Rouaned Aragon

Eus Wikipedia

Kontelezh Aragon[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Skeudenn Anv Adalek Betek Evezhiadennoù
Aureolo 802 809
Aznar Iañ Galíndez 809 820
  • A-wechoù meneget evel kont Jaca. Kont Cerdanya hag Urgel.
  • García Iañ Galíndez 820 833
    Galindo Garcés 833 844
    Galindo Iañ Aznárez 844 867
  • Kont Urgel (830-833), Cerdanya (~830-833), Pallars (833-834) ha Ribagorza (833-834).
  • Aznar II Galíndez 867 893
  • Bec'h a savas e penn Rouantelezh ar Franked, kement-se ne reas nemet aesaat dizober al liammoù etre ar gonted hag ar rouaned frank goude Karl Veur, ha klask a rejont gwarez rouaned Pamplona. Un tamm a-raok 867 e kaver anv eus Roue Pamplona en un dihell . .[1]
  • Galindo II Aznárez 893 922
  • Daoust d'ar rouez ma oa an dihelloù e dibenn an IXvet kantved e seblant aotrouniezh ar gonted bezañ bihan ha sujet d'an amezeg, Roue Pamplona[2],[3],[4],[5].
  • Andregoto Galíndez 922[6] 943
  • Dre ma oa ur vaouez e voe ar galloud gant ar baiulus Fortún Jiménez,[7] hag en 925, goude ar promesa-dimeziñ, etre daouarn Jimeno Garcés, tutor ar roue García Sánchez Iañ Pamplona.[4]
  • En 933, García Sánchez Iañ Pamplona, deuet en oad,[8] a voe tutor Andregoto eus e berzh e-unan. Pa voe torret an eured, war-dro 943, Andregoto, dre ma oa maouez, n'halle ket gouarn: ar gontelezh a zegouezhas neuze gant he mab Sancho Garcés II, ha hi en em dennas[9].
  • Rouaned Pamplona (Tiegezh Jimena)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Skeudenn Anv Adalek Betek Evezhiadennoù
    Sancho Garcés II, Abarca 943[10],[11] 994
  • Fortún Jiménez distro da ren gouarnamant ar gontelezh (943-958)[1]
  • En 970 e renas war-lerc'h e dad García Sánchez Iañ Pamplona evel roue Pamplona.
  • García Sánchez II, el Temblón 994 1000
  • Hervez an dihelloù edo e vreur Gonzalo Sánchez gant kargoù melestriñ en Aragon[12],[13].
  • Sancho Garcés III, el Mayor 1000 1035
  • En vida ya había asignado como regulus en Aragón a sus hijos Ramiro ha García[14]
  • A su muerte, no dividió el reino, sino que lo transmitió íntegro a su primogénito legítimo García Sánchez III, mientras que su hijo Ramiro pasó a gobernar el territorio aragonés como regulus subordinado a García al que debería fidelidad[15].
  • Rouantelezh Aragon[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Tiegezh Aragon[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Ezhomm zo da vrezhonekaat ar pennad-mañ : treiñ an traoù manet en ur yezh all, pe lakaat en doare-skrivañ peurunvan ha netra ken, pe ober gant gerioù brezhonekoc'h ivez ouzhpenn.


    Skeudenn Anv Adalek Betek Evezhiadennoù
    Ramiro Iañ 1035 1069
  • Hervez divizoù testamant e dad e oa regulus dindan e vreur, Roue Navarra, ha dre-se ne oa ket titlet evel roue;[16],[17] Klask a reas kreskiñ e zouaroù[18] para sacudirse la influencia navarra[19] y ello muestra e oa meneg, e dihelloù eus Navarra en amzer-se, eus Ramiro evel roue.[19]
  • Sancho Ramírez 1063 1094
  • Roet dezhañ an titl a roue adalek 1076,[20] pa voe embannet da vezañ Roue Pamplona[21] (1076-1094)
  • Pedro Iañ 1094 1104
  • Roue Pamplona (1094-1104)
  • Alfonso Iañ, el Batallador 1104 1134
  • Roue Pamplona (1104-1134)
  • Ramiro II, el Monje 1134 1157
  • Dilezel a reas ar gouarnamant en 1137, nemet mirout a reas an titl a roue.
  • Petronila 1157 1164
  • Dimezet d'ar c'hont Ramón Berenguer IV Barcelona, kenseurt ha priñs (1137-1162), a c'houarnas en he lec'h.
  • Entre 1162-1163 e reas war-dro ar gouarnamant a lezas neuze gant he mab[22] a-raok en em dennañ.
  • Alfonso II, el Casto 1164 1196
  • Unvaniezh rouantelezh Aragon ha kontelezh Barcelona.
  • Pedro II, el Católico 1196 1213
  • Kentañ roue kurunennet Aragon.
  • Jaime Iañ, el Conquistador 1213 1276
  • Rejantiezh Sancho Iañ Cerdaña (1214-1218)[23].
  • Incorporación definitiva del reino de Valencia.
  • Leuskel a eure rouantelezh Mallorca gant e vab Jaime II.
  • Pedro III, el Grande 1276 1285
  • Gant Gousperoù Sikilia e voe anavezet evel roue Sikilia, hogen en enez hepken.
  • Fue excomulgado y el trono ofrecido gant ar pab da Charles de Valois en 1282[24] hasta el Tratado de Anagni[25].
  • Leuskel a eure rouantelezh Sikilia gant e vab Jaime II.
  • Alfonso III, el Franco 1285 1291
    Jaime II, el Justo 1291 1327
  • Roue Sikilia (1285–1296).
  • En 1323 e krogas da aloubiñ Cerdanya.
  • Alfonso IV, el Benigno 1327 1336
    Pedro IV, el Ceremonioso 1336 1387
  • Staget outi e voe rouantelezh Mallorca en 1344.
  • Aloubiñ Korsika a voe kroget d'ober en 1372.
  • Dug Atenas ha Neopatria adalek 1381.
  • Juan Iañ el Cazador (ar Chaseour) 1387 1396
  • Koll a reas dugelezhioù Atenas ha Neopatria.
  • Martin Iañ, Marti l'humà 1396 1410
  • Roue Sikilia adal 1409.
  • Etreren (1410-1412), echuet gant Compromiso de Caspe.

    Tiegezh Trastámara[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Skeudenn Anv Adalek Betek Evezhiadennoù
    Fernando Iañ, Fernando de Antequera 1412 1416
  • Stagañ Sikilia ouzh kurunenn Aragon.
  • Alfonso V el Magnánimo 1416 1458
  • En 1420 e kasas da benn aloubadeg Cerdeña, met en 1455 e c'hwitas gant aloubadeg[26].
  • Aloubiñ a eure Rouantelezh Naplez, ac'h eas gant e vab Ferrante da varv Alfonso.
  • Juan II el Grande 1458 1479
  • Roue Navarra (1425-1479).
  •     Konestabl Pedro de Portugal 1464 1466
  • Anavezet evel roue en Katalonia[27]
  • Titulado rey de Aragón,[28], brezel a reas a-enep e gevezer Juan II Aragon.
  • Renato Anjev 1466 1472
  • Anavezet en Katalonia.[27]
  • Titlet evel roue Aragon,[28] kevezer hag en brezel a-enep Juan II Aragon.
  • Fernando II, el Católico 1479 1516
  • Roue Kastilha (1475-1504).
  • Roue Navarra (1513-1515).
  • Unanet rouantelezh Aragon ha rouantelezh Naplez da-vat en 1504.
  • Janed Kastilha (Juana de Castilla) 1516 1555
  • Rouanez Kastilha (1504-1555).
  • Kenrouanez gant he mab Carlos, hogen rouanez dre an anv hepken, rak bac'het e oa en Tordesillas.
  • Tiegezh Habsburg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Unvanet e voe Kurunenn Aragon gant Rouantelezh Kastilha. Gouarnet e voe Aragon neuze gant Besroue Aragon.

    Skeudenn Anv Adalek Betek Evezhiadennoù
    Carlos Iañ, Impalaer santel 1516 1556
  • Impalaer santel roman german (1519-1558).
  • Fulup II Spagn, el Prudente 1556 1598
    Fulup II, el Piadoso 1598 1621
    Fulup III, el Grande 1621 1665
    Carlos II Aragon, el Hechizado 1665 1700

    Brezel Hêrezh Spagn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Gwelet ivez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

    1. 1,0 ha1,1 Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.284
    2. Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.281
    3. Vauchez, André (2000), Encyclopedia of the Middle Ages, volumen 2, Routledge, pág.95
    4. 4,0 ha4,1 Usunáriz Garayoa, Jesús María (2006), Historia breve de Navarra, Silex Ediciones, pág.31
    5. Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.287
    6. E Genealogías de Roda e weler ur mab bastard d'ar c'hont Galindo II, anvet Guntislo (pe Gutísculo) gant ar memes titloù evel ar gonted all en e raok (Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.282) betek 933.
    7. Segura Graiño, Cristina (1989), Derechos sucesorios al trono de las mujeres en la Corona de Aragón, en Revista Mayurqa nº22, Universitat de les Illes Balears, págs.592-593
    8. Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.283
    9. Parsons, John Carmi (1997), Medieval Queenship, Palgrave Macmillan, pág.89
    10. Gran enciclopedia aragonesa (1980), Union aragonesa del libro, pág.225
    11. Documentalmente aparece rigiendo el condado desde 948 (Reuter, Timothy (1995), The New Cambridge Medieval History: c. 900-c. 1024, Cambridge University Press, pág.689). La cita es regnante Fortunio Scemenonis et suo creato reg domno Sancio possidentes Aragone (Cañada Juste, A. (1981), Un milenario navarro: Ramiro Garcés, rey de Viguera, Revista Príncipe de Viana, pág.25)
    12. Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.285
    13. Martínez Díez, Gonzalo (2007), Sancho III el Mayor: rey de Pamplona, Rex Ibericus, Marcial Pons Historia, paj.244
    14. Martínez Díez, Gonzalo (2007), Sancho III el Mayor: rey de Pamplona, Rex Ibericus, Marcial Pons Historia, pág.243
    15. Usunáriz Garayoa, Jesús María (2006), Historia breve de Navarra, Silex Ediciones, pág.38
    16. Mann, Janice (2009), Romanesque architecture and its sculptural decoration in Christian Spain, 1000-1120: exploring frontiers and defining identities, University of Toronto Press, pág.118
    17. Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.293
    18. Kemer a reas kontelezhioù Sobrarbe ha Ribagorza goude marv e vreur García en 1045 (Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.290)
    19. 19,0 ha19,1 Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.289
    20. Sénac, Philippe (2000), La frontière et les hommes, VIIIe-XIIe siècle, Maisonneuve et Larose, pág.294
    21. Usunáriz Garayoa, Jesús María (2006), Historia breve de Navarra, Silex Ediciones, pág.40
    22. Compendio histórico de los reyes de Aragon (1797), volumen 1, Pedro Julian Pereyra, pág.100
    23. Compendio histórico de los reyes de Aragon (1797), volumen 1, Pedro Julian Pereyra, pág.130
    24. Hinojosa Montalvo, José (2006), Jaime II y el esplendor de la Corona de Aragón, Editorial NEREA, pág.152
    25. Hinojosa Montalvo, José (2006), Jaime II y el esplendor de la Corona de Aragón, Editorial NEREA, pág.178
    26. J.-M. Jacobi (1835), Histoire générale de la Corse depuis les premiers temps jusqu'à nos jours (1835), Aimé André, p.239
    27. 27,0 ha27,1 Isabel Rivero (1982), Compendio de historia medieval española, Ediciones AKAL, pág.268
    28. 28,0 ha28,1 Ferrán Soldevila (1962), Història de Catalunya, volumen 3, Editorial Alpha, pág.760

    Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]