Gouennelouriezh

gouennelouriezh

ideologiezh politikel, obererezh, doare torfed

Iskevrennad eus	prejudice, social inequality, bigotry, torfed, Droukziforc'h
Arvez	human race, ethnicity, black solitude
Den heverk	Aristoteles, Johann Friedrich Blumenbach, Christoph Meiners, Joseph Arthur de Gobineau, Georges Vacher de Lapouge
Levezonet gant	Impalaerouriezh, Kevalaouriezh, Atlantic slave trade
Present in work	Uncle Tom's Cabin, To Kill a Mockingbird, Imitation of Life
Efed	gwallziforc'h gouennel, racial segregation in the United States, apartheid, racial segregation, Dreistbeliouriezh
Has contributing factor	human zoo
Pleustret gant	racist
Anaouder WordLift	http://data.thenextweb.com/tnw/entity/racism
Enebet ouzh	enep-gouennelouriezh, ingalded gouennel, reverse racism

Ar ouennelouriezh zo ur gredenn pe ur mennozh a zo e bennaenn embann ma vije un urzhaz etre ar rummadoù tud hervez o "gouenn" pe o fobl orin.

Meur a abeg a c'hell bezañ roet : perzhioù ar c'horf, ar boazioù hiniennel pe sevenadurel. Liammet eo ar ouennelouriezh ivez ouzh an estrengasoni, ar spered a-enep an darempredoù etregouenn hag ar spered brizhbroadelour. Diazezet eo war skeudennoù skouer gouennel.

Diwar spered ar ouennelouriezh ez eus bet savet reolennoù kevredigezhel a-wezhioù, diforc'hidigezh dre ar "ouenn", betek mont da feulsterioù evel ar pogromoù, ar gouennlazhoù hag ar puradur kenelel. Berzet eo an diforc'hidigezh dre ar "ouenn" gant al lezennoù e meur a riez, met n'eo ket aes herzel outi e meur a lec'h. Koulskoude ez eus bet er XX^vet kantved riezoù ma oa ar ouennelouriezh diazez ur reizhiad diforc'hidigezh : an Trede Reich savet gant an nazied, Unaniezh Suafrika hag un nebeud riezoù stag ouzh an naziegezh e mare an Eil Brezel-bed, evel Bro-C'hall e 1941-1944, Hungaria, Roumania hag all.

Goude an Eil Brezel-bed, p'eo bet anavezet gouennlazh ar Yuzevien renet gant an nazied ez eo bet sellet ouzh ar ouennelouriezh evel un ideologiezh eus ar re fallakrañ, ha berzet eo bet gant al lezenn e Bro-C'hall (lezenn niv. 90-615 an 13 Gouere 1990, lesanvet "lezenn Gayssot"), met n'eus ket tu da gaout ur c'henasant evit termeniñ ez-ofisiel ha gouennelour eo an den-mañ-den, ar strollad-mañ-strollad.

Ar ouennelouriezh a c'hell bezañ mammenn d'ur brezel diabarzh.

• Disoc'h ar ouennelouriezh
• 
  Kelanoù balzamet a-c'houde ar gouennlazh a voe e Rwanda e 1994 (Luchskeudenn : Sascha Grabow)
• 
  Murambi, Rwanda : kelanoù balzamet a-c'houde gouennlazh 1994.

Levlennadur

• (fr) Wacquant, Loïc. Jim Crow – Le terrorisme de caste en Amérique. Paris : Raison d'Agir, 2024 (ISBN 979-10-97084-38-7)