Gallgasaouriezh
Ar c'hallgasaouriezh eo ar gasoni ouzh ar C'hallaoued, ouzh Bro-C'hall, ouzh ar galleg, ha kement tra a zo gall. Enebet e vez alies ouzh ar c'hallgarouriezh. Broioù zo a vez brudet da vagañ kasoni ouzh Bro-C'hall (Bro-Saoz, Aljeria a-wechoù), met pa seller a dost n'eo nemet afer un nebeud tud, ha ken bras all, hogen didrousoc'h, e vez ar c'hallgarouriezh enne ivez alies.
Gallgasaouriezh dre ar bed
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Adalek amzervezh ar roue gall Loeiz XIV dreist-holl, gant Freuzadeg Pfalz (e 1674) hag arigrap Pfalz (e 1689), a spontas hag a heugas Europa neuze, e krogas an enebiezh vras etre Alamagn ha Gall, ha ne reas nemet kreskiñ betek an Eil Brezel-bed.
Ma voe degemeret mat an dispac'h gall en Alamagn e-touez an dud a breder da gentañ, e troas an dud a-enep Bro-C'hall pa voe aloubet ar vro gant armeoù Napoleone Buonaparte. ... Disteraet kalz eo an enebiezh-se abaoe ar bloavezhioù 1960, hag aet da get zoken e-touez ar yaouankizoù. Koulskoude e sav en-dro tan ar c'hallgasaouriezh bep an amzer e kazetennoù zo, evel er sizhunieg Der Spiegel a ra anv bep an amzer eus ar selbsternannte Grande Nation (« Broad veur emanvet »).
Brezelioù etre Bro-C'hall hag Alamagn
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Bro-Saoz e vije ar vro ma verv ar c'hallgasaouriezh, abaoe Janed Ark a vije bet lazhet ganto a-hervez, pa lavar istorourien zo e voe devet gant Gallaoued evelti.
Goude Brezel an Inizi Maloù e teuas martoloded saoz da ober freuz ha reuz da Vrest, en ur huchal Exocet, anv an obuzoù-nij a oa bet gwerzhet gant Bro-C'hall da Arc'hantina hag a oa bet distrujet gante meur a lestr saoz ha lazhet meur a vartolod.
E saozneg e vez graet frogs, froggies eus ar C'hallaoued war zigarez ma tebrfent gleskered. Diwar se ez eus bet gwelet enskrivadurioù war mogerioù e Breizh ma lenned Frogs out, war batrom ar Brits out a veze kavet war mogerioù Iwerzhon.
Dister eo ar c'hallgasaouriezh en Iwerzhon, ur santad a vez laosket gant ar Saozon peurvuiañ, ampartoc'h da c'hoapaat Bro-C'hall. Koulskoude, dre fent, e kaver pennadoù goapaus e kazetennoù zo a-wechoù[1]. Kentañ tro ma voe manifestet a-enep Bro-C'hall e oa pa voe skubet skipailh Iwerzhon er-maez eus kib mell-droad ar bed gant ar melldroader gall Thierry Henri.
.svg){kind=small}
Bec'h a vez a-wechoù etre stad Kanada ha proviñs Kebek, hag alies diwar-benn lec'h ar galleg evel yezh ofisiel.
An disfiz ouzh Bro-C'hall a vag lod eus tud Kebek a deufe eus dilez Kebek gant ar C'hallaoued en XVIIIvet kantved, goude Seziz Kebek e 1759. Lod a damall ivez d'ar C'hallaoued chom hep stourm ouzh ar saozneg ha leuskel ar galleg da vezañ saoznekaet, kontrol da emzalc'h Kebekiz. An disfiz-se eo a zo gaver en droienn « Maudits Français »[2],[3],[4].
E deroù an XIXvet kantved e voe aloubet Spagn gant armeoù Napoleon. Gant Emsavadeg an Dos de Mayo e krogas ur brezel-dieubiñ.
Al livour Francisco de Goya a reas meur a livadur diwar-benn an darvoudoù kriz-se.
« 112 Gripes about the French » (e saozneg), pe Nos amis les Français, a oa ul levrig embannet en 1945 evit ar soudarded stadunanat, ennañ 112 goulenn ha respontoù da zisplegañ stad ar gevredigezh c'hall d'ar soudarded, souezhet o kavout tud hep soavon hag a zebre gleskered[5].
Bec'h a sav a-wechoù etre gallegerien Suis hag ar C'hallaoued a deu da labourat da Suis, hag a laerfe o labour diganto a-hervez.
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ http://www.irishtimes.com/culture/heritage/38-reasons-we-should-hate-the-french-or-at-least-dislike-them-mildly-1.1724156
- ↑ Didier Lamaison, Discours sur l'universalité de la francophonie : de Rivarol à Charles Hélou, p. 146, Paris, ACCT, 1987, ISBN 9789290281146.
- ↑ Marie-Hélène Morot-Sir, Le Lys, la Rose et la feuille d’Erable, p. 72, Paris, Publibook, 2007, ISBN 9782748334944.
- ↑ David Alcaud, André Malraux et le rayonnement culturel de la France, p. 195, Bruxelles, Editions Complexe, 2004, ISBN 9782804800055.
- ↑ Skrid al levrig
Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Didier Lamaison, Discours sur l'universalité de la francophonie : de Rivarol à Charles Hélou, Paris, ACCT, 1987 (ISBN 9789290281146)
- Marie-Hélène Morot-Sir, Le Lys, la Rose et la feuille d’Erable, Paris, Publibook, 2007 (ISBN 9782748334944)
- David Alcaud, André Malraux et le rayonnement culturel de la France, Bruxelles, Editions Complexe, 2004 (ISBN 9782804800055)
- (en) Harvey Levenstein, We'll Always Have Paris: American Tourists in France since 1930, University of Chicago Press, 2004, p.278 [archive].
- (en) Richard A. Higgott et Ivona Malbašić, The Political Consequences of Anti-Americanism, Taylor & Francis US, 2008, p.199 [archive].
- (en) Thomas L. Ilgen, Decline Or Renewal: The Future of EU-US Relations, Ashgate Publishing, 2006, p.180 [archive].
- Le Monde.fr et AFP, Les frontaliers travaillant en Suisse vont renflouer les caisses de la Sécu [archive], 25 septembre 2012.
- Mathilde Damgé, Préférence cantonale et campagne contre les frontaliers à Genève [archive], Le Monde.fr et AFP, 30 avril 2012.
- Mélanie Delattre, Qui veut économiser des millions ? [archive], www.lepoint.fr, 2 août 2007 .
- « Genève : un tract appelle à brûler les maisons des frontaliers [archive] », Le Point.fr, 23 avril 2012, : « Depuis des années, le Mouvement citoyens genevois (MCG), le parti le plus à droite de l'échiquier politique local, s'en prend très régulièrement aux frontaliers ».
- « Genève : l'extrême droite poursuit son offensive contre les frontaliers [archive] », Le Point.fr, 24 mai 2012.
- Marie Prieur, « Une publicité de l’UDC choque. Et divise le parti [archive] », La Tribune de Genève, 6 octobre 2009.
- Coupe du monde 2010: après la défaite des Français, certains romands étaient d'humeur taquine [archive], TSR