Magnus Clemens Maximus : diforc'h etre ar stummoù
Kempenn |
Kempenn c'hoazh |
||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
[[Skeudenn:Solidus Magnus Maximus-constantinople Dep 38-7.jpg|thumb|300px|Magnus Maximus.]] |
[[Skeudenn:Solidus Magnus Maximus-constantinople Dep 38-7.jpg|thumb|300px|Magnus Maximus.]] |
||
'''Magnus Clemens Maximus Augustus''', pe '''Maximus''' pe ''Maximianus'', ([[335]]? – [[28 a viz |
'''Magnus Clemens Maximus Augustus''', pe '''Maximus''' pe ''Maximianus'', ([[335]]? – [[28 a viz Eost]] [[388]]), anavezet e [[Bro-Gembre]] evel [[Macsen Wledig]], a oa ur jeneral roman e Kembre. |
||
Lakaet e oa bet da impalaer an [[Impalaeriezh roman ar C'hornôg]] gant e armeoù eus [[383]] betek an 31 a viz Eost [[384]]. Goude se e teuas da vezañ kenimpalaer hervez reizh en Impalaeriezh roman ar |
Lakaet e oa bet da impalaer an [[Impalaeriezh roman ar C'hornôg]] gant e armeoù eus [[383]] betek an 31 a viz Eost [[384]]. Goude se e teuas da vezañ kenimpalaer hervez reizh en Impalaeriezh roman ar c'hornôg betek e varv e [[388]], pa voe lazhet war urzh an impalaer [[Teodosius Iañ|Teodosius {{Iañ}}]]. |
||
==E vuhez== |
==E vuhez== |
||
Linenn 11: | Linenn 11: | ||
Dont a reas da vezañ jeneral an arme roman e Proviñs [[Britannia]], en [[Enez Vreizh]] (pe [[Preden]]), [[Breizh-Veur]] hiziv. Dimeziñ a reas da [[Elena]] e [[Seguntium]] ([[Caernarfon]]), a vije bet merc'h d'ur penn brezhon anvet [[Octavius]]. |
Dont a reas da vezañ jeneral an arme roman e Proviñs [[Britannia]], en [[Enez Vreizh]] (pe [[Preden]]), [[Breizh-Veur]] hiziv. Dimeziñ a reas da [[Elena]] e [[Seguntium]] ([[Caernarfon]]), a vije bet merc'h d'ur penn brezhon anvet [[Octavius]]. |
||
Anvet e vije bet |
Anvet e vije bet da roue ar [[Brezhoned|Vrezhoned]] hervez ar vojenn. Un mab anvet Flavius Victor en dije bet. |
||
Pa guitaas Breizh-Veur en dije fiziet e rouantelezh e [[Caradocus]] |
Pa guitaas Breizh-Veur en dije fiziet e rouantelezh e [[Caradocus]]. |
||
===E Galia=== |
===E Galia=== |
||
Anvet e oa bet da impalaer gant e arme e Breizh e 383. Treuziñ a reas [[Mor Breizh]] en nevezamzer. Trec'h e oa bet war an impalaer [[Gratianus]] e-kichen Pariz, ha tapet e voe gantañ ha lazhet e [[Lugdunum]] ([[Lyon]] hiziv) d'ar [[25 a viz Eost]] [[383]].<br /> |
Anvet e oa bet da impalaer gant e arme e Breizh e 383. Treuziñ a reas [[Mor Breizh]] en nevezamzer. Trec'h e oa bet war an impalaer [[Gratianus]] e-kichen Pariz, ha tapet e voe gantañ ha lazhet e [[Lugdunum]] ([[Lyon]] hiziv) d'ar [[25 a viz Eost]] [[383]].<br /> |
||
Mestr e oa Maximus war Galia, ma voe |
Mestr e oa Maximus war Galia, ma voe anavezet evel impalaer ar C'hornôg hag '''[[augustus]]''' (dies imperii) gant impalaer ar Reter [[Teodosius Iañ|Teodosius {{Iañ}}]] d'an [[31 a viz Eost]] [[384]], da-geñver un emgav e [[Beroae]], en hanternoz da [[Trakia|Vro-Drakia]]. En ''[[Augusta Treverorum]]'' ([[Trier]]) en [[Galia]] e tiazezas e gêr-benn. <br /> |
||
Erru mat e oa d'an dud, heskinañ a reas an disivouderien. Lakaat a reas lazhañ an disivouder [[Priscillianus]] ha reiñ harp d'ar gristeniezh reizhkredennek. |
Erru mat e oa d'an dud, heskinañ a reas an disivouderien. Lakaat a reas lazhañ an disivouder [[Priscillianus]] ha reiñ harp d'ar gristeniezh reizhkredennek. |
||
Linenn 30: | Linenn 30: | ||
E 387 e voe trec'h Maximus war [[Valentinian II]], ha kemer a reas Roma hag Italia a-bezh. |
E 387 e voe trec'h Maximus war [[Valentinian II]], ha kemer a reas Roma hag Italia a-bezh. |
||
Aet e oa Maximus d'ober brezel da [[Valentinian II]] ha da [[Teodosius Iañ|Teodosius {{Iañ}}]], e [[387]]. Kemer a reas Roma hag Italia penn-da-benn. Valentinian a eas da |
Aet e oa Maximus d'ober brezel da [[Valentinian II]] ha da [[Teodosius Iañ|Teodosius {{Iañ}}]], e [[387]]. Kemer a reas Roma hag Italia penn-da-benn. Valentinian a eas da repuiñ da-gichen Teodosius I{{añ}}, impalaer roman ar reter, a savas a-du gantañ. |
||
==Daou enebour== |
==Daou enebour== |
||
Neuze en em glevas Teodosius ha Valentinian d'ober brezel a-enep Maximus o-daou en hañvezh [[388]].<br /> |
Neuze en em glevas Teodosius ha Valentinian d'ober brezel a-enep Maximus o-daou en hañvezh [[388]].<br /> |
||
Trec'het e voe Maximus en [[emgann ar Save]], a-hed ar stêr [[Save]], adstêr d'an [[Danau]], nepell diouzh [[Emona]]). [[Andragathius]], ''[[magister equitum]]'' |
Trec'het e voe Maximus en [[emgann ar Save]], a-hed ar stêr [[Save]], adstêr d'an [[Danau]], nepell diouzh [[Emona]]). [[Andragathius]], ''[[magister equitum]]'' Maximus, an hini en devoa lazhet [[Gratianus]], a voe trec'het e-kichen [[Siscia]], e vreur Marcellinus e [[Poetovio]]. |
||
Tec'hel a reas Maximus da-vetek [[Aquilonia]], goulenn a reas truez, met dibennet e |
Tec'hel a reas Maximus da-vetek [[Aquilonia]], goulenn a reas truez, met dibennet e voe d'an 28 a viz Eost [[388]]. E wreg hag e ziv verc'h a voe lezet e buhez. |
||
E vab [[Victor (impalaer roman)|Victor]], a voe trec'het ha lazhet nebeut amzer goude en [[Augusta Treverorum]] gant ''[[magister peditum]]'' [[Valentinian II|Valentinian]], [[Arbogast (jeneral roman)|Arbogast]] e fin ar bloavezh-hont. |
E vab [[Victor (impalaer roman)|Victor]], a voe trec'het ha lazhet nebeut amzer goude en [[Augusta Treverorum]] gant ''[[magister peditum]]'' [[Valentinian II|Valentinian]], [[Arbogast (jeneral roman)|Arbogast]] e fin ar bloavezh-hont. |
||
E-touez e ziskennidi e oa [[Olybrius]], impalaer en [[472]], meur a gonsul hag a eskob evel [[Ennodius|Saint Magnus Felix Ennodius]] eskob |
E-touez e ziskennidi e oa [[Olybrius]], impalaer en [[472]], meur a gonsul hag a eskob evel [[Ennodius|Saint Magnus Felix Ennodius]] eskob [[Pavia]] (514-21). |
||
== Mojennoù == |
== Mojennoù == |
||
Hervez '''[[Historia regum Britanniae]]'' gant [[Jafrez Menoe]] (diazezet war mojennoù kembraek ha saoznek), e oa deuet Maximus da vout [[Roue ar Vrezhoned]] goude marv [[Octavius]], hag e oa |
Hervez '''[[Historia regum Britanniae]]'' gant [[Jafrez Menoe]] (diazezet war mojennoù kembraek ha saoznek), e oa deuet Maximus da vout [[Roue ar Vrezhoned]] goude marv [[Octavius]], hag e oa niz d'ar roue [[Coel Hen]] dre e vreur Ioelinus. Kement-se zo diaes da grediñ: ganet e oa Maximus war-dro 335, ha marvet Coel Hen e 440.<br /> |
||
Hervez mojennoù ar ''[[Mabinogi]]'', ha dreist-holl ''[[Hunvre Macsen|Breuddwyd Macsen]]'' (''Hunvre Macsen''), e timezas Maximus da Elen Luyddog, merc'h da unan eus pennoù ''Segontium'' (a zo Caernarfon hiziv; {{en}} [[:en:Segontium|Fort de Segontium]]). <br /> |
Hervez mojennoù ar ''[[Mabinogi]]'', ha dreist-holl ''[[Hunvre Macsen|Breuddwyd Macsen]]'' (''Hunvre Macsen''), e timezas Maximus da Elen Luyddog, merc'h da unan eus pennoù ''Segontium'' (a zo Caernarfon hiziv; {{en}} [[:en:Segontium|Fort de Segontium]]). <br /> |
||
Kement-se a glot gant istor Jafrez pa skriv e oa |
Kement-se a glot gant istor Jafrez pa skriv e oa Octavius, roue ar Vrezhoned, o klask dimeziñ e verc'h d'un den galloudus hanter roman ha hanter vrezhon ha reiñ rouantelezh Breizh evel argouroù d'he fried. |
||
==Pennad kar== |
==Pennad kar== |
Stumm eus an 9 Meu 2014 da 10:17
Magnus Clemens Maximus Augustus, pe Maximus pe Maximianus, (335? – 28 a viz Eost 388), anavezet e Bro-Gembre evel Macsen Wledig, a oa ur jeneral roman e Kembre.
Lakaet e oa bet da impalaer an Impalaeriezh roman ar C'hornôg gant e armeoù eus 383 betek an 31 a viz Eost 384. Goude se e teuas da vezañ kenimpalaer hervez reizh en Impalaeriezh roman ar c'hornôg betek e varv e 388, pa voe lazhet war urzh an impalaer Teodosius Iañ.
E vuhez
Magnus Clemens Maximus a oa genidik eus Bro-Spagn, sur a-walc'h eus trowardroioù Valladolid.
En Enez Vreizh
Dont a reas da vezañ jeneral an arme roman e Proviñs Britannia, en Enez Vreizh (pe Preden), Breizh-Veur hiziv. Dimeziñ a reas da Elena e Seguntium (Caernarfon), a vije bet merc'h d'ur penn brezhon anvet Octavius.
Anvet e vije bet da roue ar Vrezhoned hervez ar vojenn. Un mab anvet Flavius Victor en dije bet.
Pa guitaas Breizh-Veur en dije fiziet e rouantelezh e Caradocus.
E Galia
Anvet e oa bet da impalaer gant e arme e Breizh e 383. Treuziñ a reas Mor Breizh en nevezamzer. Trec'h e oa bet war an impalaer Gratianus e-kichen Pariz, ha tapet e voe gantañ ha lazhet e Lugdunum (Lyon hiziv) d'ar 25 a viz Eost 383.
Mestr e oa Maximus war Galia, ma voe anavezet evel impalaer ar C'hornôg hag augustus (dies imperii) gant impalaer ar Reter Teodosius Iañ d'an 31 a viz Eost 384, da-geñver un emgav e Beroae, en hanternoz da Vro-Drakia. En Augusta Treverorum (Trier) en Galia e tiazezas e gêr-benn.
Erru mat e oa d'an dud, heskinañ a reas an disivouderien. Lakaat a reas lazhañ an disivouder Priscillianus ha reiñ harp d'ar gristeniezh reizhkredennek.
Tri impaler a oa neuze:
- Maximus en Augusta Treverorum (Trier),
- Valentinianus II, gant e vamm Justine, e Milano,
- Teodosius Iañ e Constantinopolis.
E 387 e voe trec'h Maximus war Valentinian II, ha kemer a reas Roma hag Italia a-bezh.
Aet e oa Maximus d'ober brezel da Valentinian II ha da Teodosius Iañ, e 387. Kemer a reas Roma hag Italia penn-da-benn. Valentinian a eas da repuiñ da-gichen Teodosius Iañ, impalaer roman ar reter, a savas a-du gantañ.
Daou enebour
Neuze en em glevas Teodosius ha Valentinian d'ober brezel a-enep Maximus o-daou en hañvezh 388.
Trec'het e voe Maximus en emgann ar Save, a-hed ar stêr Save, adstêr d'an Danau, nepell diouzh Emona). Andragathius, magister equitum Maximus, an hini en devoa lazhet Gratianus, a voe trec'het e-kichen Siscia, e vreur Marcellinus e Poetovio.
Tec'hel a reas Maximus da-vetek Aquilonia, goulenn a reas truez, met dibennet e voe d'an 28 a viz Eost 388. E wreg hag e ziv verc'h a voe lezet e buhez.
E vab Victor, a voe trec'het ha lazhet nebeut amzer goude en Augusta Treverorum gant magister peditum Valentinian, Arbogast e fin ar bloavezh-hont.
E-touez e ziskennidi e oa Olybrius, impalaer en 472, meur a gonsul hag a eskob evel Saint Magnus Felix Ennodius eskob Pavia (514-21).
Mojennoù
Hervez 'Historia regum Britanniae gant Jafrez Menoe (diazezet war mojennoù kembraek ha saoznek), e oa deuet Maximus da vout Roue ar Vrezhoned goude marv Octavius, hag e oa niz d'ar roue Coel Hen dre e vreur Ioelinus. Kement-se zo diaes da grediñ: ganet e oa Maximus war-dro 335, ha marvet Coel Hen e 440.
Hervez mojennoù ar Mabinogi, ha dreist-holl Breuddwyd Macsen (Hunvre Macsen), e timezas Maximus da Elen Luyddog, merc'h da unan eus pennoù Segontium (a zo Caernarfon hiziv; (en) Fort de Segontium).
Kement-se a glot gant istor Jafrez pa skriv e oa Octavius, roue ar Vrezhoned, o klask dimeziñ e verc'h d'un den galloudus hanter roman ha hanter vrezhon ha reiñ rouantelezh Breizh evel argouroù d'he fried.