Bonapartouriezh
Bonapartouriezh (galleg : bonapartisme) zo anv un ideologiezh politikel awenet gant obererezhioù an daou impalaer Napoleon Iañ ha Napoleon III. An droienn a vez implijet evit ober anv eus an dud hag o deus c'hoant e vefe adsavet an dierniezh Bonaparte hag o doare da ren. Gant ar ster-se, ur bonapartour zo un den hag a oa oberiant en ul luskad politikel mirour, roueelour, hag impalaerour en XIXvet kantved e Frañs.
Ar vonapartouriezh zo bet ganet e 1814 gant kentañ diskar Napoleon. Er bloavezhioù 1840 e voe ganet hag unvanet an ideologiezh-se.
Goude Napoleon Iañ, an droienn a oa bet implijet evit ober anv eus an holl bolitikerien o devoe kemeret perzh e Taol-stad an 18 a viz ar Vrumenn, ha dreist-holl ar re a oa bet e penn Ren ar Gonsuled (Jean-Jacques-Régis de Cambacérès, Napoleone Buonaparte, Charles-François Lebrun) ; goude-se e voe implijet ledanoc'h evit ober anv eus an dud a oa a-du gant ar C'hentañ hag an Eil Impalaeriezh c'hall. Ar vonapartourien o devoa c'hoant ma vefe un impalaeriezh renet gant an tiegezh Bonaparte, familh korsat Napoleon Iañ hag e niz Napoleon III.
En amzer-vremañ e vez implijet an droienn en ur stumm kalz ledanoc'h, evit ober anv eus luskadoù pe tudennoù politikel a sav a-du gant ur galloud kreñv kreizennet, renet gant ur penn skedus, harp ouzh ul lu kreñv, ha mirour.
Listenn ar vonapartourien o devoa goulennet ren war Frañs abaoe 1814
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Ar re a zo bet e penn Frañs a zo merket gant ur steredennig .
| Goulenner | Poltred | Ganedigezh | Dimeziñ (où) | Marv |
|---|---|---|---|---|
| Napoleon I* 1814–1815 |
 |
15 a viz Eost 1769, Ajaccio Mab Carlo Buonaparte ha Letizia Ramolino |
Joséphine de Beauharnais 9 a viz Meurzh 1796 Bugel ebet Marie Louise, Dugez Parma 11 a viz Meurzh 1810 1 bugel |
5 a viz Mae 1821 Longwood, Saint Helena 51 vloaz |
| Napoleon II* 1815–1832 |
 |
20 a viz Meurzh 1811, Pariz Mab Napoleon Iañ ha Marie Louise Aostria |
Chomet dizimez | 22 a viz Gouhere 1832 Vienna 21 bloaz |
| Joseph Bonaparte (Joseph I) 1832–1844 |
 |
7 a viz Genver 1768, Corte Mab Carlo Buonaparte ha Letizia Ramolino |
Julie Clary 1 a viz Eost 1794 2 bugel |
28 a viz Gouhere 1844 Firenze 76 vloaz |
| Louis Bonaparte (Louis I) 1844–1846 |
 |
2 a viz Gwengolo 1778, Ajaccio Mab Carlo Buonaparte ha Letizia Ramolino |
Hortense de Beauharnais 4 a viz Genver 1802 3 bugel |
25 a viz Gouhere 1846 Livorno 67 vloaz |
| Napoleon III* 1846–1873 Prezidant ar Frañs (1848–1852) Impalaer ar C'hallaoued (1852–1870) |
 |
20 a viz Ebrel 1808, Pariz Mab Louis Bonaparte hag Hortense de Beauharnais |
Eugénie de Montijo 30 a viz Genver 1853 1 bugel |
9 a viz Genver 1873 Chislehurst 64 bloaz |
| Napoléon, Priñs impalaerel (Napoleon IV) 1873–1879 |
 |
16 a viz Meurzh 1856, Pariz Mab Napoleon III hag Eugénie de Montijo |
Chomet dizimez | 1 a viz Even 1879 Rouantelezh Zulu 23 bloaz |
| Priñs Napoléon-Jérôme Bonaparte (Napoleon V) 1879–1891 (tabut) |
 |
9 a viz Gwengolo 1822, Trieste Mab Jérôme, Roue Westfalia ha Katharina von Württemberg |
Priñsez Maria Clotilde eus Savoya 30 a viz Genver 1859 3 bugel |
17 a viz Meurzh 1891 Roma 68 vloaz |
| Victor, Priñs Napoleon (Napoleon V) 1879–1926 (tabut) |
 |
18 a viz Gouhere 1862, Palais-Royal Mab ar Priñs Napoleon Bonaparte hag ar briñsez Maria Clotilde Savoya |
Priñsez Clémentine Belgia 10/14 a viz Du 1910 2 bugel |
3 a viz Mae 1926 Brusel 68 vloaz |
| Louis, Priñs Napoleon (Napoleon VI) 1891–1932 (tabut) |
 |
16 a viz Gouhere 1864, Meudon Mab ar priñs Napoléon Bonaparte hag ar briñsez Maria Clotilde Savoia |
Chomet dizimez ha divugel war a seblant | 14 a viz Here 1932 Prangins 68 vloaz |
| Louis, Priñs Napoleon (Napoleon VI) 1926–1997 (tabut betek 1932) |
 |
23 a viz Genver 1914, Brusel Mab Victor, Priñs Napoloon hag ar briñsez Clémentine Belgia |
Alix Foresta 16 a viz Eost 1949 4 bugel |
3 a viz Mae 1997 Prangins 83 bloaz |
| Charles, Priñs Napoleon (Napoleon VII) 1997–bremañ (tabut) |
19 a viz Here 1950, Boulogne-Billancourt Mab Louis, Priñs Napoleon hag Alix, Priñsez Napoléon |
Priñsez Béatrice Bourbon-Div Sikilia 19 a viz Kerzu 1978 2 bugel Jeanne-Françoise Valliccioni 28 a viz Gwengolo 1996 1 bugel (advabet) |
||
| Jean-Christophe, Priñs Napoléon (Napoleon VIII) 1997–bremañ (tabut) |
 |
11 a viz Gouhere 1986, Saint-Raphaël, Var Mab Charles, Priñs Napoleon hag ar Briñsez Béatrice Bourbon-Div Sikilia |
Kontezh Olympia von und zu Arco-Zinneberg 17 a viz Here 2019 1 bugel |