Louarn : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Robot ouzhpennet: frr:Foosen |
Xqbot (kaozeal | degasadennoù) D Robot ouzhpennet: he:שועל; Kemm dister |
||
Linenn 6: | Linenn 6: | ||
{{Taxobox Echu}} |
{{Taxobox Echu}} |
||
{{Wikeriadur}} |
{{Wikeriadur}} |
||
*''Gwelout ar pennadoù [[Louarn (anv-tiegezh)]] hag [[Alan al Louarn]].'' |
* ''Gwelout ar pennadoù [[Louarn (anv-tiegezh)]] hag [[Alan al Louarn]].'' |
||
Al '''louarn''' zo ur [[bronneg]] [[kigdebrer]] damhañval ouzh ur [[ki|c'hi]] a vev war ar maez, hag a-wechoù bremañ e kêr. |
Al '''louarn''' zo ur [[bronneg]] [[kigdebrer]] damhañval ouzh ur [[ki|c'hi]] a vev war ar maez, hag a-wechoù bremañ e kêr. |
||
Linenn 13: | Linenn 13: | ||
Al [[louarn rous]] eo ar [[spesad]] a vev e [[Breizh]]. |
Al [[louarn rous]] eo ar [[spesad]] a vev e [[Breizh]]. |
||
==Spesadoù== |
== Spesadoù == |
||
Al lern gwir eo ar spesadoù rummataet er [[genad]] ''[[Vulpes]]''. |
Al lern gwir eo ar spesadoù rummataet er [[genad]] ''[[Vulpes]]''. |
||
Linenn 25: | Linenn 25: | ||
... |
... |
||
==Diwar-benn an anv== |
== Diwar-benn an anv == |
||
*'''Lern''' eo liester louarn. |
* '''Lern''' eo liester louarn. |
||
* '''[[Alan]]''', pe '''Alanig''' (aliesoc'h), eo an anv a vez graet anezhañ ivez. |
* '''[[Alan]]''', pe '''Alanig''' (aliesoc'h), eo an anv a vez graet anezhañ ivez. |
||
==El lennegezh== |
== El lennegezh == |
||
*Anv zo eus al louarn e fablennoù [[Ezop]], andon awen [[Jean de La Fontaine]] evit e fablennoù er {{XVIIvet kantved}} |
* Anv zo eus al louarn e fablennoù [[Ezop]], andon awen [[Jean de La Fontaine]] evit e fablennoù er {{XVIIvet kantved}} |
||
*Gwelet eo |
* Gwelet eo al loen evel un den er ''[[Roman de Renart]]'', romant gall ar Grennamzer |
||
*E gavout a reer e |
* E gavout a reer e ''[[Pinocchio]]'', romant [[Carlo Collodi]] |
||
*E-barzh ''[[Ar Priñs Bihan]]'', gant [[Antoine de Saint-Exupéry]], e kelenn ul louarn d'an haroz talvoudegezh wir an traoù, ha da gentañ ar mignoniaj. |
* E-barzh ''[[Ar Priñs Bihan]]'', gant [[Antoine de Saint-Exupéry]], e kelenn ul louarn d'an haroz talvoudegezh wir an traoù, ha da gentañ ar mignoniaj. |
||
*« [[Zorro]] » |
* « [[Zorro]] » ("louarn" e kastilhaneg) a vez graet eus ur justisour masklet e Kalifornia an XIXvet kantved, kent an aloubadeg stadunanat, hervez ur romant ha filmoù brudet. |
||
==Lavaroù== |
== Lavaroù == |
||
===Troioù-lavar=== |
=== Troioù-lavar === |
||
*''Bezañ fin evel ul louarn''. |
* ''Bezañ fin evel ul louarn''. |
||
*''Bezañ finoc'h eget kaoc'h-louarn'' : bezañ eus ar re finañ. |
* ''Bezañ finoc'h eget kaoc'h-louarn'' : bezañ eus ar re finañ. |
||
*''Bezañ mezhek (pinous, toutek) evel ul louarn tapet (louzet) gant ur yar''. |
* ''Bezañ mezhek (pinous, toutek) evel ul louarn tapet (louzet) gant ur yar''. |
||
* ''Ober skol-louarn. Mont d’ar skol gant al louarn. C’hoari troig al louarn'' : mont da c'hoari pe da bourmen e-lec'h mont d'ar skol. |
* ''Ober skol-louarn. Mont d’ar skol gant al louarn. C’hoari troig al louarn'' : mont da c'hoari pe da bourmen e-lec'h mont d'ar skol. |
||
* ''Mont e-barzh genoù al louarn'' : en em deurel el lousañ |
* ''Mont e-barzh genoù al louarn'' : en em deurel el lousañ kudenn. |
||
* ''Mont |
* ''Mont eus ti al louarn da di ar bleiz'' : bezañ en ur gudenn lousoc'h c'hoazh. |
||
* ''C’hoari lostig al louarn'' : c'hoari kerzhout an eil a-drek egile, krog an eil |
* ''C’hoari lostig al louarn'' : c'hoari kerzhout an eil a-drek egile, krog an eil e divskoaz pe e chupenn egile, evel pa vije e lost ul louarn. |
||
* ''Mont gant al louarn'' : bezañ debret gantañ, pa gomzer eus yar pe gilhog. |
* ''Mont gant al louarn'' : bezañ debret gantañ, pa gomzer eus yar pe gilhog. |
||
* ''Pentañ lern (d'an dud)'' : kontañ gevier bras. |
* ''Pentañ lern (d'an dud)'' : kontañ gevier bras. |
||
===Divinadell=== |
=== Divinadell === |
||
*''Petra a ra al louarn pa en devez kac'het war [[Menez Are]] ? Serriñ e [[revr]] ha mont adarre''. TBP 3/333 |
* ''Petra a ra al louarn pa en devez kac'het war [[Menez Are]] ? Serriñ e [[revr]] ha mont adarre''. TBP 3/333 |
||
===Krennlavaroù=== |
=== Krennlavaroù === |
||
*''Da louarn kousket ne zeu tamm boued''. |
* ''Da louarn kousket ne zeu tamm boued''. |
||
*''Daou louarn kamm a zo trec’h da unan eeun'' (pe ''a ra bec'h da unan eeun''). |
* ''Daou louarn kamm a zo trec’h da unan eeun'' (pe ''a ra bec'h da unan eeun''). |
||
*''Evit pakañ louarn pe [[gad]] Eo ret sevel mintin mat''. |
* ''Evit pakañ louarn pe [[gad]] Eo ret sevel mintin mat''. |
||
==Loened all== |
== Loened all == |
||
* al [[louarn-mor]] zo ur [[pesk]] kar d'ar [[rinkin]] |
* al [[louarn-mor]] zo ur [[pesk]] kar d'ar [[rinkin]] |
||
==Plant== |
== Plant == |
||
* [[Lost-louarn]] : anv meur a blantenn disheñvel |
* [[Lost-louarn]] : anv meur a blantenn disheñvel |
||
[[Rummad:Canidae]] |
[[Rummad:Canidae]] |
||
[[Rummad:Bronneged]] |
[[Rummad:Bronneged]] |
||
⚫ | |||
[[an:Vulpini]] |
[[an:Vulpini]] |
||
Linenn 97: | Linenn 93: | ||
[[ha:Yanyawa]] |
[[ha:Yanyawa]] |
||
[[hak:Fù-lì]] |
[[hak:Fù-lì]] |
||
[[he:שועל]] |
|||
[[hi:लोमड़ी]] |
[[hi:लोमड़ी]] |
||
[[hr:Lisica]] |
[[hr:Lisica]] |
||
Linenn 108: | Linenn 105: | ||
[[kk:Түлкі]] |
[[kk:Түлкі]] |
||
[[ko:여우]] |
[[ko:여우]] |
||
⚫ | |||
[[ku:Rûvî (ajal)]] |
[[ku:Rûvî (ajal)]] |
||
[[lv:Lapsa]] |
[[lv:Lapsa]] |
Stumm eus an 7 Du 2010 da 00:09
| |||
---|---|---|---|
Alanig al louarn
| |||
Rummatadur filogenetek | |||
Riezad : | Animalia | ||
Skourrad : | Chordata | ||
Kevrennad : | Mammalia | ||
Urzhad : | Carnivora | ||
Kerentiad : | Canidae | ||
D'ar vevoniezh e tenn ar pennad-mañ. |
- Gwelout ar pennadoù Louarn (anv-tiegezh) hag Alan al Louarn.
Al louarn zo ur bronneg kigdebrer damhañval ouzh ur c'hi a vev war ar maez, hag a-wechoù bremañ e kêr.
Bevañ a ra diwar loened bihan evel logod pe konifled, ha yer pa c'hall.
Al louarn rous eo ar spesad a vev e Breizh.
Spesadoù
Al lern gwir eo ar spesadoù rummataet er genad Vulpes.
Ouzhpenn d'ar re-se ez eus kieged all a vez graet lern anezho :
- louarn an Inizi (Urocyon littoralis)
- al louarn gris (Urocyon cinereoargenteus)
- al louarn skouarn verr (Atelocynus microtis)
- al louarn debrer-kranked (Cerdocyon thous)
- al louarn skouarnek (Otocyon megalotis)
- lern ar genad Pseudalopex
...
Diwar-benn an anv
- Lern eo liester louarn.
- Alan, pe Alanig (aliesoc'h), eo an anv a vez graet anezhañ ivez.
El lennegezh
- Anv zo eus al louarn e fablennoù Ezop, andon awen Jean de La Fontaine evit e fablennoù er XVIIvet kantved
- Gwelet eo al loen evel un den er Roman de Renart, romant gall ar Grennamzer
- E gavout a reer e Pinocchio, romant Carlo Collodi
- E-barzh Ar Priñs Bihan, gant Antoine de Saint-Exupéry, e kelenn ul louarn d'an haroz talvoudegezh wir an traoù, ha da gentañ ar mignoniaj.
- « Zorro » ("louarn" e kastilhaneg) a vez graet eus ur justisour masklet e Kalifornia an XIXvet kantved, kent an aloubadeg stadunanat, hervez ur romant ha filmoù brudet.
Lavaroù
Troioù-lavar
- Bezañ fin evel ul louarn.
- Bezañ finoc'h eget kaoc'h-louarn : bezañ eus ar re finañ.
- Bezañ mezhek (pinous, toutek) evel ul louarn tapet (louzet) gant ur yar.
- Ober skol-louarn. Mont d’ar skol gant al louarn. C’hoari troig al louarn : mont da c'hoari pe da bourmen e-lec'h mont d'ar skol.
- Mont e-barzh genoù al louarn : en em deurel el lousañ kudenn.
- Mont eus ti al louarn da di ar bleiz : bezañ en ur gudenn lousoc'h c'hoazh.
- C’hoari lostig al louarn : c'hoari kerzhout an eil a-drek egile, krog an eil e divskoaz pe e chupenn egile, evel pa vije e lost ul louarn.
- Mont gant al louarn : bezañ debret gantañ, pa gomzer eus yar pe gilhog.
- Pentañ lern (d'an dud) : kontañ gevier bras.
Divinadell
Krennlavaroù
- Da louarn kousket ne zeu tamm boued.
- Daou louarn kamm a zo trec’h da unan eeun (pe a ra bec'h da unan eeun).
- Evit pakañ louarn pe gad Eo ret sevel mintin mat.
Loened all
- al louarn-mor zo ur pesk kar d'ar rinkin
Plant
- Lost-louarn : anv meur a blantenn disheñvel