Efflam Koed Skaù
| Efflam Koed Skaù | |
|---|---|
| |
| Anv ofisiel | Jean-Marie-François Jacob |
| Anv pluenn | Efflam Koed Skaù |
| Obererezh | Barzh, saver-kanaouennoù |
| Ganedigezh | e 1882 e Lokmaria-Kaer,  Breizh
|
| Marv | e 1938 e Lusenac, .svg){kind=small} Okitania
|
| Yezh skrivañ | Brezhoneg, Galleg |
| Enorioù | Marc'heg en urzh Ospitalourion Sant-Lazar Jeruzalem |
| Oberennoù pennañ | |
| |
kemmañ  |
|
Efflam Koed Skaù a oa anv-pluenn ar barzh Jean-Marie-François Jacob, pe Yann-Vari Jakob e brezhoneg. Ganet e voe e Lokmaria-Kaer d'an 31 a viz Mae 1882 ha mervel a reas e Lusenac, e su Okitania e 1938. Barzh ha saver-kanaouennoù e oa.
E vuhez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ganet e voe en ur familh kristen strizh eus a Vro-Wened hag a oa eus lignez unan eus letananted Jorj Kadoudal hag a voe Jean-Marie Hermely e anv. Mab e oa d'ur c'habiten a vor ha brezhoneg Bro-Wened a oa e yezh-vamm. Desavet e voe e Dax, e mervent Bro-C'hall ha bet war ar studi en Naoned, goude bout bet e skolaj Sant Visan a Baol a 1895 da 1900. Bezañ e voe studier e skol École pratique des Hautes Études (Skol bleustrek ar Studioù Uhel) e Pariz. Kregiñ a reas gant al labour er genwerzh hogen abalamour d'e jeu fall e voe toullbac'het un toullad sizhunvezhioù -laosket en doa ur paot-mat a sac'hadoù patatez da vreinañ war ur c'hae -, kent mont da skolaer kristen ha dont da vezañ ezel eus ar Gorsedd adalek 1903.
E 1913 e krouas ur gevredigezh hag a vode Brezhoned Bro-Douren, "La Fleur d'Ajonc" an anv anezhi. War-lerc'h ar brezel-bed kentañ e-men e oa klañvdiour e-kostez Saloniki e Bro-C'hres ez eas da Aveyron e su Bro-C'hall e-lec'h e voe kelenner-ti. Aozañ a reas Gorsedd Breizh e Lokmaria-Kaer e 1928, gant Loeiz Herrieu hag André Mellac. Evel drouiz e kemeras perzh e krouidigezh Skolaj Barzhed Bro-C'hall. Ret e voe dezhañ gortoz un nebeud bloavezhioù a-raok mont-tre e-barzh, avat, rak Loeiz Herrieu a nac'he hen aotreañ da gemer perzh ennañ e kement dilennadeg a oa, en abeg d'an amzer-toullbac'h a reas Yann-Vari Jakob.
Chom a reas pell diouzh Breizh e vuhez-pad ha santout a reer levezon an harlu en e oberennoù, hervez Loeiz Herrieu[1] ha gwellañ barzh e gwenedeg war-lerc'h Yann-Ber Kalloc'h hervez Frañsez Kervella. Skrivañ a reas gant an anv-pluenn "Efflam Koed-Skaù" pe sinañ a rae "Barzh Dariorig", "Ehoarn Ruis" ha "Jehan de Kaer" a-wezhioù. Levezonet e voe e oberennoù gant e soñjoù kristen, roueelour ha kar-e-vro breizhat. Brudet e voe evit an istor a skrivas diwar-benn ar Chouaned, e gontadennoù, e varzhonegoù, e gantikoù hag e ganaouennoù giz-pobl. Sevel a reas un dastumad tonioù evit ar biniawoù hag a voe sonet gant sonerion Lokmaria-Kaer evel Job Braz.
Ezel e oa eus ar Société Archéologique de France (Kevredigezh arkeologel Bro-C'hall) hag eus an Académie d'Histoire Internationale (Akademiezh etrebroadel war an Istor).
Mervel a reas e Lengadok e 1938.
Oberennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Barzaz Bro Gwened, diembann met tammoù anezhañ kavet e meur a gazetenn evel An Oaled, Ar Vro,Dihunamb, Kroaz ar Vretoned, Le pays breton etc. .
- Biographie de Jean-Marie Hermely. Embannadurioù La Science Historique, Pariz, 1933. Ul levr diwar-benn e dad-kuñv a stourmas gant Kadoudal hag ar Chouaned.
- La Gaule continue malgré les Invasions des Romains, des Barbares et des Métèques - Abrégé d'Histoire de France écrit par un Breton à l'usage des Français, Embannadurioù Armorica, 1935. Ul levr diwar-benn keltiegezh Bro-C'hall gant soñjoù roueelour ha gouennelour.
Arroudenn
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]EN ESTIG
En Estig e gan er spernek
Chujeu flour e galon joéius,
Hag e vam g'é son melodius
En nozieu tuem ha stirennek.
P'en ahuil, nij e blun saius,
En ur grenaden terhenek,
En estig e gan er spernek
Chujeu flour e galon joéius.
Perak son éan ken kalonek ?
Emen nij e chuj disoursius
P'édan ur boket ligernus
En ur grenadenn térhének,
E gan en estig ér spernek ?
(Ar Vro, miz Kerzu 1904)