Bécassine

Bécassine (gioc'h e brezhoneg) zo anv ur rummad bannoù-treset c'hall ha hini o harozez, a oa bet treset evit ar wezh kentañ d'an 2 a viz C'hwevrer 1905 er gelaouenn La Semaine de Suzette) gant Joseph Pinchon, da skeudenniñ istorioù savet gant Jacqueline Rivière.
Sellet e vez ouzh Bécassine, pe Annaig Labornez (La bornée, da lavaret eo "Annaig Verrsperedet"), evel ar benntudenn wregel gentañ en istor ar bandennoù-treset[1].
Ur vatezh eus Breizh eo Bécassine. Treset e vez peurliesañ gant dilhad a zrevez dilhad hengounel Breizh gant ur c'hoef ha botoù-koad. Dont a ra eus Penn-ar-Bed, war a lenner, al lodenn eus ar vro a oa ar muiañ stag ouzh sevenadur Breizh e spered an treser. Koulskoude, he dilhad a laka kentoc'h da soñjal e dilhad hengounel Pikardi. Dic'henoù e vez treset peurvuiañ.
Sellet e veze outi evel patrom ar plac'h deuet eus ar broviñs, ha hini ar vatezh a zo e servij pinvidien Pariz, a veze prenet gante ar gelaouenn evit ar merc'hed yaouank La Semaine de Suzette.
Gwelet eo Bécassine evel ar skouer eus hag an nemorant eus ar fae a raed war ar Vretoned e kêr-benn Bro-C'hall e-pad pell. A-vuzul ma tremene an amzer, ha da-heul ar berzh a rae, e oa taolennet en un doare gwelloc'h.
Ul lesanv eo "Bécassine", skeudenn ar sotoni eo ar gioc'h e galleg, evel al leue pe ar garz e brezhoneg. An anv-tiegezh lakaet dezhi a seblant pouezañ da ziskouez mat eo berr he spered.
Ur vatezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ur plac'h yaouank eus kichen Kemper eo, aet da Bariz da glask labour, ha matezh e ti tud pinvidik e Pariz, evel miliadoù a verc'hed eus Breizh betek ar bloavezhioù 1960. Ganet eo bet, sañset, e Clocher-les-Bécasses (« Kloc'hdi-ar-C'hefeleged »). Evel ur plac'h diwar ar maez, ganet e fin ar sizhun sañset, he devez poan o kompren buhez ar gêr vras.
Lakaet eo bet d'ober war-dro merc'h he mistri, anvet Loulotte.
Hep genoù e vez treset peurvuiañ, abalamour ma ne gomz ket galleg met brezhoneg marteze. Gallout a reer gwelet eno arouez ar vitizhien digomprenus o yezh a zeue eus Breizh[2]
Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Savet da gentañ da leuniañ pajennoù gwenn, an istor, skrivet gant Jacqueline Rivière ha treset gant Joseph Pinchon, a reas kement a verzh ma oa embannet pajennoù nevez en un doare reoliek, atav e stumm tresadennoù da leuniañ pajennoù gwenn.
E 1913, seizh vloaz goude an istor kentañ, e teuas Bécassine da vezañ penntudenn istorioù muioc'h frammet. Treset atav gant Pinchon e oa skrivet an istorioù hiviziken gant Caumery (lesanv Maurice Languereau), unan eus kevelerien Gautier-Languereau, embanner La Semaine de Suzette. D'ar mare-se e voe diskuliet anv "gwirion" an harozez, Annaig Labornez, ha displeget e oa e teue he lesanv eus he c'hêriadenn c'henidik anvet Clocher-les-Bécasses.
Etre 1913 ha 1950 e voe embannet 27 levrenn eus avanturioù Bécassine. Pinchon a dresas 25 anezhe, hag Edouard Zier an div all. A-hervez e vije bet savet ar 27 gant "Caumery", met goude marv Languereau e 1941 e voe implijet al lesanv gant reoù all.
Goude marv Pinchon, e 1953, e kendalc'has an heuliad gant arzourien all, gant Jean Trubert peurgetket, a grogas d'ober war-dro hec'h avanturioù e 1959.
Gant he c'hrouidigezh tri bloaz a-raok Les Pieds Nickelés, Bécassine a vez sellet outi evel ganedigezh bannoù-treset Belgia ha Bro-Chall a-vremañ. Merkañ a ra ar mare ma tremener eus an istorioù skeudennaouet d'ar bannoù-treset gwirion[1]. Awenañ a reas e stumm tresadennoù, gant linennoù bev, modern, ha rontaet, ar stumm "linenn sklaer" implijet gant Hergé 25 bloaz diwezhatoc'h en Avanturioù Tintin.
En XXIvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E 2005 e voe embannet gant ar Post gall ur rummad timbroù o lidañ krouidigezh Bécassine.
Kavet e vez levrioù Bécassine ha pompinelloù diouzh he skeudenn er stalioù da brofañ d'ar vugale. Gant ar c'hemm kevredigezhel a zo c'hoarvezet e Breizh ne vez ket santet an dismegañs-se ken kreñv evel ma oa bet mennet da vezañ betek-henn.
Enebiezh ouzh Bécassine[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
D'an 18 a viz Mezheven 1939, da deir eur hanter goude merenn, tri broadelour breton izili eus skours Pariz ar strollad Breiz Atao hag eus Strollad Broadel Breizh (PNB) a zistrujas delwenn Bécassine er Mirdi Grévin. Taolet e voe an delwenn war al leur ha gant ur morzhol e voe distrujet ar penn, an divhar hag an divrec'h[3]
An tri broadelour yaouank a glaskas tec'hout sioul met siwazh, dre ma oa kamm unan anezho e voent tapet. An hini kamm gant un evezhier d'ar mirdi an daou all gant sekretourez rener ar mirdi dres pa oant o tapout un taksi.
Kaset da di an archerien e chomjont un devezh hag un nozvezh-pad hep rannañ ger gallek ebet. An deiz war-lec'h e tisklêrjont e oa bet sevenet an taol-dreist evit emsevel a-enep ar film Bécassine a oa da vezañ skignet hag a roe ur skeudenn vezhus eus Breizh hag eus ar merc'hed brezhon anezhi.
Kement-mañ a voe embannet gant aozerien an taol-dreist er gazetenn Breiz Atao, an tri c'hañfard a oa Patrick Guerin, Jadé ha Mahé[4]. Dre ma oa avel an Eil Brezel-bed o c'hwezhañ, prezidant ar c'huzul ha ministr ar brezel Daladier, a roas urzhioù evit "chom hep kaout kudennoù gant ar Vretoned", aozerien an taol a voe kondaonet da baeañ un tailh-kastiz izel. Lizhiri gourc'hemennoù a voe kaset gant Bretoned, merc'hed yaouank dreist-holl betek klasadoù skolajidi a-bezh, da vBreiz Atao a-benn diskleriañ e oa un taol a zoare hag a oa bet sevenet[5].
E 2018[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Gwelout Bécassine !.
Roll an albomoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1. L'Enfance de Bécassine (1913)
- 2. Bécassine en apprentissage (1919, diwar La Semaine de Suzette 1914)
- 3. Bécassine pendant la Guerre (1916 - Adanvet Bécassine pendant la Grande Guerre e 1968)
- 4. Bécassine chez les Alliés (1917)
- 5. Bécassine mobilisée (1918)
- 6. Bécassine chez les Turcs (1919)
- 7. Les Cent Métiers de Bécassine (1920)
- 8. Bécassine voyage (1921)
- E-maez rummad : L'Alphabet de Bécassine (1921, lizherenneg)
- 9. Bécassine nourrice (1922)
- 10. Bécassine alpiniste (1923)
- 11. Les Bonnes idées de Bécassine (1924)
- 12. Bécassine au Pays Basque (1925)
- 13. Bécassine, son oncle et leurs amis (1926)
- 14. L'automobile de Bécassine (1927)
- E-maez rummad : Les Chansons de Bécassine (1927)
- 15. Bécassine au pensionnat (1928)
- E-maez rummad : Bécassine maîtresse d'école (1929, diwar L'Alphabet de Bécassine)
- 16. Bécassine en aéroplane (1930)
- 17. Bécassine fait du scoutisme (1931)
- 18. Bécassine aux bains de mer (1932)
- 19. Bécassine dans la neige (1933)
- 20. Bécassine prend des pensionnaires (1934)
- 21. Bécassine à Clocher-les-Bécasses (1935)
- 22. Bécassine en croisière (1936)
- 23. Bécassine cherche un emploi (1937)
- 24. Les mésaventures de Bécassine (1938)
- 25. Bécassine en roulotte (1939)
- 26. Les Petits Ennuis de Bécassine (2005, diwar La Semaine de Suzette 1948)
- 27. Bécassine au studio (1992, diwar La Semaine de Suzette 1950)
- Albomoù n'eo ket anavezet deiziad o embann
- Bécassine aux Amériques
- Bécassine et la petite Loulotte
- La Franchise de Bécassine
- Le Noël de Bécassine
- Les Aventures de Bécassine (a-raok 1913)
- Les Exploits de Bécassine
- Les Animaux de Bécassine
- Les Plaisirs de Bécassine
- Les Premiers Pas de Bécassine
- Les Promenades de Bécassine
- Les Quatre Saisons de Bécassine
- Les Rencontres de Bécassine
- Les Souvenirs de Bécassine (goude 1953)
- Les Talents de Bécassine (goude 1953)
- Sacrée Bécassine !
- Les Trouvailles de Bécassine
- Quelle star, cette Bécassine !
- Plus vite, Bécassine !
- Pas de panique, Bécassine ! (goude 1953)
- Pas de chance, Bécassine !
- Marie Quillouch et Bécassine
- Loulotte et Bécassine
- Les Vacances de Bécassine
Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Béra, Michel; Denni, Michel; and Mellot, Philippe (2002): "Trésors de la Bande Dessinée 2003-2004". Pariz, Les éditions de l'amateur. ISBN 2-85917-357-9
- Paris mystérieux et insolite Broché, gant Dominique Lesbros 6 a viz here 2005, embannadur De Borée, ISBN-10: 2844943403
Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Pennad e Marianne e 1997 : https://web.archive.org/web/20200814003505/https://www.marianne.net/archive/les-grands-couturiers-rhabillent-becassine ]
- Pennad e 2015 gant Yves Frémion e Le Monde ma skriv n'eo ket gwir n'eus genoù ebet da Vécassine : Huit idées fausses sur Bécassine
- Pennad e 2016 en Huffington Post ma skriv an dresourez Catel Muller he deus treset ur genoù da Vécassine peogwir n'he doa hini ebet : Aviez-vous remarqué que Bécassine n'a pas de bouche? Une dessinatrice lui redonne la parole.
Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ 1,0 ha1,1 Bécassine a cent ans, Le Nouvel Observateur, 02/02/2005
- ↑ https://books.google.fr/books?id=lIdlzWpm7tQC&pg=PA29&lpg=PA29&dq=becassine+breiz+atao&source=bl&ots=R4wHfaesnT&sig=nnZSniIQLz-OshrLHJ9R8N0fyws&hl=fr&sa=X&ei=nPvVVKzaOcb7aqS1gqgM&ved=0CFUQ6AEwCA#v=onepage&q=becassine%20breiz%20atao&f=false
- ↑ Dalc'homp Soñj Niverenn 4 bloavezh 1983.
- ↑ https://books.google.fr/books?id=42-
- ↑ http://buan1.chez.com/buanbecassine.htm