Orangoutan
| |||
|---|---|---|---|
 Pongo pygmaeus
| |||
| Rummatadur filogenetek | |||
| Riezad : | Animalia | ||
| Skourrad : | Chordata | ||
| Kevrennad : | Mammalia | ||
| Urzhad : | Primates | ||
| Kerentiad : | Hominidae | ||
| Genad : | Pongo | ||
D'ar vevoniezh   e tenn ar pennad-mañ. | |||
An orangoutan (pe orang-outan) (diwar ar malayeg den ar c'hoadeier) zo ur marmouz ruz e vlevenn, rummataet e-touez ar marmouzien meur.
Rummatadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E kerentiad an hominideed emañ an orangoutaned, da lavaret eo asambles gant ar marmouzien-meur all (chimpanzeed ha gorilhed) ha gant an den.
Tro 15 milion a vloavezhioù zo e tispartias hendadoù an orangoutaned diouzh re an hominideed all.
Spesadoù hag ispesadoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Pongo pygmaeus, a vev e Borneo
- • Pongo pygmaeus pygmaeus er gwalarn
- • Pongo pygmaeus morio er reter
- • Pongo pygmaeus wurmbii er mervent
- Pongo abelii, a vev e Sumatra, er gwalarn da Lenn Toba
- Pongo tapanuliensis, e Sumatra ivez, er su da Lenn Toba
Kariotip
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Evel ar chimpanzeed hag ar gorilhed o deus an orangoutaned 48 kromozom. Disheñvel eo o c'hariotip eta diouzh hini an dud (46 kromozom).
Neuz
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Disheñvel eo an orangoutaned diouzh o reizh.
- Ar par : 1.40 m eo e vent hag etre 60 ha 90 kg e bouez. A bep tu d'o dremm ez eus tammoù kroc'hen a ro stumm ul loar d'o fas. Ouzhpenn da se ez eus ur sac'henn en o c'horzailhenn a reont ganti evit kreñvaat o huchadennoù.
- Ar barez : Kalz bihanoc'h eget ar bared eo ar parezed : Tro 1.10 m o ment hag etre 40 hag 50 kg o fouez.
Dibar eo an orangoutaned diouzh ar marmouzien meur all dre liv ruz o blevenn ha dre ment o divrec'h hag a zo hir-mat (betek 2.50 m eus un dorn d'egile).
Annez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Gwechall e veze orangoutaned e takadoù bras en Azia. Karrekaennoù anezho zo bet kavet e Sina hag e Thailand.
Bremañ emaint o vevañ e koadegoù Borneo (isspesad Pongo pygmaeus abelii) ha Sumatra (isspesad Pongo pygmaeus pygmaeus).
Er gwez emañ an orangoutaned o chom ha ral eo dezho kerzhet war an douar. Barrek-kenañ int da vont a vrank da vrank.
