Rouaned Spagn
Ur roll eus Rouaned Spagn eo a gaver amañ.
Ne oa ket eus Roue Spagn er Grennamzer, daous ma voe lod oc'h ober gant an titl Imperator totius Hispaniae e latin, da lavarout eo : Impalaer Spagn en he fezh .
Bezet a vezo, teuzet e voe o lignezoù gant dimeziñ ar Rouaned Katolik, Fernando II Aragon da Izabel Iañ Kastilha. Goude ma chomas disparti o div rouantelezh e voent gouarnet evek unan hepken (Tanto Monta).
Entre 1516 ha 1518 e voe kemeret ar galloud gant o mab-bihan Carlos Iañ Spagn, a lakaas bac'hañ e vamm Janed Kastilha. Diwezhatoc'h eo eñ a voe dilennet da Impalaer santel, evel Karl V.
Felipe V eo an hini a renas an hirañ, e-pad 46 vloaz, hag Alfonso XIII eo an eil hirañ, gant 45 bloaz. Luis Iañ eo ar roue a voe ar berrañ e ren, seizh miz hepken. Pennhêr Kurunenn Spagn a vez roet dezhañ an titloù-mañ: Priñs Asturiez, Gerona ha Viana.
Tiegezh Trastámara
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]En 1474 e varvas ar roue Herri IV Kastilha, o lezel ur rouantelezh e-kreiz ur brezel diabarzh entre Izabel Iañ Kastilha ha Janed ar Beltraneja, a echuas gant trec'h Izabel. En 1479 e varvas Juan II Aragon a roas ar gurunenn da Fernando, hag a oa roue Kastilha ouzhpenn dre e zimeziñ da Izabel.
En 1492 e voe aloubet ganto Rouantelezh Granada, diwezhañ douar islamek al ledenez, hag en 1512 e voe aloubet Rouantelezh Navarra gant Fernando II, skoazellet gant ar gostezenn beaumontés hag ar pab Jul II, ha staget ouzh Kastilha en 1515.
Pa varvas ar rouanez Isabel e voe lakaet he merc'h Juana da rouanez, hogen gant he zad evel rejant ; petra bennak ma tisplije Fernando da uhelidi Kastilha hag a gavas gwell lakaat da rouez pried Juana, Fulup ar C'haer, e voe adanvet Fernando da rejant da varv e vab-kaer.
Pa varvas ar Roue Katolik e voe ur marevezh reuz ha distabilded abalamour ma oa dic'houest e verc'h Janed, troet he spered, ma embannas e vab-bihan Carlos neuze, e Brusel, eo eñ an hini a renfe, hag a-du gantañ e savas Kastilha; en Aragon avat ne voe ket a emglev, hag a-benn ar fin e voe anavezet Juana ha Carlos evel rouaned Aragon.
| Poltred | Skoed Spagn | Anv | Roue adal | Roue betek |
|---|---|---|---|---|
 |
 |
Fernando II Aragon, el Católico(Fernando V Kastilha) gant e bried, Izabel Iañ Kastilha |
15 a viz Genver 1475 En Kastilha 20 a viz Genver 1479 En Aragón |
26 a viz Du 1504 En Kastilha[1] 23 a viz Genver 1516 En Aragon |
 |
 [2] |
Izabel Iañ Kastilha, ar Gatolikez gant he fried, Fernando II Aragon |
13 a viz Kerzu 1474 En Castilla |
26 a viz Du 1504 |
 |
 |
Juana, la Loca (ar Follez) gant he fried, Felipe Iañ Kastilha (1506)[3] gant he mab, Carlos Iañ Spagn (1516-1555) |
26 a viz Du 1504 En Castilla 23 a viz Genver 1516[4] En Aragon |
12 a viz Ebrel 1555 |
,_,_Kunsthistorisches_Museum_Wien,_Gem%C3%A4ldegalerie_-_Philipp_der_Sch%C3%B6ne_(1478-1506)_-_GG_3872_-_Kunsthistorisches_Museum.jpg) |
 |
Felipe Iañ Kastilha, el Hermoso gant e bried, Janed Kastilha (1506) |
12 a viz Gouhere 1506[5] | 25 a viz Gwengolo 1506 |
Tiegezh Aostria
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Tiegezh Aostria pe Tiegezh Habsburg a voe kroget gant Carlos Iañ (pe Karl V ). War e lerc'h e chomas un dierniezh roueel e Spagn hag a renas ivez, e-pad ur pennad, en Izelvroioù spagnol, un darn vat eus Italia,ha douroù bras tramor.
| Poltred | Skoed Spagn | Anv | Roue adal | Roue betek |
|---|---|---|---|---|
 |
 |
Carlos Iañ, el Emperador gant e vamm Janed Kastilha (1516-1555) Rouanez kenseurtez Isabel de Portugal |
14 a viz Meurzh 1516[6] |
16 a viz Genver 1556 |
 |
 |
Felipe II,[7] el Prudente Rouanez kenseurtez María Tudor Rouanez kenseurtez Isabel de Valois Rouanez kenseurtez Ana de Austria |
16 a viz Genver 1556 | 13 a viz Gwengolo 1598 |
 |
|
Felipe III, el Piadoso Rouanez kenseurtez Margarita de Austria |
13 a viz Gwengolo 1598 | 31 a viz Meurzh 1621 |
.jpg) |
|
Felipe IV, el Grande pe el Rey Planeta Rouanez kenseurtez Isabel de Borbón Rouanez kenseurtez Mariana de Austria |
31 a viz Meurzh 1621 | 17 a viz Gwengolo 1665 |
 |
|
Carlos II, el Hechizado Rouanez kenseurtez María Luisa de Orleans Rouanez kenseurtez Mariana de Neoburgo |
17 a viz Gwengolo 1665 | 1 a viz Du 1700 |
|
|
Arc'hdug Carlos Roue Spagn evel Carlos III ( Brezel a reas da Felipe V de Borbón) Rouanez kenseurtez Elisabeth Christine von Braunschweig-Wolfenbüttel |
12 a viz Gwengolo 1703[8] | 2 a viz Gouhere 1715 [9],[10] |
Tiegezh Borbón
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Goude marv Carlos II, roue divugel, ez eas Kurunenn Spagn gant e sobrino-nieto, mab-bihan ivez da Loeiz XIV, Philippe d'Anjou, kentañ priñs eus an Tiegezh Bourbon en Spagn. Pa voe anvet da Roue Spagn e voe kemmet anv Philippe da Felipe, hag an anv Bourbon a voe kastilhanekaet en Borbón.
| Poltred | Skoed Spagn | Anv | Roue adal | Roue betek |
|---|---|---|---|---|
 |
 |
Felipe V, el Animoso Rouanez kenseurtez María Luisa Gabriela de Saboya Rouanez kenseurtez Isabel de Farnesio |
16 a viz Du 1700 | 14 a viz Genver 1724 |
| align="center" | align="center"| |
Luis Iañ, el Bien Amado pe el Liberal Rouanez-kenseurtez Louise Élisabeth d'Orléans |
14 a viz Genver 1724 | 31 a viz Eost 1724 |
 |
|
Felipe V, el Animoso Rouanez kenseurtez Elisabetta Farnese |
6 a viz Gwengolo 1724 | 9 a viz Gouhere 1746 |
 |
|
Fernando VI, el Prudente pe el Justo Rouanez kenseurtez Bárbara de Braganza |
9 a viz Gouhere 1746 | 10 a viz Eost 1759 |
 |
 |
Carlos III, el Político Rouanez kenseurtez María Amalia de Sajonia |
10 a viz Eost de 1759 | 14 a viz Kerzu 1788 |
 |
|
Carlos IV, el Cazador Rouanez kenseurtez María Luisa de Parma |
14 a viz Kerzu 1788 | 19 a viz Meurzh 1808 |
 |
|
Fernando VII,[11] el Deseado pe el Rey Felón |
19 a viz Meurzh 1808 | 6 a viz Mae 1808 |
Tiegezh Bonaparte
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ne voe nemet ur roue eus an tiegezh-se, José Iañ.
| Poltred | Skoed Spagn | Anv | Roue adal | Roue betek |
|---|---|---|---|---|
 |
 |
José Iañ Rouanez kenseurtez Julia Clary |
6 a viz Mezheven 1808 | 11 a viz Kerzu 1813. |
Tiegezh Bourbon (kentañ adsavidigezh)
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Adalek Bonreizh 1837 e voe graet Rouanez ar Spagnoù ( Reina de las Españas) eus Isabel II.
| Poltred | Skoed Spagn | Anv | Roue adal | Roue betek |
|---|---|---|---|---|
 |
|
Fernando VII, el Deseado pe el Rey Felón Rouanez kenseurtez Isabel de Portugal Rouanez kenseurtez Maria Josepha Amalia von Sachsen Rouanez kenseurtez Maria Cristina an Div Sikilia |
11 a viz Eost 1808[12] ---- 11 a viz Kerzu 1813[13] |
29 a viz Gwengolo 1833 |
 |
|
Isabel II,[14] la de los Tristes Destinos Rey consorte Francisco de Asís de Borbón |
29 a viz Gwengolo 1833 | 30 a viz Gwengolo 1868[15] |
Tiegezh Savoia
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ne voe nemet ur roue, Amadeo Iañ, en tiegezh-se.
| Poltred | Skoed Spagn | Anv | Roue adal | Roue betek |
|---|---|---|---|---|
 |
 |
Amadeo Iañ, el Rey Caballero Rouanez kenseurtez María Victoria del Pozzo de la Cisterna |
16 a viz Du 1870 | 11 a viz C'hwevrer 1873 |
Tiegezh Bourbon (eil adsavidigezh)
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]| Poltred | Skoed Spagn | Anv | Roue adal | Roue betek |
|---|---|---|---|---|
 |
|
Alfonso XII, el Pacificador Rouanez kenseurtez María de las Mercedes de Orleans Reina consorte María Cristina de Habsburgo-Lorena |
29 a viz Kerzu 1874 | 25 a viz Du 1885 |
 |
|
Alfonso XIII, el Africano Reina consorte Victoria Eugenia de Battenberg |
17 de mayo de 1886[16] | 14 a viz Ebrel 1931 |
Tiegezh Bourbon (trede adsavidigezh)
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Roue Spagn ( Rey de España).
| Poltred | Skoed Spagn | Anv | Roue adal | Roue betek |
|---|---|---|---|---|
.jpg) |
 |
Juan Carlos Iañ Rouanez kenseurtez Sofia Gres |
22 a viz Du 1975[17] | Bremañ o ren |
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn] |
Ezhomm zo da vrezhonekaat ar pennad-mañ : treiñ an traoù manet en ur yezh all, pe lakaat en doare-skrivañ peurunvan ha netra ken, pe ober gant gerioù brezhonekoc'h ivez ouzhpenn. |
- ↑ Gant marv Isabel, e paouezas Fernando II (V) da vezañ roue Kastilha, hag anvet e voe da c'houarnour ha merour ar rouantelezh en anv e verc'h Juana, lo que fue confirmado en las Cortes de Toro ({{cita publicación | apellidos= de Francisco Olmos | nombre= José María | título= Estudio documental de la moneda castellana de Juana la Loca fabricada en los Países Bajos (1505-1506) | url= http://www.ucm.es/BUCM/revistas/byd/11321873/articulos/RGID0202220291A.PDF | editorial= Universidad complutense de Madrid | publicación= Revista General de Información y Documentación | volumen= 12 | número= 2 | año= 2002 | páginas= 307-308 | issn= 1132-1873).
- ↑ VV. AA., Isabel la Católica en la Real Academia de la Historia, Real Academia de la Historia, 2004. ISBN 978-84-95983-54-1. Cfr. para la heráldica de Isabel y Fernando las págs. 72 y ss..
- ↑ Rejantelezh he zad, Fernando II Aragon (1504-1506 ha 1507-1516); ha rejantelezh ar C'hardinal Cisneros (1506-1507 ha 1516-1517).
- ↑ Dre destamant he zad, Fernando II Aragon, e oa deuet Juana da vezañ rouanez war ar paper, met un toullad ensavadurioù eus ar Gurunenn ne felle ket dezho anavezout anezhi evel rouanez. La situación quedó parada hasta que su hijo, Carlos I, juró en su nombre y en el de su madre, los distintos fueros de la Corona Aragonesa: en Aragon (19 aviz Gouhere 1518), en Cataluña (16 de abril de 1519) y en Valencia (16 de mayo de 1528) con lo que ambos fueron reyes de iure.
- ↑ Tras acordar Concordia de Villafáfila con su suegro Fernando II, fue jurado rey en las Cortes de Valladolid.
- ↑ Carlos Iañ a embannas bezañ Roue Kastilha hag Aragon d'ar 14 a viz Meurzh 1516 ha, goude, fue jurado como tal (war un dro gant e vamm) en Cortes Castilla (9 a viz C'hwevrer 1518), hag e Lezioù all Aragon: Aragón (29 a viz Gouhere 1518), Katalonia (16 a viz Ebrel 1519) ha Valencia (16 a viz Mae 1528).
- ↑ Felipe II incorporó Portugal junto con los demás reinos españoles, en una unión dinástica, al hacer valer sus derechos sucesorios en 1581 en las Cortes de Tomar.
- ↑ Fue proclamado en Viena, Instituto Salazar y Castro, Estudios genealógicos, heráldicos y nobiliarios en honor de Vicente de Cadenas y Vicent con motivo del XXV aniversario de la revista Hidalguía, vol.2, Ediciones Hidalguia, 1978, y en Madrid en los años 1706 y 1710.
- ↑ Es la fecha de la rendición de Palma de Mallorca. Véase Linda Frey, The treaties of the War of the Spanish Succession: an historical and critical dictionary, ed.Greenwood Publishing Group, 1995 o Joaquín María Bover de Rosselló, Historia de la casa real de Mallorca y noticia de las monedas proprias de esta isla, Imprenta de Felipe Guasp y Barberi, 1855
- ↑ Sin embargo, el archiduque mantuvo sus pretensiones territoriales sobre España hasta el tratado de paz de Viena de 30 de abril de 1725. El reinado del archiduque Carlos en España: la continuidad de un programa dinástico de gobierno. Virginia León Sanz. Revista Manuscrits: revista d'història moderna Universitat Autònoma de Barcelona nº18 (2000)
- ↑ Gwelout Abdicaciones de Bayona
- ↑ D'an 11 a viz Eost 1808 el Consejo de Castilla declaró nulas las abdicaciones de Bayona, reconociendo a Fernando VII rey de nuevo, y se formaron regencias en su nombre. Gazeta de Madrid, d'an 19 a viz Eost, pajenn 1041
- ↑ D'an 11 a viz Kerzu 1813 e voe sinet Feuremglev Valençay, hag ennañ ec'h anaveze Napoleon Buonaparte Fernando VII evel Roue Spagn.
- ↑ El nacimiento de Isabel II planteó "el problema sucesorio" con su tío Carlos María Isidro de Borbón. Véase Primera Guerra Carlista.
- ↑ Goude dilezet ar gurunenn gant Isabel II, ne voe roue ebet e-pad daou vloaz, pa oa gouarnamant ar vro o klask ur roue e broioù all.
- ↑ Roue Spagn kenkent ha ganet. Regencia de María Cristina
- ↑ Juan Carlos Iañ desempeñó, por primera vez y de forma interina, la Jefatura del Estado por la enfermedad de Franco, que ejercería nuevamente desde el 30 de octubre al 21 de noviembre de 1975. D'an 22 a viz Du, daou zeiz goude marv Francisco Franco, e voe embannet gant Breujoù Spagn (las Cortes) e oa anvet Juan Carlos da roue Spagn hag e oa adsavet ar roueelezh goude un ehan a 44 bloaz, abaoe ar 14 a viz Ebrel 1931.