Franklin Delano Roosevelt
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.
| Franklin D. Roosevelt | |
|---|---|
(small).jpg) Franklin Delano Roosevelt e 1944 | |
| Ganedigezh | 30 a viz Genver 1882 Hyde Park,  New York Stadoù-Unanet
|
| Marv | 12 a viz Ebrel 1945 Warm Springs, .svg){kind=small} Georgia Stadoù-Unanet
|
| Micher | Alvokad Politiker |
| Alma mater | Harvard College Cololumbia Law School |
| Tu politikel | Demokrat |
| Relijion | Protestant |
| Kargoù | |
| Senedour Stad New York | |
| Adalek | 1añ a viz Genver 1911 |
| Betek | 17 a viz Meurzh 1913 |
| Besmaodiern ar Morlu | |
| Adalek | 17 a viz Meurzh 1913 |
| Betek | 26 a viz Eost 1920 |
| 44vet gouarnour Stad New York | |
| Adalek | 1añ a viz Genver 1929 |
| Betek | 31 a viz Kerzu 1932 |
| 32vet prezidant Stadoù-Unanet Amerika | |
 |
Adalek ar 4 a viz Meurzh 1933 betek an 12 a viz Ebrel 1945, goude Herbert Hoover ha kent Harry S. Truman |
| |
Franklin Delano Roosevelt (distaget /ˈroʊzəvɛlt/ pe /ˈroʊzəvəlt/ e saozneg), bet ganet d'an 30 a viz Genver 1882 e Hyde Park (Stad New York) ha marvet d'an 12 a viz Ebrel 1945 e Warm Springs (Georgia) a voe 32il prezidant Stadoù-Unanet Amerika.
Ar prezidant stadunanat nemetañ e voe da vezañ dilennet 4 gwech da heul adalek 1933. Ne oa nemet o kregiñ gant e bevare leuriadur pa varvas diwar ur c'hleñved, un nebeud mizioù goude e zilennidigezh.
Buhez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Yaouankiz[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Franklin Delano Roosevelt a oa bet ganet d'an 30 a viz genver 1882 e Hyde Park, ur gêriadenn e traoñienn an Hudson lec'hiet da 160 km e norzh New York. E dad, James Roosevelt Sr., embreger pinvidik, en devoa un hendad eus an Izelvroioù, Nicholas Roosevelt, staliet en Amsterdam Nevez, hag en doe, e-touez e ziskennidi, Theodore Roosevelt, ur prezidant amerikan all. Franklin Delano a zimezas gant e nizez Eleanor.
E vamm, Sara Ann Delano, he doa kentadoù eus Bro-C'hall hag eus Luksembourg. He zad-kozh, Warren Delano Jr., hag en doa graet berzh vat e kenwerzh an opiom gant Sina, a oa un diskennad da Philippe de La Noye (1602-1681).
Politikour[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Senedour New York (1910-1912)[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Roosevelt ne oa ket entanet gant ar Gwir hag embannet en doa d'e gamaladed e oa savet ar c'hoant ennañ da vont war-zu ar politikerezh. En desped da vezañ bammet gant e genderv, Theodore, Franklin a oa chomet leal d'e dad hag a oa aet neuze en Democratic Party. A-raok dilennadegoù 1910, skour lec'hel an Democratic Party en devoa tutaet Roosevelt evit klask tapout ur sez en New York State Assembly. Roosevelt a oa un ezel dedennus evit ar strollad rak Theodore Roosevelt a oa c'hoazh unan eus politikourien brudetañ ar vro. Ur Roosevelt demokrat a oa ur bruderezh mat, ouzhpenn-se e oa pinvidik a-walc'h evit paeañ frejoù ur c'houlzad politikel. Koulzad Roosevelt evit ar Vodadeg Stad a oa echuet pa oa bet choazet gant, Lewis Stuyvesant Chanler, da adkemer e bost. E-serr paouez gant an hent-se, Roosevelt en devoa choazet neuze mont war-zu ar sened Stad. Republikan don e oa sened an distrikt er mare-se, lec'hiet e Dutchess County, Columbia County, ha Putnam County. Aon en devoa Roosevelt e vefe eus un enebadur eeun etrezañ ha Theodore ar pezh a c'hellfe ehanañ ar c'houlzad buan. Ar c'hontrol a voe, en giwrionez Theodore a roe harp d'e genderv er c'helc'h prevez ha memes ma oant enebet a-fed tu politikel.
Franklin Delano Roosevelt a oa e penn ar c'houlzad e-unan, beajet en devoa dre an distrik a-bezh gant un oto pa oa ral anezho c'hoazh. Dre ur c'houlzad argadus hag efedus, levezon an anv Roosevelt en Hudson Valley, hag er Strollad Demokratel a oa aet kalz war-raok. Trec'h e voe en dilennadeg, sebezet e oa darn an dud.
Dilennadeg prezidant 1932[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Gant ma oa dilennadeg prezidant 1932 o tostaat, Roosevelt a oa troet kalz war-zu ar poltikerezh broadel. Savet en doa ur skipailh politikel gant Howe ha Farley evel "brain trust" ha kuzulierien politikel. An ekonomiezh a oa klañv, un toullad demokrated a oa savet ar spi enno e vefe un demokrat o vezañ dilennet en dilennadeg-se. Ar c'hentañ prezidant demokrat e vefe abaoe Woodrow Wilson. Dre ma oa bet adilennet Roosevelt da gouarnour e oa deuet war-wel evit bezañ kannad an demokrated en dilennadeg. Roosevelt a teuas a-benn da vodañ a-dreñv dezhañ ar re araokour harperien melestradurezh Wilson hag ouzhpenn-se ar re mirourien anezho. Dre-se e oa deuet anat e oa kannad penn ar su ha kornôg ar vro. An eneberien penn da Roosevelt a oa mirourien biz ar vro evel Al Smith, kannad penn an demokrated evit dilennadeg prezidant 1928. Smith a soñje dezhañ e oa tu nac'hañ da Roosevelt div-drederenn an harperien a oa ret da gaout evit bezañ trec'h evel kannad penn ar Strollad. E-pad kendiviz broadel ar Strollad Demokratel 1932 e Chicago, e oa sañset bezañ riñset Roosevelt gant e enebourien mirour.
| |||||||
| (gwelet ivez : Stadoù-Unanet Amerika • Ti Gwenn) | |||||||
.svg){kind=small}