Bécassine

Bécassine (gioc'h e brezhoneg) zo anv ur rummad bannoù-treset c'hall ha hini o harozez, a oa bet treset evit ar wezh kentañ d'an 2 a viz C'hwevrer 1905 er gelaouenn La Semaine de Suzette) gant Joseph Pinchon, da skeudenniñ istorioù savet gant Jacqueline Rivière.
Sellet e vez ouzh Bécassine, pe Annaig Labornez (La bornée, da lavaret eo "Annaig Verrsperedet"), evel ar benntudenn wregel gentañ en istor ar bandennoù-treset^[1].

Ur vatezh eus Breizh eo Bécassine. Treset e vez peurliesañ gant dilhad a zrevez dilhad hengounel Breizh gant ur c'hoef ha botoù-koad. Dont a ra eus Penn-ar-Bed, war a lenner, al lodenn eus ar vro a oa ar muiañ stag ouzh sevenadur Breizh e spered an treser. Koulskoude, he dilhad a laka kentoc'h da soñjal e dilhad hengounel Pikardi. Dic'henoù e vez treset peurvuiañ.

Sellet e veze outi evel patrom ar plac'h deuet eus ar broviñs, ha hini ar vatezh a zo e servij pinvidien Pariz, a veze prenet gante ar gelaouenn evit ar merc'hed yaouank La Semaine de Suzette.
Gwelet eo Bécassine evel ar skouer eus hag an nemorant eus ar fae a raed war ar Vretoned e kêr-benn Bro-C'hall e-pad pell. A-vuzul ma tremene an amzer, ha da-heul ar berzh a rae, e oa taolennet en un doare gwelloc'h.
Ul lesanv eo "Bécassine", skeudenn ar sotoni eo ar gioc'h e galleg, evel al leue pe ar garz e brezhoneg. An anv-tiegezh lakaet dezhi a seblant pouezañ da ziskouez mat eo berr he spered.

Ur vatezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ur plac'h yaouank eus kichen Kemper eo, aet da Bariz da glask labour, ha matezh e ti tud pinvidik e Pariz, evel miliadoù a verc'hed eus Breizh betek ar bloavezhioù 1960. Ganet eo bet, sañset, e Clocher-les-Bécasses (« Kloc'hdi-ar-C'hefeleged »). Evel ur plac'h diwar ar maez, ganet e fin ar sizhun sañset, he devez poan o kompren buhez ar gêr vras.
Lakaet eo bet d'ober war-dro merc'h he mistri, anvet Loulotte.

Hep genoù e vez treset peurvuiañ, abalamour ma ne gomz ket galleg met brezhoneg marteze. Gallout a reer gwelet eno arouez ar vitizhien digomprenus o yezh a zeue eus Breizh^[2]

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Savet da gentañ da leuniañ pajennoù gwenn, an istor, skrivet gant Jacqueline Rivière ha treset gant Joseph Pinchon, a reas kement a verzh ma oa embannet pajennoù nevez en un doare reoliek, atav e stumm tresadennoù da leuniañ pajennoù gwenn.

E 1913, seizh vloaz goude an istor kentañ, e teuas Bécassine da vezañ penntudenn istorioù muioc'h frammet. Treset atav gant Pinchon e oa skrivet an istorioù hiviziken gant Caumery (lesanv Maurice Languereau), unan eus kevelerien Gautier-Languereau, embanner La Semaine de Suzette. D'ar mare-se e voe diskuliet anv "gwirion" an harozez, Annaig Labornez, ha displeget e oa e teue he lesanv eus he c'hêriadenn c'henidik anvet Clocher-les-Bécasses.

Etre 1913 ha 1950 e voe embannet 27 levrenn eus avanturioù Bécassine. Pinchon a dresas 25 anezhe, hag Edouard Zier an div all. A-hervez e vije bet savet ar 27 gant "Caumery", met goude marv Languereau e 1941 e voe implijet al lesanv gant reoù all.

Goude marv Pinchon, e 1953, e kendalc'has an heuliad gant arzourien all, gant Jean Trubert peurgetket, a grogas d'ober war-dro hec'h avanturioù e 1959.

Gant he c'hrouidigezh tri bloaz a-raok Les Pieds Nickelés, Bécassine a vez sellet outi evel ganedigezh bannoù-treset Belgia ha Bro-Chall a-vremañ. Merkañ a ra ar mare ma tremener eus an istorioù skeudennaouet d'ar bannoù-treset gwirion^[1]. Awenañ a reas e stumm tresadennoù, gant linennoù bev, modern, ha rontaet, ar stumm "linenn sklaer" implijet gant Hergé 25 bloaz diwezhatoc'h en Avanturioù Tintin.

En XXI^vet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E 2005 e voe embannet gant ar Post gall ur rummad timbroù o lidañ krouidigezh Bécassine.
Kavet e vez levrioù Bécassine ha pompinelloù diouzh he skeudenn er stalioù da brofañ d'ar vugale. Gant ar c'hemm kevredigezhel a zo c'hoarvezet e Breizh ne vez ket santet an dismegañs-se ken kreñv evel ma oa bet mennet da vezañ betek-henn.

Enebiezh ouzh Bécassine[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

D'an 18 a viz Mezheven 1939, da deir eur hanter goude merenn, tri broadelour breton izili eus skours Pariz ar strollad Breiz Atao hag eus Strollad Broadel Breizh (PNB) a zistrujas delwenn Bécassine er Mirdi Grévin. Taolet e voe an delwenn war al leur ha gant ur morzhol e voe distrujet ar penn, an divhar hag an divrec'h^[3]

An tri broadelour yaouank a glaskas tec'hout sioul met siwazh, dre ma oa kamm unan anezho e voent tapet. An hini kamm gant un evezhier d'ar mirdi an daou all gant sekretourez rener ar mirdi dres pa oant o tapout un taksi.

Kaset da di an archerien e chomjont un devezh hag un nozvezh-pad hep rannañ ger gallek ebet. An deiz war-lec'h e tisklêrjont e oa bet sevenet an taol-dreist evit emsevel a-enep ar film Bécassine a oa da vezañ skignet hag a roe ur skeudenn vezhus eus Breizh hag eus ar merc'hed brezhon anezhi.

Kement-mañ a voe embannet gant aozerien an taol-dreist er gazetenn Breiz Atao, an tri c'hañfard a oa Patrick Guerin, Jadé ha Mahé^[4]. Dre ma oa avel an Eil Brezel-bed o c'hwezhañ, prezidant ar c'huzul ha ministr ar brezel Daladier, a roas urzhioù evit "chom hep kaout kudennoù gant ar Vretoned", aozerien an taol a voe kondaonet da baeañ un tailh-kastiz izel. Lizhiri gourc'hemennoù a voe kaset gant Bretoned, merc'hed yaouank dreist-holl betek klasadoù skolajidi a-bezh, da vBreiz Atao a-benn diskleriañ e oa un taol a zoare hag a oa bet sevenet^[5].

E 2018[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gwelout Bécassine !.

Roll an albomoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1. L'Enfance de Bécassine (1913)
2. Bécassine en apprentissage (1919, diwar La Semaine de Suzette 1914)
3. Bécassine pendant la Guerre (1916 - Adanvet Bécassine pendant la Grande Guerre e 1968)
4. Bécassine chez les Alliés (1917)
5. Bécassine mobilisée (1918)
6. Bécassine chez les Turcs (1919)
7. Les Cent Métiers de Bécassine (1920)
8. Bécassine voyage (1921)
E-maez rummad : L'Alphabet de Bécassine (1921, lizherenneg)
9. Bécassine nourrice (1922)
10. Bécassine alpiniste (1923)
11. Les Bonnes idées de Bécassine (1924)
12. Bécassine au Pays Basque (1925)
13. Bécassine, son oncle et leurs amis (1926)
14. L'automobile de Bécassine (1927)
E-maez rummad : Les Chansons de Bécassine (1927)
15. Bécassine au pensionnat (1928)
E-maez rummad : Bécassine maîtresse d'école (1929, diwar L'Alphabet de Bécassine)
16. Bécassine en aéroplane (1930)
17. Bécassine fait du scoutisme (1931)
18. Bécassine aux bains de mer (1932)
19. Bécassine dans la neige (1933)
20. Bécassine prend des pensionnaires (1934)
21. Bécassine à Clocher-les-Bécasses (1935)
22. Bécassine en croisière (1936)
23. Bécassine cherche un emploi (1937)
24. Les mésaventures de Bécassine (1938)
25. Bécassine en roulotte (1939)
26. Les Petits Ennuis de Bécassine (2005, diwar La Semaine de Suzette 1948)
27. Bécassine au studio (1992, diwar La Semaine de Suzette 1950)

Albomoù n'eo ket anavezet deiziad o embann

Bécassine aux Amériques
Bécassine et la petite Loulotte
La Franchise de Bécassine
Le Noël de Bécassine
Les Aventures de Bécassine (a-raok 1913)
Les Exploits de Bécassine
Les Animaux de Bécassine
Les Plaisirs de Bécassine
Les Premiers Pas de Bécassine
Les Promenades de Bécassine
Les Quatre Saisons de Bécassine
Les Rencontres de Bécassine
Les Souvenirs de Bécassine (goude 1953)
Les Talents de Bécassine (goude 1953)
Sacrée Bécassine !
Les Trouvailles de Bécassine
Quelle star, cette Bécassine !
Plus vite, Bécassine !
Pas de panique, Bécassine ! (goude 1953)
Pas de chance, Bécassine !
Marie Quillouch et Bécassine
Loulotte et Bécassine
Les Vacances de Bécassine

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Béra, Michel; Denni, Michel; and Mellot, Philippe (2002): "Trésors de la Bande Dessinée 2003-2004". Pariz, Les éditions de l'amateur. ISBN 2-85917-357-9
Paris mystérieux et insolite Broché, gant Dominique Lesbros 6 a viz here 2005, embannadur De Borée, ISBN-10: 2844943403

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Pennad e Marianne e 1997 : https://web.archive.org/web/20200814003505/https://www.marianne.net/archive/les-grands-couturiers-rhabillent-becassine ]
Pennad e 2015 gant Yves Frémion e Le Monde ma skriv n'eo ket gwir n'eus genoù ebet da Vécassine : Huit idées fausses sur Bécassine
Pennad e 2016 en Huffington Post ma skriv an dresourez Catel Muller he deus treset ur genoù da Vécassine peogwir n'he doa hini ebet : Aviez-vous remarqué que Bécassine n'a pas de bouche? Une dessinatrice lui redonne la parole.

Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

[Obs-1] 1,0 ha^1,1 Bécassine a cent ans, Le Nouvel Observateur, 02/02/2005

[2] ttps://books.google.fr/books?id=lIdlzWpm7tQC&pg=PA29&lpg=PA29&dq=becassine+breiz+atao&source=bl&ots=R4wHfaesnT&sig=nnZSniIQLz-OshrLHJ9R8N0fyws&hl=fr&sa=X&ei=nPvVVKzaOcb7aqS1gqgM&ved=0CFUQ6AEwCA#v=onepage&q=becassine%20breiz%20atao&f=false

[3] Dalc'homp Soñj Niverenn 4 bloavezh 1983.

[4] ttps://books.google.fr/books?id=42-

[5] ttp://buan1.chez.com/buanbecassine.htm

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]