Lizherenneg ar brezhoneg : diforc'h etre ar stummoù
astenn ha dave |
Dizober kemmoù 2071207 a-berzh 2A01:CB08:8919:A500:6560:6316:6752:C953 (kaozeal) Tikedenn : Disc’hraet |
||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
'''[[Lizherenneg]] ar [[brezhoneg]]''' |
'''[[Lizherenneg]] ar [[brezhoneg]]''' he deus kemmet meur a wech en istor, hervez ar c'heriadurourien hag ar yezhadurourien. |
||
*er {{XVIIvet}} kantved eo bet degaset al [[lizherenn]] [[c'h]] |
|||
*en {{XIXvet}} kantved eo bet degaset implij a-vras al lizherenn [[k]] e-lec'h ''c'' ha ''q(u)'' (betek neuze ne veze implijet nemet nebeut dirak "e" hag "i", aliesoc'h dirak "n" ''(knech)'', ha tost bepred evit ''ker'' (kêr) hag un nebeud gerioù all.)<ref>[[Arzel Even]], ''[[Istor ar yezhoù keltiek]]'', [[Hor Yezh]], p. 118</ref> |
|||
*en {{XXvet}} kantved |
|||
**eo bet degaset ar [[zh]], ha n'emañ ket e lizherenneg ebet, ha koulskoude e vez sellet outi evel ul lizherenn gant tud zo (er c'hoari [[skrabell]] da skouer). |
|||
**eo bet addegaset al lizherenn [[c]] . |
|||
==Lizherenneg ar Gonideg== |
==Lizherenneg ar Gonideg== |
||
Meneget eo e |
Meneget eo e 1838 er [[Grammaire Bretonne (Gonideg)|Grammaire Bretonne]] savet gant [[Yann-Frañsez ar Gonideg]], hag adembannet embannet gant an [[Dictionnaire Breton-Français]] (hag ar rakskrid savet gant [[Kervarker]]). |
||
{| align="center" |
|||
|+ Lizherenneg Ar Gonideg, 1838 |
|||
|- |
|||
| '''A, B, K, D, E, F, G, H, CH, C'H, I, J, L, M, N, O, P, R, S, T, U, V, W, Z''' |
|||
|} |
|||
*Merkit n'eus '''Y''' ebet el lizherenneg-se. Hervez ar yezhadurour ez eus 6 [[vogalenn]] e brezhoneg : ''a'', ''e'', ''i'', ''o'', ''u'' ha '''''w'''''. |
|||
Linenn 23: | Linenn 20: | ||
|} |
|} |
||
==Lizherenneg Hemon-Huon-Favereau== |
==Lizherenneg Hemon-Huon-Favereau== |
||
Sed amañ al [[lizherenneg]] hervez m'he c'haver e [[Geriadur Hemon-Huon]] ha [[Geriadur Favereau]] e [[2011]], hag abaoe ar bloavezhioù [[1980]] : |
|||
{| class="wikitable centre" |
{| class="wikitable centre" |
||
|+ Lizherennoù lizherenneg ar brezhoneg |
|+ Lizherennoù lizherenneg ar brezhoneg |
Stumm eus an 24 Her 2023 da 08:54
Lizherenneg ar brezhoneg he deus kemmet meur a wech en istor, hervez ar c'heriadurourien hag ar yezhadurourien.
- er XVIIvet kantved eo bet degaset al lizherenn c'h
- en XIXvet kantved eo bet degaset implij a-vras al lizherenn k e-lec'h c ha q(u) (betek neuze ne veze implijet nemet nebeut dirak "e" hag "i", aliesoc'h dirak "n" (knech), ha tost bepred evit ker (kêr) hag un nebeud gerioù all.)[1]
- en XXvet kantved
Lizherenneg ar Gonideg
Meneget eo e 1838 er Grammaire Bretonne savet gant Yann-Frañsez ar Gonideg, hag adembannet embannet gant an Dictionnaire Breton-Français (hag ar rakskrid savet gant Kervarker).
A a | B b | K k | D d | E e | F f | G g | H h | Ch c | C'h c'h | I i | J j | L l | M m | N n | O o | P p | R r | S s | T t | U u | V v | W w | Y y | Z z |
Lizherenneg Hemon-Huon-Favereau
Sed amañ al lizherenneg hervez m'he c'haver e Geriadur Hemon-Huon ha Geriadur Favereau e 2011, hag abaoe ar bloavezhioù 1980 :
A a | B b | Ch c | C'h c'h | D d | E e | F f | G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | R r | S s | T t | U u | V v | W w | Y y | Z z |
Met urzhioù all zo bet a-raok, hag a zo bet abaoe.
An urzh ABK
Ar memes lizherennoù a gaver en un urzh all e Yezhadur bras ar brezhoneg, gant Frañsez Kervella :
A a | B b | K k | D d | E e | F f | G g | H h | Ch ch | C'h c'h | I i | Y y | J j | L l | M m | N n | O o | P p | R r | S s | T t | U u | V v | W w | Z z |
An urzh-se ivez a veze kavet
- e Geriadur Roparz Hemon, ha war an urzh-se e oa diazezet an anv ABK.
- e Grammaire Bretonne Per Trepos.
An urzh ABC
Ul lizherenn ouzhpenn, c, a zo bet lakaet e Geriadur an Here e 1995, hag an urzh a zo neuze:
A a | B b | C c | Ch ch | C'h c'h | D d | E e | F f | G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | R r | S s | T t | U u | V v | W w | Y y | Z z |
Hep ch na c'h
Un urzh all zo c'hoazh, gant c met hep ch na c'h, e-barzh La grammaire bretonne pour tous, gant Eugène Chalm.
A a | B b | C c | D d | E e | F f | G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | R r | S s | T t | U u | V v | W w | Y y | Z z |
Deskadurezh
En deskadurezh n'eus urzh ofisiel ebet. Koulskoude ez eus bet kaoz da ober unan e Diwan, a vefe goulennet digant ar skolaerien implij. E 2023 n'eo ket graet c'hoazh
2023
Embannet ez eus ul lizherenneg gant Bannoù-Heol.
Notennoù ha daveennoù
- ↑ Arzel Even, Istor ar yezhoù keltiek, Hor Yezh, p. 118