-tractations-pour-trouver-un-premier-ministre-se-poursuivent-da1f0981-6dbb-42a1-ab0c-efecd1bd1c5a
- ↑ (fr) "Publication des candidatures et des résultats aux élections - Législatives 2024 - 4ème circonscription (5604)", Minitrerezh an Diabarzh hag an Tramor
- ↑ (fr) "Les partis parisiens excluent l’Union démocratique bretonne du Nouveau front populaire.", udb.bzh, 17 a viz Even 2024
- ↑ (fr) "Législatives 2024 : le Parti Breton remercie ses électeurs et trace des perspectives pour le second tour.", partibreton.bzh, 2 a viz Gouere 2024
- ↑ (fr) "Législatives 2024 : Marcel Berrou, candidat des régionalistes sur la 5e circonscription du Finistère", Le Télégramme, 16 a viz Even 2024
- ↑ (fr) "Publication des candidatures et des résultats aux élections - Législatives 2024 - 5ème circonscription (2905)", Minitrerezh an Diabarzh hag an Tramor
- ↑ https://www.ouest-france.fr/elections/legislatives/direct-legislatives-les-tractations-pour-trouver-un-premier-ministre-se-poursuivent-da1f0981-6dbb-42a1-ab0c-efecd1bd1c5a
- ↑ https://www.lepoint.fr/politique/olivier-faure-se-dit-pret-a-assumer-la-fonction-de-premier-ministre-09-07-2024-2565215_20.php
- ↑ Alerte ! Macron veut nous voler la victoire et manœuvre pour faire barrage à l’application du programme du #NouveauFrontPopulaire. Le seul souverain que la République connaisse, le peuple, doit le faire céder. Pourquoi pas une grande marche populaire en direction de Matignon ?
- ↑ (fr) Pourquoi le PCF, LFI et les Verts soutiennent la piste Huguette Bello comme première ministre au nom du Nouveau Front populaire. Le Monde (Gouere 2024).
- ↑ Le PS refuse la candidature d’Huguette Bello, LFI s’impatiente. Le Point (Gouere 2024).
- ↑ (fr) Vidéo Législatives 2024 : Martine Aubry ne sera pas la candidate du NFP, Olivier Faure appelle à "élargir" les recherches à la "société civile". France Info (Goure 2024).
- ↑ Le PS, les écologistes et les communistes ont proposé à LFI le nom de Laurence Tubiana pour être Première ministre. Le Nouvel Obs (Goure 2024).
- ↑ Pouvoir d'achat, écologie, santé... La candidate du NFP à Matignon, Lucie Castets, écrit aux députés pour présenter ses "cinq grandes priorités". France Info (Eost 2024).
- ↑ https://www.ladepeche.fr/2024/08/20/nouveau-premier-ministre-qui-est-karim-bouamrane-dont-le-nom-circule-comme-le-prochain-locataire-de-matignon-12148737.php